Δραστικότερα παρεμβαίνουν οι Αμερικανοί, για να αποτρέψουν το ενδεχόμενο ενός ναυαγίου της διαδικασίας των απευθείας συνομιλιών για το Κυπριακό. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, ο αμερικανικός παράγοντας συστήνει υπομονή και ψυχραιμία προς τη Λευκωσία, υποδεικνύοντας ταυτόχρονα πως η τουρκική πλευρά ενδέχεται να προβεί σε κινήσεις λίγο πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στη Σεβίλλη.

Η λογική που αναπτύσσεται, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, στηρίζεται στο ενδεχόμενο ενός πάρε-δώσε στη βάση κάποιων παραχωρήσεων της ΕΕ στην Τουρκία σε σχέση με την ενταξιακή της πορεία.

Η Ουάσιγκτον, πάντως, εντείνει τις προσπάθειές της στο παρασκήνιο με επαφές με όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές.

Ο ειδικός συντονιστής για το Κυπριακό στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τόμας Γουέστ θα περιοδεύσει σε σημαντικά κέντρα λήψης αποφάσεων σε μια προσπάθεια να υπάρξει εμπλοκή διαφόρων πλευρών στις διεργασίες.

Ο Αμερικανός διπλωμάτης, ο οποίος ως γνωστό θα μεταβεί σε Αθήνα (26 Φεβρουαρίου) και Αγκυρα (28 Φεβρουαρίου) προγραμματίζει επίσης επισκέψεις σε Βρυξέλλες στις 3 Μάρτη, αλλά και στο Βερολίνο δυο μέρες αργότερα. Θα επιστρέψει στην Ουάσιγκτον στις 7 Μάρτη, για να αρχίσει αμέσως αξιολόγηση της περιοδείας του.

Στο μεταξύ, προχτές, κατά τη νέα συνάντηση του Προέδρου Κληρίδη με τον Ραούφ Ντενκτάς οι δυο πλευρές αντάλλαξαν έγγραφα για το εδαφικό και τις περιουσίες. Τα έγγραφα, τα οποία είναι πολυσέλιδα, καταγράφουν τις εκατέρωθεν θέσεις των εμπλεκομένων στο κεφάλαιο αυτό, ενώ σήμερα θα αρχίσει η συζήτηση των απόψεων. Ο κατοχικός ηγέτης, ο οποίος ήταν και πάλι αδιάλλακτος, σε δηλώσεις του ανέφερε πως δε θα καταθέσει χάρτη εκτός εάν του το ζητήσουν. Υπάρχουν, είπε συνεχίζοντας, πολλοί τρόποι με τους οποίους μπορεί να δημιουργηθεί νέος συνεταιρισμός με βάση την κυριαρχία «των δύο λαών». Το σημαντικό για την ελληνοκυπριακή πλευρά, είπε, είναι να αποδεχτεί την πραγματικότητα ότι δεν είναι η κυβέρνηση του «τουρκοκυπριακού λαού».

Σε δηλώσεις του πριν από τη συνάντηση ο Ντενκτάς συνέστησε στους Τουρκοκύπριους να έχουν υπομονή και προειδοποίησε να μην αναμένουν αύριο κιόλας ειρήνη στην Κύπρο. Πρόσθεσε ότι το Κυπριακό είναι ένα πρόβλημα που υπάρχει εδώ και πολύ καιρό και έχει τα επίμαχά του σημεία και πρόσθεσε ότι «δεν μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα σε μια νύχτα».

Αλλαγή της πολιτικής τοποθέτησης και εκδήλωση πολιτικής βούλησης για να καταστεί εφικτός ένας συμβιβασμός, αναμένει η ελληνοκυπριακή πλευρά από τον Ραούφ Ντενκτάς στη δεύτερη φάση των απευθείας συνομιλιών το Μάρτη. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Μιχάλης Παπαπέτρου δήλωσε ότι δεν αρκεί ο Τουρκοκύπριος ηγέτης να συζητεί όλα τα θέματα, θα πρέπει να υπάρξουν και συγκλίσεις.

Βάση για μια τέτοια σύγκλιση, πρόσθεσε, είναι τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, το ευρωπαϊκό κεκτημένο και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ο κ. Παπαπέτρου ανέφερε επίσης ότι παρά το γεγονός πως δεν υπάρχουν περιθώρια αισιοδοξίας, και η προϊστορία κάνει τους πάντες να είναι συγκρατημένοι, θα πρέπει να δοθεί κάθε ώθηση στη διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη με στόχο τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.

Αν αποτύχει αυτή η προσπάθεια, πρόσθεσε, η ελληνοκυπριακή πλευρά θα μπορεί να αποδείξει όχι μόνο με διακηρύξεις, αλλά και εμπράκτως, πως δεν είναι αυτή που θα ευθύνεται για την αποτυχία.

Ο εκπρόσωπος χαρακτήρισε τεχνικό το θέμα της αλλαγής της διαδικασίας στη δεύτερη φάση του Μάρτη, προκειμένου να γίνεται καλύτερη και σε βάθος προετοιμασία πριν από κάθε απευθείας συνάντηση.

