ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 16 Μάρτη 2000
Σελ. /40
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΕΡΗΣ
«Σωσίβια λέμβος» (δοκίμια)

Σπούδασε νομικά, αλλά τον πλάνεψε η τέχνη του λόγου τόσο, ώστε να της αφοσιωθεί με άπειρο πάθος, ασκούμενος με ακάματο μόχθο και ακέραιο ήθος με όλες τις μορφές της - ποιητική, πεζογραφική, δοκιμιακή, μεταφραστική, θεατρολογική. Εικοσάχρονος, το 1975, εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή «Εν φαντασία και λόγω». Ακολούθησαν κι άλλες, καταξιώνοντάς τον σαν έναν από τους σημαντικούς ποιητές της γενιάς του. Στα είκοσι ένα του χρόνια, το 1976, άρχισε να ασκείται και στην κριτική θεάτρου με τόση μάλιστα ποιότητα, ώστε μετά το θάνατο του αλησμόνητου Τάσου Λιγνάδη να τον διαδεχτεί, έκτοτε, στη στήλη της κριτικής Θεάτρου στην εφημερίδα «Καθημερινή». Τα τελευταία χρόνια ασχολείται με εξαιρετική επιτυχία με τη μετάφραση (Αριστοφάνης, Μένανδρος, Μολιέρος, Μαριβώ, Ουίτμαν, Πρεβέρ, κ.ά.).

Ο λόγος για τον άξιο ποιητή, κριτικό Θεάτρου, δοκιμιογράφο (το 1996, του απονεμήθηκε το Κρατικό Βραβείο Κριτικής Δοκιμίου) Γιάννη Βαρβέρη και το τελευταίο βιβλίο του «Σωσίβια λέμβος», το οποίο κυκλοφόρησε στο τέλος του 1999, στα πλαίσια της αξιόλογης σειράς «Σκέψη, Χρόνος και Δημιουργοί» των εκδόσεων «Καστανιώτη». Το βιβλίο είναι «καρπός» της εικοσιπενταετούς «ερωτικής» εντρύφησής του σε «πολύτιμα» για εκείνον λογοτεχνικά κείμενα και θέματα. Μια «λέμβος» των λογοτεχνικών «ταξιδιών», η οποία ποθεί να διασώσει τη «μνήμη» λογοτεχνικών κειμένων και να μεταδώσει το ποιητικό κάλλος τους, πηγαίνοντας κόντρα «στους καιρούς μας τη γη την κακή», πιστεύοντας - δικαίως, κατά τη γνώμη και της στήλης - ότι «Ποίηση στην Ελλάδα υπάρχει, και διεκδικεί εύσημα αισθητικής πρωτοπορίας, κατά τη γνώμη δε πολλών, η ξένη ποιητική παραγωγή είναι εκείνη που θέτει υποψηφιότητα σύγκρισης με τη δική μας», αφού, όπως ορθά επισημαίνει, «και οι ελάσσονές μας είναι πολλοί και πραγματικά καλοί».

Ποιητής ο ίδιος, ξέρει καλά την πικρή αλήθεια. Οτι ο καιρός μας «θέλει κρέας, ακόμα και ωμό, ακόμη κι απ' το χώρο της ποίησης», καθώς η ανομολόγητη θέση της πλειοψηφίας των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, αλλά και των εκδοτικών οίκων είναι: «Η ποίηση ως ποίηση δε μας αφορά. Σπανίως μας χρησιμεύει ως άλλοθι(...)». Παρ' όλα αυτά, η ποίηση στην Ελλάδα «λουλούδι πείσμον κι αναίτιο, ανθίζει περισσότερο και μοσχοβολάει όσο πιο πολύ μένει απότιστο και περιφρονημένο».

Στο βιβλίο του, ο Γ. Βαρβέρης περιέλαβε σαράντα πέντε δημοσιευμένα και αδημοσίευτα δοκιμιακά κείμενά του και ομιλίες του. Κείμενα «ερωτικά», αλλά και που με στοχαστική κρίση αναφέρονται σε ποιητές και πεζογράφους μας της μεταπολεμικής γενιάς, αλλά και σημαντικούς νεότερους. Στη φύση και τη λειτουργία της λογοτεχνίας. Στη σχέση λογοτεχνίας - κοινωνίας και λογοτεχνίας - κριτικής. Στη δεοντολογία της θεατρικής κριτικής. Αλλά και σε αναμνήσεις των παιδικών του χρόνων - από την πλατεία Ομονοίας, από τους ηθοποιούς συγγενείς του, από παραστάσεις που είδε και από ονομαστούς καλλιτέχνες που γνώρισε.


