Μετά από κάθε σιδηροδρομικό ατύχημα ή δυστύχημα, εκτός από τα ρεπορτάζ στις εφημερίδες, τις τηλεοράσεις και τα ραδιόφωνα, γράφονται και ξαναγράφονται άρθρα και αναλύσεις για την "εγκληματική αδιαφορία των υπευθύνων", για την αδήριτη ανάγκη να αντικατασταθούν οι ισόπεδες διαβάσεις από ανισόπεδες κλπ. Ωστόσο, αν και το πρόβλημα είναι αρκετά σοβαρό, κανείς από τους αρμοδίους μέχρι σήμερα δεν έχει ασχοληθεί σοβαρά. Οι πενιχρές εξαγγελίες για τη λήψη μέτρων μένουν εξαγγελίες και έτσι το πρόβλημα διαιωνίζεται. Και αν για τις εκάστοτε κυβερνήσεις και τις διοικήσεις του ΟΣΕ, η επίλυση του προβλήματος είναι "υπ' αόριστη αναστολή", δε φταίνε σε τίποτα οι χιλιάδες οδηγοί, που καθημερινά είναι υποχρεωμένοι να διέρχονται αναγκαστικά "με την ψυχή στο στόμα" από γραμμές - καρμανιόλες.

Για να εκλείψει το σοβαρό αυτό πρόβλημα, αναγκαία και ικανή προϋπόθεση είναι να πάψουν οι εκάστοτε κυβερνήσεις να αντιμετωπίζουν το σιδηρόδρομο ως "φτωχό συγγενή του αυτοκινήτου", για χάρη των αυτοκινητοβιομηχανιών και του καρτέλ των "επτά αδελφών" πετρελαίου.

Οι αφύλακτες ισόπεδες σιδηροδρομικές διαβάσεις είναι "παιδική ασθένεια" των ελληνικών σιδηροδρόμων. Και αν άλλες μακρινές εποχές, η "ασθένεια" αυτή δεν είχε οδυνηρές συνέπειες, σήμερα είναι πλέον "καρκίνωμα". Τα σιδηροδρομικά ατυχήματα και δυστυχήματα στις αφύλακτες διαβάσεις τα τελευταία χρόνια αποτελούν την "Αχίλλειο πτέρνα" του σιδηροδρομικού δικτύου του ΟΣΕ και "εκτροχιάζουν" την αξιοπιστία του πιο ασφαλούς συγκοινωνιακού μέσου, του τρένου.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Οργανισμού, από το 1980 μέχρι σήμερα έχουν γίνει συνολικά 1.795 σιδηροδρομικά δυστυχήματα - ατυχήματα και έχασαν τη ζωή τους 272 άνθρωποι. Μόνο τα τελευταία πέντε χρόνια έγιναν 394 ατυχήματα - δυστυχήματα, από τα οποία τα 180 ήταν θανατηφόρα!

Οπως είναι γνωστό, το δίκτυο του ΟΣΕ είναι απαρχαιωμένο. Η χάραξη του δικτύου χρονολογείται από την εποχή του Χαρίλαου Τρικούπη. Είναι δηλαδή υπεραιωνόβια (!) και διχοτομεί πολλές πυκνοκατοικημένες περιοχές, κάτι που πολλαπλασιάζει τις πιθανότητες πρόκλησης ατυχημάτων. Στα 2.500 χιλιόμετρα σιδηροδρομικής γραμμής υπάρχουν 1.800 ισόπεδες διαβάσεις (δηλαδή σχεδόν κάθε χιλιόμετρο και διάβαση), από τις οποίες, λόγω έλλειψης προσωπικού φυλάσσονται μόνο οι 621.

Με βάση τα διεθνή "στάνταρ", όσο περισσότερες διαβάσεις έχει ένα σιδηροδρομικό δίκτυο τόσο πιο ξεπερασμένο και αντιλειτουργικό θεωρείται. Κι αυτό, γιατί τα σύγχρονα σιδηροδρομικά δίκτυα έχουν ελάχιστες ισόπεδες διαβάσεις, στις οποίες απαραιτήτως υπάρχουν αυτόματα συστήματα ασφαλείας.

Αν, όμως, αυτή είναι η κατάσταση που ισχύει εδώ και χρόνια στις προηγμένες σιδηροδρομικά χώρες, στην Ελλάδα του 1995 μόνο στην περιοχή της Αττικής υπάρχουν 116 διαβάσεις, ενώ 1.007 υπάρχουν στο δίκτυο της Πελοποννήσου.

