ΤΙΡΑΝΑ.-

Την ώρα που η ένταση στο μετεκλογικό σκηνικό της Αλβανίας συνεχίζει να υφίσταται, έρχονται στο φως ανατριχιαστικές πτυχές της τακτικής που υιοθέτησε ο κρατικός μηχανισμός εναντίον των πολιτικών της αντιπολίτευσης.Δύο μέρες πριν το άνοιγμα των ψηφοδόχων, ο Ντριτάν Μάλκι, υποψήφιος του Κόμματος Σοσιαλιστικής Εργασίας, συζητούσε με πολίτες σε ένα καφενείο, στην περιοχή Σούκι. Ξαφνικά, ένστολοι αστυνομικοί μπήκαν στο κατάστημα, κατευθύνθηκαν, σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, στον Μάλκι και τον ξυλοκόπησαν άγρια, "χωρίς κανένα απολύτως λόγο". Ο βουλευτής βρίσκεται στο νοσοκομείο και κινδυνεύει να χάσει το δεξί του μάτι...

Πρόκειται απλώς για ένα "ασήμαντο" επεισόδιο, από εκείνα που για τους διεθνείς παρατηρητές πέρασαν απαρατήρητα. Ομως, μετά την προχτεσινή έκρηξη της βίας στην καρδιά των Τιράνων, όταν τραυματίστηκαν δεκάδες πολίτες και πολιτικοί και συνελήφθησαν εκατοντάδες, και μετά από τη δολοφονία ενός οπαδού του Σοσιαλιστικού Κόμματος στα Τίρανα, οι παρατηρητές της διεθνούς κοινότητας "έλυσαν τη σιωπή τους".

Παρότι η 50μελής αντιπροσωπεία της Οργάνωσης για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) στην ανακοίνωσή της εκτιμά ότι συνολικά η διαδικασία υπήρξε "σωστή", κατ' ιδίαν οι άνθρωποι που τη στελέχωσαν μαρτυρούν τα αντίθετα.

Ο Βρετανός Πολ Κιτς, για παράδειγμα. Οι εκλογές της Κυριακής, λέει, ήταν ό,τι θέλετε, εκτός από ελεύθερες. "Ωμές παραβιάσεις της διαδικασίας ψηφοφορίας", κλίμα εκφοβισμού, απειλές, ανάθεση των θέσεων - κλειδιών σε ανθρώπους του κυβερνώντος Δημοκρατικού Κόμματος, αμαύρωσαν την εικόνα των εκλογών.

Υπάρχει, πάντως, και η αντίθετη άποψη: Ο Αυστριακός Βόλφγκανγκ Γκρόσρουκ υποστηρίζει ότι "οι εκλογές ήταν δίκαιες" και δεν υπήρξαν παρατυπίες. Τουλάχιστον - έχει την τιμιότητα να συμπληρώσει - στις περιοχές όπου πήγε ο ίδιος...

Πάντως, η τελική ανακοίνωση του ΟΑΣΕ δεν αναμένεται να δοθεί στη δημοσιότητα πριν περάσουν δύο βδομάδες.

Τα κόμματα της αντιπολίτευσης, τα οποία αποχώρησαν από τη διαδικασία, δε δείχνουν να συμβιβάζονται με το αποτέλεσμά της - το αντίθετο. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, αναμένεται να καταθέσουν προσφυγή στο Συνταγματικό Δικαστήριο για να επανεξεταστεί η διαδικασία.

Στην προχτεσινή συνέντευξη Τύπου της αντιπολίτευσης, το κυρίαρχο αίτημα των στελεχών της (αρκετά από τα οποία υπέστησαν συλλήψεις) ήταν να παρέμβει η Ευρωπαϊκή Ενωση, ενώ εκπρόσωπος της Δημοκρατικής Συμμαχίας πρότεινε επανάληψη των εκλογών σε 15 ζώνες και με αυστηρή εποπτεία, ώστε να αποφευχθούν ατασθαλίες. "Εάν τα αποτελέσματα είναι σε αυτή την περίπτωση ίδια με τα αποτελέσματα της 26ης Μάη, τότε θα τα δεχτούμε".

Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η αντιπολίτευση δεν έχει καταλήξει όσον αφορά τις επόμενες κινήσεις της, αλλά το βέβαιο είναι ότι δε θα αναγνωρίσει τη νέα Βουλή.

Οι ΗΠΑ εξέφρασαν την "ανησυχία" τους για "τις παρατυπίες που σημειώθηκαν στα εκλογικά κέντρα και τις αναφορές για χρήση βίας", ενώ εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ κάλεσε την αλβανική κυβέρνηση "να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλιστεί ότι οι βουλευτές που θα εκλεγούν θα ασκήσουν τα καθήκοντά τους με ειρηνικό τρόπο".

Στην ίδια κατεύθυνση κινήθηκαν οι ανακοινώσεις των κυβερνήσεων Γαλλίας και Ιταλίας. Ομως, η Κομμουνιστική Επανίδρυση καταδίκασε "τη βίαιη καταστολή της διαδήλωσης, την οποία διοργάνωσαν τα αντιπολιτευόμενα κόμματα, εκ μέρους δυνάμεων ειδικά επιλεγμένων από τον Πρόεδρο Σαλί Μπερίσα".

