ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Τετάρτη 7 Μάρτη 2007
Σελ. /32
Πολύμορφος ελληνικός σκηνικός λόγος
«Το τρέντι θα σφυρίξει τρεις φορές», στο «Δ. Χορν»

Παλιά, εξαιρετική και πολύπλευρη είναι η συμβολή (συλλογικά, με το «Ελεύθερο Θέατρο» και την «Ελεύθερη Σκηνή» και ατομικά με κείμενα, σκηνοθεσίες και ερμηνείες του) του Σταμάτη Φασουλή για την ουσιώδη και εκσυγχρονιστική αναζωογόνηση της ελληνικής επιθεώρησης. Μετά το μακρόχρονο κορεσμό του είδους και την κόπωση όσων (και του Στ. Φασουλή) επιχείρησαν την «αναγέννησή» της, η επιθεώρηση περιέπεσε σε κατάσταση νεκροφάνειας. Και ξάφνου, η παράσταση του Σταμάτη Φασουλή «Το τρέντι θα σφυρίξει τρεις φορές», στο θέατρο «Δημήτρης Χορν», της ξαναδίνει «το φιλί της ζωής». Η ανάκαμψη του δημοφιλέστατου λαϊκού θεατρικού είδους είναι υπόθεση πολλών παραμέτρων. Αλλά μια σημαντική ατομική προσπάθεια, όπως είναι η παράσταση του Στ. Φασουλή, μπορεί να ωθήσει εκ νέου στην αναγέννησή του. Η ερμηνευτική και σκηνοθετική πείρα του Στ. Φασουλή, η πολύχρονη εμπειρία του από την επιθεώρηση, η γνώση του για τις ειδικές απαιτήσεις της (μουσική, τραγούδι, χορός, σκηνικά - κοστούμια, υποκριτικοί «κώδικες»), το πληθωρικό του χιούμορ, η οξυμένη αντίληψή του για την πολιτική και κοινωνική επικαιρότητα, η ευθύβολη σατιρικά, πυκνή νοηματικά, ευλύγιστη λεκτικά, χυμώδης, άμεση, παιγνιώδης γλώσσα των κειμένων του, καθοδήγησε και ανέδειξε με το «Τρέντυ» τρεις νέους επιθεωρησιακούς κειμενογράφους (Κοσμά Βίδο, Βαγγέλη Νάση, Παντελή Καναράκη) και ελπιδοφόρους για το είδος νέους ηθοποιούς. Τα ευφάνταστα θεματικά κείμενα, η γάργαρη γλώσσα, το άμεσα σαρκαστικό, το τσουχτερά ειρωνικό χιούμορ, περιπαικτικό και στα τραγούδια (στίχοι Λίνας Νικολακοπούλου, μουσική επιμέλεια - ενορχήστρωση Γιάννη Ζουγανέλη), η ανάλαφρη χορογραφία (Δημήτρης Παπάζογλου), το λιτό, αλλά ευφάνταστο σκηνικό (Γιώργος Γαβαλάς) και τα αρμόζοντα κοστούμια (Αγγελος Μέντης -Παναγιώτα Κοκορού), υπό τη σκηνοθετική μπακέτα του Στ. Φασουλή, συνθέτουν μια πολύ «φρέσκια» κειμενικά και μορφολογικά, εύστοχης πολιτικοκοινωνικής επικαιρότητας, ευφρόσυνης όψης, απολαυστική, νοήμονα και χορταστικά γελαστική παράσταση, την οποία «κλέβουν» ερμηνευτικά ο πολύπειρος Στ. Φασουλής και ο ασκημένος στο «θέατρο - καμπαρέ» Γιάννης Ζουγανέλης. Αμεσότητα, αίσθηση του χιούμορ και σκηνικό νεύρο διαθέτουν οι Μαριάννα Τουμασάτου και Ελένη Καστάνη. Αξίζουν αναφοράς και οι Εφη Παπαθεοδώρου, Σταύρος Νικολαΐδης, Οθων Μεταξάς, Μαριάννα Πολυχρονίδη, Ναταλία Λιονάκη, Δημήτρης Τσέλιος.


