Τα καράβια, όμως, που κυκλοφορούν στο Αιγαίο και επιβιβάζουν και αποβιβάζουν κόσμο πρέπει να έχουν την ελληνική σημαία, Ελληνες ναυτεργάτες και να είναι ασφαλισμένα στο ΝΑΤ. Είτε κάνουν κρουαζιέρες, είτε εκτελούν συγκοινωνιακές γραμμές. Αυτές οι προϋποθέσεις - σημαία, ασφάλιση, πλήρωμα - έχουν κατοχυρωθεί και προστατεύονται από τους νόμους, ελληνικούς και διεθνείς. Ευρύτερα αυτή η προστασία λέγεται καμποτάζ. Το "Μάρκο Πόλο" δεν τηρούσε καμία από αυτές τις προϋποθέσεις. Κυκλοφορεί στο Αιγαίο από νησί σε νησί, αποβιβάζει και επιβιβάζει, έχει σημαία... Μπαχάμες, δεν είναι ασφαλισμένο στο ΝΑΤ και έχει πλήρωμα ανασφάλιστους αλλοδαπούς. Αυτή την κατά συρροή παρανομία απαγόρευσε το Λιμεναρχείο Πειραιά πριν δυο μήνες.

Τι άλλαξε και από την απαγόρευση, φτάσαμε στα γεγονότα του Ναυπλίου, όπου οι ειδικές δυνάμεις του Λιμενικού Σώματος κτυπούσαν ναυτεργάτες, οι οποίοι αυτή την απόφαση προσπαθούν να υπερασπίσουν;

Η αμερικανική εταιρία προσέφυγε σε ασφαλιστικά μέτρα για να αρθεί προσωρινά η απαγόρευση και το πέτυχε. Εκανε προσφυγή και στο Συμβούλιο της Επικρατείας για πλήρη νομιμοποίηση και εκεί δικαιώθηκε. Εδώ έχουμε το ΣτΕ της χώρας μας να δικαιώνει μια αμερικανική εταιρία, τσαλαπατώντας κάθε έννοια δικαίου και πετώντας τους νόμους του ελληνικού κράτους στο καλάθι των αχρήστων. Αυτό, βέβαια, έγινε με την παρουσία ως νομικού συμβούλου της εταιρίας, του κ. Παυλόπουλου,εκπροσώπου Τύπου της ΝΔ. Ενώ η κυβέρνηση είχε ήδη επιτρέψει στο "Μάρκο Πόλο" να πηγαίνει στο Ναύπλιο και μάλιστα με την τιμητική παρουσία, και επί έργω, βατραχανθρώπων.

Σήμερα απασχολούνται περίπου 12 με 15 χιλιάδες ναυτεργάτες. Αύριο θα αντικατασταθούν με ανασφάλιστους αλλοδαπούς, ό,τι έγινε με τα ποντοπόρα πλοία. Πάνω από 10.000 ναυτεργάτες θα οδηγηθούν στην ανεργία με τραγικές συνέπειες για το ΝΑΤ. Πρακτικά θα πάψει η χώρα μας να έχει ναυτεργάτες. Θα υπάρχουν συνέπειες σ' όλους αυτούς που ασχολούνται με τον τουρισμό ή τις μεταφορές, στις συγκοινωνίες και αλλού.

Οι πολυεθνικές που ελέγχουν παγκόσμια τον τουρισμό θα ελέγχουν τα πάντα γύρω από τον τουρισμό και στη χώρα μας, θα οξυνθούν τα προβλήματα στη ναυπηγοεπισκευή, δε θα υπάρχει λόγος κρουαζιερόπλοια και άλλα πλοία να επισκευάζονται στο Πέραμα, αφού θα έχουν έδρα την Τουρκία, την Ιταλία ή άλλη χώρα.

Ο Πειραιάς, αλλά και άλλες περιοχές που έχουν ναυτεργάτες, μεταλλεργάτες ή εργαζόμενους στον τουρισμό, θα γίνουν νέα Λαύρια ή και χειρότερα. Αυτές τις μέρες γίνεται πολλή συζήτηση για την "Good Year", που το κλείσιμό της ρίχνει στην ανεργία 350 εργάτες. Η κατάργηση του καμποτάζ θα οδηγήσει στην ανεργία περισσότερους από 10.000 εργάτες.

