Αρχισε να κτίζεται χωρίς πολεοδομική άδεια στο 19ο χιλιόμετρο της Εθνικής Αθήνας - Λαμίας. Η τοποθεσία ήταν δημόσια δασική έκταση που είχε κηρυχτεί αναδασωτέα. Στη συνέχεια το ελληνικό κράτος "παρέκαμψε" με διάφορους τρόπους τα εμπόδια, τα δέντρα κόπηκαν, ο χώρος αποψιλώθηκε από τις μπουλντόζες και ο σταθμός εξυπηρέτησης αυτοκινητιστών σε λίγες μέρες θα λειτουργήσει κανονικά. Οι πολυεθνικές "Μόμπιλ" και "Μακντόναλντς" κέρδισαν...

Σήμερα η Γενική Γραμματεία Δασών με το έγγραφό της (93404/8124/95) της 14-3-96 ενημερώνει τον Δήμο Ν. Ερυθραίας ότι έχει εισηγηθεί στο Δασαρχείο Πεντέλης την άρση της αναδάσωσης - η οποία έπρεπε να είχε προηγηθεί - αφού ήδη έχουν ολοκληρωθεί οι εγκαταστάσεις, τις οποίες χαρακτηρίζει... δημόσιες. Σύμφωνα δε με πληροφορίες η διαδικασία άρσης της αναδάσωσης δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα.

Η ΓΓ Δασών θεωρεί ότι "η άρση αναδάσωσης αιτιολογείται μόνο όταν έχει επιτευχθεί ο σκοπός της, με την αναδημιουργία της βλάστησης, ή όταν το επιβάλλει το υπέρτερο δημόσιο και εθνικό συμφέρον". Φαίνεται ότι τα χάμπουργκερς της "Μακντόναλντς" αποτελούν για τους αρμόδιους εθνικό συμφέρον!

Ο Σταθμός Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών (ΣΕΑ) βρίσκεται σε έκταση 16 στρεμμάτων. Ο προϋπολογισμός των έργων ήταν 700 εκατομμύρια δραχμές και το Ταμείο Εθνικής Οδοποιίας (ΤΕΟ) θα εισπράττει 3,51% από τις εισπράξεις πώλησης καυσίμων και μηνιαίο ενοίκιο 250.000 δραχμές, αναπροσαρμοζόμενο κατά 15% το χρόνο. Κατά τους σχεδιασμούς του ΥΠΕΧΩΔΕ θα κατασκευαστούν 21 ΣΕΑ στον αυτοκινητόδρομο Πάτρα - Αθήνα - Θεσσαλονίκη - Εύζωνοι. Σύμφωνα με το ΠΔ 143/89 στους "κλειστούς" αυτοκινητόδρομους της Ελλάδας επιβάλλεται να λειτουργούν μόνο ορισμένοι ΣΕΑ. Ολα τα πρατήρια υγρών καυσίμων και τα εστιατόρια που λειτουργούν σήμερα στην Εθνική οδό θα πρέπει να κλείσουν και να μεταφερθούν σταδιακά σε παράπλευρους δρόμους.

Η ΓΓ Δασών στο έγγραφό της δεν παραλείπει να επισημάνει στο ΥΠΕΧΩΔΕ ότι "στην περίπτωση που παρόμοια έργα προγραμματίζονται και κατασκευάζονται σε δασικού εν γένει χαρακτήρα εκτάσεις, πρέπει η διεύθυνση οδικών έργων να απέχει από του να μελετά στο μέλλον τη λειτουργία τέτοιων εγκαταστάσεων προβλεπομένων στο ΠΔ 143/89, όταν αυτές είναι δυνατόν να μελετώνται σε μη δασικού χαρακτήρα απαλλοτριούμενες εκτάσεις". Παρ' όλα αυτά όμως στα δεκάδες χιλιόμετρα της Εθνικής δε βρέθηκε κατάλληλη τοποθεσία για να κατασκευαστεί ο σταθμός...

Κατόπιν εορτής δε η ΓΓ Δασών προειδοποιεί το ΥΠΕΧΩΔΕ ότι θα πρέπει υποχρεωτικά να συμπράττει το υπουργείο Γεωργίας στην απαλλοτριωτική διαδικασία που προηγείται των έργων οδοποιίας. "Σε αντίθετη περίπτωση οι δασικές αρχές είναι υποχρεωμένες να λαμβάνουν όλα τα προβλεπόμενα από τη δασική νομοθεσία μέτρα (μηνύσεις, επιβολή προστίμων κλπ.)".

