ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Αρνήθηκαν στο ΚΚΕ το Επταπύργιο

Αποψη των φυλακών

Τα μνημεία είναι φορείς μνήμης επειδή σ' αυτά εμφύσησαν ζωή και πνοή, έργα και πράξεις ανθρώπων. Και εάν τα αρχαία μνημεία δεν είναι πια ενεργοί φορείς των ανθρώπινων πράξεων, τα νεότερα μνημεία διατηρούν ακόμα τις μνήμες ανθρώπων που ζουν, έχουν ακόμα τον απόηχο μιας ιστορίας πολύ κοντινής και σπουδαίας. Η μνήμη, η συλλογική ιστορική μνήμη, δεν είναι μνημείο; Και με ποια λογική διατηρείς μεν ένα μνημείο εξορίζοντας όμως τις μνήμες του;

Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο στην προχθεσινή του συνεδρίαση αρνήθηκε να παραχωρηθεί στο ΚΚΕ το Επταπύργιο της Θεσσαλονίκης για την πραγματοποίηση πολιτικού μνημοσύνου στις 21 Απριλίου. Η εκδήλωση, προγραμματισμένη την ημέρα που το 1967 η Ελλάδα έμπαινε στη μαύρη επταετία της δικτατορίας, είναι ένας φόρος τιμής στους ανθρώπους που μαρτύρησαν και εκτελέστηκαν σε «ωραίους και μεγάλους αγώνες» και η θεατρική παράσταση που ήδη στήθηκε, θα ξεκινούσε το μνημόνιο αυτών των αγώνων από τον Προμηθέα Δεσμώτη.

«Τα μνημεία δεν παραχωρούνται για πολιτικές και κομματικές εκδηλώσεις» και επιπλέον «στο χώρο γίνονται εργασίες αποκατάστασης». Μια κατά γράμμα ερμηνεία του νόμου, όταν την ίδια στιγμή για δεκάδες άλλα αιτήματα, το ΚΑΣ συνηθίζει να γνωμοδοτεί αναλόγως, υποτασσόμενο σε διάφορες σκοπιμότητες, πολιτικές, τοπικιστικές και άλλες, ακόμα και όταν πρόκειται για μνημεία που δεν αντέχουν την καταπόνηση της χρήσης.

Πρόκειται όμως και για «δικολαβικά» υποκριτική ερμηνεία του νόμου, που στην πραγματικότητα αποξενώνει και αφυδατώνει το Επταπύργιο από την ίδια του την ιστορία. Διότι εκτός από τη βυζαντινή του φάση, το Επταπύργιο είναι συνδεδεμένο με την πρόσφατη ιστορία αγώνων για Δημοκρατία και Ελευθερία και όπως χαρακτηριστικά υπενθύμισε μέλος του Συμβουλίου, «εκεί μαρτύρησαν άνθρωποι όχι επειδή ήταν κλέφτες ή εγκληματίες αλλά για άλλους λόγους». Χώρος φυλακών, που σηματοδότησε μια εποχή αγώνων, αλλά και τη ζωή μιας πόλης, οι άνθρωποι της οποίας μεγάλωναν με την ιστορία του Γεντί Κουλέ. Θυμίζουμε ότι πριν από αρκετά χρόνια υπήρχε η πρόθεση να απαλειφθεί από το χώρο κάθε στοιχείο που δηλώνει αυτά τα γεγονότα, γκρεμίζοντας ακτίνες των φυλακών και χώρους μαρτυρίων και διατηρώντας μόνο τη βυζαντινή φάση. Αυτή η πρόθεση συνάντησε οξύτατες αντιδράσεις φορέων και του ΚΚΕ.

Αυτό το ζωντανό μνημείο αρνήθηκε να παραχωρήσει το ΚΑΣ, «στρουθοκαμηλίζοντας» μπροστά στο γεγονός ότι πολλοί μνημειακοί χώροι δέχονται τέτοιες εκδηλώσεις, όπως η γέφυρα του Γοργοπόταμου. Υπάρχει όμως και μία άλλη αλήθεια: απονεκρώνοντας ένα χώρο από το μήνυμά του, τον αποστερείς από τις σημερινές και τις επόμενες γενιές. Και γενιές δίχως μνήμη είναι γενιές δίχως παρελθόν, δηλαδή γενιές ανθρώπων δίχως συνείδηση.

Δ. ΜΥΡΙΛΛΑ

Ημέρα Ποίησης και Ανοιξης

Στην Ελένη Βακαλό και τον Γιώργο Σεφέρη αφιερώνεται η φετινή Ημέρα Ποίησης, που διοργανώνει η Εταιρεία Συγγραφέων κάθε 21 Μάρτη, ημέρα της εαρινής ισημερίας.

Οι εκδηλώσεις ξεκινούν στις 20 Μάρτη (7 μ.μ.), στο καφέ «Μπραζίλιαν», όπου σύχναζε η Βακαλό και όπου θα μιλήσει ο Μ. Μήτρας. Στις 8 μ.μ., στο θέατρο «Τζένη Καρέζη», θα μιλήσουν για το έργο της ποιήτριας και τεχνοκριτικού οι Παυλίνα Παμπούδη, Γιώργος Βέης και Χάρης Καμπουρίδης, ενώ ποιήτριες θα απαγγείλουν ποιήματα.

