Κορυφώνονται στο παρασκήνιο οι διεργασίες με στόχο την πραγματοποίηση μιας "ουσιαστικής" πρώτης συνάντησης, μετά την κρίση της Ιμιας, των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας. Αυτή η επαφή, εκτός απρόοπτου θα πραγματοποιηθεί το προσεχές Σάββατο στο Βουκουρέστι, στο περιθώριο της συνάντησης των χωρών που μετέχουν στον Οργανισμό της Παρευξείνιας Συνεργασίας και όπως εκτιμούν πηγές του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, θα αποτελέσει αποφασιστικό βήμα προς το τραπέζι του ελληνοτουρκικού διαλόγου. Προς το παρόν πάντως, όπως σημειώνουν κύκλοι του υπουργείου Εξωτερικών, οι διαβουλεύσεις που πραγματοποιούνται στο παρασκήνιο αφορούν στη διαδικασία του ελληνοτουρκικού διαλόγου. Η ατζέντα, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο θα πραγματοποιηθεί ο διάλογος αποτελούν θέματα τα οποία δεν αναμένεται να ξεκαθαρίσουν πριν περάσει το καλοκαίρι. Το διάστημα αυτό κρίνεται απαραίτητο προκειμένου να καλλιεργηθεί η ιδέα του διαλόγου στην κοινή γνώμη των δύο χωρών, αλλά - κυρίως - για να ισχυροποιηθούν οι κυβερνήσεις των Κ. Σημίτη και Μ. Γιλμάζ, οι οποίες αντιμετωπίζουν ισχυρότατες αντιδράσεις στην προσπάθειά τους να προχωρήσουν στην υλοποίηση των αμερικανικών ιδεών για τη διευθέτηση των προβλημάτων στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Στην Αθήνα διπλωματικές πηγές επισημαίνουν πως η Ουάσιγκτον φροντίζει με επιμέλεια να συντηρεί και να προωθεί τις πάγιες θέσεις της για την ελληνοτουρκική προσέγγιση μέσα από έναν εφ' όλης της ύλης διάλογο, ο οποίος φυσικά θα πραγματοποιηθεί υπό την αιγίδα της. Στο πλαίσιο αυτό, όπως υποστηρίζουν οι ίδιες πηγές, εντάσσεται και η επίσκεψη του Αμερικανού υφυπουργού Εξωτερικών Τζ. Κόρνμπλουμ, ο οποίος την προσεχή Πέμπτη θα συναντηθεί στην Αθήνα με τον πρωθυπουργό Κ. Σημίτη. Στις επαφές του με την ελληνική κυβέρνηση ο Αμερικανός αξιωματούχος, αναμένεται εκτός των άλλων να αναθερμάνει τη συζήτηση για την Οικοδόμηση Μέτρων Εμπιστοσύνης στο Αιγαίο, τα οποία σύμφωνα με την εκτίμηση παραγόντων του υπουργείου Εξωτερικών είναι δυνατό να αποτελέσουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορεί να εξελιχθεί ο ελληνοτουρκικός διάλογος.

Η ελληνική κυβέρνηση, σύμφωνα με τις επίσημες τοποθετήσεις της, αρνείται να αποδεχτεί μια εφ' όλης της ύλης ελληνοτουρκική συζήτηση και αντιπροτείνει ως διαδικασία την προσέγγιση βήμα προς βήμα. Με την τακτική αυτή η Αθήνα, επιχειρεί να περιορίσει την ατζέντα των συνομιλιών και - κυρίως - να αντιμετωπίσει τις έντονες διαφωνίες και αντιρρήσεις στο εσωτερικό.

Ωστόσο, η ατζέντα του ελληνοτουρκικού διαλόγου, σύμφωνα με τις πάγιες θέσεις της αμερικανικής διπλωματίας, πρέπει να είναι ανοιχτή σε όλα τα θέματα που η Αγκυρα έχει καταφέρει να αναγορεύσει σε ελληνοτουρκική διαφορά. Η πραγματοποίηση στις 26 Απρίλη Συνεδρίου για τη Θράκη και τη μουσουλμανική μειονότητα, που οργανώνει μεικτή επιτροπή βουλευτών και γερουσιαστών στις ΗΠΑ, σύμφωνα με την εκτίμηση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, εντάσσεται στις συντονισμένες αμερικανοτουρκικές προσπάθειες για τον εμπλουτισμό την ατζέντας των ελληνοτουρκικών συνομιλιών. Αλλωστε, ούτε η Ουάσιγκτον ούτε η Αγκυρα απέκρυψαν ποτέ πως επιθυμούν μια συνολική διευθέτηση των προβλημάτων στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Την άποψη αυτή υπογράμμισε σε συνέντευξή του στην εφημερίδα "Ελεύθερος Τύπος" ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Ε. Γκιονεντσάι, ο οποίος επανέλαβε πως η χώρα του προσεγγίζει τα ελληνοτουρκικά προβλήματα ως ενιαίο σύνολο. Ωστόσο, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών δεν απέκλεισε (και αυτό είναι μια νέα θέση της Αγκυρας) την παραπομπή του συνόλου των προβλημάτων στο δικαστήριο της Χάγης.