Επίσης, ο επίτιμος πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, Κ. Μητσοτάκης, με ανακοίνωσή του εξέφρασε την ανησυχία του ότι "η Αλβανία διολισθαίνει προς τον ολοκληρωτισμό" και εκτίμησε ότι οι εκλογές "δεν είναι δυνατόν να αναγνωριστούν".

ΑΓΚΥΡΑ.-

"Μεγάλο λάθος" της χαρακτήρισε η Τανσού Τσιλέρ σε χτεσινή τηλεοπτική της συνέντευξη το ότι "εμπιστεύτηκε" τον σημερινό πρωθυπουργό της Τουρκίας, Μεσούτ Γιλμάζ, ενώ εκτίμησε ότι η πτώση της κυβέρνησης "είναι θέμα ημερών". Ποια θα είναι η λύση του κυβερνητικού αδιεξόδου; Η συγκρότηση ενός συνασπισμού, στον οποίο θα μετέχουν κόμματα της κεντροαριστεράς και της κεντροδεξιάς, επανέλαβε η αρχηγός του Κόμματος του Ορθού Δρόμου...

Η πρώην πρωθυπουργός υπήρξε ιδιαίτερα καυστική προς τον Γιλμάζ: Ο αρχηγός του Κόμματος της Μητέρας Πατρίδας είπε, πλήρης ειρωνείας, "έχει κολλήσει στην καρέκλα του πρωθυπουργού και δε λέει να ξεκολλήσει". Η κυβέρνηση δε λειτουργεί. Δεν έχει εκδώσει κανένα διάταγμα, δεν έχει ψηφίσει κανένα νόμο, πλην ενός", υποστήριξε.

Στη συζήτησή της με τον Τούρκο δημοσιογράφο Αλί Μπιράντ, πάντως, η Τσιλέρ απέφυγε να υπεισέλθει σε θέματα ουσίας. Θα συνεργαστεί με τον Ερμπακάν για να σχηματιστεί κυβέρνηση; Θα προκρίνει την προκήρυξη εκλογών; Επί της ουσίας, η Τσιλέρ κατέφυγε σε ήξεις - αφήξεις...

Το μόνο ασφαλώς προκύπτον από τη χτεσινοβραδινή συνέντευξη της Τσιλέρ είναι ότι το Κόμμα του Ορθού Δρόμου θα υποστηρίξει την πρόταση μομφής που έχει καταθέσει το ισλαμιστικό Κόμμα Ευημερίας (Ρεφάχ) του Νετσμεντίν Ερμπακάν. Αρα, η κυβέρνηση με την παρούσα μορφή της θα πρέπει οριστικά να θεωρείται παρελθόν.

Η πρόταση μομφής δεν αναμένεται να συζητηθεί στο Κοινοβούλιο πριν την ερχόμενη βδομάδα, αφού ο πρόεδρος της Βουλής (άλλοτε στενός συνεργάτης του Γιλμάζ) Μουσταφά Καλεμλί "όλως τυχαίως" καθυστέρησε τη διαδικασία. Η συζήτηση θα πραγματοποιηθεί, κατόπιν χτεσινής απόφασης, στις 3 Ιουνίου.

Οι προσπάθειες αλληλοεξόντωσης Γιλμάζ - Τσιλέρ προκαλούν κάθε είδους σχόλια, όπως για παράδειγμα αυτό του πρώην υπουργού Εξωτερικών, Μουμτάζ Σοϊσάλ: "Αν και η πρωτεύουσα έχει μεταφερθεί στην Αγκυρα, τα βυζαντινά παιχνίδια συνεχίζονται".

Εκατοντάδες ισλαμιστές διαδήλωσαν χτες στην Κωνσταντινούπολη έξω από το ναό της Αγίας Σοφίας, ζητώντας τη μετατροπή της σε τζαμί. Η διαδήλωση, η οποία διοργανώθηκε από μια οργάνωση του Κόμματος της Μεγάλης Ενότητας (εθνικιστικό - ισλαμιστικό), την "Εστία της Μεγάλης Ενότητας", πραγματοποιήθηκε με την ευκαιρία της 543ης επετείου της άλωσης της Πόλης από τους Τούρκους...

ΓΕΝΕΥΗ.-

Τη μαζική εκτόπιση 9.000.000 ανθρώπων από τις χώρες της Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών και την επεξεργασία σχεδίου δράσης για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που σχετίζονται με τη διόγκωση του κύματος των προσφύγων συζητούν από σήμερα στη Γενεύη αντιπρόσωποι από 60 χώρες.

