Δε θέλω να σας απαριθμήσω τις σκηνές μοναδικής ομορφιάς που προσφέρει σε αφθονία η ταινία. Δε θέλω να σας στερήσω την έκπληξη! Θέλω μόνοι σας να κάνετε τη συνάντηση! Θέλω μόνοι σας να δείτε τις δυνατότητες του κινηματογραφικού φακού, τις δυνατότητες του σκηνοθέτη και του διευθυντή φωτογραφίας. Ομως, πρέπει να σας πω ότι καθετί που θα δείτε στο πανί είναι προσχεδιασμένο! Τίποτα δεν προέκυψε τυχαία! Ξεκινώντας από το ομιχλώδες τοπίο, το οποίο κυριαρχεί στην ταινία, και φτάνοντας μέχρι τις δήθεν τυχαίες ακατέργαστες πολύχρωμες πινελιές στους τοίχους στο δήθεν αληθινό ντεκόρ! Είναι πολλά τα πλάνα που απεικονίζουν (αποκαλύπτουν) ένα εξαιρετικό γλυπτό, μια ολοκληρωμένη εικαστική σύνθεση, ενώ αφηγηματικά δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα γκρεμισμένο σπίτι, ένα σκουριασμένο καΐκι, ένας οποιοσδήποτε όγκος! Μιλάμε για αληθινή δημιουργία! Μιλάμε για καλλιτέχνες που ήξεραν τι ήθελαν και γιατί το ήθελαν έτσι! Μιλάμε για μοναδικές στιγμές καλλιτεχνικής έμπνευσης!

Δυο πρόσωπα, ένας άντρας και μια γυναίκα, φτάνουν την ίδια χρονική στιγμή στην ίδια πόλη. Εκείνος αναζητάει τη γυναίκα του και την κόρη του, τις οποίες δεν έχει δει για 16 ολόκληρα χρόνια. Εκείνη αναζητάει το δικό της άντρα με τον οποίο θα προσπαθήσει να ξανασμίξει! Ο άντρας θα σταθεί τυχερός! Θα ανακαλύψει πως ο χρόνος δε σκότωσε την εκτίμηση και την επιθυμία. Η γυναίκα θα ανακαλύψει πως, πια, δεν έχει τίποτα να πει με τον δικό της άντρα. Ο χωρισμός γι' αυτό το ζευγάρι, σε αντίθεση με το άλλο, έρχεται φυσιολογικά!

Η ταινία, βέβαια, δεν είναι οι ερωτικές και προσωπικές ιστορίες των δύο αυτών ανθρώπων! Αυτές οι δύο ιστορίες, αυτοί οι δύο άνθρωποι, είναι η αφορμή για να μιλήσουν οι δημιουργοί της ταινίας για τη σημερινή Κίνα και τους σημερινούς Κινέζους! Για να μιλήσουν για μια τεράστια και αντιφατική χώρα. Οπου η ζωή από μέρος σε μέρος, από επαρχία σε επαρχία, από πόλη σε πόλη, από σπίτι σε σπίτι, διαφέρει! Την ίδια στιγμή η πόλη στην οποία φτάνουν εκείνος και εκείνη, καθημερινά κατεδαφίζεται και χώνεται σιγά - σιγά στο νερό ενός τεράστιου υδροηλεκτρικού φράγματος! (Η μεγαλύτερη πηγή ενέργειας στον κόσμο). Την ίδια στιγμή η Κίνα που ξέραμε σιγά - σιγά χάνεται και τη θέση της παίρνει η νέα Κίνα! Αυτή η αλλαγή, και στη μια και στην άλλη περίπτωση, είναι γεμάτη πόνους!..

Για εμάς τους δυτικούς, όπου τα δικά μας μεγέθη είναι εύκολα αναγνώσιμα, η Κίνα είναι, έτσι και αλλιώς, ένα μπέρδεμα! Από τη μια μεριά έχουμε υψηλή τεχνολογία και από την άλλη πρωτόγονες σχέσεις εργασίας! Από τη μια μεριά έχουμε υψηλό σεβασμό στην παράδοση και στην ιστορία και από την άλλη τη βύθιση μιας πόλης με 2.000 χρόνια ιστορία, για να κατασκευαστεί «το μεγαλύτερο φράγμα στον κόσμο»! Από τη μια μεριά έχουμε την ισότητα ανδρών και γυναικών και την ίδια στιγμή τη συνέχιση της φεουδαρχικής αγοράς της γυναίκας από τον άνδρα (γάμος με αγορά της γυναίκας)!