ΘΥΜΕΛΗ

«Η θεία απ' το Σικάγο», στο «Ηβη»

Το 1957 ο Αλέκος Σακελλάριος έγραψε και σκηνοθέτησε το σενάριο «Η θεία απ' το Σικάγο». Μια εξαιρετικά μαστορεμένη - στους χαρακτήρες και στο μυθοπλαστικό εύρημά της - κωμωδία, που πάντα προσφέρει ευφρόσυνο γέλιο, με αυτές τις αρετές της και με τις αριστοτεχνικές ερμηνείες ανεπανάληπτων ηθοποιών, όπως η Γεωργία Βασιλειάδου και ο Ορέστης Μακρής. Μια ηθογραφική κωμωδία, με φαρσικές καταστάσεις, με κεντρικά πρόσωπα τον -αυστηρών αρχών - πατέρα τριών θυγατέρων, που ίσως έμεναν στο ράφι αν η θεία τους - η οποία εξαιτίας του αυστηρού αδελφού δεν παντρεύτηκε το νεανικό της έρωτα, μετανάστευσε στο Σικάγο, από όπου επιστρέφει χήρα, με αμερικάνικα «μυαλά» - και με «παγίδα» το πέταγμα μιας στάμνας από το μπαλκόνι σε έναν περαστικό, φέρελπιν γαμπρό, όπως διαπιστώνει, στήνει το γάμο της μεγαλύτερης ανιψιάς της, ώστε να ακολουθήσουν κι οι επόμενες, ακόμα και ο δικός της γάμος με το νεανικό της έρωτα. Κωμωδία, που «καθρέφτιζε» την αλλαγή των παραδοσιακών αξιών, ηθών, συμπεριφορών, αισθητικών γούστων και του τρόπου ζωής των μικροαστών, στην αμερικανοκρατούμενη μετεμφυλιακή ελληνική κοινωνία. Η εμπειρότατη στην κωμωδία και την επιθεώρηση Αννα Παναγιωτοπούλου διασκεύασε το σενάριο σε σφιχτοδεμένο, δραστικότατο κωμωδιογραφικά και χαρακτηρολογικά θεατρικό κείμενο, σχολιάζοντας εύστοχα και τη μετάβαση από την εποχή του «μπαρμπα-Γιάννη κανατά» στον εξαμερικανισμό ακόμα και των μουσικών γούστων. Η καλή διασκευή ευδοκίμησε καθ' όλα. Με την εύρυθμη, καλοζυγιασμένης κωμικότητας, χωρίς υπερβολές, σκηνοθεσία του έργου ως μουσικοχορευτικής κωμωδίας (Πέτρος Φιλιππίδης). Με το εξαιρετικό ρεαλιστικό σκηνικό (Πέτρος Γαβαλάς), τα κοστούμια εποχής (Γιάννης Μετζικώφ), τη μουσική διδασκαλία παλιών τραγουδιών (Παναγιώτης Τσεβάς), τις χορογραφίες (Ελπίδα Νίνου) και τις κωμικά ευφρόσυνες ερμηνείες των άξιων και έμπειρων ηθοποιών - Αννας Παναγιωτοπούλου, Σοφίας Ολυμπίου, Κώστα Τριανταφυλλόπουλου, Παύλου Ορκόπουλου. Γόνιμοι σκηνικά είναι όλοι οι ηθοποιοί στους μικρότερους ρόλους.


ΘΥΜΕΛΗ

«Εξόριστοι» στο «Σημείο»

