Στον κλάδο της μεταποίησης τροφίμων - ποτών ο χορός των μονοπωλίων καλά κρατεί. Αποκαλυπτικά από αυτή την άποψη είναι τα στοιχεία έρευνας ΙΟΒΕ με θέμα «Η ελληνική βιομηχανία τροφίμων - ποτών, δομή, εξελίξεις και προοπτικές», που παρουσιάστηκε χτες. Σύμφωνα με την έρευνα αυτή, μόλις το 20% των επιχειρήσεων (περίπου 1.300) που δραστηριοποιούνται στη μεταποίηση των τροφίμων - ποτών καρπώνεται το 92% των συνολικών κερδών. Στοιχείο το οποίο καταδεικνύει την αυξανόμενη συγκέντρωση κερδών και σ' αυτούς τους δυο κλάδους της μεταποίησης. Πρόκειται, δε, για επιχειρήσεις με περισσότερους από 50 εργαζόμενους, καθώς, όπως αναφέρεται και στη μελέτη, καθοριστικό στοιχείο των εξελίξεων αποτελεί το μέγεθος των επιχειρήσεων και, βεβαίως, «όσο αυξάνει το μέγεθος, παρατηρείται άνοδος του ποσοστού των κερδοφόρων επιχειρήσεων».

Επίσης, όπως προκύπτει μεταξύ των άλλων από την ανασκόπηση των τελευταίων ετών, όσον αφορά στην εξέλιξη των χαρακτηριστικών του κλάδου, η παραγωγή από το 1995 έχει αυξηθεί κατά 17,8% και σ' αυτόν αποδίδεται το 22% της ανόδου της βιομηχανικής παραγωγής στην περίοδο αυτή. Το 2002-2003 καταγράφεται αύξηση του μεγέθους της συνολικής αγοράς κατά 20%, όταν η αντίστοιχη αύξηση για το σύνολο της βιομηχανίας ήταν 2% και παράλληλα εμφανίζει «υψηλά περιθώρια κέρδους, βαθμό παγιοποίησης και ρευστότητα σε σχέση με το μέσο όρο της ελληνικής βιομηχανίας».

Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι ενώ το 2003 ο κλάδος εμφανίζει επιβράδυνση της πορείας ανάπτυξής του, με το συνολικό κύκλο εργασιών να ενισχύεται κατά 3%, ως συνέπεια της πτώσης της βιομηχανικής παραγωγής κατά 3,2%, η συνολική κερδοφορία του κλάδου «παραμένει σε τροχιά ανόδου» και «εμφανίζεται αυξημένη κατά 3%». Σημειώνεται, δε, ότι την περίοδο 2000-2003 παρατηρούνται έντονες αναδιαρθρώσεις στο συγκεκριμένο κλάδο «με επιχειρήσεις που αντέχουν στον ανταγωνισμό και ενισχύουν την κερδοφορία τους και άλλων που δεν είναι σε θέση να διατηρήσουν τα μερίδια αγοράς τους και να ακολουθήσουν τον ανταγωνισμό και έτσι οδηγούνται σε όλο και μεγαλύτερα ζημιογόνα αποτελέσματα». Ετσι, την περίοδο αυτή «ενώ ο αριθμός των κερδοφόρων επιχειρήσεων παραμένει σταθερός με ενίσχυση του ύψους των συνολικών κερδών, παράλληλα ενισχύεται ο αριθμός των ζημιογόνων επιχειρήσεων και το ύψος των συνολικών ζημιών». Οσον αφορά στις ενδείξεις, όπως αναφέρεται στην έρευνα, «το 2004 η παραγωγή τροφίμων μετά από ένα διστακτικό πρώτο εξάμηνο επανέρχεται τους φθινοπωρινούς μήνες στη μακροχρόνια ανοδική τάση».

Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ ο κλάδος αντιμετωπίζει δύο παραμέτρους - προσκόμματα στην ανάπτυξή του. Πρώτον το σταδιακό περιορισμό της ιδιωτικής κατανάλωσης για τρόφιμα - ποτά ως ποσοστά της συνολικής κατανάλωσης και δεύτερον τη σχετικά βραδεία μεγέθυνση της εγχώριας αγοράς. Οι παράμετροι αυτές, αναφέρεται στη μελέτη, «αναδεικνύουν τη μεγάλη σημασία των εξαγωγών» ως αντισταθμιστικού παράγοντα των απωλειών από την εσωτερική αγορά. Επιπλέον, σημαντικός παράγοντας που προσμετράται για την πορεία κλάδου παραμένει ο σημαντικός βαθμός διείσδυσης ξένων προϊόντων, που, αν και μικρότερος σε σχέση με άλλους κλάδους, παραμένει στο 30% του συνόλου της σχετικής αγοράς. Οι συντάκτες της μελέτης κάνουν λόγο για σταδιακά όλο και μεγαλύτερο μερίδιο της εγχώριας παραγωγής που κατευθύνεται σε ξένες αγορές και υποστηρίζουν ότι η εκτιμώμενη «νέα φάση ανάπτυξης», στην οποία, όπως λένε, μπαίνει η βιομηχανία τροφίμων - ποτών, θα εξαρτάται σε αυξανόμενο βαθμό από τις επιδόσεις της στις αγορές του εξωτερικού.

Τέλος, αναφορικά με τη διείσδυση των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, η μελέτη αναφέρει ότι στην Ελλάδα υπάρχουν μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης, καθώς στις άλλες χώρες της ΕΕ φτάνει ακόμα και το 30%, όταν στην εγχώρια αγορά καταλαμβάνει μόλις το 3%.

Να καθησυχάσει τους καταναλωτές επιχειρεί ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) όσον αφορά στη σάλτσα Worcester η οποία χρησιμοποιείται σε εκατοντάδες προϊόντα και περιέχει την καρκινογόνο χρωστική ουσία «ερυθρό του Σουδάν» (Sudan 1).

Ετσι, με χτεσινή ανακοίνωσή του - δύο βδομάδες περίπου μετά τη δημοσιοποίηση της υπόθεσης - ο ΕΦΕΤ:

• Επιβεβαίωσε πως ανέθεσε, σε πρώτη φάση, στην εισαγωγική εταιρία να αποσύρει τη συγκεκριμένη σάλτσα.
• Ενημέρωσε πως, κατόπιν σχετικών ελέγχων, διαπιστώθηκε ότι δύο ακόμη προϊόντα που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά - η σάλτσα seafood Colman της εταιρείας Unilever UK και η σάλτσα μουστάρδας Dijon της McCormick Σκοτίας - περιέχουν την απαγορευμένη χρωστική.
• Διευκρίνισε, πως μέχρι χτες, είχαν αποσυρθεί και επρόκειτο να οδηγηθούν σε καταστροφή περισσότερα από 7.800 κιλά της σάλτσας Worcester, 50 κιλά σάλτσας seafood και 1.000 κιλά της Dijon. Ο Φορέας ισχυρίζεται ότι οι παραπάνω ποσότητες αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο ποσοστό των ύποπτων προϊόντων που έχει διοχετευτεί στην ελληνική αγορά και οι αποσύρσεις θα συνεχιστούν μέχρι την απόσυρση του 100% των παραπάνω προϊόντων.

Τη στιγμή, πάντως, που για άλλη μια φορά αποδείχτηκε η πλήρης παράδοση της ασφάλειας των τροφίμων στην αδίστακτη και επικίνδυνη κερδοσκοπία των πολυεθνικών, ακούγεται τουλάχιστον ατυχής, αν όχι προκλητική, η προσπάθεια του ΕΦΕΤ να καθησυχάσει τους καταναλωτές υποστηρίζοντας ότι «δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας στο κοινό δεδομένου ότι στη συνήθη χρήση η πιθανότητα κινδύνου για την υγεία είναι μικρή και μόνο για να διασφαλιστεί πλήρως η δημόσια υγεία ελήφθησαν αυστηρά μέτρα».

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην επίσημη ανακοίνωση του Φορέα δε διευκρινίζεται εάν τα παραπάνω προϊόντα είναι τα μόνα που εισάγονται στην Ελλάδα από τη λίστα των 150 προϊόντων που δημοσιοποίησαν οι βρετανικές αρχές ότι περιέχουν την επικίνδυνη ουσία.