Το κριτικό μάτι του ασκημένου θεατή σίγουρα θα λάβει υπόψη του το μέγεθος και τις αντιφάσεις αυτής της χώρας! Σίγουρα θα βρει τις αναγκαίες ισορροπίες ανάμεσα στο γκρεμίζω και στο χτίζω. Ανάμεσα στο βουλιάζω και στο δημιουργώ! Αυτός ο θεατής, πέρα από τις προθέσεις της ταινίας, θα κάνει τις δικές του διεργασίες και θα καταλήξει στα δικά του (σωστά) συμπεράσματα. Ο «απλός», όμως, θεατής, ο «συναισθηματικός» θεατής, αυτός που δεν έχει καλές πολιτικές αντιστάσεις και παγιδεύεται από την εικόνα, αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να κρίνει συναισθηματικά (λάθος). Να λυπηθεί για την πόλη που βουλιάζει, για την Κίνα που χάνεται! Να μην μπορέσει να κάνει τις απαραίτητες προσθαφαιρέσεις.

Η ταινία, πάντως, και αυτό οφείλουμε να το πούμε, δεν έχει την ίδια πολιτική ικανότητα με την ικανότητα που έδειξε στην αισθητικής της και στην αφήγησή της. Ο συναισθηματισμός της και η νοσταλγία της για καθετί παλιό την προδίδει και, στη συνέχεια, προδίδεται και αυτή το θεατή της που άλλα προσδοκούσε από εκείνη. Η άκριτα μεροληπτική στάση της απέναντι στο «παλιό» και στην «αξία» του (ένα παλιό πακέτο τσιγάρα, που πάνω του ο κεντρικός ήρωας έγραψε τη διεύθυνση της γυναίκας που ψάχνει, άντεξε 16 ολόκληρα χρόνια), δεν είναι, δεν μπορεί να είναι πραγματική! Είναι, μάλλον, μεταφυσική! Το ίδιο ισχύει και για τις παραδοσιακές τροφές, γλυκίσματα, ανθρώπινες σχέσεις! Το νέο δε σημαίνει, κατ' ανάγκη, και υποτίμηση της αξίας! Μια τέτοια αντίληψη καταντάει αντιδραστική!..

Παίζουν: Ζάο Τάο, Χαν Σάνμινγκ, Λι Ζούμπιν, Βανγκ Χονγκ-Βέι, Χίανγκ Χάιγιου, Λιν Ζου.

Πρώτα το θέμα της. Δυο συμμορίες εμπόρων ναρκωτικών, προφανώς κατά τη διάρκεια της μοιρασιάς, αλληλοσκοτώνονται! Ενας Τεξανός εργάτης, ο οποίος τυχαία φτάνει στον τόπο της συμπλοκής και ενώ «περιεργάζεται» τα πτώματα, πέφτει πάνω σε μια βαλίτσα με χρήματα. Οπως είναι φυσικό, για Αμερικανό και τέτοιου είδους ταινίες, ο Τεξανός εργάτης παίρνει τη βαλίτσα και εξαφανίζεται! Ομως, για κακή του τύχη, τα χρήματα θα έπρεπε «φυσιολογικά» να είχαν φτάσει σε κάποιον μυστηριώδη αιμοχαρή και αιμοδιψή κύριο! Ο οποίος αιμοδιψής κύριος για να πάρει πίσω τα «λεφτά του» παίρνει στο κυνήγι τον εργάτη με τη βαλίτσα. Πίσω, όμως, από τον αιμοδιψή κύριο, τρέχει ένας ηλικιωμένος σερίφης.