Η ελληνική κυβέρνηση, αφού δεν απέδωσαν οι προσπάθειες που κατέβαλε για τη ματαίωση ή την αναβολή του Συνεδρίου για τη Θράκη, επιχειρεί να διασκεδάσει τις εντυπώσεις προβάλλοντας την άποψη πως η Ελλάδα δεν έχει να φοβηθεί τίποτε από τέτοιου είδους συζητήσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες, τις ελληνικές απόψεις στο Συνέδριο αυτό θα εκφράσει ο ελληνικής καταγωγής καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Ινδιάνας, κ. Κουφουδάκης.

"Σκληρή" χαρακτήρισε ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, Νουρετίν Νουρκάν, τη ρηματική διακοίνωση που επέδωσε η Αγκυρα στον Ελληνα πρεσβευτή στην Τουρκία, Δ. Νεζερίτη, για το επεισόδιο που σημειώθηκε χτες ανοιχτά του Καστελόριζου.

Σύμφωνα με την τουρκική εκδοχή, ελληνικό πλοίο καταδίωξε και πυροβόλησε κατά τουρκικού αλιευτικού μέσα σε τουρκικά ύδατα.

Ο Ελληνας πρεσβευτής στην Αγκυρα, απέρριψε τις τουρκικές αιτιάσεις, υπογραμμίζοντας ότι το τουρκικό σκάφος ΝΤΕΡΙΑΝ Ι μετέφερε στο Καστελόριζο οκτώ Ιρανούς λαθρομετανάστες, οι οποίοι μάλιστα συνελήφθησαν από τις ελληνικές αρχές.

Το τουρκικό σκάφος, σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, δεν υπάκουσε στις κλήσεις του κυβερνήτη του ελληνικού σκάφους, αλλά ανέπτυξε μεγάλη ταχύτητα με σκοπό να εμβολίσει το περιπολικό του λιμενικού. Το ελληνικό σκάφος καταδίωξε μέχρι την οριογραμμή το τουρκικό σκάφος και έριξε εναντίον του προειδοποιητικές βολές.

Παρ' όλα αυτά πάντως, τόσο ο Ελληνας πρεσβευτής σε δηλώσεις του, όσο και κύκλοι του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, έλεγαν ότι το συγκεκριμένο επεισόδιο δεν πρόκειται να επηρεάσει την προγραμματισμένη για το ερχόμενο Σάββατο συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας και της Τουρκίας.

Στην Αθήνα κύκλοι του υπουργείου Εξωτερικών χαρακτήριζαν το επεισόδιο "συνηθισμένο", το οποίο η Αγκυρα επιχειρεί να διογκώσει για ευνόητους λόγους.

Πέντε νομοσχέδια μαζεμένα κατέθεσε η κυβέρνηση χτες στη Βουλή. Συγκεκριμένα:

- Σχέδιο νόμου με το οποίο προβλέπεται μεταφορά αρμοδιοτήτων από το Υπουργικό Συμβούλιο σε άλλα κυβερνητικά όργανα. Από τις διατάξεις του νομοσχεδίου ορίζεται ότι ορισμένες αρμοδιότητες του Υπουργικού Συμβουλίου μεταφέρονται σε άλλα κυβερνητικά όργανα "αρμόδιους και συναρμόδιους υπουργούς". Ακόμη, το Υπουργικό Συμβούλιο μπορεί με πράξεις του να μεταβιβάζει σε μέλος ή μέλη του την άσκηση των αρμοδιοτήτων του ή να καταργεί αυτές. Επίσης, δύναται να ορίζεται ότι αρμοδιότητες της κυβέρνησης μπορούν να ασκούνται από το ίδιο το Υπουργικό Συμβούλιο.

- Σχέδιο νόμου για τον "εκσυγχρονισμό των ΔΕΚΟ"

- Σχέδιο νόμου με το οποίο κυρώνεται η σύμβαση ανάμεσα στο ελληνικό δημόσιο και την κοινοπραξία ΑΤΡ για το έργο της μελέτης, προμήθειας, εγκατάστασης και θέσης σε λειτουργία του μηχανολογικού και ηλεκτρολογικού εξοπλισμού των υδροηλεκτρικών σταθμών Συκιάς και Πευκοφύτου.

- Σχέδιο νόμου με το οποίο κυρώνεται η 151 Διεθνής Σύμβαση εργασίας για την προστασία του δικαιώματος οργάνωσης και τις διαδικασίες καθορισμού των όρων απασχόλησης στη δημόσια διοίκηση.

- Σχέδιο νόμου με το οποίο κυρώνεται η 154 Διεθνής Σύμβαση για την προώθηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων στο δημόσιο.

Κ. Σημίτης

Μ. Γιλμάζ