Μερικοί λένε, μα το καμποτάζ θα καταργηθεί με βάση τους νόμους το αργότερο το 2004. Ετσι είναι, μόνο που αυτό το έχουν αποφασίσει οι εφοπλιστές με την κυβέρνηση, δεν το έχουν αποδεχτεί ούτε οι ναυτεργάτες, ούτε ευρύτερα το εργατικό κίνημα, το οποίο παλεύει όχι μόνο για τώρα να αποκρούσει την επίθεση, αλλά προσπαθεί να διαμορφώσει συσχετισμούς και για συνολική ανατροπή αυτού του προγραμματισμού του εφοπλιστικού κεφαλαίου.

Η περίπτωση του "Μάρκο Πόλο" και γενικότερα του καμποτάζ είναι αποκαλυπτική για κόμματα, συνδικαλιστικές ηγεσίες και τους δήθεν εκσυγχρονιστές.

Ο Ελληνας ναυτεργάτης με την πάλη του έχει κατακτήσει ένα μισθό της τάξης των 300 - 400 χιλιάδων το μήνα. Τον διώχνουμε και παίρνουμε έναν Πακιστανό, ανασφάλιστο, του δίνουμε 10 - 20 χιλιάδες και ησυχάζουμε. Ούτε ΝΑΤ πληρώνουμε, ούτε κινδυνεύουμε από απεργία...

Εργασιακά - μισθολογικά - ασφαλιστικά γυρνάμε στη... γαλέρα. Γιατί η λογική των πολυεθνικών είναι μία και γνωστή: Πλήρης ελευθερία κίνησης κεφαλαίων, εργαζομένων, με στόχο τη μείωση του κόστους, την αύξηση του κέρδους.

Αυτό τον εκσυγχρονισμό θέλει ο κ. Κ. Σημίτης, ο οποίος προχτές απειλούσε ότι όποιος αντισταθεί θα τον λιανίσει. Η ΝΔ, η οποία διά του εκπροσώπου της κ. Παυλόπουλου ανέλαβε να καθαρίσει στο ΣτΕ. Η Πολιτική Ανοιξη ή ο ΣΥΝ είτε σιωπούν είτε μιλούν για συναίνεση και λύσεις.

Σοβαρότατες ευθύνες υπάρχουν στις συνδικαλιστικές ηγεσίες της ΠΝΟ, του Εργατικού Κέντρου Πειραιά, της ΓΣΕΕ. Τη στιγμή που βρίσκεται υπό διωγμό το ναυτεργατικό εργατικό δυναμικό αυτοί "ποιούν τη νήσσαν" ή σαν την ηγεσία της ΠΝΟ προχωρούν παραπέρα καταγγέλλοντας όσους αντιστέκονται, όπως η ΠΕΜΕΝ και ο ΣΤΕΦΕΝΣΩΝ. Το ΕΚΠ σιωπά, η ΓΣΕΕ το ίδιο. Η παρουσία των κομμουνιστών - συνδικαλιστών στην πρώτη γραμμή των κινητοποιήσεων δείχνει το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουν οι οργανώσεις αυτές, δρόμο που οδηγεί στη συστράτευση όλων των εργαζομένων για τη διασφάλιση των συμφερόντων τους.

Προκύπτει η ανάγκη της αλληλεγγύης και του καλύτερου συντονισμού πάλης των διαφόρων κλάδων των εργαζομένων.

Μέσα από μια τέτοια κατεύθυνση θα πείθονται ευρύτερα τμήματα της εργατικής τάξης, όχι μόνο για την υπεράσπιση κάποιων κατακτήσεων αλλά και για την ανατροπή αυτής της πολιτικής.

Ο ρόλος των κομμουνιστών σ' αυτό τον αγώνα είναι σημαντικός. Πρωτοστατούν στο ναυτεργατικό χώρο, στις εκδηλώσεις αλληλεγγύης, παντού. Εχουν το καθήκον ν' αποκαλύψουν ακόμα καλύτερα, πιο πλατιά, το ρόλο και τις ευθύνες των άλλων κομμάτων, της υποταγής τους στις εντολές των εφοπλιστών, της Ευρωπαϊκής Ενωσης, των Αμερικανών.

Εχουν την πρώτη ευθύνη να βοηθήσουν, ώστε ο αγώνας να έχει συνέχεια, αλλά ακόμα πιο πολύ έχουν την υποχρέωση να εξηγούν ότι πρέπει να προχωρήσουν οι εργάτες πιο πέρα. Να βάλουν στην πάντα αυτούς που υπηρετούν τη σημερινή κατάσταση.