Η παραπάνω «πρωτότυπη» (δεν την είδαμε σε περισσότερες από 5.000 αμερικάνικες ταινίες) ιστορία, δίνει την ευκαιρία στους μάλλον αιμοδιψείς αδερφούς Κοέν να γεμίσουν -και αυτοί- την οθόνη με πτώματα. Εχασα το μέτρημα των σκοτωμών! Το ζήτημα, όμως, δεν είναι τα πολλά πτώματα! Είναι ο τρόπος των σκοτωμών. Ο αιμοδιψής κύριος σκοτώνει χωρίς έκφραση! Με μια καραμπίνα που δε βγάζει σκάγια, αλλά βλήματα όλμου! Ο κύριος αυτός σκοτώνει σαν να είναι (μήπως είναι;) ζόμπι! (Το ζόμπι, Χαβιέ Μπάρδεμ, ο οποίος γενικά είναι πολύ καλός ηθοποιός -Η θάλασσα μέσα μου»- πήρε το Οσκαρ Β' ανδρικού ρόλου).

Ομως, πέρα από την ιστορία, ιστορία λέω όχι περιεχόμενο, και η γραφή της ταινίας δε δικαιώνει τόσα Οσκαρ. Ναι, υπάρχει μια «ευρωπαϊκή» ματιά, αργός ρυθμός, μεγάλες σιωπές, προσεγμένη φωτογραφία, όμως τίποτα περισσότερο! Αλλά τι περισσότερο να υπάρξει όταν η αντιμετώπιση του θέματος είναι επιδερμική! Οταν το ζητούμενο είναι ο εντυπωσιασμός και το εισιτήριο!

Οι αδελφοί Κοέν είναι το άλλοθι του αμερικάνικου εμπορικού κινηματογράφου. Με τη βοήθεια των ευρωπαϊκών φεστιβάλ κύρους, έχουν αποχτήσει ένα καλλιτεχνικό όνομα. Το οποίο ξέρουν πολύ καλά να εξαγοράζουν με καθαρά εμπορικές ταινίες! Ετσι τα στούντιο που τους χρηματοδοτούν έχουν και την πίτα σωστή και το σκύλο χορτάτο.

Η ταινία στηρίζεται στο ομότιτλο βιβλίο (κυκλοφορεί και στην Ελλάδα) του Κόρμακ Μακάρθι, βραβευμένος και αυτός με βραβείο Πούλιτζερ. Το βιβλίο, βέβαια, είναι πιο σοφιστικέ, πιο «τέχνη»! Θέλει να βλέπει τα εγκλήματα σαν πράξεις αποτυχημένων κοινωνικών συστημάτων. (Μην το δέσετε κόμπο, σηκώνει πολύ συζήτηση)...

Παίζουν: Τόμι Λι Τζόουνς, Χαβιέ Μπάρδεμ, Τζος Μπρόλιν, Κέλι Μακντόναλντ, Γούντι Χάρελσον.

Η ταινία «Οταν Εφυγε η Γκρέις» σίγουρα γυρίστηκε από κάποιο γραφείο προπαγάνδας! Σχεδόν χωρίς προσχήματα δικαιολογεί την παρουσία του αμερικάνικου στρατού σε ολόκληρο τον κόσμο: «Εχουμε παντού δικούς μας για να προλαβαίνουν το κακό», λέει ο κεντρικός ήρωας στις κόρες του! Καμία κριτική. Καμία μεταμέλεια!

Η Αμερική ωστόσο, όσο και αν προσπαθεί να το κρύψει, έχει μεγάλο πρόβλημα. Η κυβέρνηση έχει απαγορεύσει κάθε δημοσιότητα γύρω από τα φέρετρα των σκοτωμένων φαντάρων της. Θέλει να κρατήσει τους θανάτους μυστικούς. Ο πόνος, όμως, και ο φόβος δεν κρύβεται. Πεντακόσιες χιλιάδες αμερικάνικες οικογένειες ζούνε με την αγωνία της κακιάς είδησης. Η «Γκρέις», με τις όποιες δυνάμεις της, προσπαθεί να λειτουργήσει σαν τονωτικό!