Οι αντιπρόσωποι χωρών, που παίρνουν μέρος σ' αυτή τη διεθνή διάσκεψη, αναμένεται να εγκρίνουν ένα σύνολο από προτάσεις πολλών κατευθύνσεων, που θα στοχεύουν στην ενδυνάμωση της σταθερότητας και στην αποτροπή νέων περιπτώσεων μαζικής μετακίνησης πληθυσμών στην επικράτεια της πρώην ΕΣΣΔ. Η διάσκεψη έχει οργανωθεί από έναν σχετικά ασυνήθιστο συνδυασμό διεθνών οργανισμών, μεταξύ των οποίων η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης.

ΡΩΜΗ.-

Υπέρ του καθορισμού της ημερομηνίας για τη διεξαγωγή των εκλογών στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη πριν από τις εργασίες της Διάσκεψης Κορυφής των πέντε χωρών - μελών της "Ομάδας Επαφής για την πρώην Γιουγκοσλαβία", τον Ιούνη (13 - 14) στη Φλωρεντία, τάχθηκαν χτες οι υπουργοί Εξωτερικών της Ρωσίας, της Ιταλίας, της Ιρλανδίας και της Ισπανίας.

Σε κοινή ανακοίνωσή τους, οι τέσσερις υπουργοί Εξωτερικών που συναντήθηκαν στη Ρώμη κάνουν γνωστό ότι θα καταβάλουν κάθε προσπάθεια ώστε να επιτευχθεί συμφωνία για τη διεξαγωγή των κρίσιμων γενικών εκλογών στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη μέχρι τις 14 Σεπτέμβρη. Ωστόσο, αξιωματούχοι άλλων χωρών επανέλαβαν και χτες το φόβο ότι η ενδεχόμενη διεξαγωγή εκλογών στη Βοσνία το φθινόπωρο είναι πρόωρη, καθώς ακόμη δεν έχει απομακρυνθεί από την περιοχή το κλίμα έντασης.

Στο μεταξύ, ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) άρχισε από χτες να στέλνει εκλογικό υλικό στη Βοσνία για την προετοιμασία των εκεί εκλογών. Οι εκλογικοί κατάλογοι, 57 τόμοι που περιλαμβάνουν 3,2 εκατ. ψηφοφόρους, καθώς και τα έντυπα που πρέπει να συμπληρώσουν όσοι θέλουν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα σε άλλη κοινότητα, θα διανεμηθούν από το Σαράγεβο, μέσα στις επόμενες μέρες, στις 11 κοινότητες της Βοσνίας. Σύμφωνα με τους κανόνες που έχει θεσπίσει ο ΟΑΣΕ, οι πρόσφυγες θα μπορούν να ψηφίσουν είτε εκεί όπου έμεναν πριν από τον πόλεμο, ή στον καινούριο τόπο κατοικίας τους. Η τελευταία αυτή "διευθέτηση" επικρίθηκε έντονα από τους μουσουλμάνους της Βοσνίας, οι οποίοι θεωρούν ότι κάτι τέτοιο επικυρώνει ουσιαστικά την "εθνική εκκαθάριση".

ΜΑΔΡΙΤΗ. -

Ο πρώην αρχηγός της ισπανικής πολιτοφυλακής, Λουίς Ρολντάν κατέθεσε χτες ότι ο πρώην πρωθυπουργός, Φελίπε Γκονζάλες ήταν απόλυτα ενημερωμένος σχετικά με τις Αντιτρομοκρατικές Ομάδες Θανάτου (GAL) που καταδίωκαν τους Βάσκους αυτονομιστές, μετέδωσε χτες το κρατικό ραδιόφωνο.

Ωστόσο, ο Γκονζάλες έχει επανειλημμένα αρνηθεί τη συμμετοχή του ή άλλων κυβερνητικών αξιωματούχων στην υπόθεση των παραστρατιωτικών ταγμάτων θανάτου.

Πάντως, ο Λουίς Ρολντάν, που βρίσκεται στη φυλακή για διαφθορά, εμφανίστηκε κατόπιν δικού του αιτήματος ενώπιον του δικαστή Εδουάρδο Μονέρ του Ανώτατου Δικαστηρίου, ως μάρτυρας στην υπόθεση των Αντιτρομοκρατικών Ομάδων Θανάτου, που είναι υπεύθυνες για τουλάχιστον 27 δολοφονίες από το 1983 μέχρι το 1987. Ο πρώην αρχηγός της ισπανικής πολιτοφυλακής υποστήριξε ότι ένας πρώην υπουργός Εσωτερικών, της κυβέρνησης του Γκονζάλες, του είπε το 1990 ότι ο Γκονζάλες "γνώριζε τα πάντα" σχετικά με τις GAL.

Δεν υπήρξε κανένα σχόλιο από τον πρώην πρωθυπουργό μιας και βρίσκεται στο εξωτερικό για διακοπές.

Υπενθυμίζεται ότι τον Απρίλη, ο δικαστής Μονέρ είχε τονίσει ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να φέρουν τον Γκονζάλες αναμειγμένο στις Ομάδες Θανάτου.

Οι οπαδοί της αντιπολίτευσης αντιμετωπίστηκαν με τρόπο "αδικαιολόγητα σκληρό" από τις αρχές, καταγγέλλουν διεθνείς παρατηρητές