Πώς μπορεί κάποιος να χρηματοδοτήσει τις δαπάνες για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, τις επενδύσεις του Γ΄ ΚΠΣ, με χαμηλό ρυθμό αύξησης των εσόδων, και παρ' όλα αυτά να παρουσιάσει προϋπολογισμό μέσα στους σφικτούς στόχους του Προγράμματος Σταθερότητας; Οι συντάκτες του κρατικού προϋπολογισμού του 2003 βρήκαν ήδη απάντηση στο γρίφο. Οι στόχοι αυτοί μπορούν να επιτευχθούν, μέσω της δραστικής περικοπής των δαπανών του νέου προϋπολογισμού, αλλά και της αποψίλωσης των επενδύσεων στην περιφέρεια, με τη μεταφορά των αντίστοιχων κεφαλαίων στα Ολυμπιακά έργα.

Μισθοί, συντάξεις, δαπάνες υπουργείων Παιδείας, Υγείας-Πρόνοιας, περικόπτονται αγρίως. Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος των περικοπών, αναφέρουμε τα ακόλουθα στοιχεία: Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) της χώρας προβλέπεται να αυξηθεί το 2003 σε ονομαστικούς όρους κατά 7,3% και σε πραγματικούς - μετά την αφαίρεση του πληθωρισμού - στο 4%. Στην περίπτωση που η κυβέρνηση επιδίωκε να διατηρήσει σταθερό το ποσοστό των μισθών και των συντάξεων, ως προς το ΑΕΠ, θα έπρεπε να υπήρχαν ισόποσες ονομαστικές αυξήσεις. Θα έπρεπε δηλαδή μισθοί και συντάξεις να αυξάνονταν κατά 7,3%. Ακόμα και αν ρίξουμε τον πήχη στα επίπεδα της προστασίας των λαϊκών εισοδημάτων από τον πληθωρισμό, θα έπρεπε να χορηγηθούν ονομαστικές αυξήσεις 3,3%, όσο και ο προβλεπόμενος πληθωρισμός. Αντί αυτού η κυβέρνηση προσανατολίζεται στη χορήγηση αυξήσεων στους μισθούς κατά 2,5% (βασικός μισθός) και στις συντάξεις περί το 4%. Με λίγα δηλαδή λόγια, οι πραγματικοί μισθοί το 2003 σε απόλυτους όρους μειώνονται, ενώ οι συντάξεις - σύμφωνα με τα όσα διαρρέουν μέχρι τώρα - μόλις και διασώζονται σε επίπεδα λίγο υψηλότερα από τα επίπεδα του προβλεπόμενου προϋπολογισμού. Προκειμένου βέβαια η κυβέρνηση να κατευνάσει τις λαϊκές αντιδράσεις από τις εξαγγελίες της εισοδηματικής πολιτικής, ετοιμάζει διάφορα «τρικ», όπως να προσμετρήσει στις αυξήσεις αυτές τη χορήγηση του οικογενειακού επιδόματος, τα «οφέλη» από τις φορολογικές «ελαφρύνσεις» κλπ. Θα έχουμε δηλαδή μια επανέκδοση της μητσοτάκειας λογικής, σύμφωνα με την οποία 0% + 0% = 14%. Το μεν οικογενειακό επίδομα το είχαν περικόψει το 1997 και το επανέφεραν μετά τη σχετική δικαστική απόφαση, οι δε φορολογικές «ελαφρύνσεις» είναι κυριολεκτικά ψιχία που αφορούν πολύ λίγους - σε άλλες κατηγορίες προκύπτουν επιβαρύνσεις - ενώ η κυβέρνηση αποσιωπά ότι η μεγάλη φορολογική επιβάρυνση για τη λαϊκή οικογένεια προκύπτει από τους επαχθείς έμμεσους φόρους.