Α. Ε

«Θεραπαινίδα» της δραματουργίας

Ανέκαθεν, ελάχιστοι αν όχι σπάνιοι ήταν οι εκδοτικοί οίκοι που συμπεριλάμβαναν στην εκδοτική παραγωγή τους το θέατρο, ιδιαίτερα τη δραματουργία - διακινδυνεύοντας μάλιστα οικονομικά, λόγω του περιορισμένου αναγνωστικού κοινού αυτού του είδους. Γι' αυτό και περιποιεί τιμή σε κάθε οίκο που δεν αφήνει στην αφάνεια το θέατρο, ελληνικό και ξένο. Ενας από τους λίγους οίκους που σήμερα «θεραπεύει» τη δραματουργία είναι η «Αγρα». Λόγω χώρου, θα αναφερθούμε συνοπτικά στους τίτλους των θεατρικών έργων που κυκλοφορούν στη σειρά «Θέατρο» της «Αγρας»:

Ξένο έργο: Λόρκα «Το κοινό - Κωμωδία χωρίς τίτλο» (εισαγωγή Ρ. Μ. Ναντάλ, μετάφραση Κοσμά Ξενάκη, με 12 σχέδια του Λόρκα). Πικάσο «Τα τέσσερα κοριτσάκια» (πρόλογος Μ. Λεϊρί, μετάφραση Ανδρέα Εμπειρίκου). Ανωνύμου (του ελισαβετιανού θεάτρου) «Ο Αρντεν απ' το Φέβερσαμ» (εισαγωγή-μετάφραση Σεραφείμ Βελέντζα). Μάρλοου «Δόκτωρ Φάουστους» (εισαγωγή Γιαν Κοτ, μετάφραση Κλείτου Κύρου, βραβείο Ελληνικής Εταιρείας Μεταφραστών Λογοτεχνίας). Μάρλοου «Εδουάρδος Β`» - «Η σφαγή των Παρισίων» (εισαγωγή-μετάφραση Σεραφείμ Βελέντζα). Μάρλοου «Ο Εβραίος της Μάλτας» (εισαγωγή-μετάφραση Σεραφείμ Βελέντζα). Μαριβώ «Ο θρίαμβος του έρωτα» - «Η κληρονομιά» - «Οι ψευδοεξομολογήσεις» - «Οι καλόπιστοι θεατρίνοι» (μετάφραση Ανδρέα Στάικου). Σέλεϊ «Οι Τσέντσι» (μετάφραση Κλείτου Κύρου- βραβείο Ελληνικής Εταιρείας Μεταφραστών Λογοτεχνίας). Μπ. Μ. Κολτές «Στη μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι» (μετάφραση Δημήτρη Δημητριάδη). Μπ. Μ. Κολτές «Ρομπέρτο Τσούκο» - «Ταμπατάμπα» - «Ενα υπόστεγο, στη Δύση» (επίμετρο του Πέτερ Στάιν, φωτογραφίες και εργογραφία του πρόωρα χαμένου συγγραφέα, μετάφραση Δημήτρη Δημητριάδη). Χ. Μίλερ «Κουαρτέτο» (μετάφραση Ελένης Βαροπούλου). Χ. Μίλερ «Μορφές από τον Ευριπίδη - Μήδειας Υλικό - Ηρακλής 2,5 και 13 Κείμενα» (εισαγωγή-μετάφραση Ελένης Βαροπούλου). Γκαίτε «Τουρκουάτο Τάσσο» (μετάφραση Στέλλας Νικολούδη ).

Ελληνικό έργο: Δημήτρης Δημητριάδης (τέσσερα βιβλία) με τα έργα «Το ύψωμα», «Η άγνωστη αρμονία του άλλου αιώνα», «Η αρχή της ζωής». Ανδρέας Στάικος «Η αυλαία πέφτει» (επίμετρο Ελ. Βαροπούλου). Β. Βασικεχαγιόγλου (τρία βιβλία) με τα έργα «Η δεισιδαίμων γη των φωνών», «Ο κανών», «Θρόνος Α» (το οποίο κλείνει μια τριλογία, την οποία αποτελούν τα τρία προαναφερόμενα έργα). Ματίνα Μοσχόβη «Ολες τις Κυριακές με βροχή». Μαρία Λαϊνά «Ενα κλεφτό φιλί». Σοφία Διονυσοπούλου «Νυχτοδία».

