ΤΑΣΚΕΝΔΗ - ΑΝΤΙΤΖΑΝ.- Ασαφείς παρέμεναν έως χτες βράδυ οι λεπτομέρειες όσον αφορά τις συγκρούσεις φερόμενων ως ισλαμιστών διαδηλωτών με την αστυνομία και το στρατό στην Αντιτζάν, την τέταρτη μεγαλύτερη πόλη του Ουζμπεκιστάν (450.000 κάτοικοι), στην κοιλάδα Φεργκάνα. Σύμφωνα με ειδησεογραφικά πρακτορεία, χιλιάδες άνθρωποι που αξίωναν την απελευθέρωση 23 φυλακισμένων στελεχών οργάνωσης της αντιπολίτευσης κατέλαβαν κυβερνητικά κτίρια και έκαναν έφοδο σε φυλακή, απελευθερώνοντας 1.000 κρατούμενους. Η κυβέρνηση του Ισλάμ Καρίμοφ αντέδρασε αναθέτοντας στο στρατό να καταστείλει τους κάπου 4.000 διαδηλωτές, ορισμένοι εκ των οποίων ήταν ένοπλοι. Οι στρατιώτες - κατά μαρτυρίες - άνοιξαν πυρ κατά του πλήθους. Οι πληροφορίες για το πόσοι άνθρωποι σκοτώθηκαν είναι ασαφείς: οι αρχές έκαναν λόγο για 9 νεκρούς. Διαδηλωτές ανέφεραν ότι οι νεκροί ξεπερνούν τους 50 και οι τραυματίες είναι εκατοντάδες. Κατά μαρτυρίες, οι στρατιώτες άνοιξαν πυρ «αδιακρίτως» σκοτώνοντας ακόμη και μικρά παιδιά.

Το βράδυ, σύμφωνα με πληροφορίες που μετέδωσαν τα «Ιτάρ-Τας» και «Ασοσιέιτεντ Πρες», η κατάσταση είχε «ηρεμήσει». Στην πόλη είχε σπεύσει ο Πρόεδρος της χώρας, Ισλάμ Καρίμοφ, εκπρόσωπος του οποίου επέμεινε ότι η κυβέρνηση «διατηρεί τον έλεγχο της κατάστασης». Επιβλήθηκε, ωστόσο, απαγόρευση μετάδοσης πληροφοριών σχετικά με την κρίση στο εσωτερικό. Η κυβέρνηση κατηγορεί τα στελέχη της οργάνωσης «Ακράμια» ότι διατηρούν σχέσεις με την εκτός νόμου «Χιζμπ-ουτ-Ταρίρ», που φέρεται συνδεδεμένη με την «Αλ Κάιντα» και της αποδίδονται βομβιστικές επιθέσεις με 50 νεκρούς το 2004.

Η κυβέρνηση της Ρωσίας ανακοίνωσε αρχικά διά στόματος του υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ ότι η κρίση αποτελεί «εσωτερικό θέμα του Ουζμπεκιστάν». Στη συνέχεια η Μόσχα με επίσημο ανακοινωθέν επέρριψε την ευθύνη στους «εξτρεμιστές», τις ενέργειες των οποίων «καταδίκασε», ενώ πρόσθεσε ότι «στηρίζει την ηγεσία του φιλικού Ουζμπεκιστάν».

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ, από την πλευρά της, διά στόματος του εκπροσώπου του Λευκού Οίκου Σκοτ ΜακΚλίλαν, κάλεσε την κυβέρνηση Καρίμοφ να δείξει «αυτοσυγκράτηση» και - περιέργως - εκτίμησε ότι οι διαδηλωτές «θέλουν περισσότερη δημοκρατία».

Πολύ επιθετικότερους τόνους υιοθέτησε η Ευρωπαϊκή Ενωση, με εκπρόσωπο της Κομισιόν να δηλώνει στις Βρυξέλλες ότι «οι διαδηλώσεις είναι μια ένδειξη της έντασης που συσσώρευσε η κυβέρνηση, η οποία δεν επέδειξε τον ανάλογο σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα, τη μείωση της φτώχειας και τους νόμους».

Η στάση της Δύσης όσον αφορά τον Καρίμοφ μοιάζει να αλλάζει. Οι ΗΠΑ μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001 εγκατέστησαν στρατιωτικές βάσεις στη χώρα και - κατά παραδοχή στελεχών της κυβέρνησης Μπους μετά από σχετικές καταγγελίες - έστειλε «υπόπτους για τρομοκρατία» στη χώρα για να ανακριθούν, δηλαδή να βασανιστούν. Αλλά η «προνομιακή σχέση» Ουάσιγκτον - Τασκένδης φαίνεται πως τερματίστηκε, με την κυβέρνηση των ΗΠΑ να καλοβλέπει την εγκατάσταση ενός νέου καθεστώτος ακόμα περισσότερο υποταχτικό στα συμφέροντά της.

ΒΑΓΔΑΤΗ.--

Κλιμακώνονται οι αμερικανικές εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στο βορειοδυτικό Ιράκ, κατά μήκος των συνόρων με τη Συρία, όπου για έκτη συνεχόμενη ημέρα αμερικανικά βομβαρδιστικά σάρωναν πόλεις, χωριά και την έρημο. Παράλληλα, οι αντικατοχικές επιθέσεις συνεχίζονταν σε διάφορες πόλεις και ο πρωθυπουργός Τζαφάρι ανακοίνωνε την απόφασή του να παρατείνει για άλλον έναν μήνα την κατάσταση εκτάκτου ανάγκης που κήρυξε ο προκάτοχός του Αλάουι, το Νοέμβρη.

