ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Τετάρτη 15 Δεκέμβρη 2004
Σελ. /40
Ρεπερτόριο υψηλών απαιτήσεων
«Χειμωνιάτικο παραμύθι» στο «Αμόρε»

«Εντα Γκάμπλερ» στο «Κάππα»
«Εντα Γκάμπλερ» στο «Κάππα»
Το «Θέατρο του Νότου» ανέβασε το σαιξπηρικό «Χειμωνιάτικο παραμύθι», προσφέροντας μια νέα μετάφρασή του, φιλοτεχνημένη με ποιητικό αίσθημα, πλούσια, πνευματώδη, θεατρικά γάργαρη γλώσσα από τον ηθοποιό Νίκο Χατζόπουλο, έναν πραγματικά καλλιεργημένο διανοούμενο του θεάτρου, ο οποίος με το «Η ζωή είναι ένα όνειρο» του Καλντερόν, και τώρα με το δύσκολο μεταφραστικά, λόγω της ποιητικής γραφής, του διπολικού κωμικοδραματικού μύθου και του αλληγορικού χαρακτήρα του «Χειμωνιάτικου παραμυθιού» ανεβάζει υψηλά την ποιότητα της θεατρικής μετάφρασης. Ο Σαίξπηρ, με «δάνεια» έργων και δημιουργών του παρελθόντος (εδώ των Παντόστο, Πλουτάρχου, Οβιδίου, του μύθου της Περσεφόνης και της ευριπιδικής «Αλκηστης» που πεθαίνει και «ανασταίνεται») πλάθει έναν πολύσημο μύθο για τον αέναο κύκλο των εποχών, της φύσης και του ανθρώπου (γέννηση, άνθηση, θάνατος, ανάσταση κ.ο.κ). Με «υλικά» της ανθρώπινης πραγματικότητας και της φαντασίας συνθέτει μια πολυεπίπεδη χωροχρονικά κωμικοτραγική αλληγορία για τους αλληλοδιάδοχους κύκλους ευτυχίας και δυστυχίας του ανθρώπου, τον έρωτα και τη ζήλια, το δίκιο και το άδικο, τη μητρότητα και τη φιλία, την εξυπνάδα και τη βλακεία, την ανθρωπιά και τη σκληρότητα, με «ήρωες» βασιλιάδες, άρχοντες, υπηρέτες μέσα σε παλάτια, αλλά και με βοσκούς και βοσκοπούλες στην ύπαιθρο, κι ανθρώπους της θάλασσας και των δρόμων.

«Μολιέρος» στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού
«Μολιέρος» στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού
Συστήνοντας στους αναγνώστες μας να δουν αυτό το πανανθρώπινο σαιξπηρικό «παραμύθι», για να μη μειώσουμε την απόλαυση που προσφέρει, δε θα αναφερθούμε στο μύθο του. Την απόλαυση επαυξάνουν η ελκυστική, πολύ ενδιαφέρουσας και συγκροτημένης άποψης, σκηνοθεσία (Λίλο Μπάουρ), το λιτό σκηνικό και τα όμορφα κοστούμια (Ελλη Παπαγεργακοπούλου), οι ατμοσφαιρικοί φωτισμοί (Μελίνα Μάσχα), η «παιγνιώδης» μουσική (Cotik και Λαέρτης Μαλκότσης) καλοδιδαγμένη φωνητικά (Μάρθα Φριτζήλα) και οι ερμηνείες. Ορθότατα, η σκηνοθέτρια αντιμετώπισε διττά το έργο. Στο πρώτο μέρος του, με ποιητικότητα, αλλά και ρεαλισμό «διάβασε» την αλληλουχία δραματικών έως και τραγικών καταστάσεων που προκάλεσε η τυφλή ερωτική ζήλια. Το δεύτερο μέρος σαν λαογραφική παραμυθία, σαν παιγνιώδες «γαϊτανάκι» μεταξύ αλήθειας και φαντασίας. Η σκηνοθεσία γονιμοποιήθηκε από όλους τους ηθοποιούς. Ιδιαίτερα, όμως, με τις πολύμορφης γκάμας εξαιρετικές ερμηνευτικές μεταμορφώσεις της Μαρίας Σκουλά, με τη μεταμορφωτική ικανότητα, το χιούμορ, την ευλύγιστη κίνηση και τις μουσικές γνώσεις του Λαέρτη Μαλκότση, την κωμικότητα του Γιώργου Συμεωνίδη, την υποκριτική δύναμη του Ιερώνυμου Καλετσάνου. Πολύ καλές ήταν και οι ερμηνείες των Μαρίας Καλλιμάνη, Κώστα Βασαρδάνη, Κώστα Φιλίππογλου, Μαίρης Λούση, Πέτρου Αλατζά.


