ΑΓΚΥΡΑ.-

Οι - πρώην, πλέον - κυβερνώντες ηγέτες των κομμάτων Ευημερίας (Ρεφάχ) και Ορθού Δρόμου (DYP) μίλησαν για "προεδρικό πραξικόπημα". Η αιχμή αυτή, αν και με βάση τις συνταγματικές διατάξεις της Τουρκίας δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα - αφού το μεγαλύτερο κόμμα μετά το Ρεφάχ είναι αυτό της Μητέρας Πατρίδας (ANAP) και ο Πρόεδρος απλώς έπραξε το θεσμικά "αναμενόμενο", να αναθέσει την εντολή στον ηγέτη του - πιθανότατα αποδίδει με επαρκή ακρίβεια τις προθέσεις του Προέδρου.

Η κίνηση του Ντεμιρέλ, υπονοούν οι Ερμπακάν και Τσιλέρ, ουσιαστικά "υπαγορεύτηκε" από τους στρατηγούς, οι οποίοι είχαν ξεκαθαρίσει ότι οι ισλαμικές παρεκτροπές (ή προθέσεις παρεκτροπής) του Ερμπακάν είναι απαράδεκτες και από το Φλεβάρη τον υπονόμευσαν συστηματικά, ενώ ταυτόχρονα είχαν αποκλείσει την παραμονή της Τσιλέρ σε οποιαδήποτε κυβερνητική θέση, αφού συμμαχώντας με τον ηγέτη του Ρεφάχ η άλλοτε "εκλεκτή" τους (και, κατά ιστορική ειρωνεία, πιο φανατική πολέμιος του ισλαμισμού) εξέπεσε και ταυτίστηκε με τον εκφραστή του "ισλαμικού κινδύνου".

Η κατηγορία είναι εύστοχη: ο Ντεμιρέλ είχε προειδοποιήσει, σε συνέντευξή του προ καιρού στους "Financial Times", τον Ερμπακάν να "συμμορφωθεί" με τις επιταγές των στρατηγών για να αποσοβηθεί το τέταρτο στρατιωτικό πραξικόπημα των τελευταίων πενήντα χρόνων.

Ανεξάρτητα των αιτίων της κίνησης του Ντεμιρέλ, πάντως, η Τουρκία έχει νέο εντολοδόχο πρωθυπουργό και ο πρώτος λόγος ανήκει πλέον σ' αυτόν. Ο 50χρονος Μεσούτ Γιλμάζ, αν θέλει να βρεθεί ξανά στον πρωθυπουργικό θώκο, οφείλει να πετύχει ένα μίνι κοινοβουλευτικό "θαύμα". Για να αποκτήσει την πλειοψηφία θα πρέπει να πείσει τους Ντενίζ Μπαϊκάλ και Μπουλέντ Ετσεβίτ να τηρήσουν την υπόσχεση τους και να τον στηρίξουν, να προσεταιριστεί το ακροδεξιό κόμμα της Μεγάλης Ενότητας (αποτελείται από αποσκιρτήσαντες βουλευτές του δικού του κόμματος) κι ακόμη να πείσει άλλους - τουλάχιστον - 15 βουλευτές του κόμματος Ορθού Δρόμου να "ανανήψουν", να αποκηρύξουν την Τσιλέρ και τους... καταραμένους Ισλαμιστές και να συμμετάσχουν σε μια κυβέρνηση "εθνικής συναίνεσης κατά των ισλαμιστών" (ας πούμε).

Θα τα καταφέρει; Αμφίβολο, προειδοποιούν πολλοί. Ο ίδιος δείχνει αισιόδοξος και δηλώνει πως θα παραδώσει το οργανόγραμμα της κυβέρνησής του στον Πρόεδρο έως την 30ή Ιούνη.

Αν η προσπάθεια του Γιλμάζ αποτύχει, δεν αποκλείεται το σχέδιο των Ερμπακάν - Τσιλέρ να ευοδωθεί τελικά, σε πείσμα του στρατιωτικού επιτελείου, κι η Τσιλέρ να αναλάβει την πρωθυπουργία (με την υποστήριξη του Ρεφάχ και του Κόμματος Μεγάλης Ενότητας, που αποτελούν στα χαρτιά σχετική κοινοβουλευτική πλειοψηφία).

Ακόμη ένα σενάριο, είναι να καταλήξουν όλες οι διαπραγματεύσεις σε αδιέξοδο, κι ο Πρόεδρος να προκηρύξει πρόωρες εκλογές. Αυτό πασχίζουν να αποφύγουν όλοι, καθώς μια νέα καταφυγή στις κάλπες θα αναδείκνυε, καθ' όλες τις ενδείξεις, τον Ερμπακάν περιφανή νικητή και το Ρεφάχ κοινοβουλευτικά ενισχυμένο.

Μπ. Γ.