Η κυβέρνηση με το νέο προϋπολογισμό βάζει ακόμα πιο βαθιά το μαχαίρι στις δαπάνες των βασικών κοινωνικών υπουργείων, Παιδείας, Υγείας, Εργασίας-Κοινωνικών Ασφαλίσεων, καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες, οι ονομαστικές αυξήσεις δεν πρόκειται να ξεπεράσουν το 5%, όταν το 2002 προβλέπονταν αυξήσεις 8% για το Παιδείας, 7,9% για το Υγείας-Πρόνοιας και 6,8% για το Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Σε άλλα, δε, μικρότερα υπουργεία, οι αυξήσεις δε θα καλύψουν ούτε τον προβλεπόμενο πληθωρισμό. Ο υπουργός Οικονομίας, όταν την προηγούμενη Δευτέρα ανακοίνωσε διάφορα στοιχεία για τον υπό κατάρτιση προϋπολογισμό, «πέταξε» και μια αύξηση 19% για τις δαπάνες Κοινωνικής Ασφάλισης - Πρόνοιας. Σύμφωνα με πληροφορίες από το υπουργείο Οικονομικών, στο σχετικό κονδύλι έχουν ενσωματώσει και τις οφειλές του ΙΚΑ προς το ΙΚΑ-ΤΕΑΜ, και έτσι προκύπτει η αύξηση του 19%. Φυσικά, πρόκειται για απάτη, γιατί η ρύθμιση αυτή καμιά σχέση δεν έχει με τις συνήθεις δαπάνες του υπουργείου Εργασίας-Κοινωνικών Ασφαλίσεων, οι οποίες θα κυμανθούν και αυτές περί το 5%.

Οι άγριες αυτές περικοπές σε μισθούς- συντάξεις-δαπάνες, από τη μια, στόχο έχουν να υπηρετήσουν την αντιπληθωριστική πολιτική της κυβέρνησης. Από την άλλη, να χρηματοδοτήσουν τα Ολυμπιακά έργα και τα έργα του Κοινοτικού Πλαισίου. Οσον αφορά στα Ολυμπιακά έργα, η κυβέρνηση στην προσπάθειά της να αποφύγει τον υπερβολικό δανεισμό, κατέφυγε σε μια πιο πρακτική λύση: Αποφάσισε να περικόψει επενδύσεις στην περιφέρεια της χώρας που χρηματοδοτούνται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (το εθνικό σκέλος) και να ρίξει τα χρήματα στα Ολυμπιακά έργα. Ετσι για το Λεκανοπέδιο της Αττικής, όπου και πραγματοποιείται το πολύ μεγάλο μέρος των Ολυμπιακών έργων, εκτός από τη μεγάλη επιβάρυνση του περιβάλλοντος, το άνοιγμα της όρεξης στα κερδοσκοπικά συμφέροντα που ορέγονται την κατάληψη και τσιμεντοποίηση των τελευταίων ελεύθερων χώρων (Ελαιώνας - Ελληνικό), η αυξημένη επενδυτική δραστηριότητα σε έργα υποδομής θα προσελκύσει, έστω και βραχυχρόνια, νέο εργατικό δυναμικό, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το υπερκορεσμένο οικιστικό περιβάλλον του Λεκανοπεδίου.

Ο κρατικός προϋπολογισμός του 2003, κι αυτό πρέπει να το έχουμε υπόψη μας μια και μπορεί να επηρεάσει άμεσα τις εξελίξεις στην οικονομία, καταρτίζεται σε μια περίοδο κατά την οποία αφ' ενός η διεθνής ύφεση έχει αγκαλιάσει τις οικονομίες των χωρών του αναπτυγμένου καπιταλιστικού κόσμου, αφ' ετέρου οι πλέον αντιδραστικοί κύκλοι των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων προετοιμάζονται για τυχοδιωκτικές επιθέσεις ενάντια στο Ιράκ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Από αυτή τη σκοπιά έχει σημασία ότι όλοι σήμερα μεταθέτουν το χρόνο ολοκλήρωσης του κύκλου της κρίσης στο 2003, αν και οι μέχρι σήμερα προβλέψεις τους έχουν διαψευστεί πανηγυρικά. Σε ό,τι αφορά, τέλος, στη χώρα μας, αν και τα χαρακτηριστικά της κρίσης αγγίζουν διάφορες πλευρές της ελληνικής οικονομίας (εξαγωγές, στασιμότητα παραγωγής στη μεταποίηση, πτώση αγροτικής παραγωγής), εμφανίζεται να διατηρεί υψηλούς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης (στόχος 4% για το 2003), κάτι βέβαια που όλο και πιο συχνά πλέον συνδέεται με συγκυριακές καταστάσεις όπως είναι τα κατασκευαστικά έργα ενόψει του 2004 και οι εισροές από το Γ΄ ΚΠΣ.

