Ενόψει της αξιολόγησης των «Εθνικών Μεταρρυθμιστικών Προγραμμάτων», που έχουν εκπονήσει τα κράτη - μέλη της ΕΕ, στο πλαίσιο της υλοποίησης της Στρατηγικής της Λισαβόνας, επιταχύνονται οι διαδικασίες για την προώθηση σημαντικών αντιδραστικών αλλαγών, τόσο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όσο και στην Ελληνική Βουλή, στην οποία, στις 29-1-2006, ο υπουργός Απασχόλησης παρουσίασε τις στρατηγικές επιλογές της κυβέρνησης της ΝΔ για την υλοποίηση αυτής της αντιλαϊκής πολιτικής.

Οι κεντρικοί άξονες των αντιδραστικών «μεταρρυθμίσεων» της ΕΕ, που προωθεί η κυβέρνηση της ΝΔ με τη στήριξη του ΠΑΣΟΚ, είναι στην πολιτική απασχόλησης, στο Εργατικό Δίκαιο και στο άνοιγμα των κοινωνικών υπηρεσιών κοινής ωφέλειας στον «ελεύθερο ανταγωνισμό», την παράδοσή τους δηλαδή στα μονοπώλια, με βασικό στόχο τη διασφάλιση και αύξηση των κερδών των ευρωενωσιακών μονοπωλίων, ώστε να ενισχύσουν τις θέσεις και το ρόλο τους στον ιμπεριαλιστικό ανταγωνισμό.

Οι «κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση», που δρομολόγησε το Συμβούλιο Κορυφής της ΕΕ το Μάρτη του 2005, τις οποίες συνδιαμόρφωσαν και συναποφάσισαν τόσο η κυβέρνηση της ΝΔ όσο και το ΠΑΣΟΚ, μαζί με όλες τις κυβερνήσεις των κρατών - μελών της ΕΕ, είτε «κεντροδεξιές» είτε «κεντροαριστερές», συνδέουν αναπόσπαστα την πολιτική απασχόλησης με τον κεντρικό στόχο της μεγιστοποίησης των κερδών της πλουτοκρατίας. Στόχος που έχει σαν αναγκαία προϋπόθεση την τεράστια ένταση της εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης, την αποσάθρωση των κατακτημένων εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων της, την κατεδάφιση των δημόσιων συστημάτων Ασφάλισης, Πρόνοιας και Συνταξιοδότησης.

Η στρατηγική επιλογή του ΣΥΝ για τη στήριξη της ΕΕ και η αποσπασματική κριτική αντεργατικών μέτρων - την ίδια ώρα που «κλείνει το μάτι» στην πλουτοκρατία ότι έχει πεδίον δόξης λαμπρό σε στρατηγικούς τομείς της οικονομίας, όπως το χρηματοπιστωτικό σύστημα, η Ενέργεια, η Υγεία κ.ά. - με προτάσεις περί «νέας κοινωνικής πολιτικής» και «επανακαθορισμού των στόχων της ΕΕ», επιδιώκει να συγκαλύψει τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα της ΕΕ, σπέρνοντας αυταπάτες στους εργαζόμενους. Διευκολύνει, έτσι, τους χειρισμούς της πλουτοκρατίας για τη χειραγώγηση του εργατικού κινήματος.

Με την πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου για «τις κατευθυντήριες γραμμές των πολιτικών απασχόλησης των κρατών - μελών» [COM (2006) 815 - 12/12/2006], η προσοχή της ΕΕ επικεντρώνεται στις αντιδραστικές «διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης και των συνδέσμων τους με την αγορά εργασίας», με στόχο τη μεγιστοποίηση της κερδοφορίας του ευρωενωσιακού κεφαλαίου.

Τρεις είναι οι βασικοί άξονες, στους οποίους κινούνται αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές, σύμφωνα με την απόφαση του Συμβουλίου της ΕΕ:

1. «Η προσέλκυση και διατήρηση περισσότερων ατόμων στην αγορά εργασίας, αύξηση της προσφοράς εργασίας και εκσυγχρονισμός των συστημάτων κοινωνικής προστασίας».