ΝΤΕΝΒΕΡ.-

Ξεκίνησαν και επισήμως οι τριήμερες εργασίες της ετήσιας Συνόδου των Επτά πιο ανεπτυγμένων βιομηχανικά χωρών (G7), με κύριο χαρακτηριστικό τη διάσταση απόψεων και την ένταση μεταξύ των ηγετών των χωρών.

Τελικά, η πρόταση του Κλίντον για πλήρη ενσωμάτωση της Ρωσίας στο γκρουπ των πιο ανεπτυγμένων βιομηχανικά χωρών, παρά τις επισταμένες προσπάθειες στην αντίθετη κατεύθυνση του Ιάπωνα πρωθυπουργού Χασιμότο, έγινε αποδεκτή. Ο Πρόεδρος της Ρωσίας Μπορίς Γιέλτσιν, θα συμμετάσχει για πρώτη φορά στη Σύνοδο, εκτός από τις συνεδριάσεις που αφορούν την οικονομία, σηματοδοτώντας με αυτόν τον τρόπο την πλήρη ενσωμάτωση της Ρωσίας στο γκρουπ των πιο πλούσιων κρατών, που θα μετονομαστεί πια σε G8.

Από την πανηγυρική έναρξη των συνομιλιών, ο Πρόεδρος Κλίντον έκανε σαφείς τις προθέσεις της αμερικανικής πολιτικής και την αλαζονεία που τη διακρίνει, προτείνοντας στους Ευρωπαίους ηγέτες να υιοθετήσουν το "αμερικάνικο μοντέλο, που καταστούν τις ΗΠΑ την κυρίαρχη και πιο ισχυρή οικονομία του πλανήτη", για να μπορέσουν να επιλύσουν το πρόβλημα της ανεργίας. Ούτως ειπείν, κατάργηση όλων των κοινωνικών παροχών και προγραμμάτων και πλήρης απελευθέρωση της αγοράς για τις εταιρίες.

Η δυσαρέσκεια που προκάλεσαν αυτές οι δηλώσεις ήταν έντονη και μια πρώτη απάντηση δόθηκε από τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζακ Σαντέρ, που βρίσκεται στο Ντένβερ και δήλωσε προς τους δημοσιογράφους: "Το αμερικανικό μοντέλο ίσως να είναι καλό για τους Αμερικανούς, όμως εμείς οι Ευρωπαίοι πρέπει να καθορίσουμε το δικό μας μοντέλο", προσθέτοντας ότι το κοινωνικό μοντέλο της Ευρώπης βασίζεται "στην αλληλεγγύη, την κοινωνική συνοχή και την απόρριψη του αποκλεισμού".

Ανάλογες εντάσεις και αντιπαραθέσεις αναμένονται και στα υπόλοιπα ζητήματα που θα απασχολήσουν τη Σύνοδο, και έχουν γίνει ήδη αντικείμενο στις κατ' ιδίαν συνομιλίες των ηγετών.

Σε πεδίο μάχης έχει μεταβληθεί τις τελευταίες μέρες η Χεβρώνα της Δυτικής Οχθης. Από το περασμένο Σάββατο, Παλαιστίνιοι διαδηλωτές και Ισραηλινοί στρατιώτες βρίσκονται αντιμέτωποι σε καθημερινή βάση στη γραμμή που χωρίζει τον εβραϊκό από τον αραβικό τομέα της πόλης. Οι συνεχιζόμενες συγκρούσεις δε φαίνονται διόλου να βαίνουν προς εκτόνωση, αλλά αντίθετα οξύνονται ολοένα και περισσότερο με αποτέλεσμα μόνο την Παρασκευή, τουλάχιστον, 39 Παλαιστίνιοι διαδηλωτές να τραυματιστούν από τις λαστιχένιες σφαίρες και τα δακρυγόνα των Ισραηλινών στρατιωτών, που απαντούσαν στη βροχή των μολότοφ και στον πετροπόλεμο.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου, κατηγόρησε, για άλλη μια φορά, τον Παλαιστίνιο ηγέτη Γιάσερ Αραφάτ, ότι είναι ο ηθικός αυτουργός των επεισοδίων καθώς, σύμφωνα με τον Νετανιάχου, προσπαθεί μέσα από τη βία να αναγκάσει το Ισραήλ να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ο Παλαιστίνιος ηγέτης, από την πλευρά του, απάντησε, για άλλη μια φορά, ότι οι συγκρούσεις στη Χεβρώνα είναι η κορυφή του παγόβουνου της βαθιάς απογοήτευσης του παλαιστινιακού λαού, που βλέπει την "ειρηνευτική διαδικασία" να βαλτώνει. Οσο για τον Αμερικανό πρεσβευτή στο Ισραήλ, Μάρτιν Ιντικ, αποκάλεσε τις δύο ηγεσίες "κακά παιδιά" που αποφεύγουν να λύσουν μόνοι τους το πρόβλημα και έχουν ανάγκη την αμερικανική διαμεσολάβηση. Στην υπόθεση σπεύδει να αναμειχθεί, προωθώντας την ευρωπαϊκή ανάμειξη και ο διαμεσολαβητής της ΕΕ, Μιγκέλ Μορατίνος, που δηλώνει ότι θα παρουσιάσει, εντός των ημερών, τις προτάσεις του.

