Μέτρα για τον περιορισμό στις χορηγήσεις δανείων από τις τράπεζες (καταναλωτικών, στεγαστικών κλπ.) αποφάσισε χτες η διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδας, σε μια προσπάθειά της να περιορίσει την πιστωτική επέκταση στα καθορισμένα πλαίσια, με στόχο τη μείωση του πληθωρισμού στο 2% μέσα στο 1999, ώστε να επιτευχθεί το σχετικό κριτήριο ένταξης της Ελλάδας στην ΟΝΕ. Στην απόφαση αναφέρεται ότι όποια τράπεζα υπερβεί τα συγκεκριμένα όρια, θα της επιβάλλονται ποινές.

Στην απόφαση της Τράπεζας Ελλάδας, αναφέρεται ότι αν ο ρυθμός αύξησης των χορηγουμένων δανείων καταναλωτικής πίστης καθώς και των δανείων που αφορούν το εσωτερικό και εξωτερικό εμπόριο, υπερβεί το 12% σε ετήσια βάση, επιβάλλονται δεσμεύσεις ίσες με το ποσό της υπέρβασης. Οι δεσμεύσεις αυτές θα πρέπει να κατατεθούν άτοκα και για διάστημα έξι μηνών στην Τράπεζα της Ελλάδας, ενώ τα συγκεκριμένα περιοριστικά μέτρα θα ισχύσουν μέχρι τις 31/12/99. Αντίστοιχα μέτρα επιβάλλονται και για τις χορηγήσεις δανείων που αφορούν τον ιδιωτικό τομέα και τις ΔΕΚΟ (προς βιομηχανία, βιοτεχνία, τουρισμό, οικισμό, ναυτιλία κλπ.).

Η απόφαση αυτή έγινε δεκτή με ανάμεικτα αισθήματα από την πλευρά των εμπορικών τραπεζών. Οσο για τους καταναλωτές, αυτοί για μία ακόμη φορά εμπαίζονται από την κυβέρνηση καθώς αντί για χαμηλότοκα δάνεια που τους υπόσχονταν πριν από λίγους μήνες οι κυβερνώντες, χτες ανακοινώθηκαν τα μέτρα περιορισμού των δανείων.

Από τις μεγάλες τράπεζες που έχουν σημαντικά μερίδια αγοράς στις διάφορες μορφές δανείων, αλλά και εναλλακτικές λύσεις (χορήγηση δανείων από τις θυγατρικές τους στο εξωτερικό), δεν υπήρξαν ιδιαίτερες αντιδράσεις. Αντίθετα οι μικρότερες, οι οποίες επιδιώκουν να βελτιώσουν τα μερίδια αγοράς και για το λόγο αυτό ακολουθούν επεκτατική πολιτική, αντέδρασαν αρνητικά στη σχετική απόφαση, ισχυριζόμενες ότι μια τέτοια κίνηση τους δένει τα χέρια... Οπως αναφέρουν παράγοντες της Τράπεζας της Ελλάδας, οι αντιδράσεις των μικρότερων τραπεζών οφείλονται στο γεγονός ότι ακολουθούσαν επεκτατική πολιτική, ιδιαίτερα στα καταναλωτικά δάνεια, ο ρυθμός αύξησης των οποίων σε ετήσια βάση είχε φτάσει μέχρι και 60%. Αντίθετα οι μεγαλύτερες τράπεζες έδειξαν να ομονοούν με τις κατευθύνσεις της Τράπεζας της Ελλάδας, και να συνετίζονται με τη θέση ότι αυτό που πρωτεύει είναι η επίτευξη του "εθνικού" στόχου της εισόδου της Ελλάδας στην ΟΝΕ.

Αξιώσεις για επιτάχυνση των διαρθρωτικών αλλαγών ειδικότερα στην αγορά εργασίας των ευρωπαϊκών χωρών (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα με πρόσχημα τη μείωση της ανεργίας), προβάλλονται στην ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) που δόθηκε χτες στη δημοσιότητα.

Η συγκεκριμένη έκθεση είναι η πρώτη που δημοσιεύει η ΕΚΤ και αποτελεί καταγραφή των εξελίξεων που σημειώθηκαν το 1998 στο οικονομικό περιβάλλον μέσα στο οποίο ασκείται η νομισματική πολιτική, τόσο για τη ζώνη του EYΡΩ όσο και για τα εκτός ζώνης EYΡΩ, κράτη - μέλη.

