Η εσωκομματική συζήτηση φέρνει προβληματισμό για τα «πώς» και «γιατί» της δουλειάς μας, καθυστερήσεων και αδυναμιών που εντοπίζει το κείμενο των Θέσεων. Συμπυκνώνει πείρα, όχι ασήμαντη, δυνατότητες που θα εκφραστούν στην ανασύνταξη του κινήματος, την οικοδόμηση, το στέριωμα της συμμαχίας. Προσεγγίζει με μεγαλύτερη ωριμότητα το βασικό ζήτημα, της κατάκτησης των κομμουνιστικών χαρακτηριστικών, κάθε κομματικό μέλος να δρα σαν επαναστάτης στο χώρο του, στο εργοστάσιο και το χωριό, στο σύλλογο, στη γειτονιά. Δικαιώνοντας τον «τίτλο» της πρωτοπορίας με τη δύναμη της πράξης.

Το ΚΚΕ κέρδισε με το σπαθί του τη διαμόρφωση σύγχρονης επαναστατικής πολιτικής, μέσα στη διαλεκτική ενότητα της εξέλιξής του, αποτυπωμένη σε Συνέδρια, κομματικά σώματα και επεξεργασίες. Ορόσημο το ιστορικό πισωγύρισμα, 1989-1991. Στέκεται όρθιο προβλέποντας την προσωρινότητα της ήττας, αρνούμενο να υποταχθεί στον πρωτόγνωρο αρνητικό συσχετισμό, προσπαθώντας να εκπληρώσει το πατριωτικό - διεθνιστικό καθήκον.

Στον Προσυνεδριακό έχουν κατατεθεί απόψεις, που επιδιώκουν το Κόμμα να αλλάξει στρατηγική. Που βάλλουν ενάντια στις αρχές λειτουργίας κι οργάνωσής του, απόψεις που αν περνούσαν θα τραυμάτιζαν το Κόμμα. Στοχεύουν να χτυπήσουν την ενότητα θέλησης και δράσης, τη μονολιθικότητα, αυστηρή πειθαρχία, ως όρους ύπαρξής του, διαχωρίζοντας μηχανιστικά, τη δημοκρατία από το συγκεντρωτισμό. Με «δεξιοτεχνία», διδαγμένη και διαδικτυακά, επιχειρούνε ένα γνωστό εγχείρημα: να αντιπαραθέσουν την κομματική βάση στην «αυταρχική ηγεσία». Μάλιστα, κάποιοι φορείς αυτής της διαφωνίας επιδίωξαν οι απόψεις τους να αντιπροσωπεύουν - ποιον αλήθεια; - σε κομματικά σώματα, ακόμη και σε καθοδηγητικά όργανα. Ο «δημοκρατικός πλουραλισμός» , που καμιά σχέση δεν έχει με το Κόμμα, πήρε την απάντηση που του άξιζε.

Είναι θεμιτό, στα πλαίσια διαλόγου, να κατατίθενται αντίθετες απόψεις, ωστόσο η αντιπαράθεση δε διεξάγεται στο έδαφος του ΚΚΕ, αλλά μιας κοινωνίας, που κυριαρχούν αντίπαλες ιδέες, των αστών, που παρακολουθούν τον Προσυνεδριακό για τους δικούς τους σκοπούς.

Ισχυρίζονται, ότι συμφωνούν με το πολιτικό σχέδιο του Κόμματος για την κατάκτηση της εξουσίας κι ότι η διαφωνία αφορά μόνο το μέρος της λεγόμενης «τακτικής». Είναι πράγματι έτσι;

