Διεργασίες και παρασκηνιακοί διαγκωνισμοί ανάμεσα στους ντόπιους τραπεζικούς ομίλους βρίσκονται σε εξέλιξη το τελευταίο διάστημα. Αφορμή οι αλλαγές στο σύστημα εποπτείας των τραπεζών και η επιθυμητή, νέα, αναβολή στην εφαρμογή των λεγόμενων «Διεθνών Λογιστικών Προτύπων» τα οποία αξιοποιούνται στην κατεύθυνση ενδυνάμωσης και περαιτέρω συγκεντροποίησης κεφαλαίων αλλά και για την ισοπέδωση ασφαλιστικών δικαιωμάτων και κατακτήσεων. Σε ρόλο μεσολαβητή των επιμέρους συμφερόντων των τραπεζών παρενέβη χτες στο Συνέδριο του Economist ο υφυπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Π. Δούκας, δηλώνοντας πως οι «ελληνικές τράπεζες είναι υγιείς και κερδοφόρες και μπορούν αυτές και οι μέτοχοί τους να αντιμετωπίσουν το κόστος του ασφαλιστικού».

Στο «παρασκήνιο» βρίσκονται τα διαφορετικά και σε ορισμένες περιπτώσεις αντιτιθέμενα συμφέροντα των τραπεζών. Οι τράπεζες που έχουν «επιλύσει» προβλήματα από τη λογιστική αναγραφή των μελλοντικών υποχρεώσεών τους στα ασφαλιστικά ταμεία, δεν «καλοβλέπουν» την ενίσχυση άλλων τραπεζών με χρήματα του προϋπολογισμού, θεωρώντας πως αυτό θα άλλαζε τους... όρους του μεταξύ τους συναγωνισμού. Σε παρεμβατικό τόνο μίλησε στο Συνέδριο και ο πρόεδρος της «Alpha Bank» Γ. Κωστόπουλος. Επικαλούμενος και «σκέψεις» του διοικητή της Εθνικής Τράπεζας Τ. Αράπογλου, ο Γ. Κωστόπουλος ανέφερε πως «για τα μεγέθη της αγοράς της χώρας ο αριθμός των τραπεζών είναι πολύ καλός. Δεν είναι αυτό που φταίει, αν φταίει κανείς σε τίποτα» και πρόσθεσε με νόημα τροφοδοτώντας νέα σενάρια για πιθανές εξαγορές - συγχωνεύσεις: «Ο κ. Αράπογλου λέει, πολύ σωστά νομίζω, ότι τρεις δυνατές τράπεζες είναι καλύτερες από πέντε αδύνατες».

Τη γραμμή της κυβέρνησης Σημίτη επανέλαβε ο πρώην υπουργός Ν. Χριστοδουλάκης αναφερόμενος σε «κινήσεις για μεγαλύτερη συγκέντρωση γύρω από υφιστάμενους σημαντικούς παίκτες». Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Εμπορικής Τράπεζας Γ. Προβόπουλος, επιχείρησε μέσω άλλης οδού το άνοιγμα του ασφαλιστικού στο χώρο των τραπεζών (και όχι μόνο). Επικαλούμενος το νέο διεθνές σύστημα εποπτείας και λειτουργίας των τραπεζών, είπε πως από την εφαρμογή του νέου συστήματος τα οφέλη που θα προκύψουν για τις τράπεζες θα έχουν βάθος χρόνου. «Σε αυτή τη φάση θα πρωτοπορούν και θα έχουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα οι τράπεζες εκείνες οι οποίες θα έχουν προχωρήσει ταχύτερα στις σχετικές προετοιμασίες».

Ο διοικητής της Εθνικής Τράπεζας Τ. Αράπογλου ισχυρίστηκε πως τα υπόλοιπα των δανείων ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι ακόμη πάρα πολύ χαμηλά (!) και αυτό παρά το γεγονός ότι η συσσώρευση των δανείων συνεχίζεται με ακόμη μεγαλύτερη ένταση...

