Δεν ήταν λίγες οι φορές που οι υποψήφιοι δήμαρχοι και νομάρχες που στηρίζει το ΚΚΕ, υπογράμμιζαν προεκλογικά ότι οι εργαζόμενοι πρέπει να ψηφίσουν με κριτήριο τα πραγματικά τους προβλήματα. Ενα απ' αυτά, που έχει και κεντρική θέση, είναι το εισόδημα των λαϊκών νοικοκυριών. Την επαύριο των εκλογών είναι σίγουρο πως οι εργαζόμενοι θα νιώσουν ακόμα περισσότερο ότι οι μισθοί και τα μεροκάματα παραμένουν καθηλωμένα, ότι όλο και λιγότερο φτάνουν για να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες. Και αυτό δεν είναι τυχαίο, αφού η κυβερνητική πολιτική, η λογική της αγοράς που έχει επιβληθεί πιο έντονα τα τελευταία χρόνια καθημερινά απομυζά τον εργατικό μόχθο.

Ιδιαίτερα από την αρχή του χρόνου τα λαϊκά στρώματα βάλλονται πανταχόθεν, καθώς η λαίλαπα των ανατιμήσεων, στα βασικά είδη κατανάλωσης, οι αυξήσεις στις ΔΕΚΟ, η ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών της υγείας και της παιδείας κατατρώγουν μισθούς και συντάξεις.

Η Εθνική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, που με τυμπανοκρουσίες υπέγραψε με τον ΣΕΒ η πλειοψηφία της ΓΣΕΕ, συνέβαλε και αυτή στη σημερινή τραγική κατάσταση. Με επίσημο μέσο όρο πληθωρισμού το 3,5% για τους πρώτους 9 μήνες του έτους, είναι φανερό ότι το 3,4% που προβλέπει η ΕΓΣΣΕ, σε ετήσια βάση, στους βασικούς μισθούς και στα κατώτερα μεροκάματα, αντί να προστατέψει το εισόδημα των εργαζομένων το χειροτέρεψε ακόμα περισσότερο. Και το μέγεθος της φθοράς είναι ασύγκριτα μεγαλύτερο, αν εξεταστεί σε συνάρτηση με τις πραγματικές αυξήσεις σε μια σειρά προϊόντα, τρόφιμα και υπηρεσίες.

Ακόμα χειρότερα: Ολα δείχνουν ότι στην ίδια ανοδική πορεία θα κινηθούν προϊόντα και υπηρεσίες το τρίμηνο που απομένει, αλλά και το νέο χρόνο. Ηδη το πετρέλαιο θέρμανσης πουλιέται κατά 15% τουλάχιστον πιο ακριβό από πέρσι. Νέες αυξήσεις έρχονται στα ασφάλιστρα των αυτοκινήτων και ο κατάλογος δεν τελειώνει. Φαίνεται πλέον καθαρά γιατί ΣΕΒ και πλειοψηφία της ΓΣΕΕ, με τις ευλογίες της κυβέρνησης, έσπευσαν να κλείσουν διετή σύμβαση, εξασφαλίζοντας εκ των προτέρων την καθήλωση των μισθών και για το 2003 στο 3,9%.

Μπροστά σε αυτή την κατάσταση οι ταξικές δυνάμεις στο συνδικαλιστικό κίνημα, το Πανεργατικό Αγωνιστικό Μέτωπο, έγκαιρα επεξεργάστηκαν ένα νέο πλαίσιο διεκδικήσεων για τις συλλογικές συμβάσεις και το εισόδημα των εργαζομένων. Η διεκδίκηση μισθών και ημερομισθίων στο ύψος των πραγματικών και σύγχρονων αναγκών των εργαζομένων είναι πλέον ζήτημα επιβίωσης.

Η απαίτηση για κατώτερο μισθό στα 1.000 ευρώ, κατώτερο μεροκάματο στα 41 ευρώ, σύνταξη στα 820 ευρώ, για εφάπαξ ενίσχυση 585 ευρώ σε όσους εργαζόμενους και συνταξιούχους έχουν εισόδημα κάτω των 11.800 ευρώ (4 εκατ. δραχμές) αποτελούν το μίνιμουμ για να τα βγάλει πέρα μια εργατική οικογένεια. Μαζί με αυτά, τα συνδικάτα - πριν απ' όλους - πρέπει να προβάλλουν το αίτημα για πάγωμα των τιμών, την κατάργηση της έμμεσης φορολογίας στα είδη διατροφής, ένδυσης -υπόδησης, στα φάρμακα και τα σχολικά είδη. Να ενσωματώσουν ακόμα στις διεκδικήσεις τους την απαίτηση για μείωση των δημοτικών τελών, τη μείωση της φορολογίας για τους εργαζόμενους και αφορολόγητο όριο στα 15.000 ευρώ, με παράλληλη αύξηση της φορολογίας των περιουσιακών στοιχείων και των κερδών του μεγάλου κεφαλαίου.

