ΜΟΣΧΑ (ανταπόκριση ΟΔ. ΡΟΥΣΣΟΥ - ΒΛ. ΜΑΣΙΝ). -

Η ομιλία του Προέδρου Μπορίς Γιέλτσιν στα δυο κοινοβουλευτικά σώματα ήταν "μια ομιλία για το τίποτα", δήλωσε ο πρόεδρος της ΚΕ του ΚΚΡΟ, Γκενάντι Ζιουγκάνοφ. "Δε δόθηκε καμία προτεραιότητα. Είναι ντροπή. Η ομιλία ήταν τελείως άχρηστη", τόνισε ο Ζιουγκάνοφ, βγαίνοντας χτες από την αίθουσα του Κρεμλίνου, στην οποία ο Γιέλτσιν εκφώνησε το ετήσιο διάγγελμά του προς το έθνος.

Αρχίζοντας από τα τέλη του 1994, οι ημερομηνίες αυτής της "ετήσιας ομιλίας" του Γιέλτσιν είχαν επανειλημμένα μετατεθεί. Μέχρι χτες, στους ρωσικούς πολιτικούς και δημοσιογραφικούς κύκλους κυκλοφορούσαν επίμονες πληροφορίες ότι υπάρχουν μερικές κάπως διαφορετικές παραλλαγές του διαγγέλματος, που είχαν προετοιμαστεί από τις αντιμαχόμενες ομάδες στο γιελτσινικό περιβάλλον. Στις αρχές αυτής της βδομάδας, κυκλοφορούσαν φήμες για τις προσπάθειες να συνταχθεί ένα κοινό κείμενο και να συμβιβαστούν οι αντίθετες προσεγγίσεις. Τώρα που εκφώνησε το λόγο ο Γιέλτσιν, μπορεί να μεταθέσει την προθεσμία δημιουργίας μιας "καλύτερης ζωής", που είχε υποσχεθεί στο περσινό του διάγγελμα, για το μέλλον. Το πρώτο βήμα του μετά την ανάληψη της εξουσίας ήταν η απόφαση για την κατάργηση των οργάνων λαϊκού ελέγχου. Τώρα, μιλάει για "γραφειοκρατικοποίηση της κοινωνίας". Παράλληλα, η φετινή ομιλία του περιείχε και αυτή πληθώρα συλλογισμών για το μεγαλείο του ρωσικού κράτους.

Ο Γιέλτσιν, ενώ εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για την κατάσταση στις ένοπλες δυνάμεις της χώρας και τις επέκρινε για τον κακό σχεδιασμό και τον τρόπο με τον οποίο πραγματοποιήθηκε η στρατιωτική επιχείρηση στην Τσετσενία, υποστήριξε ότι η ίδια η επιχείρηση ήταν απαραίτητη. "Το κράτος μπορεί και πρέπει να χρησιμοποιεί την ισχύ της εξουσίας του για να διασφαλίζει την εθνική κυριαρχία, την ανεξαρτησία και ακεραιότητά του", είπε. Τόνισε επίσης, πως η Ρωσία έχει ανάγκη από διαφορετική συγκρότηση των ενόπλων δυνάμεων, από ένα μικρότερο σε αριθμητική δύναμη, αλλά πιο αξιόμαχο στρατό. Ωστόσο, απέφυγε να καταλογίσει ευθύνες σε συγκεκριμένα άτομα της στρατιωτικής ηγεσίας για την επιχείρηση στην Τσετσενία.

Οι βουλευτές παρακολούθησαν το μονόλογο του Γιέλτσιν με έκδηλη αδιαφορία, ενώ ο ίδιος δε δέχτηκε να ακολουθήσει συζήτηση γύρω από τα προβλήματα που έθεσε το διάγγελμα. Επέμεινε η συζήτηση να γίνει στα τμήματα του Συμβουλίου της Ομοσπονδίας. Αλλος ένας λόγος της ψυχρότητας των βουλευτών απέναντι στον ομιλητή είναι και το γεγονός ότι αγνόησε εντελώς τις αποφάσεις της Κρατικής Δούμας, τους νόμους για την αύξηση των συντάξεων και του κατωτάτου ορίου αμοιβών και άλλες αποφάσεις, που στόχευαν στην πραγματική ανακούφιση της ζωής της πλειονότητας των πολιτών της Ρωσίας. Μίλησε, όμως, για την αναγκαιότητα επεξεργασίας ενός προγράμματος πάλης κατά της φτώχειας. Φοβούμενος την αύξηση της κοινωνικής έντασης στη χώρα, κάνοντας αναφορές στις απεργίες των ανθρακωρύχων, τόνισε ότι είναι ανεπίτρεπτη η πρακτική να μην καταβάλλονται έγκαιρα οι μισθοί, πρακτική που εφαρμόζεται συστηματικά με τον ερχομό των "δημοκρατών" στην εξουσία.