"Πριν τρία χρόνια άρχισαν τα έργα διαμόρφωσης του χώρου που βρίσκεται 200 μέτρα από το ποτάμι", μάς λέει ο δημοτικός σύμβουλος Ν. Ερυθραίας Η. Σφαντός. "Μετά οι κατασκευαστικές εργασίες άρχισαν χωρίς να υπάρχει γι' αυτές πολεοδομική άδεια". Ομως το ελληνικό κράτος "ξεπέρασε" το πρόβλημα, αφού με μια φωτογραφική διάταξη στο ν.2300 που αφορά τη μεταφορά συντελεστή δόμησης και... άλλες διατάξεις παρεισέφρησε το άρθρο 23. Σύμφωνα με αυτό "για την κατασκευή των ΣΕΑ δεν απαιτείται η έκδοση οικοδομικής άδειας από την πολεοδομική υπηρεσία της περιοχής, όπου αυτές κατασκευάζονται, αλλά η έγκριση των μελετών εφαρμογής επέχει θέση οικοδομικής άδειας"... Ετσι... "ούτε γάτα ούτε ζημιά" για το ΥΠΕΧΩΔΕ και τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ Κώστα Λαλιώτη. Ο νόμος φυσικά δε διευκρινίζει τι θα γίνεται με τις δασικές εκτάσεις.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η έκταση που στεγάζεται ο ΣΕΑ είναι τμήμα έκτασης 218 στρεμμάτων που απαλλοτριώθηκαν αναγκαστικά το 1989 μαζί με τις απαλλοτριώσεις άλλων ακινήτων για τη διαπλάτυνση της Εθνικής οδού. Επίσης σύμφωνα με ΠΔ του ΥΠΕΧΩΔΕ (ΦΕΚ 632 Δ27 ΙΟΥΝΗΣ 1994) προβλέπεται μεν η προστασία του Κηφισού, επιτρέπονται όμως εγκαταστάσεις αναψυχής (ανάμεσά τους και εστιατόρια) για τη ζώνη Β, όπου υπάγονται και τα 16 στρέμματα πάνω στα οποία κτίστηκε ο σταθμός. Με το ΠΔ 707/79, που ίσχυε παλιότερα, αποκλείονταν περιπτώσεις ανέγερσης τέτοιων εγκαταστάσεων.

Οπως έχει γράψει ο "Ρ" για την κατασκευή και εκμετάλλευση των ΣΕΑ συνωστίζονται στους πλειοδοτικούς διαγωνισμούς που προκηρύσσονται οι μεγάλες τεχνικές εταιρίες ΑΤΕΜΚΕ, ΑΤΤΙΚΑΤ, Σαραντόπουλος, Μηχανική, οι τρεις ελληνικές εταιρίες πετρελαιοειδών ΕΚΟ, ΑVΙΝ, ΕΛΔΑ και οι εφτά γνωστές πολυεθνικές πετρελαίου. Επίσης, μεγάλες επιχειρήσεις γρήγορου φαγητού και υπεραγορών.

Αυτοί που κερδίζουν στο διαγωνισμό αναλαμβάνουν να κατασκευάσουν το σταθμό σε προκαθορισμένη έκταση από το ΤΕΟ. Στη συνέχεια θα το εκμεταλλεύονται για 25 - 30 χρόνια παραδίδοντας στο ταμείο ένα συμβολικό ποσόν ενοικίου και ένα ποσοστό (2% - 6%) από τις εισπράξεις πώλησης των υγρών καυσίμων.

Γιώργος ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΣ

Αλλη μια πράξη στο μεγάλο δράμα - όπως κατάντησε - της διαχείρισης των απορριμμάτων του λεκανοπεδίου Αττικής, παίχτηκε χτες στο ΥΠΕΧΩΔΕ κατά τη συνάντηση του υπουργού με τους κοινοτάρχες της Βορειοανατολικής Αττικής, το νομάρχη Ανατολικής Αττικής και τον πρόεδρο της ΤΕΔΚΝΑ.

Ουσιαστικά και αυτή η συνάντηση δεν είχε κανένα πρακτικό αποτέλεσμα, αφού ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Κ. Λαλιώτης και η κυβέρνηση, κινούμενοι προφανώς από εκλογικούς υπολογισμούς, έδωσε παράταση ενός μήνα προκειμένου να ανακοινωθεί η αξιολόγηση των θέσεων όπου θα εγκατασταθούν οι δύο Ολοκληρωμένες Εγκαταστάσεις Διαχείρισης Απορριμμάτων, μία στη Νοτιοανατολική και μία στη Βορειοανατολική Αττική. Το γεγονός αυτό μόνο ως παρελκυστική τακτική μπορεί να χαρακτηριστεί, αφού υπάρχει ήδη επιστημονική μελέτη με βάση την οποία προσδιορίζονται με ακρίβεια οι δύο θέσεις αυτές, όπου θα κατασκευαστούν το εργοστάσιο ανακύκλωσης και ο Χώρος Υγειονομικής Ταφής των Απορριμμάτων. Η αναβλητικότητα αυτή δίνει τη δυνατότητα σε όσους θέλουν να παραπέμψουν το οξύτατο θέμα της διάθεσης των απορριμμάτων στις ελληνικές καλένδες, ώστε να επιβάλουν - υποκινούμενοι από μεγάλα οικονομικά συμφέροντα του εξωτερικού - ως "λύση" την καύση, που έχει κριθεί επιβλαβής και εγκαταλείπεται ακόμη και από τις χώρες που έχουν αναπτύξει τη σχετική τεχνολογία.