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΥΑΓΓ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ
«Μαρτυρίες - Εύβοια»

Με συγκίνηση αγγίζει κανείς τις μαρτυρίες για την οργάνωση, λειτουργία και δράση των κομμουνιστών στην Εύβοια την περίοδο 1941-1945, στα βιβλία «Μαρτυρίες - Εύβοια 5-8», τα οποία συνοδεύονται με φωτογραφίες.

Ποιος είναι συγγραφέας τους; «Τότε που το μπόι μας οι νεαροί αγωνιστές κομμουνιστές ΕΠΟΝίτες το μετράγαμε με τα φτερωτά - λυτρωτικά βήματα του ΕΑΜικού οράματος, του κόμματός μας της πρωτοπορίας», γεμάτος δέος αναθυμιέται για τα ύψη που ανέβηκε η γενναιότητα, η λατρεία στην πατρίδα, τη λευτεριά και τη λαοκρατία, ο Απόστολος Ευαγγ. Αποστολόπουλος, αγωνιστής από την Εύβοια, που τώρα συλλέγει μαρτυρίες και ντοκουμέντα...

Δεν αφήνει το παραμικρό λιθαράκι να διαφύγει, κάνοντας διαβήματα και εκκλήσεις παντού, σε αρμόδιους και μη, αντιμετωπίζοντας όπως τους πρέπει όσα προπαγανδιστικά κι αρνητικά συγγράμματα προσπάθησαν να αμαυρώσουν αγωνιστές ή να παραποιήσουν γεγονότα (Εύβοια 8).

Συνολικά ο συγγραφέας έχει εκδώσει 24 βιβλία (διηγήματα, αφηγήματα, ποιήματα), με θέμα την αντίσταση του λαού ενάντια στους κατακτητές και σήμερα σφετεριστές της προόδου του. Ολα τα βιβλία αφιερώνονται «σε όλους που πάλεψαν από τις γραμμές της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης για τη Λευτεριά και τη Λαοκρατία», και σε εκείνους που πρέπει να γνωρίσουν για να ριζώσει μέσα τους βαθιά εκείνο το μεγάλο Οραμα, που λαμπάδιασε και καθοδήγησε τους ΕΑΜικούς αγωνιστές. Γιατί «ποιος μπορεί να φανταστεί αγώνες ενός λαού ή ενός έθνους, Εθνικούς είτε κοινωνικούς, χωρίς να φανταστεί στην πρώτη γραμμή την άνοιξη του ανθρώπου, τη νεολαία;. Γιατί για να αντλήσει θάρρος και νέες δυνάμεις μόνο στη νεολαία μπορεί ν' απευθυνθεί είτε άτομο, είτε πολιτικός, είτε κοινωνικός οργανισμός».

(Απόστολος Ευαγγ. Αποστολόπουλος, 8671.404)


Ευγενία ΖΩΓΡΑΦΟΥ

ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

- Από τον «Καστανιώτη» στη σειρά «Σκέψη - Χρόνος και Δημιουργοί», κυκλοφόρησε ένας τόμος του Κωστή Μπαστιά με τίτλο «Φιλολογικοί περίπατοι - Συνομιλίες με 38 συγγραφείς του 20ού αιώνα». Η εισαγωγή και επιμέλεια του τόμου ανήκει στον κριτικό λογοτεχνίας Αλέξη Ζήρα.

- Από τον «Εξάντα» κυκλοφόρησαν: Το ενδιαφέρον και πρωτότυπο βιβλίο του Ροβήρου Α. Μανθούλη «Αρχαίο ερωτικό και συμποσιακό λεξιλόγιο», με πρόλογο του φιλολόγου Κώστα Γεωργουσόπουλου. Πρόκειται για μια πρώτη προσπάθεια συλλογής και καταγραφής όρων, λέξεων και εκφράσεων της ερωτικής και γενικά ηδονικής δραστηριότητας των αρχαίων Ελλήνων. «Η τελευταία νύχτα του αιώνα», τιτλοφορείται η ομαδική συλλογή διηγημάτων 19 γνωστών ανθρώπων των γραμμάτων, τεχνών, επιστημών και της πολιτικής για το τέλος του αιώνα.