Το θετικό κλίμα που δημιούργησαν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις κατέστησε δυνατό σταδιακά το διάλογο, είπε ο Τούρκος πρωθυπουργός κ. Μπουλέντ Ετσεβίτ, σε εφ' όλης της ύλης συνέντευξη στο τηλεοπτικό δίκτυο NTV.

«Τα τελευταία δύο χρόνια, μέσα στο θετικό κλίμα, η έννοια του διαλόγου άρχισε σιγά σιγά να γίνεται αποδεκτή, αλλά υπάρχουν ακόμα κάποιοι που δεν τον δέχονται», είπε ο Μπ. Ετσεβίτ και πρόσθεσε ότι η Τουρκία πάντα υποστήριζε πως τα προβλήματα ανάμεσα στις δύο χώρες θα λυθούν με το διάλογο και όχι με δικαστικές αποφάσεις.

Στις επαφές ανάμεσα στον Ελληνα υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Παπανδρέου και τον Τούρκο ομόλογό του Ισμαήλ Τζεμ δεν μπορούμε να παραβλέψουμε την προσωπική σχέση και οι συζητήσεις πρέπει να συνεχίσουν διακριτικά και αν καταλήξουν κάπου να ανακοινωθεί στην κοινή γνώμη, είπε.

Αναφερόμενος στο Κυπριακό, ο Μπ. Ετσεβίτ υποστήριξε ότι η απόφαση της ΕΕ να προχωρήσει στην ένταξη της Κύπρου, ακόμα και χωρίς την επίλυση του Κυπριακού, δυσχεραίνει τη διαδικασία εξεύρεσης λύσης και υποστήριξε ότι η ΕΕ δεν πρέπει να εμπλακεί στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στις δύο πλευρές. Αναφερόμενος στις ενδεχόμενες αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στο Κυπριακό και το Αιγαίο, ο Μπ. Ετσεβίτ είπε ότι νομίζει πως δεν υπάρχουν άμεσες αλληλεπιδράσεις. Ο Μπ. Ετσεβίτ υποστήριξε ότι ο Ελληνας πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης ήταν πάντα κατά του διαλόγου, αλλά μέσα στο θετικό κλίμα των δύο τελευταίων ετών, άρχισε να γίνεται αποδεκτή η έννοια του διαλόγου.

Η επίλυση του Κυπριακού είναι πιο δύσκολη από την επίλυση των ζητημάτων του Αιγαίου, είπε ο Τούρκος πρωθυπουργός και υποστήριξε ότι η κατάσταση στην Κύπρο έχει κάποια χαρακτηριστικά που πηγάζουν από την ιστορία και την κοινωνική δομή στο νησί.

Ο Μπ. Ετσεβίτ επανέλαβε τις απόψεις του περί δύο διαφορετικών κρατών και εθνών στην Κύπρο και πρόσθεσε ότι αν δε ληφθεί υπόψη η πραγματικότητα αυτή στο νησί, δεν μπορεί να υπάρξει λύση.

Αναφερόμενος στις συνομιλίες ανάμεσα στον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Γλαύκο Κληρίδη και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς, ο Μπ. Ετζεβίτ είπε ότι μπορούν «να συμβάλουν στη δημιουργία μιας θετικής ατμόσφαιρας ανάμεσα στις δύο κοινωνίες».

Κανείς δεν μπορεί να μας εγγυηθεί ότι αν η Κύπρος ενταχθεί ενωμένη στην ΕΕ, δε θα γίνουν τα ίδια που γίνονταν πριν το 1974, είπε τέλος ο Μπ. Ετσεβίτ.

Για την ανάγκη συνέχισης του διαλόγου για το Κυπριακό μίλησε ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Αθήνα Τόμας Μίλερ, μετά τη συνάντηση με τον Γιώργο Παπανδρέου, χτες στο υπουργείο Εξωτερικών.

Απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις, ο Τ. Μίλερ υπογράμμισε ότι δεν υπάρχει κανένα αμερικανικό σχέδιο για το Κυπριακό, που να κινείται παράλληλα με τις τρέχουσες προσπάθειες του ΟΗΕ και σημείωσε την αδυναμία του να εκτιμήσει ποιο θα είναι το αποτέλεσμα των συνομιλιών Κληρίδη - Ντενκτάς. Πάντως, σε άλλη ερώτηση, ο Τ. Μίλερ τάχθηκε ανεπιφύλακτα υπέρ της επαναλειτουργίας της Σχολής της Χάλκης.

Στη συνέχεια ο Γ. Παπανδρέου συναντήθηκε με τον πρεσβευτή της Ρωσίας στην Αθήνα Μιχαήλ Μποτσάρνικοφ. Ο Μ. Μποτσάρνικοφ επανέλαβε τις πάγιες θέσεις της χώρας του για το Κυπριακό, ενώ παρέδωσε επιστολή του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Ι. Ιβανόφ με τις εκτιμήσεις της ρωσικής κυβέρνησης για τις διεθνείς εξελίξεις και ειδικότερα για τις διεργασίες που αφορούν στη διαμόρφωση των σχέσεων ΕΕ και Ρωσίας.