Δεν είναι πολλοί οι κάτοικοι της αυστραλιανής πολιτείας Βικτώρια που γνωρίζουν πως στα αρχεία της (ιδιωτικού δικαίου πλην κοινωφελούς...) εταιρίας «Υπηρεσία Γενετικής και Υγείας» της πολιτείας τους βρίσκονται καταχωρημένες καρτέλες με δείγματα αίματος (επομένως... και DNA) όλων όσοι σήμερα είναι κάτω των 34 ετών. Ακόμη λιγότεροι γνωρίζουν πως η κυριότητα της καρτέλας με τα γενετικά τους στοιχεία υπάγεται σε εταιρία θυγατρική του «Παιδιατρικού Ιδρύματος Μέρντοχ»... Η ιστορία με το (κυριολεκτικά) φακέλωμα του αίματος εκατοντάδων χιλιάδων Αυστραλών δεν είναι πρόσφατη. Η συλλογή στοιχείων ξεκίνησε το 1967 απ' τον διευθυντή παιδιατρικής κλινικής συνεργαζόμενης με το Βασιλικό Παιδιατρικό Ιδρυμα Αυστραλίας, θεμελιωτή της εταιρίας, καθηγητή Ντέιβιντ Ντανκς. Ο Ντανκς έβαλε θεμέλια στη μετέπειτα Εταιρία «Υπηρεσιών Γενετικής και Υγείας» που συνεργάζεται με το πολιτειακό υπουργείο Υγείας (ως επί το πλείστον στον τομέα της κρατικής χρηματοδότησης των υπηρεσιών του - φέτος εισέπραξε 4,84 εκατ. δολάρια!).

Αν και παλιά ιστορία, το θέμα προβλήθηκε απ' τις σελίδες εφημερίδων της Αυστραλίας (βλέπε άρθρο της εφημερίδας «The Age» στις 5/7/04). Οι επικρίσεις εστιάστηκαν σε τρεις άξονες: Οι περίπου δύο εκατομμύρια κάτοικοι της Βικτώρια (πρωτεύουσα Μελβούρνη) δεν έχουν λόγο στις καρτέλες γενετικών στοιχείων που συνέλεξε η εταιρία, γιατί εκείνη τα θεωρεί ιδιοκτησία της. Η τήρηση δεδομένων στα αρχεία της εταιρίας είναι (σύμφωνα με το καταστατικό της εταιρίας) «επ' αόριστον», δε γνωστοποιείται στους γονείς των νεογνών, δε ζητείται η συναίνεσή τους, ούτε οι τελευταίοι γνωρίζουν ποιος έχει πρόσβαση στα γενετικά στοιχεία ή πώς αυτά αξιοποιούνται (όπως αναφέρεται αόριστα σε σελίδα του ηλεκτρονικού κόμβου της εταιρίας, οι υπηρεσίες της υπηρεσίας συμβάλλουν στην καλύτερη υγεία του πληθυσμού)...

Η προβολή του θέματος απ' τα ΜΜΕ της Αυστραλίας προκάλεσε επιφυλάξεις και ανησυχία στους πολίτες, που δε βλέπουν με καλό μάτι (και γιατί ναι;) το γεγονός πως οι καρτέλες με το DNA τους βρίσκονται σε χέρια ιδιωτών. Οι δε ανακοινώσεις του προεδρεύοντος της εταιρίας (που «τυγχάνει» διευθυντής και της μητρικής εταιρίας «Ιδρυμα Παιδιατρικών Ερευνών Μέρντοχ») Μπομπ Γουίλιαμσον πως τα στοιχεία είναι «ασφαλή», δε βρήκαν ανταπόκριση... Ιδιαίτερα, δε, όταν γνωστοποιήθηκε πως στις άλλες πολιτείες της χώρας, τέτοια στοιχεία συλλέγονται και εποπτεύονται από πολιτειακούς θεσμούς και πως η τήρηση γενετικών δεδομένων δεν είναι επ' αόριστον (το πολύ 18 χρόνια, όπως στην περίπτωση της Τασμανίας...).

Ωστόσο, το ζήτημα της αρχειοθέτησης γενετικών δεδομένων νεογνών δεν είναι θέμα που πρέπει να απασχολεί μόνον τους κατοίκους της Βικτώρια. Πρώτοι διδάξαντες στον τομέα εμπορευματοποίησης της πρόσβασης και εκμετάλλευσης γενετικών δεδομένων (προς όφελος της επιστήμης...) ήταν η ισλανδική εταιρία «De Code», η οποία αφού έβαλε στο χέρι τα γενετικά δεδομένα όλου του ισλανδικού πληθυσμού, είδε τις μετοχές της (οικονομικώς και πολιτικώς) να καταρρέουν. Οι υποσχέσεις για το σύγχρονο χρυσωρυχείο της γενετικής έμειναν ως επί το πλείστον φρούδες... Αλλες τράπεζες DNA λειτουργούν στην Εσθονία, προσφάτως στην Αγγλία κ.α.