Στις 21 Μάρτη, με σύνθημα «Ελάτε στην ποίηση, πάει παντού» η Εταιρεία Συγγραφέων διοργανώνει εκδήλωση στο σταθμό του Μετρό στο Σύνταγμα, στις 12 μ. , η οποία θα καλυφθεί «ζωντανά» από την ΕΤ1. Παρουσιαστές της εκδήλωσης θα είναι οι ηθοποιοί Αντώνης Καφετζόπουλος και Γιώτα Φέτα, ενώ έχουν προσκληθεί ογδόντα εκπρόσωποι του πολιτικού, επιστημονικού, καλλιτεχνικού και αθλητικού χώρου, για να διαβάσουν από ένα ποίημα που τους αρέσει.

Την ίδια μέρα (7 μ.μ.), στο θέατρο «Τζένη Καρέζη», οργανώνεται εκδήλωση αφιερωμένη στον Γιώργο Σεφέρη, με ομιλητές τους Νάσο Βαγενά, Γιώργη Γιατρομανωλάκη, Δημήτρη Δασκαλόπουλο και Κυριάκο Χαραλαμπίδη. Θα ακολουθήσει συναυλία της Μαρίας Φαραντούρη σε μελοποιημένη ποίηση του Σεφέρη από τον Μίκη Θεοδωράκη.

Την ίδια μέρα, ο Σεφέρης θα τιμηθεί και στο πατρικό του σπίτι στη Σμύρνη, σε εκδήλωση που διοργανώνει ο δήμος, με τη συμμετοχή Τούρκων ποιητών. Η Εταιρεία θα εκπροσωπηθεί από την Αθηνά Παπαδάκη.

Τέλος, η Ημέρα Ποίησης θα γιορταστεί παράλληλα και στις πόλεις: Βόλος, Πρέσπες, Πάτρα, Σάμος, Ασπρα Σπίτια Βοιωτίας, Σέρρες.

Και η Δωδώνη στο Ταμείο...

Παρά τις προγραμματικές συμβάσεις (του 1989 και του 1997), η συντήρηση και προστασία του αρχαιολογικού χώρου και του θεάτρου της Δωδώνης δεν προχώρησε ούτε βήμα. Τόσο, ώστε το έργο απεντάχθηκε από το Β` ΚΠΣ ως ανώριμο, και ανώριμο σημαίνει ότι δεν είχαν γίνει ούτε οι μελέτες αποκατάστασης των μνημείων.

Κι αφού οι προγραμματικές συμβάσεις δε λειτούργησαν, το έργο μεταφέρθηκε στην ευθύνη του Ταμείου Διαχείρισης Πόρων Αρχαιολογικών Εργων (ΤΔΠΑΕ). Δηλαδή στο Ταμείο που ήδη μετράει σχεδόν 25 έργα, τα μεγαλύτερα και πολυπλοκότερα ως προς την προστασία και αποκατάστασή τους και που ανάμεσα σε αυτά βρίσκονται μνημεία που, αν και σπουδαία, μοναδικά και σε κρίσιμη κατάσταση, ούτε το Ταμείο μπόρεσε να «διαχειριστεί» τη φροντίδα τους. Στο Ταμείο για το οποίο πρόσφατα διατυπωνόταν από το Συμβούλιο ότι χρειάζεται να επανεξεταστούν τα έργα ευθύνης του, ενώ από τους συλλόγους του ΥΠΠΟ λεγόταν ότι το ΤΔΠΑΕ τείνει να υποκαταστήσει την Υπηρεσία. Ετσι φάνηκε δικαιολογημένη η απορία μελών του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, «αφού η Δωδώνη δεν προχώρησε με τις προγραμματικές συμβάσεις, πώς θα προχωρήσει με το Ταμείο;», όπως και η παρατήρηση ότι «η αιτιολόγηση της ένταξης στο ΤΔΠΑΕ με τη διατύπωση "είναι σπουδαίο" υποβαθμίζει την Υπηρεσία».

Πάντως, ο χώρος αντιμετωπίζει δεκάδες προβλήματα στην κατάσταση διατήρησής του, ενώ, όπως ακούστηκε προχτές, το θέατρο αρχαιολογικά είναι κατεστραμμένο, αφού ο σχιστολιθικός ασβεστόλιθος δε διατηρεί τίποτα από την επιφάνειά του. Σύμφωνα με τις προτεραιότητες της αρμόδιας Εφορείας, τα άμεσα μέτρα αφορούν σε στερεώσεις και συγκολλήσεις λίθων και θα ακολουθήσει η τεκμηρίωση και η αποκατάσταση. Το Συμβούλιο χτες όρισε Επιτροπή Παρακολούθησης, αποτελούμενη από: τη Διεύθυνση Αρχαιοτήτων, Αναστήλωσης και Συντήρησης, την Εφορεία, αρχαιολόγο του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (το οποίο διενεργεί ανασκαφές στο χώρο), τον καθηγητή Γεωλογίας Ηλία Μαριολάκο και τον αρχιτέκτονα Ι. Μπολέττη.

