Θερμό καλοκαίρι επιφυλάσσει για τους εργαζόμενους η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, το οικονομικό επιτελείο της οποίας έχει επεξεργαστεί και θα επιβάλει - αν δεν πάμε σε εκλογές τον ερχόμενο Οκτώβρη - νέα δέσμη αντιλαϊκών μέτρων, προκειμένου να περιορίσει στο ελάχιστο δυνατό τις αποκλίσεις στα κρατικά ελλείμματα και τους στόχους που έχει δεσμευτεί να εκπληρώσει με το πρόγραμμα "σύγκλισης". Εμμέσως πλην σαφώς, το προανάγγειλε χτες ο υπουργός Οικονομικών, Αλ. Παπαδόπουλος,ο οποίος - μετά τη συνεργασία μιας περίπου ώρας που είχε με τον πρωθυπουργό, Κώστα Σημίτη,για θέματα δημοσιονομικής πολιτικής - χαρακτήρισε "δύσκολο" το δεύτερο εξάμηνο του 1996 για την εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού.

Ας σημειωθεί ότι οι δηλώσεις για δυσκολίες για την εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού στο δεύτερο εξάμηνο του 1996, δείχνουν την πρόθεση της κυβέρνησης να ικανοποιήσει τις αξιώσεις του ΣΕΒ και άλλων κέντρων που - με την αναβάθμιση του πρωθυπουργού από το Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, το οποίο τον εξέλεξε και πρόεδρο του κυβερνώντος κόμματος - αξίωσαν τη λήψη πρόσθετων οικονομικών μέτρων, κυρίως στον τομέα της περικοπής των δαπανών κοινωνικού χαρακτήρα, επιχορηγήσεων σε φορείς του δημοσίου, καθώς και επίσπευση των ιδιωτικοποιήσεων. Στα πλαίσια αυτά, παρόμοια μέτρα με αυτά που αξιώνουν οι βιομήχανοι και το Διευθυντήριο των Βρυξελλών θα εξεταστούν και στην αυριανή κοινή σύσκεψη των υπουργών Εθνικής Οικονομίας, Οικονομικών, Ανάπτυξης και του διοικητή της Τράπεζας Ελλάδας.

Μεταφέροντας το "διά ταύτα" της συνεργασίας που είχε με τον πρωθυπουργό, ο Αλ. Παπαδόπουλος είπε πως θεωρήθηκε "θετική η πορεία" για τα δημοσιονομικά πράγματα της χώρας στο πρώτο εξάμηνο του 1996 και πρόσθεσε με νόημα ότι η κυβέρνηση "θα συνεχίσει με τον ίδιο ρυθμό και με τον ίδιο ζήλο την εκτέλεση του προϋπολογισμού κατά το δεύτερο εξάμηνο, που, όπως ξέρετε, είναι δύσκολο"! Σε άλλη ερώτηση, ο Αλ. Παπαδόπουλος δήλωσε πως το νομοσχέδιο για την περικοπή των δαπανών "συντάσσεται", ενώ για το νομοσχέδιο που αφορά τις φοροαπαλλαγές είναι σχεδόν έτοιμο και αφού ενημερωθεί σχετικά ο πρωθυπουργός "θα κατατεθεί στη συνέχεια στη Βουλή".

Στην ουσία, ο υπουργός Οικονομικών περιμένει το τελικό σήμα από τον πρωθυπουργό, για την κατάργηση δεκάδων φοροαπαλλαγών, και όπως έλεγε αρμόδιος παράγοντας, το σχετικό νομοσχέδιο θα κατατεθεί στη Βουλή μέχρι το τέλος του μήνα. Η ίδια πηγή χαρακτήρισε το νομοσχέδιο αυτό "σκούπα", γιατί, όπως εξήγησε, εκτός από την κατάργηση των φοροαπαλλαγών θα περιλαμβάνονται και άλλες ρυθμίσεις, που θα αφορούν προφανώς στη φορολόγηση τραπεζικών συναλλαγών (σουάπς κλπ.), αλλά ίσως και νέους φόρους (το τελευταίο διάστημα προβάλλεται όλο και πιο συχνά το θέμα του φόρου "αλληλεγγύης"). Ολα αυτά τα μέτρα όμως - εκτός αν αποφασιστεί κάποιος έκτακτος φόρος - θα αποδώσουν έσοδα στα ταμεία του κράτους το 1997.

Μέτρα άμεσης απόδοσης για τον περιορισμό των κρατικών ελλειμμάτων του κρατικού προϋπολογισμού 1996, που φαίνεται να εξετάζει η κυβέρνηση, είναι δύο: Πρώτον, νέες περικοπές στις δαπάνες κοινωνικού χαρακτήρα (υγεία, παιδεία, πρόνοια), που θα τις βαφτίζουν "εξορθολογισμό" της δαπάνης του δημοσίου με την... περιστολή της σπατάλης. Δεύτερον, η εκποίηση της δημόσιας περιουσίας, είτε με τη μορφή ιδιωτικοποίησης κερδοφόρων δημόσιων επιχειρήσεων, είτε με τη μορφή πώλησης πακέτων μετοχών τους σε ιδιώτες, καθώς και των μετοχών βιομηχανικών και άλλων επιχειρήσεων που ελέγχονται από τις κρατικές τράπεζες.

