Η είδηση πέρασε στα μικρά και διακριτικά μονόστηλα των εφημερίδων, κυρίως των διεθνών οικονομικών εφημερίδων και αφορούσε τις διαμαρτυρίες και επίσημες καταγγελίες της Κούβας προς τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών για τις τροποποιήσεις του νόμου Χελμς - Μπάρτον που ψηφίστηκαν από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, μόλις πρόσφατα.

Φαίνεται ότι οι προσπάθειες των ΗΠΑ να καταπνίξουν τον κουβανικό λαό δε σταματούν ποτέ, και τίποτα, ούτε ακόμα και η καταδίκη τους από τη διεθνή κοινότητα, δεν αναχαιτίζει το κυνήγι των μαγισσών που η Ουάσινγκτον έχει επιδοθεί τα τελευταία χρόνια.

Τελευταία πράξη του δράματος αυτού, που εκτελείται και εξελίσσεται σύμφωνα με τα σχέδια των ΗΠΑ, είναι η προώθηση και η ψήφιση τροποποιήσεων δέκα νομοθετικών διαταγμάτων τα οποία αφορούν τις οικονομικές σχέσεις της χώρας με άλλες και έχουν, όπως διαφαίνεται από το περιεχόμενό τους, άμεσες συνέπειες στο ελεύθερο εμπόριο που διεξαγάγουν αυτές με την Κούβα. Στις περισσότερες περιπτώσεις αυτές οι τροποποιήσεις είναι επιπρόσθετες - όπως ήδη αναφέρθηκε - διατάξεις στο νόμο Χελμς - Μπάρτον (2) και σε ανάλογες πρότερες νομοθετικές ρυθμίσεις.

Αντίθετα οι ΗΠΑ εντάσσουν αυτές τις κινήσεις, όπως οι ίδιες θα ήθελαν να τις ονομάσουν, σε μία προσπάθεια προσέγγισης και κατανόησης με την ΕΕ, όπου υπάρχει σε εκκρεμότητα από τις αρχές του χρόνου η διαφορά με τις ΗΠΑ για τον αντικουβανικό νόμο. Δε θα ήταν παράλογο να θεωρήσει κανείς ότι μία τέτοια πράξη που αποτελεί ένα πολύ "μεγάλο ψέμα", παρουσιάζεται ως μία πράξη "καλής θέλησης" προς τη διεθνή κοινότητα. Το μέγα μάθημα δημοσίων σχέσεων, που έχουν δώσει οι ΗΠΑ κατά τακτά χρονικά διαστήματα, είναι ότι το "μεγάλο ψέμα" μπορεί να "πιάσει", παρ' όλες τις ευκαιριακές διαφυγές - όπως θέλει να είναι και αυτή εδώ - που μπορούν να διαρρεύσουν σε έναν ελεύθερο Τύπο.

Με την προοπτική αυτή και την πολεμοχαρή διάθεση που έχουν επιδείξει οι Ηνωμένες Πολιτείες, έγινε και η εισήγηση για τις περαιτέρω τροποποιήσεις και η τελική υπερψήφισή τους από τη Βουλή των Αντιπροσώπων.

Το περίεργο στην υπόθεση είναι ότι η μελέτη για τις προτάσεις που κατατέθηκαν στη Βουλή των Αντιπροσώπων κατά τη διάρκεια της συζήτησης για τις δραστηριότητες και τον προϋπολογισμό του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, είχαν κρατηθεί απολύτως μυστικές ακόμα και από τα υπεύθυνα για τις κουβανικές υποθέσεις μέλη της Βουλής. Το ίδιο συνέβη και με όλο τον Τύπο, εκτός από τα μέρη εκείνα που αφορούν και τη γενικότερη πολιτική και τακτική απέναντι στη Διεθνή Επιτροπή για την Ατομική Ενέργεια. Περισσότερο χαρακτηριστικοί, που παρουσιάζουν τις πραγματικές διαθέσεις και προθέσεις για την κατάθεση αυτών των τροποποιήσεων, είναι οι περιορισμοί στην Επιτροπή που υφίσταται για την εξέταση των εξωτερικών ζητημάτων της χώρας, η επιβολή για την κατάθεση λεπτομερειακών περιοδικών αναφορών για τις εξελίξεις, καθώς και για την προτεινόμενη τακτική που θα ακολουθείται. Με άλλα λόγια αυτό σημαίνει την ολοένα και στενότερη παρακολούθηση που θα έχει η Κούβα από τις ΗΠΑ.

