ΠΡΕΤΟΡΙΑ.-

Ο Νοτιοαφρικανός Πρόεδρος Νέλσον Μαντέλα υπαναχώρησε χτες στο θέμα της - προ 15 ημερών - απομάκρυνσης της πρώην συζύγου του Γουίνι Μαντέλα από τη νοτιοαφρικανική κυβέρνηση, ανακοινώνοντας την αποκατάσταση της τελευταίας στο υπουργικό συμβούλιο.

"Η απομάκρυνση της Γουίνι Μαντέλα από την κυβέρνηση ήταν τεχνικά και διαδικαστικά άκυρη. Ο Πρόεδρος, αμέσως μετά την επιστροφή του από την περιοδεία του σε χώρες του Περσικού Κόλπου, θα καθορίσει την αποκατάστασή της στο υπουργικό συμβούλιο", επισημαίνεται σε επίσημη ανακοίνωση που δόθηκε χτες στη δημοσιότητα από τον αναπληρωτή Πρόεδρο της Νότιας Αφρικής Τάμπο Μπέκι.

Κυβερνητική πηγή, που θέλησε να τηρήσει την ανωνυμία της, θεώρησε την αποκατάσταση της Γουίνι Μαντέλα στη νοτιοαφρικανική κυβέρνηση ως "έναν τρόπο για να αποφύγει ο Νέλσον Μαντέλα μία δικαστική μάχη με την πρώην σύζυγό του".

Τρία 24ωρα νωρίτερα, το κόμμα "Ινκάθα" των Ζουλού είχε ανακοινώσει την αναστολή της συμμετοχής των βουλευτών του από τις εργασίες του Κοινοβουλίου σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την άρνηση της κυβέρνησης του Νοτιοαφρικανού Προέδρου Ν. Μαντέλα να απαντήσει, αφ' ενός, στο κατά πόσον το νέο Σύνταγμα της χώρας θα είναι ομοσπονδιακό ή όχι και, αφ' ετέρου, στα αυτονομιστικά αιτήματα και τις αρμοδιότητες που θα έχει ο βασιλιάς των Ζουλού Γκούντγουιλ Ζουελιθίνι.

Η αποχή του "Ινκάθα" από το Κοινοβούλιο, που γίνεται κατά την περίοδο που συζητείται το σχέδιο του νέου Συντάγματος της Ν. Αφρικής, προκάλεσε την προσεκτική αντίδραση του Προέδρου Μαντέλα, ο οποίος χαρακτήρισε την ενέργεια του κόμματος των Ζουλού ως "αδικαιολόγητη".

Αξίζει να σημειωθεί ότι το "Ινκάθα" είχε, πριν από λίγους μήνες, προχωρήσει σε παρόμοια κινητοποίηση, διεκδικώντας διεθνή μεσολάβηση για την επίλυση των αυτονομιστικών αιτημάτων των Ζουλού. Πρόσφατα, μάλιστα, είχε σταματήσει την αποχή από τις εργασίες του Κοινοβουλίου, δίνοντας διορία στη νοτιοαφρικανική κυβέρνηση μέχρι το τέλος της περασμένης βδομάδας.

ΜΟΣΧΑ (ανταπόκριση ΟΔ. ΡΟΥΣΣΟΥ - ΒΛ. ΜΑΣΙΝ). -

Εκατομμύρια Ρώσοι εργαζόμενοι συμμετείχαν χτες στις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας, που διοργάνωσαν τα συνδικάτα της Ρωσίας ενάντια στην κυβερνητική κοινωνικοοικονομική πολιτική, διεκδικώντας αυξήσεις στους μισθούς και κοινωνική δικαιοσύνη. Οπως είναι γνωστό, μόνο την προηγούμενη χρονιά έμειναν άνεργοι 3.600.000 άτομα, η ανεργία έπληξε το 10% του εργατικού δυναμικού της χώρας, ενώ 49.000.000 Ρώσοι έχουν εισόδημα μικρότερο από το επίσημο κατώτερο όριο διαβίωσης. Μόνο στο διάστημα Γενάρης - Μάρτης 1995, οι τιμές αυξήθηκαν κατά 40%, ενώ οι μισθοί κατά 8-10%. Την ίδια περίοδο, έκλεισαν 6.000 βιομηχανικές μονάδες. Εκατομμύρια εργαζόμενοι στάλθηκαν σε αναγκαστική άδεια άνευ αποδοχών, ενώ άλλοι περιμένουν ολόκληρους μήνες για να πάρουν τους μισθούς τους. Ολα αυτά τα προβλήματα οδήγησαν τους εργαζομένους να βγουν στους δρόμους, παρότι στις παραμονές της κινητοποίησης, η συναινετική ηγεσία της Ομοσπονδίας των Ανεξαρτήτων Συνδικάτων της Ρωσίας (ΟΑΣΡ), αφού συναντήθηκε με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Ανατόλι Τσουμπάις, προσπάθησε να πετύχει όσο το δυνατόν μικρότερη συμμετοχή και χαμηλούς τόνους στις κινητοποιήσεις των εργαζομένων.