Οι δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών προκάλεσαν και αντιδράσεις των πολιτικών κομμάτων.

Η ΝΔ - που δε διαφωνεί με την ασκούμενη αντιλαϊκή πολιτική, καθώς έχει προσυπογράψει τη Συνθήκη του Μάαστριχτ και όσα αυτή συνεπάγεται - λαϊκίζει, καθώς με ανακοίνωσή της σημειώνει πως "οι δυσκολίες για το δεύτερο εξάμηνο του 1996 θα είναι μεγαλύτερες, όχι μόνο για τον προϋπολογισμό, αλλά, ουσιαστικά, για τον απλό πολίτη, τον άνεργο, τον αγρότη, τον βιοτέχνη και τον βιοπαλαιστή"!

Η Πολιτική Ανοιξη σημειώνει πως "για τον κύριο Σημίτη, το δύσκολο δεύτερο εξάμηνο σημαίνει ανελέητη λιτότητα με αποκλειστικό στόχο την ευημερία των αριθμών".

Τα αποτελέσματα της κυβερνητικής πολιτικής στη ΔΕΗ γεύονται οι κάτοικοι της Αττικής, οι οποίοι χτες βρέθηκαν αντιμέτωποι με τις "γνώριμες" διακοπές ηλεκτρικού ρεύματος, ευτυχώς μικρής διάρκειας στις περισσότερες περιπτώσεις.

Αναφερόμενος στο θέμα αυτό, ο βοηθός γενικός διευθυντής Ανάπτυξης, Εκμετάλλευσης και Μεταφοράς της ΔΕΗ Ραφαήλ Μαγιόπουλος έκανε λόγο για προβλήματα που ανέκυψαν στο δίκτυο μεταφοράς της ΔΕΗ και όχι στην παραγωγή, με αποτέλεσμα να τεθούν εκτός λειτουργίας δύο από τις τέσσερις μονάδες του σταθμού της Μεγαλόπολης. Παραδέχτηκε ότι υπήρξαν διακοπές στην ηλεκτροδότηση, υποστήριξε όμως ότι ήταν μικρής έκτασης και διάρκειας μέχρι 15 λεπτών, ενώ, σύμφωνα με τις δηλώσεις του, τα προβλήματα του δικτύου αναμένεται να αποκατασταθούν από σήμερα με την επαναφορά στο σύστημα της ΔΕΗ της μιας μονάδας από τις δύο που βρίσκονται εκτός λειτουργίας στη Μεγαλόπολη και την επαναλειτουργία του σταθμού Αλιβερίου. Ο γενικός διευθυντής κάλεσε τους καταναλωτές να περιορίσουν τη χρήση κλιματιστικών μηχανημάτων τις ώρες αιχμής, ώστε να περιοριστεί η ζήτηση, η οποία την περασμένη Πέμπτη σημείωσε ρεκόρ όλων των εποχών, φτάνοντας τα 6.400 MW.

Εντύπωση, πάντως, προκαλεί το γεγονός ότι ο εκπρόσωπος της ΔΕΗ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να παρουσιαστούν και νέα προβλήματα στο δίκτυο της επιχείρησης, τα οποία μάλιστα τα χαρακτήρισε αναπόφευκτα. Σαν αιτία επικαλέστηκε τις καθυστερήσεις - που βεβαίως με υπαιτιότητα της διοίκησης της επιχείρησης παρουσιάστηκαν - στην ανάπτυξη του συστήματος της ΔΕΗ στο νότο. Λόγος γίνεται για το σταθμό του Λαυρίου, που αναμένεται να λειτουργήσει στο τέλος του 1997, αλλά και του σταθμού στο Κερατσίνι, που με κάθε τρόπο μεθοδεύεται η επαναλειτουργία του. Οπως διευκρίνισε ο εκπρόσωπος της ΔΕΗ, η μεγάλη ζήτηση σε κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας σημειώνεται κυρίως στην Αττική, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών, με αποτέλεσμα να πέφτει η τάση του ρεύματος που μεταφέρεται αναγκαστικά απ' το βορρά (τις μονάδες της Πτολεμαϊδας) και στη συνέχεια να δημιουργούνται τα γνωστά προβλήματα στην ηλεκτροδότηση.