Είναι ψέμα. Γι' αυτό διαστρεβλώνουν θέσεις του κειμένου, σαν αυτές που αφορούν το περιεχόμενο και την κατεύθυνση πάλης της Συμμαχίας. Αν συμφωνούν στη ρεαλιστικότητα του σοσιαλισμού, χωρίς να υποτασσόμαστε στο συσχετισμό, τότε προς τι τόση φασαρία, για το όνομα της Συμμαχίας; Είναι φετίχ η ονομασία, αφού ως στοιχείο της τακτικής αντικειμενικά αποτελεί το ευέλικτο στοιχείο; 'Η φταίει η στρατηγική που υπηρετεί η τακτική; Ποια κατά τη γνώμη τους πρέπει να είναι η πάλη του ΠΑΜΕ, να ανοίγει «ως πού» ζητήματα σήμερα με τον αρνητικό συσχετισμό; Να ενώνει τους εργαζόμενους κατά κλάδο, ή όχι; να οργανώνει προωθημένες μορφές πάλης, προσπερνώντας τις συμβιβασμένες πλειοψηφίες των τριτοβάθμιων οργάνων; Με ποιο κριτήριο θα θέσει το ΚΚ τη «μεζούρα» για την πολιτικοποίηση του αγώνα, για τη σύγκρουση με θεσμούς, την εργατική αριστοκρατία; Με κριτήριο το «εφικτό», μεταρρυθμιστικά αιτήματα για να διαχειριστούμε σήμερα την κατάσταση κι όταν έρθει η... ώρα να παλέψουμε και επαναστατικά; Με κινητήρια δύναμη ποιους; Τους από πάνω; Τις συμφωνίες κορυφών που θα επιδράσουν στη ριζοσπαστικοποίηση της μάζας και θα οδηγήσουν σε επαναστατικές διαδικασίες; Υπάρχει έστω ένα ιστορικό παράδειγμα; Ούτε μισό.

Είναι ζήτημα «αριστερίστικης» γραμμής ότι η λαϊκή συμμαχία και τα πόδια της, οι σωματειακές επιτροπές, επιτροπές του αγώνα, ομάδες γυναικών, παλεύουν ενάντια στα μέτρα, χωρίς να καλλιεργούν αυταπάτες ότι ακόμη κι αν υπάρξουν κατακτήσεις, θα είναι προσωρινές; Είναι ζήτημα «στενότητας», ότι μόνο το ΚΚΕ καταθέτει επεξεργασμένα αιτήματα για κάθε πρόβλημα;

Χρειάζεται τέχνη, ταλέντο, για να δουλεύουμε με κόσμο που έχει ανυπομονησία και αυταπάτες, που προσλαμβάνει την πραγματικότητα αναποδογυρισμένη. Αυτή η τέχνη καλλιεργείται καθοδηγητικά, εκφράζεται στη βελτίωση της δουλειάς της ΚΟΒ. Ομως σινικά τείχη δεν υπάρχουν. Η πείρα από ευκολότερες εποχές απέδειξε ότι ο κομμουνιστής δεν μπορεί να είναι λίγο συνδικαλιστής με.. «ευέλικτη» τακτική και «έξυπνους» χειρισμούς , λίγο κομμουνιστής, κατά περίσταση.

Πώς θα μπορούσε ο κομμουνιστής εκπαιδευτικός να δείξει το περιεχόμενο της απειθαρχίας αν όχι με τη δική του καταρχήν έμπρακτη στάση στο μάθημα, στην αξιολόγηση; Πώς ο εργάτης αν δεν απειθαρχεί στην εργοδοσία; Ποιο το περιεχόμενο της συμμαχίας στη γειτονιά, αν οι κομμουνιστές, τα πιο χειραφετημένα τμήματά της, όχι μόνο πρωτοστατούν για κάθε πρόβλημα, αλλά ταυτόχρονα προετοιμάζουν σε ετοιμότητα για το ενδεχόμενο επερχόμενου πολέμου, ανοίγουν τη συζήτηση για το πώς θα εξασφαλίζουν την τροφοδοσία της γειτονιάς, την περιφρούρηση του αγώνα, διαφωτίζουν για να είναι ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον οπορτουνισμό. Μπορεί σήμερα ο αγρότης που βγήκε στο δρόμο με πολυήμερο αγώνα, να μείνει στα αιτήματα επιβίωσης; Την επόμενη χρονιά δε θα μπορεί καν να παράγει. Η ίδια η ζωή βάζει το ζήτημα, ποια η προοπτική του; Μέσα στην ΕΕ της επεκτατικής διαχείρισης, του ΣΥΡΙΖΑ και λοιπών, ή μήπως έξω από την ΕΕ με ένα «μεταβατικό πρόγραμμα πάλης» και απείραχτα τα μονοπώλια;

Δεν αφορά τα εργατικά σωματεία, για παράδειγμα η πείρα της Αργεντινής, η έλλειψη οργανωμένων δυνάμεων μέσα στα εργοστάσια την κρίσιμη ώρα; Ποιος θα μεταδώσει αυτό το αρνητικό δίδαγμα στην εργατική τάξη, αν όχι ο κομμουνιστής εργάτης, αν όχι το ταξικό σωματείο;

θα μπορούσε το ΚΚΕ να έχει διαφορετική στρατηγική - τακτική; θα ήταν επαναστατικό; Το ΚΚΕ, ξεχωρίζει στο περιεχόμενο του αγώνα, τη γραμμή ρήξης με την ΕΕ, τη θέση για αποδέσμευση με λαϊκή εξουσία. Την κατεύθυνση πάλης ενάντια στα μονοπώλια, υπολογίζοντας τη σχέση οικονομίας - πολιτικής.