Ταγμένος αταλάντευτα στο ποιοτικό, αισθητικά ανήσυχο και κοινωνικά προβληματισμένο, ξένο και ελληνικό ρεπερτόριο, ο δημιουργός του θεάτρου «Σημείο», Νίκος Διαμαντής, ανέβασε το βραβευμένο (στο Διαγωνισμό Κρατικών Θεατρικών Βραβείων) μονόπρακτο του Γιάννη Παπάζογλου «Οι εξόριστοι». Εργο όχι χωρίς κάποιες δραματουργικές αδυναμίες, αλλά με ενδιαφέρουσα, ελλειπτική, υπονοηματική γραφή, με πολύ ουσιώδες, κρισιμότατο σήμερα θέμα και προοδευτική, μέσα από μια βαθιά ανθρωπιστική ματιά και αγωνία για το πού ωθείται ο άνθρωπος από τη σημερινή κοινωνία της γενικευμένης πολεμικής, κρατικής και ατομικής βίας, του μαζικού ξεριζωμού πολιτικών και οικονομικών μεταναστών, του σύγχρονου σκλαβοπάζαρου, της εκπορνευτικής σωματεμπορίας, της διάχυτης εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, της μοναξιάς και αποξένωσης των ανθρώπων, της ανικανότητάς τους για επικοινωνία, αλληλοκατανόηση, αλληλοσεβασμό τους. Μέσα από δύο άνδρες (έναν δύστυχο, κρατούμενο σε τμήμα, βίαια ανακρινόμενο για φόνο που δεν έκανε, μετανάστη και τον αστυνόμο ανακριτή) και μια γυναίκα, αλλά σε δύο εκδοχές (τη σύζυγο του αστυνομικού, η οποία τον εγκαταλείπει και μια νεαρή μετανάστρια από πρώην σοσιαλιστική χώρα, η οποία βίαια εκπορνεύεται από κάποιο σωματέμπορο και ονειρεύεται, μαζί με το μετανάστη, μια λεύτερη ζωή), ο συγγραφέας καταδικάζει την παράλληλη - διά της βίας -θυματοποίηση του ανθρώπου. «Εξόριστοι», θύματα αυτής της κοινωνίας, δεν είναι μόνο ο μετανάστης και η μετανάστρια. «Εξόριστη» και θύμα είναι και η σύζυγος του αστυνομικού, «εξόριστος» και θύμα της επίσημης βίας και ο αστυνομικός, ώστε να γίνει όργανό της, ακόμα και σε βάρος του γάμου του και της ζωής του. Ο Νίκος Διαμαντής, αφήνοντας σκόπιμα «ολόγυμνο» το παλιό τσιμεντένιο γκαράζ (όπου στεγάζεται το «Σημείο»), υπογράμμισε το σύγχρονο σκληρό, απάνθρωπο κοινωνικό «τοπίο» της βίας, της μοναξιάς και απελπισίας, αναδείχνοντας την «εικονογραφική» ικανότητα του έργου, μέσα από την καθοδήγηση λιτότατων ρεαλιστικών ερμηνειών από τους Ελενα Αρβανίτη, Αυγουστίνο Ρεμούνδο και Νίκο Παντελίδη.


ΘΥΜΕΛΗ

«Μ' ένα καράβι φορτηγό»

Η επαναλειτουργία του «Ανοιχτού Θεάτρου» έγινε με την παράσταση «Μ' ένα καράβι φορτηγό». Η αγωνία του μεροκάματου και του μπάρκου, οι αγώνες ενάντια στα σαπιοκάραβα και τις άθλιες εργασιακές συνθήκες, ο φόβος και η φρίκη ενός ναυαγίου, η σκληρή, πολύπλευρα στερημένη ζωή, η νοσταλγία για δικούς και πατρίδα και τα βιώματα από μακρινά λιμάνια των «εξόριστων» στη θάλασσα ναυτικών, έχουν «αποτυπωθεί» στον τόπο μας σε ποιήματα, διηγήματα, μυθιστορήματα, επιστολές, καρτ ποστάλ, φωτογραφίες, δημοσιευμένες και αδημοσίευτες μαρτυρίες ναυτικών, χώρια τα δημοσιεύματα για διάφορες μεγάλες ανθρώπινες τραγωδίες στη θάλασσα. Ορεξη να έχει κανείς να ψάξει και τότε θα βρει πολύ σημαντικό υλικό για να διεκτραγωδήσει σοβαρά - είτε δραματικά είτε κωμωδιογραφικά - τη ζωή των ναυτικών. Η Φρόσω Ζαγοραίου, συλλέκτρια κειμένων και συγγραφέας του «Μ' ένα καράβι φορτηγό», όμως ακολούθησε εύκολη οδό. Προσέφυγε στην αλληλογραφία γνώριμων ναυτικών και παρεμβάλλοντας λίγα αποσπάσματα ελληνικών και ξένων πεζογραφικών κειμένων και ποιημάτων του Ν. Καββαδία, συνέθεσε μια συμπαθή και ανάλαφρη, αλλά όχι ουσιώδη και χαρακτηριστική «τοιχογραφία» της συχνότατα δραματικής ζωής των ναυτικών και των οικογενειών τους. Το κείμενο δε θα άντεχε καθόλου σκηνικά, αν δεν το εμπλούτιζε σκηνοθετικά η Μάνια Παπαδημητρίου, με την ευρηματικότητα, την αισθαντική ιδιοσυγκρασία, τη μουσικοτραγουδιστική γνώση και το μεγάλο υποκριτικό ταλέντο της, το ικανό να καθοδηγήσει άλλους ηθοποιούς. Θετική η συμβολή στην παράσταση των Ερωφίλη Πολιτοπούλου (σκηνικά -κοστούμια), Αλέκου Γιάνναρου (φωτισμοί) και οι ερμηνείες των ηθοποιών Τάσου Αντωνίου, Φρόσως Ζαγοραίου, Σαμψών Φύτρου, Μαρίας Κόμη-Παπαγιαννάκη, Θεμιστοκλή Καρποδίνη.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