Εντούτοις είναι βέβαιο πως το ζήτημα της απαίτησης υποχρεωτικής λήψης και αποθήκευσης DNA νεογνών θα τεθεί ευρύτερα επί τάπητος (κυρίως από τις πολυεθνικές του φαρμάκου, τις ασφαλιστικές εταιρίες και άλλους επίδοξους χρυσοθήρες στο γενετικό «El Dorado»). Μολονότι ο επίτροπος Ερευνών της ΕΕ, Φιλίπ Μπισκέ, αρνήθηκε προ 10ημέρου πως υποστηρίζει την υποχρεωτική διενέργεια γενετικών εξετάσεων στα βρέφη που γεννιούνται στις χώρες - μέλη της ΕΕ, επειδή αυτό δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητά του...

«Δεν είναι ρόλος, ούτε πρόθεση της Κομισιόν να ζητήσει απ' τα μέλη της ΕΕ να επιβάλλουν γενικευμένες γενετικές εξετάσεις στα νεογνά. Οι γενετικές εξετάσεις είναι θέμα ελεύθερης επιλογής και ηθικών κανόνων που αποφασίζονται απ' τα κράτη - μέλη», είπε ο αρμόδιος επίτροπος, καταλήγοντας πως η Κομισιόν «θα εξετάσει το ζήτημα της ποιότητας και της αξιοπιστίας των νέων τεχνολογιών με υπεύθυνο τρόπο»...

Ωστόσο, τον περασμένο Μάη, επιτροπή εκπροσώπων φαρμακευτικών εταιριών, επιστημονικών συλλόγων, φιλοσόφων και βιοηθικολόγων που συγκροτήθηκε με απαίτηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (το Δεκέμβρη του 2002) παρουσίασε έκθεση με 25 συστάσεις πάνω στις ηθικές, νομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της διενέργειας γενετικών εξετάσεων. Η επιτροπή ειδικών επισήμανε πως η διεξαγωγή γενετικών εξετάσεων πρέπει να είναι ζήτημα ελεύθερης επιλογής και πως δε θα πρέπει ποτέ να θεσπιστεί ως υποχρεωτική. Τάχθηκε εντούτοις υπέρ της διεξαγωγής (υποχρεωτικών;) γενετικών εξετάσεων τουλάχιστον όσον αφορά σπάνιες και σοβαρές ασθένειες, οι οποίες είναι ιάσιμες. Η γνωμάτευση της επιτροπής ειδικών δεν είναι άσχετη και με την απαγόρευση πρακτικών ευγονικής, η οποία απαγορεύεται απ' το άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Χάρτας Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, που εγκρίθηκε στη Σύνοδο Κορυφής της Νίκαιας (2002) και πρόσφατα συμπεριελήφθη στη «Συνταγματική Συμφωνία» (Ευρωσύνταγμα). Τίποτε, ωστόσο, δε θα πρέπει να θεωρείται «κεκτημένο δικαίωμα»... Τα τεράστια οικονομικά συμφέροντα (των φαρμακευτικών και όχι μόνον) καραδοκούν. Οπερ απαιτεί την ευαισθητοποίηση, επαγρύπνηση και κινητοποίηση όλων...

Μέσα στον ορυμαγδό της «ντόπας» και των αλαλαγμών δύο εξαιρετικής σημασίας γεγονότα δείχνουν να παίρνουν το δρόμο τους. Το ένα αφορά στην εξωτερική πολιτική της Ελλάδας. Το άλλο αφορά στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική της πορεία μετά την Ολυμπιάδα και υπό την έννοια της άμεσης αλληλεπίδρασης των τριών αυτών τομέων.

Η εξωτερική πολιτική σηματοδοτείται από την επικείμενη επίσκεψη του ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, κ. Κόλιν Πάουελ, που ναι μεν αναβλήθηκε προσωρινά για άγνωστους λόγους, αλλά αναμένεται - όπως ανακοινώθηκε - στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Οκτώβρη. Για την επίσκεψη έχουν ανακοινωθεί συνομιλίες του για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, το Κυπριακό και το Ιράκ.