Ιδιαίτερα εντυπωσιακές ήταν οι εργατικές κινητοποιήσεις στην περιοχή Πριμόριε (Απω Ανατολή), όπου εδώ και μερικές μέρες συνεχίζεται η απεργία των ανθρακωρύχων. Στην περιοχή αυτή συμμετείχαν στις χτεσινές κινητοποιήσεις περίπου 500.000 άτομα, ενώ στην περιοχή Χαμπάροβσκ 100.000 άτομα. Εκδηλώσεις διαμαρτυρίας έγιναν στο Βλαδιβοστόκ, το Μαγκαντάν και τη Σαχαλίνη.

Οπως δήλωσε στο "Ρ" ο υπεύθυνος του Γραφείου Τύπου της ΟΑΣΡ Γκενάντι Χοντακόφ, κινητοποιήσεις έγιναν σε όλες τις περιοχές της Ρωσίας. Ελάχιστες, είπε, ήταν οι πόλεις όπου οι απεργοί δεν έθεσαν και πολιτικά αιτήματα. Στις περισσότερες περιπτώσεις ζήτησαν την παραίτηση της κυβέρνησης και τη διεξαγωγή πρόωρων προεδρικών εκλογών. Επισήμανε, επίσης, ότι οπαδοί των κοινωνικοπολιτικών κινημάτων και της κομμουνιστικής Αριστεράς πρωτοστάτησαν σε όλες τις κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας των εργαζομένων.

Στη Μόσχα, περίπου 5.000 εκπρόσωποι των κλαδικών συνδικάτων της πρωτεύουσας πραγματοποίησαν πικετοφορία έξω από την έδρα της ρωσικής κυβέρνησης. Η ηγεσία των συνδικάτων απέφυγε αυτή τη φορά να διοργανώσει συγκέντρωση στη Μόσχα, ώστε να μην επαναληφθεί αυτό που συνέβη τον Οκτώβρη 1994, όταν οι συγκεντρωμένοι απαίτησαν να ακούσουν και τους εκπροσώπους των αντιπολιτευομένων κομμουνιστικών κομμάτων. Παρ' όλα αυτά, οι περισσότεροι συγκεντρωμένοι βρίσκονταν κάτω από τα πανό και τις σημαίες του κινήματος "Εργαζόμενη Ρωσία" και των ΚΟ Μόσχας του Κομμουνιστικού Εργατικού Κόμματος Ρωσίας και του Κομμουνιστικού Κόμματος Ρωσικής Ομοσπονδίας. Οι διαδηλωτές αποδοκίμαζαν τους υπουργούς, που έμπαιναν στο κτίριο της κυβέρνησης και φώναζαν αντικυβερνητικά συνθήματα. Στην πικετοφορία παραβρέθηκαν ο πρόεδρος της "Εργαζόμενης Ρωσίας" και γραμματέας της ΚΕ του ΚΕΚΡ Βίκτορ Ανπίλοφ και πενταμελής επιτροπή βουλευτών του ΚΚΡΟ, που εξέφρασε τη συμπαράστασή της με τους αγώνες των εργαζομένων.

ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ.-

Ο Πρόεδρος της Σερβίας Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς απέρριψε την πρόταση αναγνώρισης της ανεξαρτησίας της Κροατίας και της Βοσνίας, με αντάλλαγμα τη χαλάρωση του εμπάργκο. Αυτό αναφέρει ανώνυμη διπλωματική πηγή, διευκρινίζοντας ότι πρόκειται για ερμηνεία αντιδράσεων και ότι η οριστική απάντηση θα δοθεί μέσω της διπλωματικής οδού. Αν αυτό αληθεύει, τότε η τελευταία συνάντηση του Σέρβου Προέδρου με τους εκπροσώπους της "Ομάδας των Πέντε" απέτυχε.