Βαγγέλης ΞΕΝΟΣ

Μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ

Μπορεί μια Διεθνής Σύμβαση Εργασίας για τους φασονιστές να είναι πλέον γεγονός, όμως αυτό, από μόνο του, δεν είναι σε θέση να ανακουφίσει σε τίποτα τους εργαζόμενους στο φασόν από τα ιδιαίτερα προβλήματα που βιώνουν καθημερινά. Η "κατ' οίκον απασχόληση" δεν είναι ρόδινη. Γι' αυτούς, μάλιστα, που γνωρίζουν από πρώτο χέρι τι σημαίνει, δε διαφέρει και πολύ από τον "κατ' οίκον περιορισμό".

Η Ελένη Πρατζίνη εργάζεται στο φασόν τα τελευταία 11 χρόνια. Οχι βέβαια επειδή η ίδια το διάλεξε. Το φασόν ήταν αναγκαίο κακό, μια και η βιοτεχνία στην οποία εργαζόταν για 8 χρόνια, την απέλυσε, επειδή τόλμησε να συμμετάσχει σε μια προσπάθεια ίδρυσης σωματείου. Ο άντρας της άνεργος εκείνη την περίοδο κι έτσι - όπως η ίδια τονίζει - "εγκλωβίστηκε στο φασόν".

Η Ελένη χαρακτηρίζει όσους δουλεύουν φασόν στο σπίτι, "τραγικές περιπτώσεις" και εξηγεί το γιατί: "Η δουλιά που κάνουμε δεν μπορεί να αμειφθεί. Εγώ προσωπικά, αλλά και άλλες φασονίστριες που γνωρίζω, εργάζομαι13 - 14 ώρες.Τις περισσότερες φορές στη δουλιά βοηθάνε και τα παιδιά και ο άντρας μου. Είναι να τρελαίνεσαι. Ξυπνάω πολύ νωρίς. Εργάζομαι μιάμιση ώρα, μετά ξυπνάω τα παιδιά και τα ετοιμάζω για το σχολείο. Συνεχίζω να δουλεύω. Κάποια στιγμή σταματάω για να μαγειρέψω. Συνεχίζω τη δουλιά για να ξανασταματήσω μετά από λίγο πότε για να βάλω πλυντήριο, πότε για κάτι άλλο... Αυτό γίνεται όλη τη μέρα. Οταν πρέπει να βοηθήσω τα παιδιά στο διάβασμα, το κάνω εδώ, ενώ ράβω. Ολα ταυτόχρονα. Ενα συνεχές πήγαινε - έλα, είσαι στο σπίτι και δεν είσαι...".

Αυτό δεν είναι το μόνο αρνητικό. Η Ελένη συνεχίζει να απαριθμεί τα "καλά" αυτής της δουλιάς: "Τόσες ώρες πάνω από μια μηχανή χάνεις τα λογικά σου. Ούτε ένας άνθρωπος να πεις μια κουβέντα, το μυαλό σου σκουριάζει. Αν είσαι και κοινωνικός άνθρωπος... Ποιον να προβληματίσεις και με τι να προβληματιστείς, όταν απέναντί σου έχεις μια μηχανή κι έναν τοίχο; Η ακόμα αν θες να συνδικαλιστείς, πώς; Είναι άλλες οι "χάρες" της δουλιάς στο εργοστάσιο. Επικοινωνείς, παλεύεις, διεκδικείς... ".

"Μας ταλαιπωρούν πολλά ακόμα", μας λέει χαμογελώντας και συνεχίζει: "Αισθάνεσαι ότι "αφεντικό" σου είναι το κομμάτι. Οσο πιο περιορισμένη είναι η δυνατότητά σου για παραγωγή, τόσο πιο περιορισμένη είναι και η δυνατότητά σου να διαπραγματευτείς την τιμή του κομματιού. Τελευταία, πολλοί φασονιστές αντιμετωπίζουν και το πρόβλημα της απειλής "αν σ' αρέσει με αυτή την τιμή, αλλιώς παίρνω τα κομμάτια και τα πάω στην Αλβανία ή τη Βουλγαρία". Δεν είναι δύσκολο για τους εργοδότες να εγκαταστήσουν δέκα μηχανές εκεί και να βγάζουν τη δουλιά".

