ΠΑΙΔΕΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΑΙΔΕΙΑ

Πλησιάζει το «κραχ» στη διεθνή αγορά ακινήτων

Παπαγεωργίου Βασίλης

Για επικείμενη κατάρρευση της διεθνούς αγοράς ακινήτων προειδοποιούν οι τραπεζίτες. Την περασμένη εβδομάδα, στελέχη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) έκαναν λόγο για «φούσκα της αγοράς ακινήτων» σε παραλληλισμό με τη διεθνή χρηματιστηριακή «φούσκα» της περιόδου 2000 - 2001 και τις οδυνηρές συνέπειες από το σκάσιμό της.

Δεν είναι η πρώτη φορά που διατυπώνονται τέτοιες προειδοποιήσεις, όμως τα πρόσφατα στοιχεία από την τρελή κούρσα των ακινήτων στις περισσότερες χώρες της Ζώνης του ευρώ, κάνουν τις τελευταίες προειδοποιήσεις να μοιάζουν με σήμα συναγερμού.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΚΤ, από το 1997 ως σήμερα, η αξία των κατοικιών σε Ισπανία και Ιρλανδία έχει τριπλασιαστεί, ενώ σε Γαλλία, Ιταλία, Βέλγιο και Ελλάδα η αύξηση υπερβαίνει το 50%. Τα ίδια στοιχεία προειδοποιούν ότι στην περίοδο 1970-1998 οι έντεκα από τους είκοσι κύκλους έντονης ανόδου των τιμών έκλεισαν με κατάρρευση.

Βεβαίως, η ανησυχία των τραπεζιτών εξηγείται από την απειλούμενη απώλεια εσόδων των τραπεζών στην περίπτωση αύξησης των επιτοκίων, κάτι που θεωρείται σχεδόν βέβαιο για το δεύτερο εξάμηνο του 2005. Η συνεχιζόμενη άνοδος τιμών στην αγορά κατοικίας οδηγεί περισσότερους στις τράπεζες για τη λήψη στεγαστικού δανείου. Ηδη, τα στεγαστικά δάνεια καλύπτουν το 39% του AEΠ της Ευρωζώνης. H EKT εκτιμά ότι το 33% του συνόλου των στεγαστικών στην Ευρωζώνη είναι εκτεθειμένο στην όποια μεταβολή των επιτοκίων.

Η πορεία της αγοράς ακινήτων, ως συνάρτηση της γενικότερης οικονομικής κατάστασης, αλλά και των ειδικότερων συνθηκών (π.χ. ποσοστό ιδιοκατοίκησης, ιδιοκτησιακό καθεστώς γης κ.ά) καθιστούν μεταβλητή την οξύτητα του προβλήματος από χώρα σε χώρα.

Πάντως με οποιοδήποτε κριτήριο, η αγορά ακινήτων στην Ισπανία παρουσιάζει τις μεγαλύτερες ανισορροπίες. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι τιμές έχουν διπλασιαστεί μέσα σε μια πενταετία. Παράλληλα, η Τράπεζα της Ισπανίας υπολογίζει ότι η αγορά κατοικίας απορροφά το 55,5% των ετήσιων αποδοχών του μέσου Ισπανού, όταν οι τράπεζες θεωρούν ως όριο για την εξασφαλισμένη αποπληρωμή του δανείου το 33%.

Εκρηκτική είναι η κατάσταση και στην Ιταλία, όπου τον περασμένο Φλεβάρη έγιναν μεγάλες κινητοποιήσεις, ενώ σημειώθηκαν και επιθέσεις κατά μεσιτικών γραφείων εξαιτίας της δραματικής αύξησης των τιμών την τελευταία διετία. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι ένα διαμέρισμα 70 τ.μ. στη Ρώμη πωλείται προς 315.000 ευρώ, ενώ οι εξώσεις λόγω αδυναμίας καταβολής μισθώματος υπολογίζονται σε 170.000 την τελευταία διετία.

«Λάδι στη φωτιά» έριξε η κυβέρνηση Μπερλουσκόνι με την απόφασή της να εκποιήσει σημαντικό μέρος της δημόσιας ακίνητης περιουσίας (συμπεριλαμβανομένων συγκροτημάτων εργατικών κατοικιών) σε επενδυτικές εταιρίες, για τη μείωση του ελλείμματος. Με την απόφαση αυτή, μόνο στη Ρώμη, έμειναν άστεγες 70.000 οικογένειες.

