ΑΓΚΥΡΑ.-

Οι - πρώην, πλέον - κυβερνώντες ηγέτες των κομμάτων Ευημερίας (Ρεφάχ) και Ορθού Δρόμου (DYP) μίλησαν για "προεδρικό πραξικόπημα". Η αιχμή αυτή, αν και με βάση τις συνταγματικές διατάξεις της Τουρκίας δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα - αφού το μεγαλύτερο κόμμα μετά το Ρεφάχ είναι αυτό της Μητέρας Πατρίδας (ANAP) και ο Πρόεδρος απλώς έπραξε το θεσμικά "αναμενόμενο", να αναθέσει την εντολή στον ηγέτη του - πιθανότατα αποδίδει με επαρκή ακρίβεια τις προθέσεις του Προέδρου.

Η κίνηση του Ντεμιρέλ, υπονοούν οι Ερμπακάν και Τσιλέρ, ουσιαστικά "υπαγορεύτηκε" από τους στρατηγούς, οι οποίοι είχαν ξεκαθαρίσει ότι οι ισλαμικές παρεκτροπές (ή προθέσεις παρεκτροπής) του Ερμπακάν είναι απαράδεκτες και από το Φλεβάρη τον υπονόμευσαν συστηματικά, ενώ ταυτόχρονα είχαν αποκλείσει την παραμονή της Τσιλέρ σε οποιαδήποτε κυβερνητική θέση, αφού συμμαχώντας με τον ηγέτη του Ρεφάχ η άλλοτε "εκλεκτή" τους (και, κατά ιστορική ειρωνεία, πιο φανατική πολέμιος του ισλαμισμού) εξέπεσε και ταυτίστηκε με τον εκφραστή του "ισλαμικού κινδύνου".

Η κατηγορία είναι εύστοχη: ο Ντεμιρέλ είχε προειδοποιήσει, σε συνέντευξή του προ καιρού στους "Financial Times", τον Ερμπακάν να "συμμορφωθεί" με τις επιταγές των στρατηγών για να αποσοβηθεί το τέταρτο στρατιωτικό πραξικόπημα των τελευταίων πενήντα χρόνων.

Ανεξάρτητα των αιτίων της κίνησης του Ντεμιρέλ, πάντως, η Τουρκία έχει νέο εντολοδόχο πρωθυπουργό και ο πρώτος λόγος ανήκει πλέον σ' αυτόν. Ο 50χρονος Μεσούτ Γιλμάζ, αν θέλει να βρεθεί ξανά στον πρωθυπουργικό θώκο, οφείλει να πετύχει ένα μίνι κοινοβουλευτικό "θαύμα". Για να αποκτήσει την πλειοψηφία θα πρέπει να πείσει τους Ντενίζ Μπαϊκάλ και Μπουλέντ Ετσεβίτ να τηρήσουν την υπόσχεση τους και να τον στηρίξουν, να προσεταιριστεί το ακροδεξιό κόμμα της Μεγάλης Ενότητας (αποτελείται από αποσκιρτήσαντες βουλευτές του δικού του κόμματος) κι ακόμη να πείσει άλλους - τουλάχιστον - 15 βουλευτές του κόμματος Ορθού Δρόμου να "ανανήψουν", να αποκηρύξουν την Τσιλέρ και τους... καταραμένους Ισλαμιστές και να συμμετάσχουν σε μια κυβέρνηση "εθνικής συναίνεσης κατά των ισλαμιστών" (ας πούμε).

Θα τα καταφέρει; Αμφίβολο, προειδοποιούν πολλοί. Ο ίδιος δείχνει αισιόδοξος και δηλώνει πως θα παραδώσει το οργανόγραμμα της κυβέρνησής του στον Πρόεδρο έως την 30ή Ιούνη.

Αν η προσπάθεια του Γιλμάζ αποτύχει, δεν αποκλείεται το σχέδιο των Ερμπακάν - Τσιλέρ να ευοδωθεί τελικά, σε πείσμα του στρατιωτικού επιτελείου, κι η Τσιλέρ να αναλάβει την πρωθυπουργία (με την υποστήριξη του Ρεφάχ και του Κόμματος Μεγάλης Ενότητας, που αποτελούν στα χαρτιά σχετική κοινοβουλευτική πλειοψηφία).

Ακόμη ένα σενάριο, είναι να καταλήξουν όλες οι διαπραγματεύσεις σε αδιέξοδο, κι ο Πρόεδρος να προκηρύξει πρόωρες εκλογές. Αυτό πασχίζουν να αποφύγουν όλοι, καθώς μια νέα καταφυγή στις κάλπες θα αναδείκνυε, καθ' όλες τις ενδείξεις, τον Ερμπακάν περιφανή νικητή και το Ρεφάχ κοινοβουλευτικά ενισχυμένο.

Μπ. Γ.