Οι κοινοτάρχες της Βορειοανατολικής Αττικής έκαναν σαφές στον υπουργό ότι δεν πρόκειται να δεχτούν τη χωροθέτηση της μιας από τις Ολοκληρωμένες Εγκαταστάσεις Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΟΕΔΑ) στην περιοχή του Γραμματικού ή του Βαρνάβα. Παρ' όλα αυτά, όπως δήλωσε ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ μετά τη συνάντηση, υπήρξε συμφωνία σε δύο σημεία:

• Οι κοινοτάρχες δεν έχουν αντίρρηση με το σχεδιασμό του ΥΠΕΧΩΔΕ σχετικά με τη διαχείριση των απορριμμάτων της Αττικής, πράγμα που σημαίνει ότι τουλάχιστον αυτοί δεν αποδέχονται ως λύση την καύση.
• Συμφωνούν ότι οι 15 ανεξέλεγκτες και ημιπαράνομες χωματερές που λειτουργούν στην περιοχή τους θα πρέπει να κλείσουν και να γίνει αποκατάσταση του περιβάλλοντος. Στο σημείο αυτό ο υπουργός, αλλά και ο πρύτανης του ΕΜΠ Ν. Μαρκάτος, πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής αξιολόγησης των προτάσεων για τις δύο ΟΕΔΑ, εξήγησαν ότι ο τωρινός σχεδιασμός διαφέρει ριζικά με αυτό που σήμερα εννοούμε ως χωματερή, αφού μιλάμε πλέον για εργοστάσιο ανακύκλωσης και στεγανό χώρο υγειονομικής ταφής των υπολειμμάτων που αντιστοιχούν μόλις στο 30% των απορριμμάτων που σήμερα απλώς θάβονται ανεπεξέργαστα στα Α. Λιόσια.

Επίσης τονίστηκε ότι ενώ σήμερα οι 22 περίπου ανεξέλεγκτες χωματερές της Ανατολικής Αττικής καταλαμβάνουν 600 στρέμματα, οι δύο ΟΕΔΑ (με τα εργοστάσια ανακύκλωσης και τους χώρους υγειονομικής ταφής) θα καταλάβουν μόνο 200 στρέμματα.

Εντύπωση και πάλι προκάλεσε η εμμονή του υπουργού ΠΕΧΩΔΕ να αποκλείσει από το σχεδιασμό για την κατασκευή του ενός ΟΕΔΑ τη Ριτσώνα, που εκπληρώνει όλες τις επιστημονικές προϋποθέσεις, με πρόσχημα τη... "μη εξαγωγή των απορριμμάτων εκτός Αττικής".

Πάντως ο Κ. Λαλιώτης έδωσε διορία ενός μήνα στον εαυτό του να ανακοινώσει τις προτάσεις της επιστημονικής ομάδας για τις δύο ΟΕΔΑ και εξέφρασε την αισιοδοξία ότι στο διάστημα αυτό δε θα γίνουν κινητοποιήσεις από τους κατοίκους της Ανατολικής Αττικής. Στη συνέχεια - είπε - ότι θα δώσει έναν ακόμη μήνα διορία στους τοπικούς φορείς για να τις μελετήσουν, ενώ τις οριστικές αποφάσεις θα λάβει το νομαρχιακό συμβούλιο, ώστε μετά το ΥΠΕΧΩΔΕ να χωροθετήσει τους δύο ΟΕΔΑ. Με άλλα λόγια "ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι"...

Αλλοι εξαφανίζουν δέντρα και άλλοι "εξαφανίζουν" δρόμους για να αναβαθμίσουν το προάστιό τους. Ο λόγος για τον οδικό κόμβο της Εκάλης, που θα εξυπηρετούσε τα υπερβόρεια προάστια της Αθήνας, αφού θα αποτελούσε τη σημαντικότερη πρόσβαση στην Εθνική οδό Αθήνας - Λαμίας. Ομως το ΥΠΕΧΩΔΕ τον έσβησε από το χάρτη.