Οπως επισημαίνει το Συμβούλιο, κάτι τέτοιο θα επιτευχθεί: α) με την «υποστήριξη της ενεργού συμμετοχής του γηράσκοντος εργατικού δυναμικού (...) και αποθάρρυνση της πρόωρης συνταξιοδότησης», β) με τον «εκσυγχρονισμό των συστημάτων κοινωνικής προστασίας, συμπεριλαμβανομένης της συνταξιοδότησης και της υγειονομικής περίθαλψης, διασφαλίζοντας (...) τη χρηματοοικονομική βιωσιμότητά τους και την ικανότητα προσαρμογής τους στην εξέλιξη των αναγκών, κατά τρόπον, ώστε να υποστηριχτεί η συμμετοχή στην απασχόληση και η παράταση του επαγγελματικού βίου», γ) με την «κινητικότητα των εργαζομένων» και δ) με την «πρόβλεψη των αναγκών σε δεξιότητες», έτσι ώστε «να βελτιώνεται η απασχολησιμότητα».

Στα πλαίσια του στόχου αυτού, το Συμβούλιο ομολογεί κυνικά ότι θέλει την κατεδάφιση των δημοσίων συστημάτων Κοινωνικής Ασφάλισης και Συνταξιοδότησης, ώστε οι εργαζόμενοι να είναι υποχρεωμένοι να εργάζονται μέχρι τα βαθιά γεράματα ή το θάνατό τους, αλλάζοντας διαρκώς εργασία, ανάλογα με τους σχεδιασμούς των μονοπωλίων, κινούμενοι σε αναζήτηση δουλιάς σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της ΕΕ για να συσσωρεύουν πλούτη για το κεφάλαιο.

2. «Η βελτίωση της ικανότητας προσαρμογής των εργαζομένων και επιχειρήσεων».

Σύμφωνα με το Συμβούλιο, ικανότητα προσαρμογής σημαίνει «μεγαλύτερη ευελιξία συνδυασμένη με ασφάλεια απασχόλησης», που στο ευρωενωσιακό λεξιλόγιο αποδίδεται με τον αστικό νεολογισμό «Flexicurity», ή, μεταφρασμένο στα ελληνικά, «ευελφάλεια»! Πώς θα επιτευχθεί αυτή η «προσαρμογή», απαντάει χωρίς περιστροφές το Συμβούλιο: α) με την «προσαρμογή της νομοθεσίας για την απασχόληση, επανεξετάζοντας (...) τις διάφορες συμβατικές εργασιακές ρυθμίσεις για τα ωράρια εργασίας», β) «προώθηση και διάδοση καινοτόμων και προσαρμόσιμων μορφών οργάνωσης εργασίας, προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα και η παραγωγικότητα στην εργασία», γ) στήριξη των αλλαγών στο εργασιακό καθεστώς, συμπεριλαμβανομένων της κατάρτισης, της αυτοαπασχόλησης». Οσο για τους μισθούς, στα πλαίσια της «ευελφάλειας», το Συμβούλιο ορίζει ότι «η εξέλιξη των μισθών πρέπει να συμφωνεί με την ανάπτυξη της παραγωγικότητας καθ' όλη τη διάρκεια του οικονομικού κύκλου και να αντανακλά την κατάσταση στην αγορά εργασίας».

3. «Αύξηση των επενδύσεων σε ανθρώπινο κεφάλαιο με τη βελτίωση της εκπαίδευσης και των δεξιοτήτων».

Οι στόχοι που καθορίζει το Συμβούλιο είναι «να διευκολυνθεί σημαντικά η πρόσβαση στην αρχική επαγγελματική εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένων των μαθητειών και της επιχειρηματικής κατάρτισης», «αποτελεσματικές στρατηγικές διά βίου μάθησης, ανοιχτές σε όλους σε σχολεία, επιχειρήσεις, δημόσιες αρχές και νοικοκυριά (...) καθ' όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής», «διεύρυνση των ευκαιριών εκπαίδευσης και κατάρτισης και εξασφάλιση ευέλικτων μεθόδων μάθησης», «διαφοροποίηση της πρόσβασης για όλους στην εκπαίδευση και κατάρτιση», «ανταπόκριση σε νέες ανάγκες απασχόλησης, βασικές ικανότητες και μελλοντικές απαιτήσεις ως προς τις δεξιότητες».

Αυτό που προωθείται και επιδιώκεται από το Συμβούλιο αντικατοπτρίζεται καθαρά στις αντιδραστικές «μεταρρυθμίσεις» που προωθεί στη χώρα μας η ΝΔ με την ενεργό στήριξη του ΠΑΣΟΚ.