Ο διοικητής της ΕΚΤ, Β. Ντούιζενμπεργκ, προλογίζοντας την έκθεση επισημαίνει μεταξύ άλλων ότι "πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην εξάλειψη διαρθρωτικών παραγόντων που εμποδίζουν την άνοδο του επιπέδου της οικονομικής δραστηριότητας και της απασχόλησης στην Ευρωπαϊκή Ενωση". "Οι εν λόγω διαρθρωτικές δυσκαμψίες", προσθέτει, "αφορούν ειδικότερα τις ευρωπαϊκές αγορές εργασίας, οι επιδόσεις των οποίων δεν είναι ικανοποιητικές - όπως μαρτυρεί η βραδεία διαδικασία δημιουργίας θέσεων εργασίας και η πολύ βαθμιαία μείωση της ανεργίας".

Σε προεκλογική "φιέστα" αναμένεται να εξελιχθεί η έκβαση του υποτιθέμενου "κοινωνικού διαλόγου" που βρίσκεται σε εξέλιξη για τη μεταρρύθμιση του ισχύοντος φορολογικού συστήματος στη χώρα μας. Αυτό προέκυψε από τις δηλώσεις που έκανε χτες ο υφυπουργός Οικονομικών Γ. Δρυς με αφορμή την παράδοση προτάσεων για τη φορολογική μεταρρύθμιση στο υπουργείο Οικονομικών από 45 φορείς (σε σύνολο 59) που συμμετέχουν στον "κοινωνικό διάλογο".

Στις δηλώσεις του ο υφυπουργός Οικονομικών επανέλαβε με ιδιαίτερη επιμονή ότι η κυβέρνηση θα είναι έτοιμη και θα εξαγγείλει το πλαίσιο της φορολογικής μεταρρύθμισης στο τέλος Μάη (σ.σ. στο παρά πέντε της διενέργειας των Ευρωεκλογών...). Σημειωτέον, βέβαια, ότι πρόκειται για το πακέτο φορολογικών αλλαγών που, άσχετα με το αν φέρει το "μανδύα" του "κοινωνικού διαλόγου", είναι ήδη στις βασικές του αρχές προαποφασισμένο από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης και συγχρόνως "κομμένο και ραμμένο" στα μέτρα που επιβάλλει η αντιλαϊκή δημοσιονομική πολιτική που εφαρμόζεται από την κυβέρνηση.

Ο Γ. Δρυς φρόντισε χτες να εξανεμίσει κάθε ίχνος προσδοκίας για ουσιαστικές φορολογικές ελαφρύνσεις στα λαϊκά στρώματα της χώρας, επικαλούμενος το πρόσχημα της ύπαρξης "συγκεκριμένων δημοσιονομικών περιορισμών" για την προώθηση της φορολογικής μεταρρύθμισης και αξιώνοντας στο πνεύμα αυτό "τη μεγαλύτερη δυνατή κοινωνική συναίνεση".

Χαρακτηρίζοντας ουσιαστικά παράλογο - για τα κυβερνητικά δεδομένα - το διεκδικητικό πλαίσιο που θέτουν στις προτάσεις τους ορισμένοι φορείς, ανέφερε ως παράδειγμα το θέμα των αφορολόγητων ορίων. Προσδιορίζοντας στα 110 δισ. δρχ. το κόστος μιας ενδεχόμενης αύξησης του αφορολόγητου στα 2 εκατ. δρχ. για μισθωτούς - συνταξιούχους και στο 1,7 εκατ. δρχ. για τις υπόλοιπες κατηγορίες φορολογούμενων, τόνισε ότι ενδεχόμενη μεγαλύτερη αύξηση θα καταστήσει το δημοσιονομικό κόστος "απλησίαστο". Η παραδοχή αυτή ουσιαστικά σημαίνει ότι η κυβέρνηση έχει αποφασίσει να εξαντλήσει τα περιθώριά της για το αφορολόγητο όριο στα παραπάνω επίπεδα.

Ο υφυπουργός Οικονομικών επανέλαβε επίσης την κυβερνητική δέσμευση για κατάργηση των "αντικειμενικών" κριτηρίων το 2000, προσθέτοντας ωστόσο - χωρίς περαιτέρω διευκρινίσεις - ότι η κίνηση αυτή δε θα σημάνει "φορολογική ασυλία" για τις συγκεκριμένες κατηγορίες φορολογούμενων. Ο Γ. Δρυς εμφανίστηκε πάντως αισιόδοξος σε ό,τι αφορά το ενδεχόμενο εξωγενείς παράγοντες να οδηγήσουν σε αναζωπύρωση τον πληθωρισμό και να απαιτηθούν πρόσθετα μέτρα, διατηρώντας ωστόσο μία επιφύλαξη για κάθε περίπτωση.

Την επόμενη βδομάδα, σύμφωνα με τις ίδιες δηλώσεις, θα ξεκινήσει κύκλος επαφών με εκπροσώπους των φορέων, προκειμένου να διευκρινιστούν διάφορα σημεία των προτάσεων που έχουν αποσταλεί.