Οι 12.000 εργαζόμενοι στον ΟΣΕ έχουν κατ' επανάληψη καταγγείλει όλες τις κυβερνήσεις για την εγκληματική αδιαφορία που δείχνουν, ενώ παράλληλα αξιώνουν την άμεση λήψη μέτρων, για να πάψουμε να θρηνούμε θύματα στις σιδηροδρομικές διαβάσεις.

Ομως, μέχρι σήμερα, δεν έχει ληφθεί κανένα μέτρο, αν και οι αρμόδιοι μοιράζουν υποσχέσεις για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό του ελληνικού σιδηροδρόμου.

Βέβαια, μετά από κάθε σιδηροδρομικό ατύχημα, η επωδός είναι γνωστή: Επιρρίπτονται οι ευθύνες στα θύματα, που - σύμφωνα με τους αρμόδιους - κατά τεκμήριο παραβιάζουν τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Ετσι, τα πορίσματα που εκδίδουν οι εμπειρογνώμονες του ΟΣΕ για τα αίτια και τις συνθήκες ενός ατυχήματος μπαίνουν στο συρτάρι και όλα είναι "μέλι γάλα".

Στις ελάχιστες περιπτώσεις που οι αρμόδιοι παραδέχονται ότι υπάρχει συνυπευθυνότητα του ΟΣΕ στην πρόκληση ατυχήματος, επικαλούνται το "υψηλό" οικονομικό κόστος που συνεπάγεται η λήψη μέτρων ασφαλείας και ξεμπερδεύουν. Υποστηρίζουν ότι για τη φύλαξη όλων των σιδηροδρομικών διαβάσεων απαιτείται ετήσια δαπάνη 24 δισ. δραχμών για τη μισθοδοσία του προσωπικού, ενώ σήμερα το κόστος από τις φυλασσόμενες διαβάσεις ανέρχεται σε 10 δισ. δραχμές το χρόνο. Βέβαια με αυτήν την "εξήγηση" είναι γεγονός ότι μεταθέτουν τις ευθύνες στην εκάστοτε κυβέρνηση.

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, το κράτος υποχρεούται να καταβάλλει το 50% της δαπάνης για τη φύλαξη των διαβάσεων. Ομως, από το 1981 δεν έχει πληρώσει ούτε δραχμή! Κάτι που οδήγησε στο εξής οξύμωρο: Ο ΟΣΕ, που ανήκει εξ ολοκλήρου στο Δημόσιο, υπέβαλε αγωγή κατά του Δημοσίου, διεκδικώντας 145 δισ. δραχμές!

Πάντως, αν αναλογιστεί κανείς ότι τα περισσότερα σιδηροδρομικά ατυχήματα - δυστυχήματα θα είχαν αποφευχθεί αν υπήρχε ανισόπεδη διάβαση αντί για ισόπεδη, εύκολα θα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι κάθε ολιγωρία στη λήψη μέτρων ασφαλείας είναι εγκληματική. Κι ας αφήσουν κατά μέρος οι αρμόδιοι την προκλητική δικαιολογία ότι τα μέτρα ασφαλείας συνεπάγονται "υψηλό οικονομικό κόστος". Οι απώλειες ανθρώπων δεν είναι δυνατόν να αποτιμηθούν...

Ενα "κοινωνικό πραξικόπημα" συντελείται ανεπαίσθητα σε βάρος των Ελλήνων πολιτών με την ακολουθούμενη πολιτική υγείας τα τελευταία πέντε χρόνια τόνισε χτες σε συνέντευξη Τύπου της Ακαδημίας Επαγγελμάτων Υγείας ο πρόεδρός της καθηγητής Γιάννης Κυριόπουλος.

Οι αριθμητικοί δείκτες που παρουσίασε, οδηγούν, όπως σημείωσε και ο ίδιος, στο συμπέρασμα ότι ένα μεγάλο μέρος της Κοινωνικής Ασφάλισης έχει ακυρωθεί για τον πολίτη. Στη συνέντευξη Τύπου παραβρέθηκαν και οι πρόεδροι της Ομοσπονδίας Νοσοκομειακών Γιατρών (ΟΕΝΓΕ) Β. Λαοπόδης και της Ομοσπονδίας Εργαζομένων στα Δημόσια Νοσοκομεία (ΠΟΕΔΗΝ) Σπ. Παπασπύρος.

