Στα επίπεδα του 3,6% διαμορφώθηκε ο επίσημος μέσος ετήσιος πληθωρισμός το Δεκέμβρη του 2002, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ, εξέλιξη η οποία απηχεί, εν μέρει μόνο, το κύμα ακρίβειας που σάρωσε τους λαϊκούς οικογενειακούς προϋπολογισμούς το προηγούμενο έτος. Η γενική εικόνα που προκύπτει, είναι ότι ο πληθωρισμός το 2002 παρουσίασε αναζωπύρωση, σε σχέση με το 2001 - κάτι που αποτυπώνεται και στα επίσημα στοιχεία - εξέλιξη, η οποία αποδίδεται τόσο στην εισαγωγή του ευρώ, όσο και στο κλίμα κερδοσκοπίας του εμποροβιομηχανικού κυκλώματος, με την ανοχή και συγκάλυψη της κυβέρνησης.

Και με την επίσημη ακόμα εκδοχή, αυτή της ανόδου του πληθωρισμού κατά 3,6% - περίοδος Γενάρης - Δεκέμβρης 02/01, έναντι 3,4% την περίοδο Γενάρη - Δεκέμβρη 01/00 - αναδεικνύεται το μεγάλο πρόβλημα των απωλειών που υφίστανται τα λαϊκά εισοδήματα, τα οποία δεν μπορούν να παρακολουθήσουν την εξέλιξη των τιμών. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η εισοδηματική πολιτική του 2003, που έχει αποφασίσει η κυβέρνηση για το δημόσιο τομέα και τις ΔΕΚΟ, προβλέπει ονομαστικές αυξήσεις μόλις 2,5% (ενώ ο πληθωρισμός τρέχει με ρυθμό 3,6%), εξέλιξη, η οποία θα οδηγήσει σε νέα απόλυτη πτώση της αγοραστικής τους δύναμης. Εκτός αυτού, οι μηνιαίες αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων επιβαρύνονται από το 2003 και με αυξημένες ασφαλιστικές κρατήσεις. Συρρίκνωση των λαϊκών εισοδημάτων όμως έχουμε και από την πολιτική των τραπεζών να μηδενίσουν τα επιτόκια καταθέσεων, με αποτέλεσμα οι καταθέτες να έχουν αρνητικές αποδόσεις, στο ύψος τουλάχιστον του τρέχοντα πληθωρισμού. Η εισοδηματική πολιτική του 2003 και η πολιτική επιτοκίων των τραπεζών, είναι δύο μόνο παραδείγματα, για τους τρόπους συρρίκνωσης των λαϊκών εισοδημάτων.

Το πιο σημαντικό όμως είναι, και αυτό που έμεινε σαν «γεύση» στα λαϊκά νοικοκυριά το 2002, είναι το μεγάλο κύμα ακρίβειας σε εκατοντάδες είδη πλατιάς λαϊκής κατανάλωσης, ακρίβεια, η οποία σε καμιά περίπτωση δεν απεικονίζεται στους πίνακες της ΕΣΥΕ. Δεν είναι τυχαίο ότι σε διάφορες έρευνες που έγιναν κατά τον προηγούμενο χρόνο, οι ερωτώμενοι θεωρούσαν την ακρίβεια σαν το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετώπιζαν, καθώς, κατά γενική ομολογία, έφευγαν από τα Σούπερ Μάρκετ έχοντας αγοράσει ελάχιστα πράγματα, αλλά με άδειο πορτοφόλι.

Αλλά και η συνειδητή υποβάθμιση των δημόσιων συστημάτων Υγείας, Παιδείας και Πρόνοιας, παράλληλα με την κλιμακούμενη και πολύμορφη ιδιωτικοποίησή τους, οδηγεί τους εργαζόμενους στον πανάκριβο ιδιωτικό τομέα, και παρά το γεγονός ότι η ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών του αμφισβητείται έντονα. Ολοι αυτοί οι παράγοντες, αλλά και άλλοι τους οποίους δεν αναφέρουμε, έχουν δημιουργήσει έναν ασφυκτικό κλοιό, γύρω από τη λαϊκή οικογένεια, η οποία βλέπει το επίπεδο του εισοδήματός της να μη μπορεί να παρακολουθήσει τις απαιτήσεις κάλυψης των βασικών της διατροφικών και άλλων αναγκών. Ενα χάσμα που προσωρινά καλύπτεται από τον αφειδή τραπεζικό δανεισμό με τα τοκογλυφικά επιτόκια του 17%!

Οπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΕΣΥΕ, ο δείκτης τιμών το Δεκέμβρη του 2002 προς το μήνα Νοέμβρη σημείωσε άνοδο 0,7%, έναντι ανόδου 0,9% την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Σε ετήσια δωδεκάμηνη περίοδο, (Δεκέμβρης 02/01) ο πληθωρισμός παρουσίασε άνοδο 3,4%, έναντι ανόδου 3% την περίοδο Δεκέμβρης 01/00.

Τη Δευτέρα ανοίγει επίσημα η αυλαία των χειμερινών εκπτώσεων που με βάση τη σχετική υπουργική απόφαση θα διαρκέσουν μέχρι τις 28 Φλεβάρη. Πάντως, οι μικρέμποροι δεν εμφανίζονται ιδιαίτερα αισιόδοξοι όσον αφορά στις προβλέψεις για τον τζίρο των μαγαζιών τους στο διάστημα αυτό, καθώς είναι φανερό ότι τα λαϊκά εισοδήματα δε «συγκινούνται» ακόμα και από τα πολύ υψηλά ποσοστά εκπτώσεων στα οποία αναγκάζονται πολλοί από αυτούς να προχωρήσουν, προκειμένου να δουν μια σχετική ανάκαμψη του τζίρου τους. Ηδη, η μειωμένη κίνηση κατά την περίοδο των γιορτών για τα δεδομένα των ημερών αποτελεί κακό προάγγελο για την εξέλιξη που θα έχουν και οι εκπτώσεις. Οι καταναλωτές, εργαζόμενοι και συνταξιούχοι, που αποτελούν κατά κύριο λόγο τους πελάτες των εμπόρων, δεν είναι σε θέση να «ζεστάνουν» τα «παγωμένα» ταμεία των καταστημάτων, επιβεβαιώνοντας τη ρήση «έλλειψις χρημάτων στάσις εμπορίου».

Την ίδια στιγμή, όμως, που τα μικρά καταστήματα μαραζώνουν, τα κέρδη των πολυκαταστημάτων και των πολυεθνικών ανθούν, αφού η κυβερνητική πολιτική στον τομέα της λειτουργίας της αγοράς τούς έχει δώσει απόλυτη ασυδοσία. Χρησιμοποιούν τέτοιες μεθόδους άγριου ανταγωνισμού στις οποίες τα μικρά μαγαζιά δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν. Ετσι τα μεγάλα καταστήματα καρπώνονται τον όποιο τζίρο πραγματοποιείται στην αγορά.

Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με τη σχετική υπουργική απόφαση που αφορά τις εκπτώσεις, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης περιέλαβε διάταξη με την οποία απαγορεύεται - μόνο όμως στα χαρτιά, όπως έχει αποδειχτεί στην πράξη - η διενέργεια προσφορών είκοσι μέρες πριν από τις εκπτώσεις, δεν προβλέπεται όμως το ίδιο και για μετά τη λήξη των εκπτώσεων. Βέβαια, είναι γνωστό ότι στην ουσία τα «επώνυμα» καταστήματα και τα πολυκαταστήματα πραγματοποιούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο εκπτώσεις όλο το χρόνο, πράγμα το οποίο δεν έχουν τα περιθώρια να κάνουν και οι μικρέμποροι, γιατί εκεί τα περιθώρια κέρδους είναι πολύ περιορισμένα.

Πάντως, οι καταναλωτές καλό είναι να γνωρίζουν ότι κατά τη διάρκεια των εκπτώσεων επιβάλλεται η αναγραφή διπλών τιμών σε όλα τα υπό έκπτωση πωλούμενα είδη, η τιμή προ έκπτωσης και η τιμή μετά την έκπτωση. Επίσης, πρέπει να αναρτάται στο κατάστημα έγγραφη αναγγελία ότι πραγματοποιεί τακτικές χειμερινές εκπτώσεις.