Η λαθροχειρία, που γίνεται από διαφωνούντες, με επιλεκτική χρησιμοποίηση αποφάσεων του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, ή με αποσπάσματα εργασιών των κλασικών, είναι επικίνδυνη, καθώς απουσιάζει ένας βασικός όρος της θεωρητικής αντιπαράθεσης, η αναφορά των ιστορικών συνθηκών μέσα στις οποίες πάρθηκε εκείνη ή η άλλη απόφαση. Απουσιάζει το ιστορικό δίδαγμα που προκύπτει εκ του αποτελέσματος για μια σειρά ζητήματα που το Κόμμα έχει τοποθετηθεί.

Εξάλλου, στην ιστορία του κομμουνιστικού κινήματος και στην κορύφωση της διαπάλης, δε δόθηκε ευθεία απάντηση υπέρ της μεταρρύθμισης. Ιστορικά ΚΚ πάντα στο όνομα του σοσιαλισμού πάλευαν και πάντα τελικά τον απαρνιόντουσαν, με «κινέζικους, γαλλικούς, λατινοαμερικάνικους» δρόμους για το σοσιαλισμό. Αυτός ο σοσιαλισμός δεν είναι διόλου επικίνδυνος για το πολιτικό σύστημα, όπως δεν είναι οι «μεταβατικές, αριστερές, μετωπικές» κυβερνήσεις. Γιατί είναι διαχείριση.

Η «κοινοβουλευτική» αντίληψη της κοινωνικής κίνησης, ταλαιπώρησε και το ΚΚΕ, που κατάφερε παλικαρίσια, με ταξική - επιστημονική δουλειά, να αφήσει πίσω του νεανικές αμαρτίες, να ανοίξει μέτωπο, να προχωρά αταλάντευτο, ωριμότερο. Αυτή προσαρμόζεται σήμερα με το επιχείρημα της εκλογικής αποδυνάμωσης του Κόμματος και την άποψη που λέει, «γιατί ενώ τα προβλήματα μεγαλώνουν ο κόσμος δεν τρέχει στο ΚΚΕ».

Και είναι εξηγήσιμος ο προβληματισμός στον κόσμο που εμπιστεύεται το Κόμμα, στην κοινωνία όπου ο παραγωγός απομονώνεται από το προϊόν της εργασίας του, σκέφτεται με ανάθεση, δεν πιστεύει στη δύναμή του. Για την πρωτοπορία όμως δεν μπορεί να υπάρχει αυτή η δικαιολογία. Δεν μπορεί να γίνεται «μέτρημα» με όρους αριθμητικών πλειοψηφιών και όχι με τη δυναμική της πολιτικής - ιδεολογικής υπεροχής εκφρασμένης στη συγκέντρωση δυνάμεων για τη στρατιά της επανάστασης.

Οι Θέσεις του 19ου Συνεδρίου αποτελούν δείγμα ωρίμανσης του Κόμματος, συνέχεια και καρπό των επεξεργασιών του 18ου και του Δοκιμίου. Δείχνουν ξεκάθαρα το δρόμο που πρέπει να πάρει η εργατική τάξη, μαζί με τα σύμμαχα στρώματα για την αλλαγή τάξης στην εξουσία. Δείχνουν κρυστάλλινα τον πρωτοπόρο ρόλο που πρέπει να έχει ένα ΚΚ και σήμερα σε συνθήκες προετοιμασίας του υποκειμενικού παράγοντα, και κατά την περίοδο της επαναστατικής κατάστασης, αλλά και κατά τη σοσιαλιστική οικοδόμηση.