Ενας πατέρας (ο μέσος Αμερικάνος) μεγαλώνει τις δυο κόρες του. Η γυναίκα του πολεμάει στο Ιράκ. Κάποια μέρα φτάνει η είδηση. «Η ηρωική υπαξιωματικός του αμερικάνικου στρατού έπεσε ηρωικά»! Ο Μέσος Αμερικάνος (παίζεται άριστα από τον Τζον Κιούζακ) μένει αποσβολωμένος. Ενώ το είχε υπόψη του, δεν το περίμενε! Στην παραζάλη του, παίρνει τις δυο κόρες του και τις πάει «εκδρομή», μέχρι να βρει τον τρόπο να τους πει την αλήθεια!

Η «εκδρομή» πιάνει ολόκληρη την ταινία. Μια ταινία πολύ χαμηλών τόνων, καλογυρισμένη, με πολύ καλή μουσική επένδυση (Κλιντ Ιστγουντ). Σε όλη τη διάρκεια της ταινίας, δεν ακούγεται ούτε μια κουβέντα κατά του πολέμου. Κατά του άδικου και επιθετικού πολέμου. Μένοντας, τάχα μου, στο προσωπικό δράμα, δεν κάνει ούτε μια προσπάθεια πολιτικής ερμηνείας αυτής της κατάρας. Επίσης, δε βάζει ούτε καν σε συζήτηση τις πληγές που έχει προκαλέσει η Αμερική στον αντίπαλο! Λες και στο Ιράκ σκοτώνονται μόνον Αμερικάνοι! Ενας Αμερικάνος προς 50.000 Ιρακινούς είναι η αναλογία!

Και ενώ η ταινία δεν κάνει καμία κριτική, κάνει ό,τι μπορεί για να ηρωοποιήσει την υπαξιωματικό και στο πρόσωπό της κάθε Αμερικάνο φαντάρο! Και ενώ διατείνεται ότι γυρίστηκε για να δημοσιοποιήσει και να τιμήσει τους σκοτωμούς των Αμερικάνων στρατιωτών στο Ιράκ και αλλού, στην ουσία, τους απαξιώνει και αυτούς. Αφού δεν καταγγέλλει το θάνατό τους. Αντίθετα, χρυσώνει αυτούς τους θανάτους με το στεφάνι του πατριωτικού χρέους.

Παίζουν: Τζον Κιούζακ, Αλεσάντρο Νιβόλα, Σίλαν Ο' Κιφ, Γκρέισι Μπέντναρτσικ.

Σκηνή από το «Punishment Park»

Θυμίζουμε τις ταινίες! Δεν ξεχωρίζει καμία. Πρέπει όλες να τις δούμε: 1) «Punishment Park»:ένα εξαιρετικό ντοκιμαντέρ - φιξιόν για τη δίκη των 7 του Σικάγου! Μια «προφητική» ταινία για το Γκουαντάναμο. 2) «The World Game»: η Αγγλία δέχεται πυρηνική επίθεση. Η ταινία έχει βραβευτεί με Οσκαρ καλύτερου Ντοκιμαντέρ, ήταν απαγορευμένη στην Αγγλία για περισσότερα από 30 χρόνια. 3) Η Κομμούνα: Η ιστορία της παρισινής κομμούνας! 4) The Freethinker: Η ζωή και η τέχνη του μεγάλου Σουηδού δραματουργού Αυγούστου Στρίντμπεργκ. 5) The Privilege: η χρησιμοποίηση ενός ποπ σταρ από το σύστημα για να κατευθύνει τους νέους. 6) The Gladiators: Στο μέλλον, η Ανατολή και η Δύση θα λύνουν τις διαμάχες τους με μονομαχίες επιλεγμένων αντιπάλων, οι οποίες θα μεταδίδονται σε παγκόσμια κάλυψη. 7) Edvard Munch: Μια ταινία για τον μεγάλο ζωγράφο. 8) Culloden: Η μάχη του Culloden (1746) και ο συσχετισμός της με τον πόλεμο του Βιετνάμ. 9) Eveningland: Μια ματιά στην αυταρχική Δανία και στους αγώνες της εργατικής τάξης της. 10) Diary of an Unknown Soldier: η πρώτη (ερασιτεχνική) ταινία του Πίτερ Γουότκινς. 11) Forgoten Faces: Μια (πολιτικά λαθεμένη) ματιά πάνω στα γεγονότα της Ουγγαρίας (1956). 12) The Universal Clock: μια ταινία του Πίτερ Γουότκινς για τον Geoff Bowie.