Ενα ακόμη αγκάθι, στη ζωή των φασονιστών είναι και η κοινωνική ασφάλιση, ένα αγαθό που για αυτούς είναι ασύμφορο: "Εργαζόμαστε ανασφάλιστοι, αφού για να ασφαλιστούμε χρειάζεται ολόκληρη διαδικασία, έναρξη επαγγέλματος, εγγραφή στο βιοτεχνικό επιμελητήριο και βέβαια το ΤΕΒΕ, στο οποίο πρέπει να πληρώνουμε ένα αξιοσέβαστο ποσό κάθε μήνα, παρότι εργαζόμαστε μόνο λίγους μήνες το χρόνο. Για να αποφύγουμε όλα αυτά και το ΤΕΒΕ, εργαζόμαστε "παράνομα", γεγονός που δημιουργεί πρόσθετα προβλήματα, πολλοί δεν πληρώνονται ή πληρώνονται μετά από μήνες. Πώς να αποδείξεις ότι σου χρωστάνε λεφτά, αν δεν έχεις χαρτιά που να το βεβαιώνουν";

Οσο για τις συνθήκες δουλιάς, αν εργάζεσαι μέσα στο σπίτι κι όχι σε κάποιον ειδικά διαμορφωμένο χώρο, είναι δράμα. "Κάποιες φορές - θα μας πει η εργαζόμενη - γεμίζουν χνούδι από τα υφάσματα ακόμα και τα πιάτα στα ντουλάπια, όλο το σπίτι σκεπάζεται από ένα χνούδι".

Η Ελένη Πρατζίνη δέχτηκε με επιφύλαξη τη Διεθνή Σύμβαση Εργασίας για το φασόν. Πρώτον, γιατί δεν είναι σίγουρη αν και πότε θα εφαρμοστεί και δεύτερον και σημαντικότερο γιατί, όπως τονίζει, "το θέμα δεν είναι να νομιμοποιήσουμε τα ζητήματα γύρω από το φασόν. Βέβαια καλό θα ήταν να γίνει, αφού ούτως ή άλλως μας αναγκάζουν να δουλεύουμε φασόν. Το πρωταρχικό για μένα είναι να εκλείψει το φασόν, να δώσει τη θέση του στη βιομηχανία ένδυσης, πάνω στην καταστροφή της οποίας στηρίχτηκε η ανάπτυξή του. Να αναπτυχθεί η βιομηχανία, αυτός ο τόσο σημαντικός κλάδος, να υπάρξουν δουλιές, να απολαμβάνουμε κι εμείς τα δικαιώματά μας".

Βάσω ΝΙΕΡΗ

Εκ των πραγμάτων το πρόβλημα των εκατομμυρίων εργαζομένων με το κομμάτι κατ' οίκον έχει έρθει στο προσκήνιο και, κάτω από την πίεση συνδικάτων, αποτέλεσε θέμα συζήτησης στην περσινή 82η Σύνοδο της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας στη Γενεύη.

Μετ' εμποδίων, με τις εργοδοτικές οργανώσεις να καταψηφίζουν και τις κυβερνήσεις σε μια στάση του στιλ "ναι μεν, αλλά", αποφασίστηκε τελικά να συνταχθεί Διεθνής Σύμβαση Εργασίας σχετικά με τα δικαιώματα των εργαζομένων στο φασόν. Από κει και πέρα ξεκίνησε ένας νέος γύρος "μαχών" και παρασκηνιακών, κυρίως, διαβουλεύσεων, όπου οι εκπρόσωποι των εργοδοτικών οργανώσεων προέβαλαν συνεχώς "βέτο" σε κάθε θετική ρύθμιση, αποχωρούσαν και επανέρχονταν... Οι κυβερνήσεις κράτησαν μεσοβέζικη στάση, "αλληθωρίζοντας" προς τις θέσεις των εργοδοτικών οργανώσεων και αρκετές συνδικαλιστικές οργανώσεις έβαλαν "νερό στο κρασί" τους.

Φτάσαμε "αισίως" στη φετινή 83η Σύνοδο (Ιούνης '96 Γενεύη), που κατέληξε σε μια Διεθνή Σύμβαση Εργασίας (οι εργοδοτικές οργανώσεις τελικά την καταψήφισαν), άνευρη από ουσιαστικές θετικές διατάξεις, γενικόλογη και κινούμενη γενικά στο πνεύμα της "ταξικής συνεργασίας". Αυτό όμως δεν αναιρεί τη σημασία της, σαν μια αρχή που μπορεί, κάτω από τη δράση και την πίεση των συνδικάτων σε διεθνές και εθνικό επίπεδο, να οδηγήσει σε θετικές παρεμβάσεις.