Αποτελεί ζήτημα κατά πόσο οι οργανώσεις έχουν μπει μπροστά στο να προωθηθεί η στρατηγική του Κόμματος, όχι με μηχανιστική νοοτροπία. Νομίζω ότι ένα βασικό ζήτημα που πρέπει να μας απασχολήσει είναι από όλες τις αποφάσεις που παίρνουμε στα όργανα καις τις ΚΟΒ (π.χ., αναδιάταξη ΚΟΒ - οικονομικά πλάνα κ.τ.λ.), τι μας μένει και γιατί το κάνουμε, αν υπάρχει ενιαία αντίληψη στο σύνολο των κομματικών μελών για την αναγκαιότητα υλοποίησης μιας απόφασης, που δεν είναι μια απόλυτη - υπέρτατη ιδέα, αλλά εξυπηρετεί τη στρατηγική του Κόμματος. Παρόμοια από όλες τις δράσεις που κάνουμε (λαϊκές επιτροπές - χαράτσια - παραστάσεις διαμαρτυρίας - χρυσός - περιφρούρηση απεργίας ή μια κομματική εκδήλωση), τι μας αφήνουν και σε επίπεδο μορφών οργάνωσης, στη στρατολογία και στην πολιτικοποίηση των μαζών. Είναι γεγονός πως και μέσα στην Οργάνωση (λόγω και κακής λειτουργίας πολλών ΚΟΒ), πολύ περισσότερο στον περίγυρό μας, το ζήτημα τι εξυπηρετεί κάθε δράση και τι θέλω να μου μείνει είναι κάπως θολό.

Αν όπως λέμε, και σωστά, βασικό μας μέλημα σήμερα είναι η συγκέντρωση δυνάμεων σε αντιμονοπωλιακή - αντικαπιταλιστική κατεύθυνση, αυτό σημαίνει ότι όλη μας η δράση πρέπει να διαπνέεται από τέτοια χαρακτηριστικά. Π.χ., αν και εννοείται ότι κρίκος θα είναι τα προβλήματα των λαϊκών οικογενειών και σωστά θα ανοίξουμε σχέδιο δράσης προς ανακούφισή τους, για τα χαράτσια, τις κατασχέσεις, απολύσεις σε έναν χώρο, προβλήματα σίτισης - στέγασης - μεταφορών στα ΑΕΙ-ΤΕΙ κ.τ.λ., αυτό θα είναι τουφεκιά στον αέρα αν οι κομμουνιστές σε όποια έκφανση της λαϊκής συμμαχίας δεν μπουν μπροστά, όχι μόνο στη διεκδίκηση (μπορεί να είναι και το εύκολο αυτό), αλλά και στο ιδεολογικό μέτωπο, στην πολιτικοποίηση της συνείδησης.

Η ίδια η δράση μας, η επαφή με αυτόν τον κόσμο, πρέπει να προσανατολίζεται, να στοχεύει τελικά στο ζήτημα ότι ο καπιταλισμός στο μονοπωλιακό του στάδιο δεν μπορεί να δώσει τίποτα, αντίθετα θα τον εξαθλιώνει ακόμα πιο πολύ. Να βοηθάμε τον κόσμο δίπλα μας με όλους τους τρόπους (ο πολιτισμός βοηθά), να αντιλαμβάνεται ότι χαΐρι σε αυτόν τον τόπο θα δει μόνο στη λαϊκή εξουσία, στο σοσιαλιστικό κράτος.

Γιατί, ενώ υπάρχει τέτοια ανάπτυξη της τεχνολογίας, υπάρχουν απίστευτες παραγωγικές δυνατότητες (ενεργειακές πηγές - ορυκτός πλούτος κ.τ.λ.), να υπάρχει ανεργία 30%;

Γιατί, ενώ υπάρχουν χιλιάδες σπίτια απούλητα, να υπάρχουν άστεγοι και τα νέα ζευγάρια να στενάζουν με τα ενοίκια;

Μπορούμε να γεμίσουμε σελίδες με γιατί. Ολες οι δυνατότητες της χώρας μας θα απελευθερωθούν μόνο με την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής, με κεντρικό επιστημονικό σχεδιασμό, έξω από τις λυκοσυμμαχίες.

Είναι σίγουρο ότι όσο θα δίνουμε στην εργατική τάξη, στους φτωχούς αυτοαπασχολούμενους, στη φτωχή αγροτιά, στη νεολαία την προοπτική, καλύτερα θα εντάσσονται και στον αγώνα, και όχι στην πρώτη δυσκολία να χάνουμε κόσμο. Οσο θα κάνουμε εκπτώσεις και θα φοβόμαστε, θα είναι δύσκολα, και θα έχουμε και εμείς ευθύνη στο να έχει ο κόσμος κοινοβουλευτικές αυταπάτες, στο να κυριαρχεί η αντίληψη ότι «τίποτα δεν αλλάζει».