Για τα Ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό υπάρχει προδιαγεγραμμένη πορεία. Είναι η χρόνια βήμα βήμα ελληνοτουρκική προσέγγιση που εγκαινιάστηκε από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ υπό τον κ. Κώστα Σημίτη και βρίσκεται σε πορεία ανάπτυξης από την κυβέρνηση της ΝΔ υπό τον κ. Κώστα Καραμανλή.

Αξίζει να παρατηρηθεί ότι το πρόβλημα δε βρίσκεται στο ότι δυο γειτονικές χώρες με οξύτατο παρελθόν συζητούν. Το πρόβλημα ξεκινά από το πώς συζητούν, εάν δηλαδή συζητούν ως δύο καθ' όλα πολιτικά αυτόνομα κράτη με αυτόνομη δική τους ατζέντα επίλυσης προβλημάτων ή ως δύο εν πολλοίς πολιτικά ετεροκαθοριζόμενα κράτη μέσα από ευρωατλαντικές επιδιαιτησίες. Αυτές προκύπτουν από συμβατικές υποχρεώσεις που ορίζει η συμμετοχή τους σε θεσμοθετημένους οργανισμούς, ΝΑΤΟ, ΕΕ κλπ.

Η μέχρι τώρα πορεία έδειξε ότι η κυβερνητική Ελλάδα έχει αποδεχτεί, με υπογραφές πρωθυπουργού και υπουργών, σημεία που αποτελούν προοίμιο ενδοτισμού (αναγνώριση ζωτικών τουρκικών συμφερόντων στο Αιγαίο κι άλλα πολλά). Αυτή η πορεία φάνηκε να ξεχνιέται και να παραγνωρίζεται, εξαιτίας των εθνικών και ευρωπαϊκών εκλογών και της Ολυμπιάδας μέσα στην καλοκαιρινή ραστώνη.

Ο χρόνος όμως κλείνει αδυσώπητα τις Ολυμπιακές φανφάρες και ξαναφέρνει στο προσκήνιο τα σοβαρά εκείνα που προδικάζουν την πορεία της Ελλάδας. Αυτή η πορεία φαίνεται προδιαγεγραμμένα να οδηγεί σε συνολικό πακέτο τις τουρκικές επιδιώξεις εις βάρος της Ελλάδας στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Σε εκείνο δηλαδή το δικαστήριο σκοπιμότητας, που σύσσωμος ο ελληνικός πολιτικός κόσμος, μέχρι την ανάληψη της κυβέρνησης από τον κ. Κώστα Σημίτη, δήλωνε ότι μοναδικό κι αποκλειστικό ζήτημα για την Ελλάδα είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Από τότε, και παρότι το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας επέκτεινε την υφαλοκρηπίδα από τα έξι στα δώδεκα μίλια, η πολιτική της Ελλάδας διολισθαίνει με ευθύνη των κυβερνήσεών της.

Παράλληλη ευθύνη για το Κυπριακό, που δείχνει να οδηγείται στην κλίνη του Προκρούστη. Αυτό μένει πάντα ανοιχτό για τον ευρωατλαντικό παράγοντα, πώς δηλαδή θα μεθοδευτεί η ανατροπή της δημοψηφισματικής θέλησης των Ελληνοκυπρίων και της κυπριακής κυβέρνησης, σύμφωνα με τα κελεύσματα των ευρωατλαντιστών.

Αυτά ακριβώς είναι τα θέματα που έρχεται τον Οκτώβρη να μεθοδεύσει ο επικεφαλής του ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, κ. Κόλιν Πάουελ. Ωστόσο, προεξέχει το ζήτημα του Ιράκ. Πολλά λέγονται για επικείμενη συμμετοχή της Ελλάδας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Αυτό συνδυάζεται με ανάληψη περισσότερων υποχρεώσεων της Ελλάδας. Μια κύρια από αυτές είναι η αποστολή ελληνικού εκστρατευτικού σώματος στο Ιράκ. Εναγώνια προκύπτει η ερώτηση εάν η Ελλάδα θα συμπεριληφθεί στις χώρες που άμεσα κι ανοιχτά ασκούν ιμπεριαλιστική πολιτική και μπαίνουν στη λίστα των τρομοκρατικών χτυπημάτων. Οσον αφορά στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική πορεία της Ελλάδας, θα μπλεχτεί έντεχνα με τις συνέπειες της Ολυμπιάδας σε μια ατέρμονη σύγκρουση της ΝΔ με το ΠΑΣΟΚ. Εδώ θα ανακατευτούν τα άκρως σοβαρά με τα ευτράπελα, υπό τη σκέπη της αργυρώνητης δημοσιογραφίας, με φινάλε το μπέρδεμα του ελληνικού λαού για τις πραγματικές αιτίες.