«Airbus» εναντίον «Boeing»

Συνεχίζεται με αμείωτη ένταση ο εμπορικός «πόλεμος» μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών σχετικά με την αεροπορική βιομηχανία. Στο επίκεντρο αυτού του «πολέμου» βρίσκεται το καθεστώς των επιδοτήσεων στις δύο μεγαλύτερες εταιρίες του κλάδου, την αμερικανική «Boeing» και την ευρωπαϊκή «Airbus».

Είναι χαρακτηριστικό αυτής της σύγκρουσης ότι και οι δύο πλευρές, προκειμένου να αποκτήσουν το μεγαλύτερο μερίδιο στην παγκόσμια αγορά, έβαλαν στην άκρη τις απόψεις τους περί «ελεύθερου ανταγωνισμού» χορηγώντας μεγάλες επιδοτήσεις στις δύο εταιρίες.

Το τελευταίο επεισόδιο σ' αυτή τη διένεξη αφορά στην απαίτηση των Βρυξελλών, να επιτραπεί η χορήγηση ενός ακόμη δανείου στην «Airbus SAS», ώστε να ενισχυθεί στην προσπάθεια της ανάπτυξης του μοντέλου «A350», 250 θέσεων.

Στην απαίτηση των αρχών της Ευρωπαϊκής Ενωσης αποδίδεται το αδιέξοδο των συνομιλιών της αμερικανικής με την ευρωπαϊκή πλευρά για τη διευθέτηση του θέματος των επιδοτήσεων προς την «Airbus» και την «Boeing».

Αμερικανικές «πηγές» ανέφεραν στο ειδησεογραφικό πρακτορείο «Bloomberg», ότι Κοινοτικοί αξιωματούχοι υποστήριζαν πως η «Airbus» θα μπορούσε να μη λάβει την οικονομική βοήθεια, μόνον εφόσον η αμερικανική πλευρά θα καταργούσε συγκεκριμένες φοροαπαλλαγές, των οποίων χαίρει η «Boeing» και εφόσον δε θα χορηγούνταν δάνεια από το ιαπωνικό Δημόσιο σε κατασκευαστές εξαρτημάτων για το αεροσκάφος της «Boeing» τύπου «787», το οποίο είναι ανάλογου μεγέθους με το ευρωπαϊκό «A350».

Αξίζει να σημειωθεί ότι, από το 2003, η «Airbus» κατέχει την πρώτη θέση παγκοσμίως, ως η μεγαλύτερη κατασκευάστρια αεροσκαφών της πολιτικής αεροπορίας, παραγκωνίζοντας την «Boeing». Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες θα πρέπει να συμφωνήσουν έως την 11η Απρίλη σχετικώς με τις επιδοτήσεις στον κλάδο, ώστε να αποφευχθεί η παραπομπή του θέματος στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.

Ο «ΓΑΜΟΣ» Τα διοικητικά συμβούλια των εταιριών «Lufthansa» και «Swiss International Airlines» έδωσαν, την Πέμπτη, την οριστική έγκρισή τους για την εξαγορά της δεύτερης από την πρώτη. Ο γερμανικός αεροπορικός όμιλος δεσμεύεται να διατηρήσει το λογότυπο «Swiss» στα αεροσκάφη, και την επιχειρηματική αυτονομία της «Swiss». «Με τη συμφωνία αγοράστηκαν και το λογότυπο και οι αεροπορικές διαδρομές της Swiss», ανέφερε στέλεχος της «Lufthansa».

ΔΕΙΚΤΗΣ Κατά 0,4% αυξήθηκε το Φλεβάρη ο δείκτης τιμών παραγωγού στις ΗΠΑ έναντι αύξησης κατά 0,3% που προέβλεπαν οι αναλυτές. Ωστόσο, εξαιρουμένων των κλάδων ενέργειας και τροφίμων, ο εν λόγω δείκτης σημείωσε οριακή πτώση κατά 0,1% μετριάζοντας τις ανησυχίες περί κλιμάκωσης των πληθωριστικών πιέσεων.

ΑΥΞΗΣΗ Η «British Airways» αποφάσισε να προχωρήσει από τη Δευτέρα 28 Μάρτη στην αύξηση του επίναυλου καυσίμων στις 16 λίρες (30,39 δολάρια) από 10 που ήταν για όλους τους μακρινούς προορισμούς, και στις 6 λίρες από 4, που ήταν για τους κοντινούς προορισμούς, «εξαιτίας της συνεχιζόμενης αύξησης στις τιμές του πετρελαίου».