- Από τις δικές του εκδόσεις, ο Θεόδωρος Ι. Αποστολόπουλος (Καμπούρογλου 34, ΤΚ 11144, Αθήνα, κυκλοφόρησε τα βιβλία του «Η θεωρία της "Αξίας" και της "Υπερ-αξίας" του Μαρξ». (κριτικό φιλοσοφικό δοκίμιο πάνω στο «Κεφάλαιο» του Μαρξ.«Η κριτική της πολιτικής φιλοσοφίας του Χέγκελ από τον Μαρξ» (κριτικό φιλοσοφικό δοκίμιο). «Περνώντας από το Παρίσι» (πρόκειται για ημερολόγιο του συγγραφέα, κατά την παραμονή του στο Παρίσι όπου σπούδασε).

- Από τον «Ιωλκό» κυκλοφόρησαν: Μια ογκώδης συλλογή (446 σελ.) του δημοσιογράφου Γιάννη Κορίδη, με «Τα ωραιότερα δημοτικά τραγούδια». Ο πρόλογος υπογράφεται από τον καθηγητή Λαογραφίας Μιχάλη Γ. Μερακλή. Η συλλογή κατατάσσει τα τραγούδια στις εξής κατηγορίες: Ακριτικά, ιστορικά κλέφτικα, της Εθνικής Αντίστασης, της αγάπης και του έρωτα, μοιρολόγια, της ξενιτιάς, παραλογές, ενώ περιέχει και βιβλιογραφία. Ενας τόμος με ιστορικά - φιλολογικά - βιβλιοκριτικά κείμενα του Αλέξη Γ. Κ. Σαββίδη, με τίτλο «Ποικίλα Δοκίμια». Το μυθιστόρημα του Σάκη Αθανασιάδη «Η συμμορία του απογεύματος». Το ταξιδιωτικό βιβλίο της Ρεβέκας Γαλανοπούλου - Τουρκοβασίλη «Προς Ανατολάς». Το βιβλίο του ποιητή Τάκη Σκανάτοβιτς με τίτλο «Περί φαντασίας και άλλα...», με 24 «καταχρηστικά δοκίμια», όπως τα χαρακτηρίζει ο συγγραφέας τους. Το παιδικό βιβλίο του Πέτρου Δ. Αργύρη «Τα γραμμένα δεν ξεγράφονται».

- Από τον «Κέδρο» κυκλοφόρησαν: Το βιβλίο του καθηγητή της θεωρίας της Κριτικής της Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Νάσου Βαγενά «Σημειώσεις από το τέλος του αιώνα» (κείμενα υπό μορφή επιφυλλίδων, κριτικών παρεμβάσεων και βιβλιοκρισιών για λογοτεχνικά και πολιτιστικά θέματα). Το μυθιστόρημα του γνωστού θεατρικού συγγραφέα και ποιητή Δημήτρη Μάνου, «Ιόβολος έρωτας». Το μυθιστόρημα της Ερσης Σωτηροπούλου «Ζιγκ - ζαγκ στις νερατζιές». Το μυθιστόρημα του Λουίτζι Μαλέρμπα «Ιθάκη για πάντα», εμπνευσμένο από το ομηρικό έπος (μετάφραση Τότα Τσάκου - Κουβερτίνο. Το μυθιστόρημα του Πάνου Θεοδωρίδη «Η δεξιά ερωμένη». Το μυθιστόρημα του Φρανσίσκο Γκόλντμαν «Ο μούτσος» (μετάφραση Γιώργος - Ικαρος Μπαμπασάκης). Το παιδικό βιβλίο της Μαίρη Μεταξά - Παξινού «Για το χταπόδι της αλληλούς».