Σχετικά με την οικονομία, ο Γιέλτσιν επαναβεβαίωσε ότι θα συνεχίσει την ολέθρια πορεία των "μεταρρυθμίσεων" και τόνισε ότι η λιτότητα και ο έλεγχος του πληθωρισμού είναι οι κυριότεροι στόχοι για το 1995 και "κανείς" στη Ρωσία δεν μπορεί να "λάβει αποφάσεις, οι οποίες θα θέσουν σε κίνδυνο την εφαρμογή του προϋπολογισμού" του κράτους. Επισήμανε ότι οι βουλευτικές και προεδρικές εκλογές θα διεξαχθούν στις προγραμματισμένες ημερομηνίες (Δεκέμβρης 1995 και Ιούνης 1996).

Ο Γιέλτσιν αντιτάχθηκε στα σχέδια διεύρυνσης του ΝΑΤΟ προς τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, υπογραμμίζοντας ότι το σχέδιο "εσπευσμένης διεύρυνσης" είναι επιζήμιο για την οικοδόμηση ενός αποτελεσματικού συστήματος ασφάλειας στην Ευρώπη. "Δεν κρύβουμε το γεγονός ότι το σενάριο αυτό δε μας συμφέρει και γι' αυτό είμαστε αντίθετοι", είπε, υπενθυμίζοντας πως "η ήπειρος αυτή έχει ήδη γίνει εστία δυο παγκόσμιων πολεμικών καταστροφών και δε θέλουμε η Ευρώπη και ο κόσμος να επιστρέψουν στις παλιές διαχωριστικές γραμμές".

Τέλος, η επιμονή του Γιέλτσιν να αποφύγει πάση θυσία τη συζήτηση πάνω στα ζωτικά προβλήματα της χώρας, η κατηγορηματική απροθυμία για οποιοδήποτε διάλογο, αποτελούν επιβεβαίωση του γεγονότος ότι η Ρωσία ολοταχώς κατρακυλάει στη δικτατορία.

ΜΟΣΧΑ . -

Με τους διεθνείς διαμεσολαβητές Ντέιβιντ Οουεν, από την Ευρωπαϊκή Ενωση, και Τόρβαλντ Στόλτενμπεργκ, από τα Ηνωμένα Εθνη, επρόκειτο να συναντηθεί, αργά χτες βράδυ, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Αντρέι Κόζιρεφ στη Μόσχα για να συζητήσουν τις ειρηνευτικές εξελίξεις στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη. Οι δυο διεθνείς διαμεσολαβητές είχαν, την Τετάρτη, συνάντηση για το ίδιο ζήτημα με τον Σέρβο Πρόεδρο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς.

Το ίδιο θέμα συζήτησης, όμως, είχαν και οι εκπρόσωποι των χωρών - μελών της Ομάδας Επαφής των "5", που συναντήθηκαν στο Παρίσι την Τρίτη. Στο επίκεντρο της συζήτησης τέθηκε η γαλλική πρόταση για άρση όλων των κυρώσεων σε βάρος της πρώην Γιουγκοσλαβίας, εκτός από το διεθνές εμπάργκο όπλων ενάντια στο Βελιγράδι, με την προϋπόθεση ότι οι μουσουλμάνοι της Βοσνίας, οι Κροάτες και οι Σέρβοι θα συμφωνήσουν σε ένα σχέδιο διαίρεσης του εδάφους σε 2 περιοχές ίδιας έκτασης, και σε αμοιβαία αναγνώριση.

Τελικά, μετά από πολύωρες συζητήσεις, οι αξιωματούχοι της Γαλλίας, της Βρετανίας, της Ρωσίας, των ΗΠΑ και της Γερμανίας συμφώνησαν να προχωρήσουν στην υλοποίηση της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας, ενώ δεν έγινε καμία νύξη για την ιδέα της σύγκλησης μιας βαλκανικής συνόδου κορυφής "της τελευταίας στιγμής", όπως τη χαρακτήρισε ο εισηγητής της Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Αλέν Ζιπέ.

Αισιόδοξο "αέρα" έδωσε στη νέα αυτή πρωτοβουλία της Ομάδας Επαφής και η ανακοίνωση της Ουάσιγκτον ότι οι ΗΠΑ συμφωνούν στη χαλάρωση των οικονομικών κυρώσεων εναντίον του Βελιγραδίου, υπό την προϋπόθεση ότι ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς θα αυξήσει τις πιέσεις προς τους Σέρβους της Βοσνίας να δεχτούν το προτεινόμενο ειρηνευτικό σχέδιο.

Η προϋπόθεση αυτή, όμως, δε φαίνεται τόσο ρεαλιστική, αφού ο Σέρβος Πρόεδρος Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, μέσω της φιλοκυβερνητικής εφημερίδας "Πολίτικα", επαναλαμβάνει την πάγια θέση του ότι "δεν μπορεί να αναγνωρίσει την Κροατία και τη Βοσνία ώσπου να βρεθεί πολιτική λύση και να δοθούν εγγυήσεις για την ίση μεταχείριση των Σέρβων της Κράινα και της Βοσνίας".