Οι διπλωματικοί διαξιφισμοί, όμως, ελάχιστη επίδραση φαίνεται να έχουν στην καθημερινότητα. Με τις "ειρηνευτικές συνομιλίες" διακεκομμένες εδώ και μήνες, με την απόφαση του Ισραηλινού πρωθυπουργού να οικοδομήσει εβραϊκό οικισμό στην ανατολική Ιερουσαλήμ και με την πρόσφατη απόφαση του αμερικανικού Κογκρέσου να αναγνωρίσει ως ισραηλινή πρωτεύουσα την Ιερουσαλήμ, Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι μοιάζουν να είναι όσο ποτέ άλλοτε, από τότε που άρχισε η "ειρηνευτική διαδικασία", απομακρυσμένοι.

Ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου δηλώνει ανυποχώρητος στις θέσεις του, έστω και αν έχει προκαλέσει την οργή όλου του αραβικού κόσμου. Αλλωστε, η απολυτότητα αυτή τον χαρακτηρίζει και στην άσκηση της εσωτερικής πολιτικής, με αποτέλεσμα η παραμονή του στην πρωθυπουργία να θεωρείται αμφίβολη μετά τη συνεδρίαση, την επόμενη βδομάδα, για την πρόταση μομφής εναντίον του. Ο κυβερνητικός συνασπισμός σείεται συθέμελα καθώς η εύθραυστη κοινοβουλευτική του πλειοψηφία απειλείται άμεσα μετά την αποπομπή του υπουργού Οικονομικών Ντον Μεριντόν, ισχυρού αντιπάλου του Νετανιάχου και ηγέτη του συγκυβερνώντος, με 4 έδρες, Κόμματος του Τρίτου Δρόμου. Ο Νατάν Σαράνσκι, ηγέτης του συγκυβερνώντος Κόμματος των Μεταναστών, απειλεί να αποσύρει την εμπιστοσύνη των 7 εδρών του και πολιτικοί αναλυτές καταλογίζουν στον Νετανιάχου "ερασιτεχνική και καταστροφική διακυβέρνηση, είτε λόγω απειρίας, είτε λόγω υπέρμετρης προσωπικής φιλοδοξίας.

Παράλληλα, ο Παλαιστίνιος ηγέτης μοιάζει αδύναμος να κατευνάσει τη δυσαρέσκεια των Παλαιστινίων, που βλέπουν ολοένα και περισσότερο την ειρήνευση ως φενάκη καθώς οι υπάρχουσες "ειρηνευτικές συμφωνίες" δε μοιάζουν ικανές και πλήρεις για να καλύψουν τις διαφορές και να γεφυρώσουν το χάσμα. Η γενικότητα και η ελαστικότητα που χαρακτηρίζει τα "ειρηνευτικά" κείμενα αδυνατεί να δώσει λύσεις εφαρμόσιμες και δίκαιες για τους δύο λαούς και αυτό καθίσταται σαφέστερο μέρα με τη μέρα.

Ελένη ΜΑΥΡΟΥΛΗ

Ο Μπ. Κλίντον υποδείχνει τα σημεία που πρέπει να στηθούν οι ηγέτες για την "οικογενειακή" φωτογραφία...

Κούβα

Η "βούληση της κατοχής"...

Οι εναγώνιες προσπάθειες των ΗΠΑ να καταβάλουν τον κουβανικό λαό συνεχίζονται και διευρύνονται, με τις νέες αυστηρότερες μεταρρυθμίσεις που αφορούν τις οικονομικές σχέσεις της χώρας και το διεθνές εμπόριο, που ψήφισε η Βουλή των Αντιπροσώπων

Σελίδες 43 - 44

Αλβανία

Προς τις εκλογές με όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά

Η γειτονική χώρα βαδίζει προς τις εκλογές, σε ένα αβέβαιο και αινιγματικό σκηνικό, όπου ακόμα και η ημερομηνία διεξαγωγής τους αποτελεί ένα ερωτηματικό. Δεν είναι όμως το μοναδικό που θα πρέπει να απαντηθεί...

Σελίδες 46 - 47

Καζαχστάν

Νέο κύμα πολιτικών διώξεων

Οι διώξεις και το κυνηγητό, είναι πλέον συνηθισμένα φαινόμενα. Ο λαός όμως της χώρας, παρά το κλίμα τρομοκρατίας που επικρατεί, αντιδρά δυναμικά στα αντιλαϊκά μέτρα της κυβέρνησης

Σελίδα 46

Μεξικό

Ο αγώνας των εκπαιδευτικών

Οι εκπαιδευτικοί έχουν επιδοθεί σε ένα συνεχή και περήφανο αγώνα για την ευοίωνη προοπτική και εξέλιξη του συστήματος παιδείας, κόντρα σε όλες τις διώξεις και τις "εξαφανίσεις"

Σελίδα 44