Στο πρώτο άρθρο της Διεθνούς Σύμβασης Εργασίας καθορίζεται ότι ο όρος "κατ' οίκον απασχόληση" αναφέρεται σε εργασία που πραγματοποιείται από ένα άτομο στο σπίτι του ή σε άλλο χώρο διαφορετικό από το χώρο δουλιάς του εργοδότη και καταλήγει σε ένα προϊόν ή υπηρεσία που προσδιορίζεται απ' τον εργοδότη, ανεξάρτητα από το ποιος παρέχει τον εξοπλισμό ή άλλα μέσα που χρησιμοποιούνται για το σκοπό αυτό. Ωστόσο, μπαίνει "σφήνα" στην αναγνώριση του εξαρτημένου χαρακτήρα της εργασίας η επισήμανση "εκτός αν αυτό το άτομο έχει το βαθμό αυτονομίας και οικονομικής ανεξαρτησίας που είναι απαραίτητος για να θεωρηθεί ανεξάρτητος εργαζόμενος"!

Επίσης στο ίδιο άρθρο καθορίζεται ότι ο όρος "εργοδότης" περιλαμβάνει φυσικά ή νομικά πρόσωπα, που "άμεσα ή μέσω ενός ενδιάμεσου" προσφέρουν εργασία.

Στο άρθρο 3 ορίζεται ότι η χώρα που θα επικυρώσει τη ΔΣΕ θα πρέπει να υιοθετήσει και να υλοποιήσει μια εθνική πολιτική, ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση των φασονιστών, υπό τη "σκέπη" του "κοινωνικού διαλόγου".

Το πιο σημαντικό άρθρο είναι το 4,το οποίο κάνει λόγο για ισότητα μεταχείρισης μεταξύ φασονιστών και άλλων μισθωτών.Σημειώνεται, δε, ότι η ισότητα μεταχείρισης περιλαμβάνει: Το δικαίωμα των φασονιστών στο συνδικαλισμό με το να ιδρύουν ή να προσχωρούν σε οργανώσεις. Την αμοιβή τους. Την προστασία από διακρίσεις στην απασχόληση και στο επάγγελμα, καθώς και την πρόσβαση σε κατάρτιση. Στην καταστατική προστασία της Κοινωνικής Ασφάλισης. Την προστασία στον τομέα επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας. Την ελάχιστη ηλικία για απασχόληση και την προστασία της μητρότητας.

Να σημειώσουμε ότι στο θέμα της Κοινωνικής Ασφάλισης και της αμοιβής αρκείται στη γενική κατεύθυνση της ισότητας μεταχείρισης, ενώ αντίθετα στο θέμα της υγιεινής και ασφάλειας προχωρά περισσότερο. Ετσι στο άρθρο 7 ορίζεται ειδικότερα ότι οι εθνικοί νόμοι και κανονισμοί για την ασφάλεια και υγεία στην εργασία θα πρέπει να εφαρμόζονται και στο φασόν και μάλιστα ότι λόγω των ειδικών χαρακτηριστικών του φασόν, ορισμένοι τύποι εργασίας και ορισμένες ουσίες θα πρέπει να απαγορευτούν.

Επίσης στο άρθρο 9 θέτει την υποχρέωση να υπάρξει σύστημα επιθεώρησης,που θα διασφαλίζει τη συμμόρφωση με τους νόμους και κανονισμούς και επιπλέον πως σε περίπτωση παραβίασής τους θα πρέπει να υπάρχει αποτελεσματική αποκατάσταση και κυρώσεις.

Εξίσου σημαντικό είναι το άρθρο 6,που επιβάλλει την καταγραφή της κατ' οίκον εργασίας, καθώς και το άρθρο 8,που ορίζει ότι θα πρέπει να οριστούν οι ευθύνες και αυτών που βρίσκονται ενδιάμεσα σε εργοδότες και εργαζόμενους.

Στο τελευταίο (10) άρθρο ορίζεται ότι αυτή η ΔΣΕ δεν επηρεάζει άλλες ευνοϊκότερες διατάξεις άλλων Διεθνών Συμβάσεων Εργασίας.