Οι διακηρύξεις της ΕΕ, της κυβέρνησης, της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, για δήθεν μείωση της ανεργίας, ποιότητα στην απασχόληση κ.ά., είναι ψεύτικες και στόχο έχουν την εξαπάτηση των εργαζομένων.

Η ίδια η ΕΕ ομολογεί την αποτυχία των πολιτικών της «σχετικά με τις ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές για τις οικονομικές πολιτικές των κρατών - μελών και της Κοινότητας (2005 - 2008)». Η ΕΕ αναγνωρίζει 8,7% ποσοστό ανεργίας - πάνω από 17,4 εκατομμύρια ανέργους - με ποσοστό 18,5% για τους νέους και συνολικό ποσοστό απασχόλησης 63,8 % στην ΕΕ-25 το 2005, πολύ χαμηλότερο από τον συμφωνηθέντα στόχο του 70%. Με χαμηλό ποσοστό απασχόλησης 56,3% για τις γυναίκες και πολύ χαμηλό 42,5% για τους εργαζόμενους άνω των 54 χρόνων!! Την ίδια περίοδο 2000 - 2005, οι άνεργοι αυξήθηκαν κατά ένα (1) εκατομμύριο, παρότι παράλληλα υπήρχε μια τεράστια αύξηση στην πρόσκαιρη απασχόληση με πάνω από 4,7 εκατομμύρια εργαζόμενους με συμβάσεις ορισμένου χρόνου και 1,1 εκατομμύρια εργαζόμενους με προσωρινή - μερική απασχόληση.

Η πραγματικότητα είναι ακόμη χειρότερη για την εργατική τάξη, την ώρα που η πλουτοκρατία συσσωρεύει τεράστια κέρδη στα θησαυροφυλάκιά της.

Καρπός των προσπαθειών της άρχουσας τάξης να στοιχειοθετήσει την ανάγκη επίσπευσης της εμπορευματοποίησης των υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας αποτελεί το πρόγραμμα «Διευκόλυνση της επαγγελματικής ζωής των γυναικών χωρίς διακρίσεις με την εφαρμογή κοινωνικών ωραρίων», το οποίο αξιοποιείται μάλιστα στην κατεύθυνση της χιλιοπροπαγανδισμένης «εναρμόνισης της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής των γυναικών» (όπως, βέβαια, την εννοεί η αστική τάξη).

Σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε πριν λίγες μέρες για την παρουσίαση του προγράμματος (το οποίο υλοποιείται στο πλαίσιο του Προγράμματος «Equal», άξονας 4 «Ισες Ευκαιρίες για άνδρες και γυναίκες» και υλοποιείται από την Αναπτυξιακή Σύμπραξη «Παρέμβαση Συμφιλίωσης», στην οποία συμμετέχουν οι δημοτικές επιχειρήσεις Βούλας και Αιγάλεω, το ΕΚ Πειραιά, το ΚΕΘΙ κτλ.), σημειώθηκε ότι άμεσα επωφελούμενοι είναι «γυναίκες που είτε έχουν απομακρυνθεί από την αγορά εργασίας λόγω οικογενειακών υποχρεώσεων και επιθυμούν να επανενταχθούν στην απασχόληση ή που δυσκολεύονται να ενταχθούν στην αμειβόμενη απασχόληση λόγω έλλειψης ευέλικτων μορφών ένταξης, ελλιπούς στήριξης ή ασυμβατότητας ωραρίων».

Πατώντας πάνω στα τεράστια κενά που υπάρχουν στον τομέα της Πρόνοιας και ταυτόχρονα εξαφανίζοντας την ευθύνη που πρέπει να έχει το κράτος για τη διασφάλιση δημόσιων, δωρεάν και ποιοτικών δομών και υπηρεσιών Πρόνοιας σε όλες ανεξαίρετα τις λαϊκές οικογένειες, οι εμπνευστές του προγράμματος επιχειρούν ουσιαστικά να καθαγιάσουν τη λεγόμενη «Κοινωνική Οικονομία». Με την οποία, αφενός, η παροχή κοινωνικών υπηρεσιών περνά στην αρμοδιότητα επιχειρήσεων (που παρουσιάζονται να επιτελούν «κοινωνικό έργο»!) και αφετέρου, με η γενίκευση της «ελαστικής» απασχόλησης γυναικών μέσα από αυτές τις «νέες» δομές, «θολώνονται τα νερά» σχετικά με τις αιτίες και κατ' επέκταση τις λύσεις της γυναικείας ανεργίας.