Τη λύση της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου της μετά από συνεννοήσεις με την κυβέρνηση πρόκρινε η διοίκηση της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδας (ΑΤΕ) ενόψει της εφαρμογής των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων (ΔΛΠ). Σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση, στην προσεχή γενική συνέλευση των μετόχων θα προταθεί η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου με το ποσό του 1,25 δισ. ευρώ προκειμένου, όπως αναφέρουν, να «αντιμετωπιστούν τα προβλήματα του ασφαλιστικού για το προσωπικό της τράπεζας, των διαγραφών λόγω της ρύθμισης για τα πανωτόκια και να βελτιωθεί η επάρκεια των προβλέψεων έναντι των επισφαλών απαιτήσεων». Το δημόσιο (σήμερα κατέχει το 82,3% του μετοχικού κεφαλαίου) πρόκειται να συμμετάσχει στην αύξηση, χωρίς ωστόσο να είναι βέβαιο αν θα διατηρήσει το σημερινό ποσοστό, ή αν θα βρει την ευκαιρία να μειώσει τη συμμετοχή του σε όφελος του ιδιωτικού κεφαλαίου. Στο βαθμό που το δημόσιο διατηρήσει το σημερινό ποσοστό θα πρέπει να καταβάλει περίπου 1 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΑΤΕ η UBS Investment «σε συνδυασμό με το ρόλο του Συμβούλου θα είναι ανάδοχος για το ποσό πέρα εκείνου που θα καταβληθεί από το δημόσιο».

Την ένταξη των εμπορικών επιχειρήσεων στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Επιχειρηματικότητα», ανακοίνωσε χτες το υπουργείο Ανάπτυξης, σύμφωνα με το οποίο θα διατεθούν 80 εκατ. ευρώ για τη χρηματοδότηση σχεδίων συνολικού προϋπολογισμού 200 εκατ. ευρώ. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα θα υλοποιηθεί μέσω του ΕΟΜΜΕΧ. Τα κονδύλια του μισού προγράμματος θα διατεθούν για τις καλύτερες βαθμολογικά προτάσεις πανελλαδικά και τα υπόλοιπα ανά περιφέρεια. Για τις μεμονωμένες επιχειρήσεις το κατώτατο όριο των σχεδίων είναι τα 40 χιλ. ευρώ και το ανώτερο τα 100 χιλ. ευρώ. Για συνεργαζόμενες επιχειρήσεις το κατώτατο όριο είναι ίδιο και το ανώτερο 150 χιλ. ευρώ. Κάθε σχέδιο πρέπει να ανταποκρίνεται στο σχήμα: ίδια συμμετοχή 25%, τραπεζική συμμετοχή έως 35% και δημόσια χρηματοδότηση 40%.

Μη μας πολυπιέζετε για μείωση των τιμών, γιατί θα χαλαρώσουμε τις προδιαγραφές υγιεινής! Αυτό είπε εμμέσως πλην σαφώς ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων (ΣΕΒΤ) Δ. Δασκαλόπουλος μιλώντας στην παρουσίαση μελέτης του ΙΟΒΕ σχετικά με την ελληνική βιομηχανία τροφίμων και ποτών. Ο Δ. Δασκαλόπουλος, που είναι και πρόεδρος της γαλακτοβιομηχανίας ΔΕΛΤΑ, στην ουσία εκβίασε ανοιχτά ότι μπροστά σε μια ενδεχόμενη πίεση για συγκράτηση των τιμών, οι βιομήχανοι τροφίμων δε θα θυσιάσουν τα κέρδη τους - αυτά θεωρούνται αδιαπραγμάτευτα - αλλά τις «προδιαγραφές υγιεινής» των τροφίμων που διαθέτουν στην αγορά. Πρόβαλε, μάλιστα, ως παράδειγμα την αγορά της Αγγλίας, όπου, σύμφωνα με τον ίδιο, η εκδήλωση των μεγαλύτερων διατροφικών κρίσεων έγινε εκεί λόγω... της άσκησης πιέσεων για μείωση των τιμών των προϊόντων!