Motion Team

Από κινητοποίηση του ΠΑΜΕ για την ακρίβεια

Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, χειρίστηκαν και συνεχίζουν να χειρίζονται το θέμα της ακρίβειας επίσης, η κυβέρνηση και η αξιωματική αντιπολίτευση, οι διάφοροι φορείς των μεγαλοεπιχειρηματιών (ΣΕΒ, ΕΣΕΕ, ΣΕΣΜΕ κλπ.) και οι «μη κυβερνητικές οργανώσεις», όπως το Ινστιτούτου Καταναλωτών (ΙΝΚΑ), η Ενωση Καταναλωτών κλπ. Καθώς, μάλιστα, μας χωρίζουν μόνο 3 Κυριακές από τις νομαρχιακές και δημοτικές εκλογές της 13ης Οκτώβρη, τόσο η κυβέρνηση και το ΠΑΣΟΚ όσο και η ΝΔ, προσπάθησαν να αξιοποιήσουν ψηφοθηρικά (καθένας προς όφελος των υποψηφίων του κόμματός του) και το θέμα της ακρίβειας. Στην προσπάθειά τους να αποποιηθούν των ευθυνών τους για το όργιο ακρίβειας, ο φαρισαϊσμός και η υποκρισία του ΠΑΣΟΚ, της ΝΔ και όλων εκείνων που υπεραμύνονται της εφαρμοζόμενης πολιτικής, ξεπέρασε κάθε όριο.

ICON

Το ανάθεμα για την ακρίβεια στους μικρέμπορους, στους μανάβηδες και τους πωλητές λαϊκών αγορών επιχειρούν να ρίξουν το ΙΝΚΑ και η Ενωση Καταναλωτών

• είδαμε το ΙΝΚΑ και την Ενωση Καταναλωτών, να ρίχνουν το ανάθεμα για την ακρίβεια στους μικρέμπορους, στους μανάβηδες, τους πωλητές λαϊκών αγορών ή και στους εργαζόμενους αγρότες και στις ΔΕΚΟ ή δημόσιες υπηρεσίες, αφού τα 3 «μποϊκοτάζ» που οργάνωσαν επικέντρωσαν την προσοχή των καταναλωτών στις τσουχτερές αυξήσεις τιμών στο λιανεμπόριο και τις υπηρεσίες που παρέχονται από φορείς και επιχειρήσεις του Δημόσιου. Και τα «μποϊκοτάζ» του ΙΝΚΑ τα στήριξαν και τα υποστήριξαν η κυβέρνηση (με δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου και υπουργού Τύπου Χρ. Πρωτόπαππα), το κυβερνών κόμμα (με δηλώσεις του γραμματέα του ΠΑΣΟΚ Κ. Λαλιώτη), αλλά και η ΝΔ (με δημόσιες δηλώσεις του βουλευτή και επικεφαλής για θέματα οικονομίας Γ. Αλογοσκούφη).
• είδαμε τους εκπροσώπους των μεγαλοεπιχειρηματιών, να αντιπαρατίθενται μεταξύ τους και να χρεώνουν τις ευθύνες για την ακρίβεια οι μεν βιομήχανοι στους εμπόρους οι δε έμποροι στους βιομήχανους.
• είδαμε και ακούσαμε τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου της ΝΔ να χρεώνουν τις ευθύνες για την ακρίβεια και τον πληθωρισμό στις μεγάλες αυξήσεις τιμολογίων και υπηρεσιών του Δημοσίου, που ενέκρινε η κυβέρνηση και να ζητούν το πάγωμα ή την ανάκληση των τσουχτερών αυξήσεων που επιβλήθηκαν στα τέλη κυκλοφορίας, τη ΔΕΗ, τον ΟΤΕ και άλλες ΔΕΚΟ.
• ακούσαμε από τον υπουργό Τύπου Χρ. Πρωτόπαππα, να μας πληροφορεί πως ο πρωθυπουργός διατύπωσε τη θέση ότι δεν ευθύνεται η κυβέρνηση και ο δημόσιος τομέας για την ακρίβεια, αλλά ο ιδιωτικός τομέας. Σύμφωνα με τον υπουργό Τύπου, ο πρωθυπουργός τόνισε στο Υπουργικό Συμβούλιο της περασμένης Πέμπτης, πως για την ακρίβεια και την αναζωπύρωση του πληθωρισμού, δε φταίνε οι αυξήσεις των τιμών στις ΔΕΚΟ και τις υπηρεσίες του Δημοσίου, αλλά οι μεγάλες ανατιμήσεις υπηρεσιών του ιδιωτικού τομέα και των αγροτικών προϊόντων...
• ακούστηκαν, επίσης, και απόψεις ότι δήθεν για την ακρίβεια στην αγορά «φταίμε όλοι μας». Δηλαδή και εκείνοι που αισχροκερδούν και φουσκώνουν τις τιμές και οι εργαζόμενοι, που πληρώνουν και άρα υφίστανται τις συνέπειες από την αισχροκέρδεια, που αξιοποιείται από τους μεγαλοεπιχειρηματίες για τη μεγιστοποίηση των κερδών τους.