Η διπλωματική αυτή εξέλιξη έρχεται ενώ σφοδρότατες μάχες μαίνονται στα πολεμικά μέτωπα της Βοσνίας, παρά τις "προστατευτικές" συνεχόμενες πτήσεις των ΝΑΤΟικών αεροπλάνων.

Δώδεκα με δεκατρείς οβίδες έπληξαν, κατά τη διάρκεια της νύχτας, την πόλη Γκόραζντε, η οποία έχει χαρακτηριστεί "ασφαλής περιοχή". Ο Ερβέ Γκουρμελόν, εκπρόσωπος της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ, εξέφρασε την εκτίμηση ότι οι οβίδες είναι σερβοβοσνιακής προέλευσης, όμως δεν υπήρξαν πληροφορίες για θύματα. Την ίδια στιγμή οι ελεύθεροι σκοπευτές στο Σεράγεβο φαίνεται ότι έχουν αναλάβει και πάλι δράση για τα καλά.

Ο Αλία Ιζετμπέκοβιτς, Πρόεδρος της Βοσνίας, απείλησε ότι η χώρα του δεν πρόκειται να παρατείνει την εκεχειρία, αν οι σερβικές δυνάμεις συνεχίσουν τις επιθέσεις τους στο Σεράγεβο και δεν αποδεχτούν το ειρηνευτικό σχέδιο της "Ομάδας Επαφής". Από την άλλη πλευρά, εκτιμάται ότι το Πάλε πιέζει, μέσω των συνεχιζομένων επιθέσεων σε "ασφαλείς" περιοχές και μέσω των ελευθέρων σκοπευτών στο Σεράγεβο, τη βοσνιακή κυβέρνηση να σταματήσει την προέλαση που έχουν ξεκινήσει τα στρατεύματά της σε όλα τα μέτωπα. Αξίζει να σημειωθεί ότι, κατά τη διάρκεια της εκεχειρίας, τα μουσουλμανικά στρατεύματα επανεκπαιδεύτηκαν και αναδιαρθρώθηκαν.

ΠΟΛΗ ΤΟΥ ΜΕΞΙΚΟΥ.-

Νέο νομοσχέδιο για τις ιδιωτικοποιήσεις των σιδηροδρόμων, των τηλεπικοινωνιών και της πολιτικής αεροπλοφιας προωθεί για ψήφιση στο Κογκρέσο ο Πρόεδρος του Μεξικού Ερνέστο Ζεντίγιο.

Οπως δήλωσε χτες στους δημοσιογράφους ο Μεξικανός υπουργός Μεταφορών Κάρλος Ρουίς Σακριστάν, οι υποψήφιοι αγοραστές θα είναι κύρια μεξικανικές εταιρίες, που θα έχουν τη δυνατότητα να επωφεληθούν από ξένες επενδύσεις. Ο ίδιος κυβερνητικός αξιωματούχος πρόσθεσε, μάλιστα, ότι οι αλλοδαποί επενδυτές θα μπορούν να αγοράσουν το ανώτατο μέχρι το 49% των μετοχών. Το ίδιο 24ωρο ανώνυμοι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Ζεντίγιο υπογράμμιζαν ότι τα αρχικά σχέδια του Μεξικανού Προέδρου προέβλεπαν πώληση του 100% των μετοχών των σιδηροδρομικών συγκοινωνιών σε ξένους επενδυτές και εγγύηση της επί 70 χρόνια εκμετάλλευσης των ιδιωτικοποιημένων επιχειρήσεων από τους μελλοντικούς ιδιοκτήτες.

ΜΠΑΚΟΥ.-

Το Αζερμπαϊτζάν και η Τουρκία υπέγραψαν χτες συμφωνία, η οποία μεταξύ άλλων προβλέπει την αύξηση του ποσοστού συμμετοχής της Αγκυρας (από 1,75% σε 6,75%) στο διεθνές κονσόρτσιουμ, που αναλαμβάνει την εκμετάλλευση των πετρελαϊκών αποθεμάτων του Αζερμπαϊτζάν στην Κασπία.