Στο στόχαστρο αλλεπάλληλων αμερικανικών βομβαρδισμών βρίσκονται, από το περασμένο Σάββατο, σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων οι πόλεις Σααντάχ, Καραμπιλάχ, Ρομάνα, Ομπάιντι και Κάιμ, όπου οι δρόμοι έχουν ερημώσει.

Οι κάτοικοι υποστηρίζουν ότι σε πολλές περιπτώσεις δεν έχουν νερό και ηλεκτρικό και ότι λόγω των μαχών δεν έχουν πρόσβαση σε ιατρική βοήθεια. Διαψεύδοντας, μάλιστα, τους ισχυρισμούς των κατοχικών δυνάμεων ότι «στην περιοχή δρουν ξένοι μαχητές», τονίζουν ότι οι ένοπλοι είναι ντόπιοι Ιρακινοί που είναι «αποφασισμένοι να υπερασπίσουν τα σπίτια τους από τους κατακτητές».

Την ίδια στιγμή, στη Βαγδάτη, εκρήγνυνταν 3 βόμβες, χωρίς να γίνει αναφορά για θύματα, ενώ σε δυτική συνοικία ξέσπασε μάχη μεταξύ ανταρτών και Ιρακινών αστυνομικών, από την οποία, μετά από αρκετή ώρα, έπεσε νεκρός 1 Ιρακινός αστυνομικός και τραυματίστηκαν 3. Νωρίς το πρωί, ελεύθερος σκοπευτής έβαλε κατά της αυτοκινητοπομπής του γραμματέα του υπουργείου Εσωτερικών, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί 1 σωματοφύλακάς του και να τραυματιστούν άλλοι 3. Αργότερα, νεκρός από πυρά ενόπλων έπεφτε ένας διοικητής του νέου ιρακινού στρατού στη συνοικία αλ Αμέλ.

Στη Μπαακούμπα, από έκρηξη παγιδευμένου αυτοκινήτου σκοτώθηκαν 2 Ιρακινοί στρατιώτες και 1 πολίτης, ενώ τραυματίστηκαν άλλοι 6 στρατιώτες. Τρεις Αμερικανοί στρατιώτες σκοτώθηκαν, κατά τη διάρκεια της νύχτας, σε βομβιστικές επιθέσεις σε Βαγδάτη, Σαμάρα, Μουσαγίμπ.

Από την πλευρά του, ο αρχηγός του αμερικανικού ΓΕΣ, στρατηγός Ρίτσαρντ Μάγιερς, σχολιάζοντας την κατάσταση, παραδέχτηκε ότι «η εξέγερση μπορεί να κρατήσει ακόμη και αρκετά χρόνια». Γι' αυτό και συμβούλευσε «τους Αμερικανούς να έχουν υπομονή». Ο υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για τις πολιτικές υποθέσεις, Νίκολας Μπερνς, μετά από συναντήσεις που είχε στη Ρώμη, εξέφρασε την επιθυμία του Λευκού Οίκου «τα ιταλικά στρατεύματα να παραμείνουν στο Ιράκ μέχρι τέλους». Νωρίτερα, ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών Τζιανφράνκο Φίνι είχε υποστηρίξει ότι τα ιταλικά στρατεύματα θα επιστρέψουν μόλις εκπνεύσει και η εντολή του ΟΗΕ, στα τέλη του 2005.

ΚΑΜΠΟΥΛ.- Παρά τις «εκκλήσεις» των ιερέων κατά την πρωινή προσευχή χθες στο Αφγανιστάν να αποφευχθούν τα επεισόδια - μια γραμμή που επιχειρήθηκε να «περάσει» στα τζαμιά πιθανώς κατόπιν κυβερνητικής παραίνεσης - το σκηνικό των βίαιων διαδηλώσεων και της αντιμετώπισης των διαδηλωτών με πυρά των στρατιωτών επαναλήφθηκε και χθες σε 10 πόλεις: Ο επίσημος απολογισμός έκανε λόγο για τουλάχιστονεπτά νεκρούς από τα πυρά των ενόπλων της κυβέρνησης Καρζάι. Συνολικά, ο αριθμός των θυμάτων στη βίαιη έκρηξη που προκάλεσε η είδηση της σύλησης του Κορανίου από Αμερικανούς ανακριτές στο Γκουαντανάμο έφθασαν τους 14 καταγεγραμμένους νεκρούς, ενώ οι τραυματίες ξεπερνούν τους 100. Ο υπουργός Εσωτερικών της δοτής κυβέρνησης Λατφουλάχ Μάσαλ περιέγραψε τις κινητοποιήσεις χρησιμοποιώντας τη συνήθη καραμέλα: Είναι έργο «ομάδων εχθρών του Αφγανιστάν». Από το Παρίσι όπου περιοδεύει, χθες ο Αφγανός Πρόεδρος Χάμιντ Καρζάι επιχείρησε να εκμεταλλευτεί το ξέσπασμα των βίαιων διαδηλώσεων, για να πει ότι το Αφγανιστάν χρειάζεται «αύξηση της βοήθειας όσον αφορά την ασφάλεια», δηλαδή ενίσχυση των δυνάμεων κατοχής, ειδικά ενόψει των «εκλογών».