Στο πλαίσιο του προγράμματος, πραγματοποιήθηκε έρευνα σε δομές Κοινωνικής Μέριμνας (φροντίδα μικρών παιδιών, ΑμΕΑ και ηλικιωμένων) στους δήμους Κερατσινίου, Αιγάλεω, Βούλας, Ζεφυρίου και Περιστερίου, με σκοπό να κατανοηθεί αν χρειάζεται η εφαρμογή «Κοινωνικού Ωραρίου». Μεταξύ άλλων, καταγράφεται ότι:

• Οι υπάρχουσες δομές και υπηρεσίες είναι ανεπαρκείς σε σχέση με τις ανάγκες.
• Ενώ οι «χρήστες» (όπως αναφέρονται) χρειάζονται επέκταση του ωραρίου λειτουργίας, κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατό, λόγω «έλλειψης κονδυλίων» και «εξειδικευμένου προσωπικού».

Ωστόσο, αντί η διαπίστωση των κενών που υπάρχουν να αναδείξει την επιτακτική ανάγκη της αποφασιστικής ενίσχυσης της δημόσιας Πρόνοιας και Υγείας, η «λύση» κατευθύνεται στην ανταποδοτικότητα και την ανάπτυξη της «επιχειρηματικότητας»: «Η ενίσχυση της αναλογίας της ιδιωτικής συμμετοχής στην κάλυψη του κόστους της παροχής υπηρεσιών ή ακόμα και τη σύσταση φορέων σε καθαρά αυτοχρηματοδοτούμενη βάση (με τη μορφή π.χ. συνεταιρισμών) προβάλλει σαν ένας τρόπος παροχής ποιοτικών υπηρεσιών φροντίδας παιδιών με ένα περισσότερο ευέλικτο χαρακτήρα» (οι υπογραμμίσεις είναι δικές μας).

Παρατηρώντας την ανάγκη, οι λαϊκές οικογένειες να βάλουν το χέρι βαθιά στην τσέπη για να έχουν πρόσβαση σε σχετικές υπηρεσίες, οι... ερευνητές «ξεχνούν» βέβαια την οικονομική αιμορραγία που συνεπάγεται για τους εργαζόμενους η ραγδαία αύξηση της δημοτικής φορολογίας. Για παράδειγμα, στην Αθήνα, τα δημοτικά τέλη εκσφενδονίστηκαν τα τελευταία 11 χρόνια περίπου κατά... 95%! Οπως επίσης «ξεχνούν» να εξηγήσουν γιατί καμία από τις μπλε και πράσινες κυβερνήσεις δεν επιδίωξε, για την ικανοποίηση των αναγκών της λαϊκής οικογένειας, τη στελέχωση του κρατικού μηχανισμού με τους αμέτρητους πτυχιούχους νηπιαγωγούς, βρεφονηπιοκόμους, κοινωνικούς λειτουργούς κτλ., οι οποίοι είτε είναι άνεργοι, είτε απασχολούνται με συμβάσεις σε ληξιπρόθεσμα προγράμματα δήμων.

Για τη λειτουργία των λεγόμενων «συνεταιρισμών» εξηγείται ότι αποστολή τους θα είναι «η παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών φροντίδας σε άτομα (παιδιά, ενήλικες, ηλικιωμένους) που χρειάζονται βοήθεια (σωματική, ψυχολογική, κοινωνική, ιατρική κ. ά.». Ενώ ως «πελάτες - καταναλωτές» εντοπίζονται μεταξύ άλλων, «γονείς και ιδίως γυναίκες εργαζόμενες και άνεργες που αναζητούν εργασία».

Ασφαλώς, καμία έκπληξη δεν προκαλεί το γεγονός ότι, μέσα στα μέτρα που προβλέπει το πρόγραμμα για τη στήριξη της «γυναικείας απασχόλησης», προβλέπεται και η «ευαισθητοποίηση επιχειρήσεων». Μήπως θέλουν να πιστέψουμε ότι η έλλειψη ευαισθησίας φταίει για τις ασύδοτες απολύσεις νεαρών εργαζομένων που ανακοινώνουν την εγκυμοσύνη τους; Ή μήπως σκέφτονται να διοργανώνουν και καμπάνιες διαφήμισης κάθε φορά που μπλε ή πράσινες κυβερνήσεις θα ανακοινώνουν νέες επιδοτήσεις επιχειρήσεων που προσλαμβάνουν άνεργες μανάδες;...