Παραφωνία στη διαμεσολαβητική αυτή εγρήγορση αποτελεί η νέα προειδοποίηση του Σερβοβόσνιου Προέδρου Ράντοβαν Κάρατζιτς, ο οποίος δήλωσε, από την Μπάνια Λούκα όπου βρίσκεται, ότι δεν πρόκειται να υπογράψει καινούρια εκεχειρία με τους μουσουλμάνους, εάν, μέχρι τη λήξη της παρούσας συμφωνίας (1η Μάη), δεν έχει βρεθεί τελική διπλωματική λύση εκ μέρους των διεθνών διαμεσολαβητών.

ΠΟΛΗ ΤΟΥ ΜΕΞΙΚΟΥ. -

Ερημες πόλεις και χωριά - "φαντάσματα" αντίκρισαν χτες οι δημοσιογράφοι και οι εκπρόσωποι οργανώσεων προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που κατάφεραν να επισκεφτούν τις νότιες επαρχίες του Μεξικού, μετά τη χορήγηση σχετικής άδειας από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση.

Πολλές από τις περιοχές του νοτίου Μεξικού έμοιαζαν εγκαταλειμένες, καθώς η έντονη παρουσία και δράση των ομοσπονδιακών στρατευμάτων κατά τη διάρκεια του τελευταίου 15ήμερου φάνηκε να έχει οδηγήσει τους αυτόχθονες ινδιάνους χωρικούς - υποστηριχτές του Εθνικοαπελευθερωτικού Στρατού των Ζαπατίστας - μακριά από τη γη που είχαν καταλάβει εδώ και αρκετούς μήνες...

"Ελάτε να πάρετε τρόφιμα. Σας έχουμε φέρει φάρμακα!", φώναζαν από τα μεγάφωνα οι άνδρες του ομοσπονδιακού στρατού, μιλώντας στην τοπική ινδιάνικη διάλεκτο για να προτρέψουν τους χωρικούς να επωφεληθούν από τη βοήθεια της κυβέρνησης του Μεξικανού Προέδρου Ερνέστο Ζεντίγιο. Ωστόσο, όπως αναφέρουν οι μαρτυρίες των δημοσιογράφων που επισκέφτηκαν χτες το Σαν Κριστομπάλ ντε λας Κάσας, ελάχιστοι ήταν οι ινδιάνοι χωρικοί που έκαναν δειλά δειλά την εμφάνισή τους για να επωφεληθούν από τα τρόφιμα και τα φάρμακα του ομοσπονδιακού στρατού.

Στο μεταξύ, οι Ζαπατίστας διαμήνυσαν χτες στην κυβέρνηση του Προέδρου Ζεντίγιο, πως είναι πρόθυμοι να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων υπό την προϋπόθεση ότι θα αποχωρήσουν όλες οι ένοπλες δυνάμεις από τις θέσεις που κατέλαβαν κατά την πρόσφατη ανάπτυξή τους στο νότιο Μεξικό.

"Οι συνομιλίες με την κυβέρνηση προαπαιτούν την αποχώρηση των κυβερνητικών στρατευμάτων. Πρέπει να πάψουν να συλλαμβάνουν απλούς πολίτες. Ζητάμε, επίσης, να ακυρωθούν όλες οι διαταγές για τη σύλληψη των ηγετών του κινήματος του Εθνικοαπελευθερωτικού Στρατού των Ζαπατίστας", δήλωσε χτες εκπρόσωπος των ανταρτών στους δημοσιογράφους.

Πάντως, η αβέβαιη και τεταμένη κατάσταση που εξακολουθεί να επικρατεί στις νότιες πολιτείες του Μεξικού, επιτείνει τη δύσκολη φάση οικονομικής ύφεσης που μαστίζει τη χώρα. Το περασμένο 24ωρο, οι τιμές των μετοχών στο Χρηματιστήριο της Πόλης του Μεξικού παρουσίασαν νέα ανησυχητική καθοδική πορεία, παρά τις διαβεβαιώσεις του υπουργού Εσωτερικών, Εστεμπάν Μοκτεζούμα, ότι "η τάξη και η νομιμότητα έχουν αποκατασταθεί" στο νότιο τμήμα της χώρας. Το ίδιο 24ωρο, άρχισαν οι συνομιλίες της κυβέρνησης του Προέδρου των ΗΠΑ με τον Μεξικανό υπουργό Οικονομικών, σχετικά με τις λεπτομέρειες για αποδέσμευση του διεθνούς πακέτου οικονομικής βοήθειας προς το Μεξικό, ύψους 50 δισ. δολαρίων, ενώ υπήρχαν έντονες φήμες για παραίτηση του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, Μιγκέλ Μανσέρα.