Η Διεθνής Σύμβαση Εργασίας συνοδεύεται και από μια Διεθνή Σύσταση.Ο χαρακτήρας της υποχρεωτικότητας της πρώτης και οι κάθετες αντιδράσεις εργοδοτών, αλλά και ορισμένων κυβερνήσεων, την κατέστησαν ελλιπή. Η Σύσταση, λόγω του ότι είναι περισσότερο κατευθυντήριο κείμενο, προχωρά σε ορισμένα ζητήματα λίγο παραπέρα.

Ετσι επισημαίνεται στη Σύσταση ότι ο εργαζόμενος στο φασόν θα πρέπει να ενημερώνεται εγγράφως για τους όρους απασχόλησής του και συγκεκριμένα το όνομα και τη διεύθυνση του εργοδότη, την κλίμακα ή το ποσοστό πληρωμής και τις μεθόδους υπολογισμού της και τον τύπο της εργασίας.

Σημειώνεται, επίσης, ότι πρέπει να δημιουργηθεί μια "αρχή" που θα διαμορφώνει και θα εφαρμόζει την εθνική πολιτική στον τομέα αυτό και ότι πρέπει να υπάρχουν αναλυτικά στοιχεία για την έκταση και τα χαρακτηριστικά της κατ' οίκον εργασίας.

Συγκεκριμένα σε αυτή την "αρχή" οι εργοδότες θα πρέπει να υποβάλλουν αρχείο όλων των φασονιστών που απασχολούν. Επίσης να τηρούν αρχείο εργασιών για καθένα, όπου θα αναφέρεται ο χρόνος που έχει επιμεριστεί για την εργασία, τα ποσοστά αμοιβής, το κόστος που βαρύνει τον εργαζόμενο, οι τυχόν κρατήσεις που έγιναν με βάση τους νόμους, οι οφειλόμενες αποδοχές και η ημερομηνία πληρωμής.

Επιπλέον να καθορίζονται από την "αρχή" ελάχιστα ποσοστά μισθών και ότι το ποσοστό αμοιβής πρέπει να είναι συγκρίσιμο με εκείνο που λαμβάνει ο εργαζόμενος στην επιχείρηση του εργοδότη. Οι εθνικοί νόμοι για την προστασία των μισθών πρέπει να εφαρμόζονται και στους φασονιστές. Να καθιερώνονται προϋποθέσεις, ώστε να υπάρχει δυνατότητα ημερήσιας και εβδομαδιαίας ανάπαυσης συγκρίσιμης με των μισθωτών και επίσης οι φασονιστές να δικαιούνται αμειβόμενες δημόσιες αργίες, ετήσιες διακοπές μετ' αποδοχών και αμειβόμενη άδεια ασθένειας.

Αναφέρεται αναλυτικότερα στην επαγγελματική ασφάλεια και υγιεινή και στην προστασία που πρέπει να απολαμβάνουν οι εργαζόμενοι από πιέσεις στο θέμα αυτό των εργοδοτών, όπως και το δικαίωμα των Επιθεωρητών Εργασίας να μπαίνουν ακόμα και στα σπίτια να κάνουν έλεγχο.

Σχολιάζοντας το κλίμα, τις διαδικασίες που ακολουθήθηκαν και κατέληξαν στη Διεθνή Σύμβαση, η Χρ. Τσεντούρου,μέλος της διοίκησης της Ομοσπονδίας των Κλάδων Ενδυσης, που παραβρέθηκε στην 83η Διεθνή Σύνοδο της ΔΟΕ, θα επισημάνει πως "οι εκπρόσωποι των εργοδοτών και αρκετές κυβερνήσεις δεν ήθελαν να υπάρξει ΔΣΕ. Οταν τελικά μετά από ψηφοφορία αποφασίστηκε η σύνταξή της, έβαλαν στόχο να γίνει ένα γενικό και αόριστο κείμενο. Για πρώτη φορά στην ιστορία της ΔΟΕ έχουμε "λάβωμα" της τριμερούς συνεργασίας με τη μη συμμετοχή των εργοδοτών. Οι δε κυβερνήσεις λαμβάνοντας το μήνυμα, αφού τους "μάλωσαν", τους διαβεβαίωσαν ότι μπορεί να γίνει αρκετά ελαστική. Ενα κείμενο γενικό, που θα συμβάλει στην κατεύθυνση της κοινωνικής συναίνεσης, κάτι στο οποίο βοήθησαν και ορισμένοι απ' το εργατικό γκρουπ. Η κατάσταση στην εργασία, τα δικαιώματα και η ζωή των κατ' οίκον απασχολούμενων θα συνέχιζε όπως σήμερα, με άγρια εκμετάλλευση. Και σ' αυτή την περίπτωση το λόγο έχουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι και τα συνδικάτα".