«Σφαίρες» συναισθημάτων

Τρία χρόνια μετά το «Ηφαίστειο», που σε πωλήσεις ξεπέρασε τα 130 χιλιάδες αντίτυπα, η Αλκηστις Πρωτοψάλτη καταθέτει έναν ακόμη δίσκο με τη συνθετική σφραγίδα του Νίκου Αντύπα και τη στιχουργική της Λίνας Νικολακοπούλου.«Υδρόγειες Σφαίρες», είναι ο τίτλος της νέας δισκογραφικής συνεργασίας τους, για την οποία η εξαιρετική ερμηνεύτρια είπε σε χτεσινή συνέντευξη Τύπου ότι είναι «νέο παιδί, από τους ίδιους γονείς, αλλά με διαφορετική οντότητα». Η «ελευθερία της φαντασίας» χαρακτηρίζει, σύμφωνα με τα λεγόμενα της Αλκ. Πρωτοψάλτη, αυτή τη δουλιά που περιλαμβάνει «τραγούδια γεμάτα επιθυμίες, όνειρα, έρωτα. Σαν έντεκα πλανήτες, που λάμπουν με το συναίσθημά μας».

Αναφερόμενη στον συνθέτη, είπε πως η μουσική του είναι «προέκταση της ψυχής μου», ενώ οι «στίχοι της Λίνας είναι ικανοποίηση στ' αγωνίσματά μου». Η ηχογράφηση έγινε στη Γαλλία, με συμμετοχή Γάλλων μουσικών. Τα ηχοχρώματα του δίσκου αποδίδει και ένα μεσαιωνικό όργανο του 15ου αιώνα (βιέλα), με 120 χορδές (αντί για τρεις). Οπως ανέφεραν οι συντελεστές, οι «Υδρόγειες Σφαίρες» θα παρουσιαστούν στις αρχές φθινοπώρου, σε παράσταση, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Παπαϊωάννου.

Στην Αθήνα λόγω «Βιρτζίνια»

Το Βρετανικό Συμβούλιο οργανώνει επίσκεψη στην Αθήνα της ιρλανδικής καταγωγής βρετανίδας συγγραφέως Εντας Ο' Μπράιαν από σήμερα μέχρι το Σάββατο. Η συγγραφέας αύριο το βράδυ θα παρακολουθήσει την παράσταση του έργου της «Βιρτζίνια», βασισμένο στην πολυτάραχη ζωή της Βιρτζίνια Γουλφ, που παρουσιάζεται με επιτυχία στο θέατρο «Αυλωνίτη» σε σκηνοθεσία Γιάννη Ιορδανίδη, με τη Δήμητρα Χατούπη στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Παράλληλα, η Εντα Ο' Μπράιαν θα συναντήσει συναδέλφους της και άλλους εκπροσώπους της θεατρικής «οικογένειας» σε δεξίωση της Ενωσης Ελλήνων Συγγραφέων, ενώ θα μιλήσει και σε σπουδαστές Λογοτεχνίας.

Στη φωτογραφία, η πρωταγωνίστρια του έργου με την Νόνη Ιωαννίδου.

Πάνω από 2.000 μαθητές από σχολεία της Ηλιούπολης και του Υμηττού επισκέφθηκαν το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης της Ηλιούπολης και πληροφορήθηκαν τρόπους προστασίας του περιβάλλοντος, κατά τη διάρκεια των πολυήμερων εκδηλώσεων με θέμα «Ανθρωπος - Περιβάλλον - Ελλάδα», που διοργάνωσε το Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Ηλιούπολης (28/2-10/3).

Το αφιέρωμα περιλάμβανε έκθεση φωτογραφίας με θέμα «Μεσόγειος, πηγή ζωής και πολιτισμού», έκθεση παιδικής ζωγραφικής από το Ζωγραφικό Εργαστήρι του δήμου με θέμα το φυσικό περιβάλλον, έκθεση βιβλίου με οικολογικό περιεχόμενο και άλλες εκδηλώσεις, με στόχο την ευαισθητοποίηση - ειδικά των νέων και των παιδιών - για την ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος.

Η Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού (πλ. Παναθηναϊκού Σταδίου, Καλλιμάρμαρο, τηλ 6795.000, 7251.174) θα τιμήσει τη μνήμη δύο σημαντικών πνευματικών ανθρώπων που υπήρξαν και μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της. Πρόκειται για τον Εμμανουήλ Κάσδαγλη και τον Σπύρο Τσακνιά. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα (20/3) στις 6.30μμ. Για την προσφορά του Ε. Κάσδαγλη θα μιλήσουν οι Α. Αργυρίου και Α. Τσελίκας. Για τον Σπ. Τσακνιά οι Δ. Δασκαλόπουλος και Τ. Πατρίκιος.