Το μέτωπο των διεκδικήσεων είναι ανοιχτό. Το ΠΑΜΕ δείχνει την κατεύθυνση αυτής της πάλης, που θα είναι σκληρή και δύσκολη. Το κεφάλαιο δε θα παραιτηθεί αμαχητί από τα προνόμιά του και τα υπέρογκα κέρδη του. Η κυβέρνηση επιμένει στην ίδια πολιτική. Η πλειοψηφία της ΓΣΕΕ τους στηρίζει. Οι εργαζόμενοι δεν έχουν άλλο δρόμο, παρά αυτόν της σύγκρουσης και της διεκδίκησης. Δεν μπορούν να συνθηκολογήσουν ούτε να υποχωρήσουν. Γιατί πίσω τους δεν υπάρχει παρά το βάραθρο της εξαθλίωσης.

Η κυβέρνηση κάνει ό,τι μπορεί για να καθησυχάσει τους εργαζόμενους σχετικά με μια νέα, καταστροφική για τα δικαιώματα και τις κατακτήσεις τους, παρέμβασή της στις εργασιακές σχέσεις. Ομως, τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι πιέσεις των βιομηχάνων και η εξυπηρέτηση της δικής της, συνολικής, πολιτικής, επιβάλλουν νέες ρυθμίσεις που να εξυπηρετούν αυτές που έχει μέχρι σήμερα θεσπίσει. Το ωράριο εργασίας και η αργία της Κυριακής παραμένουν στο κυβερνητικό στόχαστρο και η τακτική του «κοινωνικού διαλόγου» και της υποτιθέμενης «κοινωνικής» συναίνεσης στα σχέδιά της επιστρατεύεται για άλλη μια φορά.

Μέσα στο καλοκαίρι ο υπουργός Εργασίας Δ. Ρέππας δήλωνε ότι από την πλευρά της κυβέρνησης δεν υπάρχει πρόθεση για μια νέα νομοθετική ρύθμιση για τις εργασιακές σχέσεις. Βεβαίως, δεν είχε περάσει καιρός από τότε που επέφερε ένα ακόμη μεγάλο πλήγμα με τη νομιμοποίηση της «ενοικίασης» εργαζομένων προκειμένου να ενισχύσει την προσωρινή εργασία, για να φτάσει σήμερα να αφορά το 30,9% των εργαζομένων! Ο υπουργός Εργασίας φρόντισε πάντως να ξεκαθαρίσει ότι αν οι «κοινωνικοί εταίροι» θέσουν θέμα αλλαγών, η κυβέρνηση δεν έχει άλλη επιλογή από το να συζητήσει μαζί τους, όντας «ευαίσθητη» στο κάλεσμά τους.

Εντελώς «συμπτωματικά» ο ΣΕΒ είχε προηγουμένως θέσει ξανά το ζήτημα της αποτελεσματικότητας του νόμου 2874 για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας και την αύξηση του κόστους της υπερωριακής εργασίας. Επιπρόσθετα, η κυβέρνηση ετοιμάζει τη σύσταση του «Εθνικού φόρουμ» για την απασχόληση, όπου εκεί δε θα χρειάζεται να θέσει ένα θέμα η ίδια, αλλά οποιοσδήποτε από τους συμμετέχοντες, όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο ίδιος ο Δ. Ρέππας. Ολη αυτή η ψευδοφιλολογία της «μη παρέμβασης» δεν εμπόδισε το υπουργείο Εργασίας να θέσει θέμα διεύρυνσης του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων μέχρι τις 11 το βράδυ με γενικευμένη εφαρμογή.

Το σίγουρο είναι λοιπόν ότι οι εργαζόμενοι θα κληθούν άμεσα να αντιμετωπίσουν ένα νέο πλήγμα στο σταθερό ημερήσιο χρόνο εργασίας, αλλά και στα όρια απολύσεων, τα οποία επίσης είχαν ρυθμιστεί προς τα πάνω με τον ίδιο νόμο περί της διευθέτησης. Η πρόσφατη αναφορά του Δ. Ρέππα στη μερική απασχόληση στο δημόσιο σηματοδοτεί έναν ακόμη άξονα κυβερνητικής παρέμβασης προς την κατεύθυνση της μεγαλύτερης «ευελιξίας».