Το κυριότερο όμως σημείο, που επισημαίνουν και οι "Financial Times", στο φύλλο του περασμένου Σαββατοκύριακου είναι η επιβολή κατάθεσης κάθε τρίμηνο από τον υπουργό Εξωτερικών της χώρας στην Επιτροπή του Κογκρέσου, ενός καταλόγου - "μαύρης λίστας", που θα περιλαμβάνει όλες τις εταιρίες που συναλλάχτηκαν με την κουβανική κυβέρνηση. Ακόμα, η έλλειψη ελαστικότητας στη λήψη των αποφάσεων από τον ίδιο τον Πρόεδρο, που αφορούν καίρια ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής.

Αν κανείς δει συνολικά όλες αυτές τις δέκα μεταρρυθμίσεις θα συνειδητοποιήσει, ότι οι δυνάμεις που τις προώθησαν δεν κατέβαλλαν καμία προσπάθεια για να τις κάνουν πιο "υποφερτές", παρά μοναδικό σκοπό έχουν, να αποτελέσουν ακόμα ένα βήμα για την επιβολή των επεκτατικών τους σχεδίων προς τη χώρα αυτή της Καραϊβικής, που ακόμα αντιστέκεται, και την ανατροπή του Φιντέλ Κάστρο και του σοσιαλιστικού καθεστώτος.

Καμία προσπάθεια λοιπόν δεν καταβάλλεται για να χαλαρώσουν τα αποπνικτικά μέτρα των ΗΠΑ, παρά τις αντίθετες δεσμεύσεις που πήρε η επίσημη αντιπροσωπεία της κυβέρνησης των ΗΠΑ, ενώπιον της τριμελούς επιτροπής του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) (3) για την εξεύρεση μίας ουσιαστικής λύσης στη διαμάχη με την ΕΕ, που αφορούσε τον αντικουβανικό νόμο Χελμς - Μπάρτον. Πριν από δύο μήνες περίπου, προκειμένου να αποφύγουν μία καταδικαστική απόφαση από την επιτροπή της ΠΟΕ, είχαν δεσμευτεί πως θα προωθήσουν τροποποιήσεις του Χελμς - Μπάρτον, που θα επιτρέπει σε τρίτες χώρες το ελεύθερο εμπόριο με την Κούβα, χωρίς το φάσμα των κυρώσεων από τις ΗΠΑ, όπως προβλέπει ο νόμος. Οι τροποποιήσεις έγιναν, αλλά με τη διαφορά ότι αντί να αλλάζουν προς θετική κατεύθυνση, επιφέρουν ακόμα μεγαλύτερες και αυστηρότερες κυρώσεις και αποτελούν, καθώς όλα δείχνουν, μία εσκεμμένη ενέργεια "ασφυκτικότερου εναγκαλισμού" και τρομοκράτησης του κουβανικού λαού.