Οσο στα λαϊκά στρώματα θα κυριαρχεί η άρχουσα ιδεολογία περί αναποτελεσματικότητας των αγώνων, περί φιλολαϊκής διεξόδου από την κρίση με μια άλλη κυβέρνηση και συνολικά ιδεολογήματα του αντιπάλου, θα συνεχίζουν να μην οργανώνονται, να ψάχνουν λύσεις από σωτήρες, να αναθέτουν τη διαχείριση της φτώχειας.

Στην πίεση που δεχτήκαμε και θα δεχτούμε ακόμα πιο έντονα, γιατί δεν έγινε κυβέρνηση της αριστεράς με τον ΣΥΡΙΖΑ, δεν μπορούμε να απαντάμε απλά με επίθεση στον ΣΥΡΙΖΑ, ότι είναι υπέρ του ευρωμονόδρομου ή ότι είναι αφερέγγυος. Σωστά αυτά αλλά πρέπει να δώσουμε στον εργαζόμενο να καταλάβει ότι το ΚΚΕ ποτέ δεν πρόκειται να πέσει στην παγίδα - να εγκλωβιστεί σε κυβέρνηση στα πλαίσια του καπιταλισμού, όχι από κάποιο ταμπού, αλλά ακριβώς γιατί το ζήτημα είναι να παλέψουμε για αλλαγή τάξης στην εξουσία. Αυτό θέλει δουλειά και δεν είναι υπόθεση μιας ατάκας. Χαρακτηριστικά οι ναυτεργάτες κρίνουν θετικά ότι στην πρόσφατη απεργία κατανοήθηκε πως αντίπαλος δεν είναι μόνο η κυβέρνηση και ένα υπουργείο, αλλά μια ολόκληρη τάξη, και το πιο αντιδραστικό τμήμα της, το εφοπλιστικό κεφάλαιο, ή σήμερα στα ΑΕΙ (1 μήνα κατάληψη), σχολές για συγχωνεύσεις, τι θα μείνει από αυτόν τον αγώνα στους σπουδαστές; Θα προβληματιστούν ότι χρειάζεται Ενιαία Ανώτατη Εκπαίδευση στην υπηρεσία του λαού και της εξουσίας του; Θα συνεχίσουν το επόμενο διάστημα να είναι στους αγώνες; Οι σύντροφοί μας στις σχολές θα καταξιώνονται σαν οργανωτές της πάλης;

Και βέβαια όσον αφορά τον συμβιβασμό συμμετοχής στο κοινοβούλιο, νομίζω χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα της Γ' Διεθνούς από το 1922: «Σήμερα το κοινοβούλιο για τους κομμουνιστές δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να είναι θέατρο ενός αγώνα για τις μεταρρυθμίσεις, για την καλυτέρευση της κατάστασης της εργατικής τάξης, όπως έγινε μερικές φορές στην προηγούμενη εποχή. Το κέντρο του βάρους της σημερινής πολιτικής ζωής έχει ξεπεράσει οριστικά τα κοινοβουλευτικά όρια. Το επαναστατικό επιτελείο της εργατικής τάξης ενδιαφέρεται να έχει επίσης τους φωστήρες του μέσα στα αστικά κοινοβουλευτικά σώματα για να ευκολύνει το καταστρεπτικό τους έργο».

Για να μπορέσουμε όμως να δίνουμε τέτοια μάχη, αποκάλυψης της σαπίλας του καπιταλισμού, αντίκρουσης των ιδεολογημάτων του οπορτουνισμού, ανάδειξης του άλλου δρόμου ανάπτυξης, είναι απαραίτητο να ζωντανέψει η λειτουργία και δράση σε όλα τα επίπεδα των ΚΟΒ. Η ΚΟΒ είναι αυτή που πρώτη πρέπει να μάθει να συζητά για τη δράση της, να την κρίνει όχι βάσει αυθαίρετων κριτηρίων, αλλά βάσει αυτών που θέτει η στρατηγική μας. Η ΚΕ δεν απολογείται βάσει των εκλογικών αποτελεσμάτων, αλλά θέτει κριτήρια (οικοδόμηση σε χώρους στρατηγικής σημασίας - ανασύνταξη εργατικού κινήματος κ.τ.λ.).

Συμφωνώ και με τα 3 κείμενα της ΚΕ.