Αποκορύφωμα όλης αυτής της επιχείρησης συγκάλυψης της ακρίβειας και αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης, αποτέλεσαν τα «μέτρα», που συναποφάσισαν οι υπουργοί Οικονομίας και Ανάπτυξης (Ν. Χριστοδουλάκης και Α. Τσοχατζόπουλος) και επικυρώθηκαν στη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου την περασμένη Πέμπτη. Με το αν και τι μπορούν να αποδώσουν τα συγκεκριμένα μέτρα, θα ασχοληθούμε στη συνέχεια, στις διπλανές στήλες.

Η κυβέρνηση, η αξιωματική αντιπολίτευση, ο ΣΕΒ, το ΙΝΚΑ και οι κάθε είδους «νεροκουβαλητές» της ελεύθερης αγοράς προσπαθούν, με μια σειρά διάτρητα επιχειρήματα, να θολώσουν τα νερά γύρω από τις αιτίες και κατά συνέπεια τους μεγάλους υπεύθυνους για την ακρίβεια και την κερδοσκοπία στην αγορά. Ποιος, άραγε, να λέει την αλήθεια από όλους αυτούς οι οποίοι, το τελευταίο δεκαπενθήμερο, ασχολήθηκαν και πήραν θέση για το θέμα της ακρίβειας;

Οποιος δεν κλείνει τα μάτια του για να μη δει την πραγματικότητα, σίγουρα θα διαπιστώσει ότι λένε τη μισή αλήθεια:

• Ο πρωθυπουργός, η κυβέρνηση (και όσοι συμφωνούν μαζί τους), όταν υποστηρίζουν πως για την ακρίβεια φταίνε μόνο οι μεγάλες αυξήσεις στις ιδιωτικές υπηρεσίες και τα αγροτικά προϊόντα, ενώ κάνουν πως δε βλέπουν τις τσουχτερές αυξήσεις που επιβλήθηκαν στα τιμολόγια ορισμένων ΔΕΚΟ και δημόσιων υπηρεσιών (όπως στα τέλη κυκλοφορίας πάνω από 10%, στη ΔΕΗ πάνω από 3,8%, κλπ.)
• Η ΝΔ και όσοι συμφωνούν με τις θέσεις της, που υποστηρίζουν πως φταίνε μόνο οι μεγάλες αυξήσεις στα τιμολόγια των ΔΕΚΟ και άλλων υπηρεσιών του δημόσιου που εγκρίθηκαν από την κυβέρνηση, κάνοντας πως δε βλέπουν τις τσουχτερές αυξήσεις (συχνά διψήφιο ποσοστό) που επιβάλλουν σε είδη και υπηρεσίες πλατιάς λαϊκής κατανάλωσης οι μεγάλες εμποροβιομηχανικές επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα.
• Η ηγεσία του ΣΕΒ που - προσπαθώντας να βγάλει άσπιλους και αμόλυντους τους εμποροβιομήχανους από το κύμα ακρίβειας στην αγορά - επικαλείται τα στοιχεία της ΕΣΥΕ για το πρώτο εξάμηνο του 2002, για να μας πείσει ότι ο τιμάριθμος λιανικής αυξάνεται ταχύτερα από τον τιμάριθμο χονδρικής και άρα οι εμποροβιομήχανοι δεν κερδοσκοπούν! Ο πρόεδρος του ΣΕΒ αποσιωπά το γεγονός - που τεκμηριώνεται από τα στοιχεία της ΕΣΥΕ τα οποία μας πληροφορούν ότι πριν την έξαρση της ακρίβειας και του πληθωρισμού στο τελευταίο δωδεκάμηνο, είχαν προηγηθεί τσουχτερές αυξήσεις των τιμών χονδρικής, οι οποίες επιβλήθηκαν και από τους βιομηχάνους και από τους χονδρέμπορους. Ετσι, ενώ ο τιμάριθμος χονδρικής αυξήθηκε 7,8% το 2002 και 3,5% το 2001, ο τιμάριθμος λιανικής αυξήθηκε 3,2% και 3,4% αντίστοιχα.
• Και, βέβαια, λένε 100% ψέματα οι βιομήχανοι όταν υποστηρίζουν διά στόματος του προέδρου του ΣΕΒ πως για την ακρίβεια φταίει μόνο το εμπόριο και όχι η βιομηχανία. Τα στοιχεία της ΕΣΥΕ μας πληροφορούν πως μεγάλες ανατιμήσεις επιβλήθηκαν και από τους βιομηχάνους και από τους χονδρέμπορους. Ετσι, ενώ ο γενικός δείκτης τιμών χονδρικής (καταγράφει τις αυξήσεις που επιβάλλουν και οι βιομήχανοι και οι χονδρέμποροι) ήταν το 7,8% και 3,5% αντίστοιχα, ο επιμέρους δείκτης τιμών για τα βιομηχανικά προϊόντα (που δείχνει τις ανατιμήσεις που επιβλήθηκαν μόνο από τους βιομήχανους) αυξήθηκε 8,4% το 2000 και 3,1% το 2001.