Η συμφωνία υπογράφηκε το απόγευμα στο Μπακού από την πρωθυπουργό της Τουρκίας Τανσού Τσιλέρ και τον Αζέρο Πρόεδρο Γκαϊντάρ Αλίεφ. Σε δηλώσεις που έκανε η Τανσού Τσιλέρ αμέσως μετά, επισήμανε ότι αυτό που μένει να συζητήσει στο άμεσο μέλλον με τον Αζέρο Πρόεδρο είναι εάν ο πετρελαιαγωγός θα φτάσει στην Τουρκία μέσω Αρμενίας ή Γεωργίας. Δεν παρέλειψε, παράλληλα, να υπογραμμίσει την υποστήριξη που παρέχει η Αγκυρα στην κυβέρνηση του Αζέρου Προέδρου αναφορικά με τη σύρραξη μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας.

Η χτεσινή συμφωνία προβλέπει την παροχή στην Τουρκία 38.000.000 τόνων αργού πετρελαίου και 10.000.000.000 κυβικών μέτρων φυσικού αερίου, ενώ τα προς εκμετάλλευση αποθέματα υπολογίζονται σε 520.000.000 τόνους πετρελαίου και 155.000.000.000 κυβικά μέτρα φυσικού αερίου.

Σημειώνεται, τέλος, ότι στο διεθνές κονσόρτσιουμ για την εκμετάλλευση των πετρελαϊκών αποθεμάτων του Αζερμπαϊτζάν στην Κασπία συμμετέχουν η βρετανική εταιρία "Πετρόλεουμ", η νορβηγική "Στατόιλ", η ρωσική "Λουκόιλ", οι αμερικανικές "Αμάκο", "Ουνοκάλ" και "Πενζόιλ" και η τουρκική κρατική πετρελαϊκή εταιρία "ΤΡΑΟ".

ΠΡΑΓΑ.-

"Η διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς την Κεντρική Ευρώπη θα σήμαινε έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο", δήλωσε σε συνέντευξή του στην τσέχικη εφημερίδα "Λίντοβε Νόβινι" ο διοικητής της 14ης Στρατιάς του ρωσικού στρατού στη Μολδαβία (Υπερδνειστερία) στρατηγός Αλεξάντρ Λέμπεντ. Απαντώντας στην ερώτηση τι μπορεί να συμβεί αν το ΝΑΤΟ περιλάβει στους κόλπους του χώρες, όπως η Τσεχία ή η Πολωνία, ο Λέμπεντ τόνισε ότι "θα αρχίσει ο τρίτος παγκόσμιος πόλεμος. Οι πολιτισμένες χώρες θα εξαφανιστούν. Ολοι και όλα θα εξαφανιστούν". Επίσης, ο ιδιαίτερα δημοφιλής στη Ρωσία 45χρονος στρατηγός διερωτάται, γιατί το ΝΑΤΟ, αφού "κέρδισε" τον ψυχρό πόλεμο, αποφάσισε "να ξεκινήσει μια νέα ανταγωνιστική σχέση με τη Ρωσία". Σχετικά με τις υποψίες ότι το ΝΑΤΟ "θέλει να αρπάξει τα πλούτη της Ρωσίας", ο Λέμπεντ σημείωσε πως "αυτό δεν πρόκειται να συμβεί".

ΜΙΝΣΚ.-

Η αστυνομία της πρωτεύουσας της Λευκορωσίας αναγκάστηκε να απομακρύνει διά της βίας τους 18 βουλευτές του δεξιού εθνικιστικού Λαϊκού Μετώπου της Λευκορωσίας, οι οποίοι είχαν οχυρωθεί μέσα στο Κοινοβούλιο και πραγματοποιούσαν απεργία πείνας, διαμαρτυρόμενοι για την πολιτική του Προέδρου Αλεξάντρ Λουκασένκο. Ο ηγέτης του κόμματος αυτού Ζένον Πόζνιακ είπε ότι ορισμένοι βουλευτές τραυματίστηκαν. Οι βουλευτές θέλησαν με την απεργία πείνας να αντιταχθούν στις προτάσεις του Λουκασένκο για τη διεξαγωγή δημοψηφισμάτων, για την αποκατάσταση των σχέσεων με τη Ρωσία και την ενίσχυση των προεδρικών εξουσιών. Το εν λόγω φιλοδυτικό κόμμα καλλιεργεί στη Λευκορωσία ένα έντονο αντιρωσικό πνεύμα.

Κυανόκρανοι επιθεωρούν χώρο πτώσης όλμου, που τραυμάτισε 7 άτομα, στον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό του Σεράγεβο