Ντίνα ΝΤΑΒΟΥ

Τεράστιες διαστάσεις προσλαμβάνει το φαινόμενο των "κατ' οίκον απασχολούμενων" (φασόν), του πιο καταπιεσμένου και εκμεταλλευόμενου κομματιού της εργατικής τάξης, "αγκαλιάζοντας" εκατομμύρια εργαζόμενους σε όλο το κόσμο. Σε ορισμένες χώρες, οι εργαζόμενοι στο φασόν αποτελούν ένα μεγάλο κομμάτι του συνόλου των απασχολούμενων, όπως, για παράδειγμα, στις Ινδίες που αριθμούν πάνω από 20 εκατομμύρια, στη συντριπτική τους πλειοψηφία γυναίκες. Σημαντική και όλο διευρυνόμενη είναι η παρουσία των φασονιστών στη χώρα μας, που, σύμφωνα με παλαιότερες εκτιμήσεις των συνδικάτων, ξεπερνούσαν τις 200.000.Μάλιστα, το 1986 ο τότε υπουργός Εργασίας είχε κάνει λόγο για πάνω από 225.000!

Το φασόν είναι παλιό φαινόμενο. Λειτούργησε συμπληρωματικά στη βιομηχανία και ακολούθησε παράλληλη πορεία προς αυτήν, βρισκόμενο σχεδόν πάντα στις παρυφές της παραοικονομίας. Οι φασονιστές αποτέλεσαν και αποτελούν "θύματα" της πιο άγριας και σκληρής εκμετάλλευσης. Από το πρωί ως το βράδυ, σκυμμένοι σε ένα ατέλειωτο κυνήγι του να βγει άλλο ένα κομμάτι και να συμπληρωθεί ένα βασικό μεροκάματο - που δε συμπληρώνεται - ανασφάλιστοι, χωρίς δικαιώματα, οι "εργαζόμενοι κατ' οίκον", ή αλλιώς με το κομμάτι, χρησιμοποιήθηκαν πάμπολλες φορές σαν μηχανισμός "φρεναρίσματος" αγώνων των υπολοίπων εργαζόμενων, σαν μηχανισμός για το χτύπημα δικαιωμάτων και κατακτήσεων.

Το καινούριο είναι η τρομακτική επέκταση του αριθμού των φασονιστών και η συνεχής διεύρυνση των ορίων του, σε όλο και περισσότερους τομείς της οικονομίας, σαν αποτέλεσμα της αποβιομηχάνισης, της εκτίναξης στα ύψη της ανεργίας, αλλά και της επίθεσης του κεφαλαίου σε ό,τι έχουν κατακτήσει με αγώνες τον τελευταίο αιώνα οι εργαζόμενοι. Σήμερα, ολόκληροι κλάδοι εξαρτώνται σημαντικά από το φασόν, όπως ιματισμός, δέρμα, κλωστοϋφαντουργία, παιχνίδια, καλλυντικά, είδη τουρισμού, ακόμα και δουλιά στο σπίτι με κομπιούτερ.Ταυτόχρονα, έχουμε διεύρυνση από τον τομέα της παραγωγής, του να φτιάχνει δηλαδή ο φασονιστής κάποιο προϊόν, στον τομέα του εμπορίου, της προώθησης προϊόντων, τους λεγόμενους ντίλερ, που, αν και δεν μπορούν να χαρακτηριστούν πλήρως ως φασονιστές, ωστόσο αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα και εργασιακό καθεστώς.

"Η ανεργία με εγκλώβισε στο φασόν", που παρομοιάζει αυτή τη δουλιά με τον "κατ' οίκον περιορισμό"

"Είναι άλλες οι "χαρές" της δουλιάς στο εργοστάσιο. Επικοινωνείς, παλεύεις, διεκδικείς" τονίζει η Ελένη (κάτω)

Αυτές είναι πιο "τυχερές", αφού έχουν τη δυνατότητα να... επικοινωνούν

Από κινητοποίηση ενάντια στην κατάργηση του καμποτάζ