Στην Εθνική Αθήνας - Λαμίας (20ό χιλιόμετρο) κοντά στα "120 Ενωμένα Εργοστάσια" το ελληνικό κράτος έχει κατασκευάσει γέφυρα, ώστε να διευκολύνεται η κίνηση της οδού Πάρνηθος προς την Εθνική. "Ξοδεύτηκαν αρκετά εκατομμύρια, αλλά φαίνεται ότι κάποιοι με χοντρά πορτοφόλια ενοχλήθηκαν από την ύπαρξη του έργου", μας καταγγέλλει ο δημοτικός σύμβουλος Ηλίας Σφαντός."Θεώρησαν λοιπόν καλό να μεταφέρουν αυτό που αυτοί θεωρούν πρόβλημα στο γειτονικό τους δήμο, της Ν. Ερυθραίας. Οπως λέει και η παροιμία "μακριά... κι όπου θέλει ας είναι"".

Το 1994 το έργο ξαφνικά σταμάτησε και αντί αυτού η κίνηση διοχετεύεται από δυο μικρότερους δρόμους που υπήρχαν, χωρίς να υπάρχει απευθείας σύνδεση με την Εθνική. Ο Δήμος της Ν. Ερυθραίας στις 19/4/95 με έγγραφό του (2608) ενημέρωνε το ΥΠΕΧΩΔΕ ότι "οι εργασίες στη γέφυρα του κόμβου της Εθνικής οδού με έξοδο προς την Εκάλη έχουν περιέργως σταματήσει" και ζητούσε μια απάντηση που όμως δεν ήρθε ποτέ... Αξίζει να σημειωθεί ότι και το Φλεβάρη του 1995 ο Δήμος Ν. Ερυθραίας είχε εκθέσει γραπτά και προφορικά το πρόβλημα στον αναπληρωτή υπουργό ΠΕΧΩΔΕ Κ. Γείτονα.

Ετσι σήμερα η κίνηση διοχετεύεται από την οδό Αγ. Σαράντα της Ν. Ερυθραίας, που αποτελεί τη δεύτερη πρόσβαση των κατοίκων των δήμων της περιοχής στην Εθνική. "Ο δρόμος αυτός έχει δυο λωρίδες, ενώ η σήμανση και ο φωτισμός είναι ελλιπέστατοι", μας λέει ο Ηλίας Σφαντός. Με αυτό τον τρόπο επιβαρύνθηκε ένας δρόμος που δεν μπορεί να "σηκώσει" μεγάλο κυκλοφοριακό φόρτο. Ετσι η κίνηση δε μοιράζεται ανάμεσα στους δυο δρόμους, αφού με τον τρόπο που έχει διευθετηθεί η οδός Πάρνηθος αποθαρρύνονται οι οδηγοί που θα ακολουθήσουν αυτό το δρομολόγιο. "Επιπλέον η Ν. Ερυθραία έχει χωριστεί στη μέση και η συνοικία Μορτερό κινδυνεύει να απομονωθεί από την υπόλοιπη πόλη", μας λέει ο Η. Σφαντός.

"Ποιες ήταν οι σκοπιμότητες", αναρωτιέται ο αντιδήμαρχος της Ν. Ερυθραίας Γιάννης Τσαγκάρης. "Για ποιο λόγο κατάργησαν τον κόμβο της Εκάλης; Στις υπηρεσίες του δήμου μας υπάρχει μελέτη του έργου, όπου φαίνεται ότι ο δρόμος οδηγεί στην Εθνική. Απευθυνθήκαμε στο ΥΠΕΧΩΔΕ απ' όπου δεν πήραμε κάποια ικανοποιητική απάντηση... ".

Γ. Α.

Οι Χώροι Υγειονομικής Ταφής των Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) δεν έχουν καμία σχέση με τις γνωστές χωματερές. Παράδειγμα ο ΧΥΤΑ της Ζακύνθου (φωτογραφία), που λειτουργεί μόλις 200 μέτρα από τη θάλασσα, χωρίς να τη μολύνει στο ελάχιστο. Για την αποφυγή ρύπανσης του υπεδάφους και του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα χρησιμοποιούνται τρία στρώματα φυσικών και συνθετικών στεγανωτικών μεμβρανών

"Εθνικό συμφέρον" τα μπιφτέκια της "Μακντόναλντς". Οι πολυεθνικές στην "εξυπηρέτηση" του πολίτη

Η γέφυρα στο 20ό χιλιόμετρο της Εθνικής. Από την άλλη πλευρά, όπως φαίνεται στη διπλανή φωτογραφία, ο δρόμος σταματά