- Από τον «Πατάκη» κυκλοφόρησαν: Η μελέτη της Ρούλας Κακλαμανάκη «ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ - Η ζωή και το έργο του». Το μυθιστόρημα του γνωστού Τούρκου τραγουδοποιού Ζουλφού Λιβανελί «Ο μεγάλος ευνούχος της Κωνσταντινούπολης», με πρόλογο του Μίμη Θεοδωράκη (μετάφραση Φραγκώ Καράογλαν). Το μυθιστόρημα της Γιουγκοσλάβας Σβετλάνα Βέλμαρ - Γιάνκοβιτς «Η Μίλιτσα Πάβλοβιτς στο σκοτάδι» (μετάφραση Μαριλένα Γεωργιάδου ). Το μυθιστόρημα του Γουόρεν Αντλερ «Παιχνίδια της τύχης», γνωστό από την κινηματογραφική μεταφορά του από τον Σ. Πόλακ (μετάφραση Γιούλη Μαδούρου). Το μυθιστόρημα της Σαμ Χάνα Μπελ «Η νύφη τον Δεκέμβρη» (μετάφραση Μαριλένα Αλεβίζου). Το μυθιστόρημα της Φρανσουάζ Σαντερναγκόρ «Η πρώτη σύζυγος» (μετάφραση Νάγια Οικονομοπούλου). Τα διηγήματα του Σάιρον Γκρίντζον «Ο ερωδιός λύνει τη σιωπή του». Τ ο μυθιστόρημα του Νίκου Μπαλάδη «Θολή ταυτότητα». Το βιβλίο του Οσκαρ Ουάιλντ «Τα γενέθλια της Ινφάντα» (εικονογράφηση - διασκευή για παιδιά από την Εφη Λαδά). Το βιβλίο για μικρά παιδιά του Ντέιβιντ Μακ Λι «Ο Ελμερ και ο Γουίλλυ».

- Από τα «Νέα Σύνορα» Α. Α. Λιβάνη», κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα της Χριστίνας Χονδρογιάννη «Είναι που δε χωρώ σε ξένα όνειρα».

- Από το «Στάχυ» κυκλοφόρησαν: Το μυθιστόρημα της Μαρίας Εσπινόζα «Γραφές του έρωτα» (μετάφραση Αναστασία Παπακωνσταντίνου). Ενα συλλογικό βιβλίο Ελλήνων και ξένων με τίτλο «Herbert Marcuse - Κριτική - Ουτοπία - Απελευθέρωση» (επιμέλεια των Γ. Μανιάτη, Γ. Σαγκριώτη, Α. Χρύση). Το ιστορικο-πολιτικό μυθιστόρημα του Παύλου Γαδ «Η ολοκλήρωση του λάθους». Το μυθιστόρημα του Θανάση Σκαμνάκη «Οι μικροί πολέμιοι του χρόνου και της φθοράς».

- Από τον « Γαβριηλίδη» κυκλοφόρησαν: Το βιβλίο της θεσσαλονικιάς Εβραίας Ροζίνα Ασέρ - Πάρδο «548 ημέρες με άλλο όνομα - Θεσσαλονίκη 1943 Μνήμες πολέμου» (Μνήμες της δεκάχρονης το 1943 Ροζίνας, που κράταγε ημερολόγιο ως άλλη Αννα Φρανκ). Το ποιητικό βιβλίο της Ρουμπίνας Θεοδώρου «Ωστικό κύμα».

- Σόνια Πυλορώφ - Σωτηρούδη «Από άλλη αλφαβήτα» (ποιήματα. Θεσσαλονίκη 1999). Χ. Π. Σοφίας «Ελικωνία» (ποίηση).

- Μαρίνας Ζωγράφου «Λεγεώνα της νύχτας» (ποίηση). Εκδόσεις «Γκοβόστη».

- Σώτης Τριανταφύλλου «Το εργοστάσιο των μολυβιών». (Μυθιστόρημα). Εκδόσεις « Γκοβόστη».

- « Γιώργος Ζιούτος (1903 - 1967)» (Επιστημονική συνάντηση στο Βόλο για τον ερευνητή, δημοσιογράφο και αγωνιστή της Αριστεράς. Επιμέλεια Κατερίνα Ζωητοπούλου - Μαυροκεφαλίδου. Εκδόσεις «Παρασκήνιο».

- Θανάση Φροντιστή «Πειραματόζωα». (ποίηση Β` έκδοση).

- Ηλία Σιμόπουλου «Οι κήποι του Νοέμβρη» (ποίηση).

- Πάνου Καπνιστή «1+1+1=1». (ποίηση, Εκδόσεις ΔΕΕΛ).

- Δημ. Σανιδά «Πετρωμένα δάκρυα» (Διηγήματα).

- Δημ. Π. Κρέμου «Χρονικό 1941 - 1944 Ημερολόγιο ενός Ελασίτη» (Εκδόσεις «Ο Πολίτης»).

- «Εμβόλιμον» (τεύχος 39-40 του 1999, με πλούσια όπως πάντα ύλη).



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