Είναι φανερό ότι ο μεγάλος ένοχος για την κερδοσκοπία και την ακρίβεια στην αγορά - τα σπασμένα της οποίας πληρώνουν τα πλατιά λαϊκά στρώματα - είναι η κυβερνητική πολιτική των «απελευθερωμένων τιμών» και γενικότερα των «ελεύθερων αγορών». Αυτή η πολιτική, την οποία υπηρετεί πιστά η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και υπερασπίζεται με κάθε δυνατό τρόπο η Νέα Δημοκρατία, σαν γνήσιος εκπρόσωπος του νεοφιλελευθερισμού, επιτρέπει σε όλους εκείνους που έχουν το πάνω χέρι στη διαμόρφωση των τιμών και ελέγχουν τις αγορές, να αυξάνουν όποτε και όσο θέλουν τις τιμές, με βασικό κριτήριο τη μεγιστοποίηση των κερδών τους. Σ' αυτό συνηγορούν και τα διψήφια - και συχνά τριψήφια - ποσοστά αύξησης των κερδών, που μας πληροφορούν πως στην Ελλάδα έχουμε πληθωρισμό κερδών και όχι μισθών. Οχι βεβαίως οτι με άλλη πολιτική διαχείρησης η κατάσταση μπορούσε να ήταν καλύτερη, γιατί και στο παρελθόν, πριν εφαρμοστεί η ακραία νεοφιλελεύθερη πολιτική, η μάστιγα της ακρίβειας ήταν παρούσα.

Με την πολιτική «απελευθέρωσης των αγορών»:

• Προχωρούσαν στην ψήφιση νόμων και διατάξεων για την πλήρη απελευθέρωση των τιμών και την κατάργηση στοιχειωδών ελέγχων, αφήνοντας στον... πατριωτισμό των μονοπωλίων και των μεγαλοεπιχειρηματιών τη συγκράτηση των τιμών και του πληθωρισμού.
• Προωθούσαν τις ιδιωτικοποιήσεις δημόσιων επιχειρήσεων και οργανισμών (ΔΕΚΟ) και υπηρεσιών του δημοσίου, αυξάνοντας τα τιμολόγια των ΔΕΚΟ. Κι αυτό, γιατί σήμερα οι ΔΕΚΟ και άλλες υπηρεσίες του δημοσίου που έχουν παραχωρηθεί (μερικά ή ολικά στο ιδιωτικό κεφάλαιο) λειτουργούν με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, που σημαίνει ότι καθορίζουν τις αυξήσεις τιμών στα είδη και υπηρεσίες που προσφέρουν με γνώμονα την αύξηση των κερδών που θα μοιραστούν μεταξύ τους οι μέτοχοι.

Με βάση όλα τα παραπάνω, μπορούμε να καταλήξουμε αβίαστα στο συμπέρασμα ότι τα μέτρα για την αντιμετώπιση της ακρίβειας και του πληθωρισμού, που αποφάσισε η κυβέρνηση στην προχτεσινή συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου, αποτελούν ένα προεκλογικό πυροτέχνημα. Και δε θα αποδώσουν γιατί αφήνουν στο απυρόβλητο τη ρίζα του κακού που γεννά, παράγει και αναπαράγει την ακρίβεια και ρίχνει λάδι στη φωτιά του πληθωρισμού. Την καλύτερη απόδειξη ότι η ακρίβεια και η κερδοσκοπία στην αγορά δεν αντιμετωπίζεται με «ενδεικτικές τιμές», τις γνωστές «συμφωνίες κυρίων» και τις «επιτροπές ανταγωνισμού», μας τις δίνει το πρόσφατο και παλαιότερο παρελθόν και το ότι φτάσαμε εδώ που φτάσαμε. Η ακρίβεια, με όποια πολιτική διαχείρησης, θα είναι παρούσα, όσο υπάρχει το σύστημα της εκμετάλλευσης. Γι'αυτό οι εργαζόμενοι, τα λαϊκά στρώματα, τον αγώνα τους ενάντια στην ακρίβεια πρέπει να τον συνδέουν με τον αγώνα για την ανατροπή της πολιτικής των μονοπωλίων.