Μετά την ψήφιση του αντιασφαλιστικού νόμου, η κυβέρνηση με τις μηχανές στο «φουλ» έβαλε μπροστά την εφαρμογή του. Αφού πετσόκοψε τις συντάξεις σε μεγάλες κατηγορίες εργαζομένων, αφού με τον καινούριο προϋπολογισμό μειώνει τις χρηματοδοτήσεις στα ασφαλιστικά ταμεία, περικόπτει ακόμα περισσότερο τις δαπάνες στην Υγεία και στην Πρόνοια, προχωρά ανοιχτά στην ιδιωτικοποίηση του ασφαλιστικού συστήματος. Κεντρικός στόχος, η δημιουργία των επαγγελματικών Ταμείων που η αποδοχή τους, θα σημάνει για τους εργαζόμενους την καταβολή νέων εισφορών, με την απατηλή ελπίδα για κάποια σύνταξη στο μέλλον. Στην πράξη, αυτό που προωθείται είναι η ενίσχυση των χρηματιστηρίων, η εξασφάλιση νέων κεφαλαίων και μάλιστα δωρεάν για τις μεγάλες επιχειρήσεις. Πρόσθετα σ' αυτό, η κυβέρνηση εξετάζει την αύξηση του ορίου (από 23%) των μετοχών που θα μπορούν να τζογάρουν στο Χρηματιστήριο οι διορισμένες διοικήσεις των ασφαλιστικών ταμείων.

Δεν υπάρχει καμιά, πλέον, αμφιβολία. Βρισκόμαστε μπροστά σε ένα νέο γύρο λεηλασίας των αποθεματικών των Ταμείων, δηλαδή των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων. Και μάλιστα σε μια στιγμή, όπου ήδη τα Ταμεία μετρούν απώλειες -που σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις- φτάνουν τα 800 δισ. δραχμές, ενώ όπως προκύπτει από τον κοινωνικό προϋπολογισμό του 2002, μόνο οι εποπτευόμενοι οργανισμοί από το υπουργείο Εργασίας και για το δωδεκάμηνο του 2001 έχουν χάσει στο Χρηματιστήριο τουλάχιστον 306 δισεκατομμύρια δραχμές.

Προβάλλει το αμείλικτο ερώτημα. Τι θα κάνουν αυτοί, στους οποίους ανήκουν τα Ταμεία και όλο το οικοδόμημα της Κοινωνικής Ασφάλισης; Τι θα κάνουν τα εκατομμύρια των εργαζομένων, που με το μόχθο τους, πολλές φορές και με το αίμα τους, έχτισαν τα ασφαλιστικά ιδρύματα; Θα αφήσουν κυβέρνηση και εργοδότες να πλιατσικολογήσουν ακόμα μία φορά; Θα τους επιτρέψουν να αρπάξουν τα αποθεματικά, όπως έκαναν με τις εισφορές τους πριν και μετά από τον πόλεμο; Θα τους αφήσουν με μια μονοκοντυλιά να παραγράψουν τα χρέη και τις μη καταβληθείσες εισφορές ύψους 30 σχεδόν τρισεκατομμυρίων, όπως έγινε με τον τελευταίο αντιασφαλιστικό νόμο; Θα αποδεχτούν εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχοι να συνεχίσουν να παίρνουν συντάξεις πείνας, να πληρώνουν από την τσέπη τους τις υπηρεσίες Υγείας και τα φάρμακα;

Θα εξαπατηθούν για ακόμα μια φορά; `Η θα ορθώσουν το ανάστημά τους, διεκδικώντας αυτά που τους ανήκουν; Το ερώτημα δεν είναι ρητορικό. Αν θέλουν οι ίδιοι και τα παιδιά τους να έχουν σύνταξη. Να έχουν δικαίωμα στη δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Αν θεωρούν ότι δικαιούνται αναβαθμισμένες υπηρεσίες Υγείας και Πρόνοιας, γιατί αυτοί πληρώνουν, ένας δρόμος μένει. Ο δρόμος του αγώνα για δημόσια Κοινωνική Ασφάλιση και δωρεάν Υγεία και Πρόνοια. Το δρόμο αυτό δείχνει το ΠΑΜΕ, αλλά και η ίδια η ιστορική πείρα, πρόσφατη και παλιότερη.