Τα στοιχεία που τεκμηριώνουν την πλήρη αποδιάρθρωση του υγειονομικού συστήματος και την απορύθμιση των μηχανισμών λειτουργίας του, είναι:

• Τα ελλείμματα των κλάδων υγείας των φορέων κοινωνικής Ασφάλισης πλησίασαν τα 70 δισ. το 1994 κυρίως λόγω της αύξησης των νοσηλίων. Αν, τόνισε ο ομιλητής, υπάρξει έστω και μικρή αύξηση των νοσηλίων, τα ελλείμματα αυτά θα διπλασιαστούν. Ταυτόχρονα το σωρευτικό έλλειμμα του νοσοκομειακού τομέα υπερβαίνει τα 100 δισ. και αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο.
• Την ίδια στιγμή ο Ελληνας πολίτης πληρώνει και πάλι ακριβά τις υπηρεσίες υγείας. Ετσι οι ιδιωτικές δαπάνες υγείας έφτασαν το 1993 τα 550 δισ. δραχμές - δηλαδή το 40% της συνολικής δαπάνης για την υγεία. Το ποσό αυτό αποτελεί ρεκόρ για τις χώρες του ΟΟΣΑ με εξαίρεση την Τουρκία υπογράμμισε ο ομιλητής.

Η δαπάνη των 550 δισ. προκύπτει απ' τους Εθνικούς Λογαριασμούς. Με μια άλλη μέτρηση - την έρευνα των οικογενειακών προϋπολογισμών - προκύπτει ότι οι ιδιωτικές δαπάνες, χωρίς τη δαπάνη για τα φάρμακα - έχουν τριπλασιαστεί την τελευταία πενταετία. Από 125 δισ. το 1992 έφτασαν τα 370 δισ. το 1994.

• Στην τετραετία 1988 - 1992 διπλασιάστηκε η παραοικονομία στο χώρο της υγείας. Από 145 δισ. υπερέβη τα 300 δισ. σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της Ερευνας των Οικογενειακών Προϋπολογισμών. Οπως σημείωσε ο Γ. Κυριόπουλος η απόκλιση των ιδιωτικών δαπανών απ' τους Εθνικούς Λογαριασμούς απ' αυτές των Οικογενειακών Προϋπολογισμών είναι και ένας αδρός δείκτης της παραοικονομικής δραστηριότητας.

Τα αποτελέσματα μιας τέτοιας πολιτικής έχουν δραματικές επιπτώσεις στα λαϊκά στρώματα. Διευρύνονται οι ανισότητες και μικραίνουν οι δυνατότητες πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας. Η επέκταση της φτώχειας και της ανεργίας στην Ελλάδα, τόνισε ο ομιλητής, επιβαρύνουν και τους υγειονομικούς δείκτες. Ετσι ορισμένα τμήματα του πληθυσμού, όπως οι τσιγγάνοι, ζουν 20 χρόνια λιγότερο. Στη Θράκη η βρεφική θνησιμότητα είναι υπερτριπλάσια του εθνικού μέσου όρου. (Φτάνει το τριάντα τοις χιλίοις).

Σε μια πλήρως απορυθμισμένη και σκληρή αγορά υπηρεσιών υγείας, όπως η σημερινή Ελλάδα, τέθηκε, σημείωσε ο Γ. Κυριόπουλος, το ερώτημα της ενίσχυσης του δημόσιου τομέα υγείας ή της ενίσχυσης του ανταγωνισμού με "μια δόση αγοράς". Περισσότερη αγορά, πρόσθεσε, ίσως να έχει κάποια λογική βάση σε ένα κρατικό σύστημα το οποίο όμως λειτουργεί και το πρόβλημά του είναι απλώς ορισμένες γραφειοκρατικές δυσκαμψίες. "Αλλά, τόνισε, κάτι τέτοιο δε συμβαίνει στην Ελλάδα. Περισσότερη αγορά, ανταγωνισμός, και ελεύθερη διαμόρφωση των τιμών στην Ελλάδα, είναι μια αντιεπιστημονική, μηχανιστική μεταφορά του Θατσερικού μοντέλου. Δηλαδή το ακριβώς αντίθετο απ' αυτό που χρειάζεται το ελληνικό δημόσιο σύστημα υγείας".

"Η φιλελεύθερη εκδοχή, τόνισε σε άλλο σημείο, οδηγεί στην ιδιωτικοποίηση των μεγάλων και υψηλής τεχνολογίας νοσοκομειακών μονάδων απ' τη μια πλευρά και στη συρρίκνωση και υποβάθμιση του υπόλοιπου υγειονομικού τομέα απ' την άλλη". Τα δημόσια συστήματα υγείας, είπε ο Γ. Κυριόπουλος, κοστίζουν λιγότερο και έχουν καλύτερα αποτελέσματα από τα ιδιωτικά. Εχουν μικρότερο κόστος, λιγότερο κόστος, λιγότερες ανισότητες στην πρόσβαση, αποτελεσματικότερο μηχανισμό ελέγχου του κόστους και συγκράτησης των δαπανών και διασφαλίζουν καλύτερους δείκτες υγείας.