«Χειμωνιάτικο παραμύθι» στο «Αμόρε»
«Χειμωνιάτικο παραμύθι» στο «Αμόρε»

ΘΥΜΕΛΗ


«Εντα Γκάμπλερ» στο «Κάππα»

Στη σκηνή του θεάτρου «Κάππα» στεγάζει το Εθνικό Θέατρο την ιψενική «Εντα Γκάμπλερ». Εργο, που θα μπορούσε να το δει κανείς σαν τραγικής διάστασης θεματολογικό αντίποδα της «Νόρας». Η ιψενική «Νόρα» διακήρυξε την ακέραιας ηθικής απελευθέρωση - χειραφέτηση της γυναίκας από τα δεσμά - θεσμούς της αστικής κοινωνίας και τον άντρα - αφέντη (πατέρα ή σύζυγο) με την εγκατάλειψη του συζυγικού «κουκλόσπιτου» και την έξοδό της στην εργασία και στην κοινωνία. Η Νόρα είναι μια κατάφαση στη ζωή και μάλιστα σε μια νέα ζωή. Η Εντα Γκάμπλερ μια άρνηση στη ζωή. Η Εντα παραμένει «δέσμια» των αξιών, συνηθειών, τρόπου ζωής της αστικής καταγωγής της και του στρατηγού πατέρα της. Αντί να κάνει ό,τι ποθεί η καρδιά της, να ακολουθήσει τον έρωτά της, έναν φτωχό αλλά ιδιοφυή συγγραφέα, δέχεται να παντρευτεί έναν μικροαστό, ασήμαντο αλλά με «προοπτικές» επιστήμονα, ο οποίος για χάρη της καταχρεώνεται, για να αγοράσει μια παλιά αριστοκρατική έπαυλη, που εκείνη ήθελε. Η αστική νοοτροπία της, η μεγαλομανία και εγωπάθειά της, ο «θαμμένος» έρωτάς της, η ταπεινή καταγωγή και η μετριότητα του υποταγμένου στη γοητεία της συζύγου, η απέχθειά της στην πιθανότητα να γεννήσει μαζί του παιδί, η αβάσταχτη απραξία της, η μεγαλεπήβολη αλλά μελαγχολική έπαυλη, η ζήλια που της ξυπνά η σχέση του άντρα που αγάπησε με μια άλλη γυναίκα και ένα σπουδαίο έργο που εκείνος μπόρεσε να γράψει, αλλά όχι ο άντρας της, κι ένας «φίλος» που εκβιαστικά θέλει να την κάνει ερωμένη του, την «πνίγουν». Την κάνουν φορέα του κακού, της «ύβρεως». Περιφρονεί τον άντρα της, ξανασπρώχνει τον αγαπημένο της στο πιοτό, του δίνει περίστροφο για να αυτοκτονήσει, του καίει το έργο του, και τελικώς απελπισμένη αυτοκτονεί, με το περίστροφο του πατέρα της - σύμβολο της «θνησιγενούς» αστικής τάξης.

Το βαθύτατο κοινωνικό μήνυμα, αλλά και το «σκοτεινό» κλίμα του ιψενικού δράματος, σε μια όμορφη μετάφραση (Γιώργος Δεπάστας) αναδείχτηκε από τη σκηνοθεσία της Νικαίτης Κουντούρη (η ίδια υπογράφει και την αχρείαστη σε ένα τόσο σπουδαίο έργο διασκευή). Την ανάδειξη αυτών των στοιχείων υπηρέτησαν και το μοντερνιστικό γκριζόμαυρο σκηνικό και τα κοστούμια (Γιώργος Πάτσας) και οι σκιώδεις φωτισμοί (Λευτέρης Παυλόπουλος). Η «νοικοκυρεμένη», αλλά όχι ιδιαίτερης πνοής σκηνοθεσία, απέδωσε και λίγο - πολύ «νοικοκυρεμένες» ερμηνείες. Οι σημαντικότερες και με μεγαλύτερο βάθος ήταν οι ερμηνείες των Σοφοκλή Πέππα και Θέμι Πάνου. Απλότητα και αλήθεια οι ερμηνείες της Ειρήνης Ιγγλέση και Μελίνας Μαμβακά. Περιγραφικότητα της Χρύσας Σπηλιώτη. Η ικανότατη Φιλαρέτη Κομνηνού πρέπει να αντιπαλέψει τις μανιερισμένες «ευκολίες» και την πόζα της. Ο ταλαντούχος Κώστας Ζαχαράκης διεκπεραίωσε έναν αντίθετο με την ιδιοσυγκρασία του ρόλο.