Για τρίτη φορά μέσα στα τελευταία 10 χρόνια οι κάτοχοι ακίνητης περιουσίας καλούνται να συνυποβάλλουν μαζί με τις φορολογικές δηλώσεις του 2005 και δήλωση στοιχείων ακινήτων (έντυπο Ε9). Η επίσημη δικαιολογία που προβάλλει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών είναι η κατάρτιση «ηλεκτρονικού αρχείου» ακίνητης περιουσίας το οποίο αναμένεται τεθεί σε λειτουργία μετά από ένα με δυο χρόνια. Γεγονός πάντως είναι πως τα σχετικά έντυπα που υποβλήθηκαν στις Εφορίες δε θεωρούνται πλέον αξιοποιήσιμα. Υποχρέωση υποβολής του ανασχεδιασμένου Ε9 έχουν όλοι όσοι - μέχρι και την 1η Γενάρη του 2005 - είναι ιδιοκτήτες ακίνητης περιουσίας και ανεξάρτητα από τα εάν επήλθε ή όχι μεταβολή της ιδιοκτησίας τους μέσα στο 2004.

Στο νέο έντυπο Ε9 που θα υποβληθεί μαζί με τις φορολογικές δηλώσεις του 2005 υπάρχουν και ορισμένες αλλαγές όπως:

• Αναγράφονται αναλυτικά τα στοιχεία και τα ακίνητα που έχουν και τα παιδιά της οικογένειας.
• Αναγράφονται οι τυχόν ειδικές συνθήκες (απαλλοτριωτέα, κατεδαφιστέα, απαλλοτριώσεις για αρχαιολογική έρευνα).
• Ζητείται λεπτομερέστερη καταγραφής της τοποθεσίας αγροτεμαχίων (απόσταση μέχρι 800 μέτρα από τη θάλασσα, πρόσοψη με δρόμο).

Ταυτόχρονα το υπουργείο Οικονομίας προσανατολίζεται σε αλλαγές και στο Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας (ΦΜΑΠ). Επαναφέρουν στο προσκήνιο την «ενιαιοποίηση φόρων» και την απόδοση στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Είναι φανερό πως ο στόχος τους είναι η ενίσχυση του φοροεισπρακτικού χαρακτήρα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με την ταυτόχρονη περικοπή πόρων από τα κονδύλια του προϋπολογισμού. Η πολιτική ηγεσία και τα στελέχη του υπουργείου Οικονομίας αποφεύγουν, για την ώρα, να διευκρινίσουν τις προθέσεις για το ΦΜΑΠ, χωρίς όμως να αποκλείουν «μειώσεις» ή ακόμη και την ολοκληρωτική κατάργηση του φόρου.

Με στόχο το συντονισμό των υπουργείων, εν όψει των διαπραγματεύσεων για το Δ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, πραγματοποιήθηκε χτες ευρεία κυβερνητική σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό στο μέγαρο Μαξίμου. Τρία είναι τα κύρια χαρακτηριστικά στοιχεία του νέου «πλαισίου στήριξης».

Πρώτον, η πρόσδεσή του στις ανάγκες αύξησης της ανταγωνιστικότητας του ευρωπαϊκού κεφαλαίου. Ολα πλέον τα κονδύλια, ακόμα και αυτά που προορίζονται για κοινωνικές υπηρεσίες, θα υπόκεινται στο κριτήριο αυτό.

Δεύτερον, μειώνονται δραστικά οι περιφέρειες της χώρας που τίθενται σταδιακά εκτός χρηματοδοτήσεων. Βγαίνουν, δηλαδή, εκτός στόχου 1. Εκτός στόχου τίθενται ο νόμος Αττικής και η περιφέρεια Κ.Μακεδονίας (Θεσσαλονίκη) καθώς και οι περιφέρειες Α. Στερεάς, Ν. Αιγαίο, Πελοπόννησος, Δ. Μακεδονία. Ανάλογα με την περίοδο που θα ληφθεί σαν βάση για τον προσδιορισμό του κατά κεφαλήν ΑΕΠ, είναι ενδεχόμενο να τεθούν εκτός στόχου 1 και δύο ακόμα περιφέρειες. Το διακύβευμα είναι περί τα 7 - 8 δισ. ευρώ, τα οποία θα αφαιρεθούν από τις περιφέρειες αυτές.

Τρίτον, η χρηματοδότηση των 10 νέων χωρών, οι οποίες εντάχθηκαν με όρους σαφώς δυσμενέστερους από αυτούς που εντάχθηκαν οι 15 χώρες του «σκληρού πυρήνα».