Η ίδια η δήλωση του εκπροσώπου της ΔΕΗ θέτει το πρόβλημα στη βάση του, που βέβαια δεν είναι η αυξημένη ζήτηση, αφού η συνολική παραγωγή της ΔΕΗ μπορεί να την καλύψει, αλλά η πολιτική που χρόνια τώρα εφαρμόζεται απ' τις κυβερνήσεις στη ΔΕΗ, η οποία δε στηρίζεται σε έναν εθνικό ενεργειακό σχεδιασμό, αλλά υποκύπτει στα διάφορα διαπλεκόμενα συμφέροντα. Πρόσφατο παράδειγμα, η ανάθεση για την κατασκευή του σταθμού συνδυασμένου κύκλου στο μεγάλο Λαύριο, η οποία καθυστέρησε μήνες, λόγω του "πολέμου" που ξέσπασε μεταξύ των μεγαλοσυμφερόντων που διεκδικούσαν το έργο.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η επαναληπτική γενική συνέλευση της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας που πραγματοποιείται σήμερα, με θέμα τη ρύθμιση του ομολογιακού δανείου ύψους 119 δισ. δραχμών που είχε εκδοθεί το 1991 και τα ομόλογα είναι μετατρέψιμα σε μετοχές. Η διοίκηση της ΕΘνικής ανακοίνωσε χτες πως οι μέτοχοι θα κληθούν να ψηφίσουν την υποκατάσταση του παλιού ομολογιακού δανείου (σ.σ. ομόλογα αξίας 102 δισ. δραχμών κρατά στα χέρια του το υπουργείο Οικονομικών) με νέο ομολογιακό δάνειο, καθώς και τη ρύθμιση των σχέσεων μεταξύ ελληνικού δημοσίου και τράπεζας από τα παραπάνω ομολογιακά δάνεια.

Να θυμίσουμε ότι η κυβέρνηση της ΝΔ, με την έκδοση του ομολογιακού δανείου του 1991, σχεδίαζε την ιδιωτικοποίηση από το "παράθυρο" της Εθνικής με ρήτρες που ήταν ληστρικές και για τα ασφαλιστικά ταμεία (κατέχουν περίπου το 40% των μετοχών της ΕΤΕ), καθώς προβλεπόταν η μετατροπή κάθε μιας ομολογίας με δύο μετοχές. Σύμφωνα με πληροφορίες, η νέα ρύθμιση σ' αυτό το ομολογιακό δάνειο που συμφώνησαν η Εθνική με το υπουργείο Οικονομικών, θα προβλέπει τη μετατροπή κάθε μιας ομολογίας σε μία μετοχή, σταδιακά σε μια πενταετία. Με αφορμή ανακοίνωση - σχόλιο της ΝΔ για το θέμα αυτό, ο υπουργός Οικονομικών, Αλ. Παπαδόπουλος, έδωσε χτες γραπτή δήλωση, στην οποία αναφέρει ότι η συμφωνία του δημοσίου με την Εθνική Τράπεζα καταρτίζεται "με απόλυτα διαφανή τρόπο" και ότι η συμφωνία αυτή θα κυρωθεί με νόμο στη Βουλή.

Πάντως και η λύση, στην οποία φαίνεται να κατέληξαν η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών με τη διοίκηση της Εθνικής, αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο ιδιωτικοποίησης της Εθνικής, αφού η κυβέρνηση και ο εκάστοτε υπουργός Οικονομικών θα μπορούν κάθε χρόνο να μεταβιβάζουν σε ιδιώτες ομολογίες 20 δισ. δραχμών που είναι μετατρέψιμες σε μετοχές. Να σημειωθεί, επίσης, ότι η μετατροπή σε μετοχές των ομολογιών που κατέχει το δημόσιο είναι ασύμφορη, καθώς οι ομολογίες, μαζί με τους ετήσιους τόκους, αξίζουν 15.000 δρχ. η μία και η τρέχουσα τιμή της μετοχής της Εθνικής στο Χρηματιστήριο είναι 13.000 δρχ. Οπως είναι προφανές, η επιλογή της λύσης αυτής θα σήμαινε την απώλεια πολλών δισεκατομμυρίων από τα κρατικά ταμεία εξαιτίας της παραπάνω διαφοράς.

Σε ετοιμότητα και επαγρύπνηση καλεί το ΚΚΕ, με χτεσινή ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου της ΚΕ, τους εργαζόμενους, για να αποκρούσουν τα αντιλαϊκά σχέδια της κυβέρνησης. Στην ανακοίνωση τονίζεται:

"Οι σημερινές δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών αποτελούν προάγγελο για νέα επίθεση εναντίον των λαϊκών εισοδημάτων.

Η κυβέρνηση, επίσης, προετοιμάζει το έδαφος για παραπέρα δραστικές περικοπές των κοινωνικών δαπανών, προκειμένου να υλοποιήσει τις εντολές του Διευθυντηρίου των Βρυξελλών και να ικανοποιήσει τους στόχους του προγράμματος "σύγκλισης".

Οι εργαζόμενοι πρέπει να βρίσκονται σε ετοιμότητα και επαγρύπνηση προκειμένου να αποκρούσουν τα νέα αντιλαϊκά μέτρα, τα οποία η κυβέρνηση ίσως δε διστάσει να προωθήσει μέσα στο καλοκαίρι".