«Μολιέρος» από το Εθνικό Θέατρο

Στην Πειραματική Σκήνη του Εθνικού Θεάτρου, οι θεατρόφιλοι μπορούν να δουν μια από τις καλύτερες παραστάσεις του φετινού χειμώνα, σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού, με το πρωτοπαρουσιαζόμενο στην Ελλάδα έργο του Μιχαήλ Μπουλγκλάκοφ «Μολιέρος (εταιρία υποκριτών)». Η πολύ καλή μετάφραση είναι του Λεωνίδα Καρατζά. Τη μετάφραση των στίχων και τα κείμενα των τραγουδιών υπογράφει ο σημαντικός ποιητής Στρατής Πασχάλης. Την αρμόζουσα στο ιστορικό πλαίσιο και στο σατιρικό χαρακτήρα του έργου μουσική ο Θοδωρής Αμπατζής. Το λιτότατο σκηνικό και τα πανέμορφα κοστούμια εποχής η Θάλεια Ιστικοπούλου. Την εκφραστικότατη κίνηση - χορογραφία Κυριάκος Κοσμίδης, την καλοδιδαγμένη ξιφασκία ο Γεννάδιος Πάτσης και τους ατμοσφαιρικούς φωτισμούς ο Ζαφείρης Επαμεινώνδας.

Ο Μπουλγκλάκοφ με το έργο αυτό πέτυχε με ένα σμπάρο πολλά τρυγόνια... Να κάνει θέατρο μέσα στο θέατρο. Να ιστορήσει την τελευταία περίοδο της ζωής, των ερώτων, της θεατρικής δημιουργίας του Μολιέρου, της εύνοιας που του πρόσφερε ο Λουδοβίκος ΙΔ' και της πολεμικής εναντίον του από την ιεροεξεταστική εκκλησιαστική ηγεσία, τα παραεκκλησιαστικά φερέφωνά της και τους «πράκτορές» της. Να σατιρίσει τον ανταγωνισμό, τη ζηλοτυπία, τον ελευθεριάζοντα βίο των θεατρίνων. Να καυτηριάσει, μέσω της ιστορίας του Μολιέρου, για παρόμοια φαινόμενα στο ρώσικο θέατρο της εποχής του.

Ο Στάθης Λιβαθινός ανέδειξε και εξισορρόπησε απολύτως όλες τις συνισταμένες του έργου. Με εξαίρεση κάποια αργορυθμία στο λόγο, η ευφρόσυνη παράστασή του διαθέτει παιγνιώδη ευρηματικότητα, αίσθηση του χιούμορ, κέφι, υψηλό αισθητικό γούστο και συνολικά καλοδιδαγμένες ερμηνείες, από ταλαντούχους, επί το πλείστον νέους ηθοποιούς, που καταθέτουν τον καλύτερο εαυτό τους για μια πολύ δημιουργική ατομική και συλλογική υποκριτική άμιλλα. Ολοι αξίζουν επαίνους και αναφοράς: Νίκος Καρδώνης, Δημήτρης Ημελλος, Δημήτρης Παπανικολάου, Γιάννης Μαυριτσάκης, Μαρία Σαββίδου, Στάθης Γράψας, Μαίρη Μπουγά, Γιώργος Φριντζήλας, Αρης Τρουπάκης, Ναταλία Στυλιανού, Σοφία Τσινάρη, Γιώργος Δάμπασης, Γεννάδιος Πάτσης, Ελένη Ρουσσινού, Ναταλία Στυλιανού, Βασίλη Ανδρέου.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