Ταυτόχρονα, όλο αυτό το διάστημα έγιναν αλλεπάλληλες συναντήσεις και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού, τόσο στις ΗΠΑ, όσο και στην έδρα της ΕΕ στις Βρυξέλλες, για την κατάληξη σε μία κοινή πλατφόρμα που αφορά την επικείμενη διαφορά τους. Ενώ λοιπόν, οι συναντήσεις και οι επαφές συνεχίζονται με εντατικούς ρυθμούς και στην αμερικανική πρωτεύουσα βρισκόταν ο απεσταλμένος της ΕΕ, Χιούγκο Πέιμεν, ο οποίος απευθύνθηκε και στο Κογκρέσο, η Βουλή των Αντιπροσώπων κατέληξε στην έγκριση των εν λόγω τροποποιήσεων. Φυσικά, υπήρξε η διαβεβαίωση εκ μέρους του απεσταλμένου της ΕΕ, ότι δεν υπάρχει καμία πρόθεση εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ενωσης να ανακαλέσει την απόφασή της για τη μη προσφυγή προς τον ΠΟΕ. Η ΕΕ έχει προθεσμία να καταφύγει και να ενεργοποιήσει την προσφυγή έως τις 15 Οκτώβρη, αλλά όλες οι ενδείξεις καταμαρτυρούν ότι η αντιπαράθεση θα λυθεί σε μια κοινή πλατφόρμα, όπου τα στάνταρ θα τεθούν και από τις δύο πλευρές. Πόσο κάτι τέτοιο είναι εφικτό, θα το δείξει το άμεσο μέλλον. Δηλώσεις όμως όπως της επικεφαλής της Επιτροπής του Κογκρέσου για θέματα Ασφάλειας, Ιλεάνα Ρος - Λέτινεν "ότι δεν έχουν καμία πρόθεση να συναινέσουν σε μία "ένδειξη αδυναμίας" εκ μέρους του Κλίντον, για να μπορέσει να γεφυρώσει τη διαφορά με την ΕΕ" περισσότερο δυσκολεύουν την υπόθεση.

Δεν είναι όμως μόνο η Ευρωπαϊκή Ενωση που έχει παρόμοια προβλήματα με το νόμο Χελμς - Μπάρτον και βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Πολλά κράτη τα οποία συνδέει μακροχρόνια οικονομική σχέση με τις ΗΠΑ, έχουν απειλήσει ότι θα καταφύγουν στον ΠΟΕ για το ίδιο ζήτημα. Χώρες όπως ο Καναδάς, το Μεξικό και Ιαπωνία αντιμετωπίζουν ανυπέρβλητα εμπόδια και έχουν πιέσει ποικιλοτρόπως κατά τακτά χρονικά διαστήματα τις ΗΠΑ, χωρίς όμως πρακτικό αποτέλεσμα. Ερώτημα παραμένει αν θα συνεχίσουν να διατηρούν αυτή την ήπια στάση.

Χριστίνα ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

(1): sobria ebrietas, σημαίνει τη βούληση κατοχής.

(2): Ο νόμος Χελμς - Μπάρτον, ψηφίστηκε στην αμερικανική Βουλή και έγινε νόμος πριν από 14 μήνες, μετά από τη σχετική εισήγηση - πρόταση των δύο ρεπουμπλικανών γερουσιαστών Τ. Χελμς και Τ. Μπάρτον. Ο αντικουβανικός αυτός νόμος προβλέπει ανάμεσα στα άλλα, την επιβολή κυρώσεων σε οποιοδήποτε, είτε κράτος, είτε εταιρία, είτε επιχείρηση που συναλλάσσεται εμπορικά με την Κούβα αν οι εμπορικές αυτές συναλλαγές περιλαμβάνουν στοιχεία ακίνητης περιουσίας που απαλλοτριώθηκαν και αποτελούν περιουσιακό στοιχείο του κουβανικού λαού μετά την επανάσταση του 1959. Ακόμα, προβλέπει την άρνηση έκδοσης βίζας εισόδου στις ΗΠΑ σε διευθυντικά στελέχη αυτών των επιχειρήσεων που έχουν οικονομικής φύσης συναλλαγές με τη χώρα, καθώς και την παροχή του δικαιώματος άσκησης ποινικής δίωξης, μετά από μηνυτήρια αναφορά των "εμπλεκόμενων - αδικημένων" Αμερικανών υπηκόων, κουβανικής καταγωγής.

(3): Η διαδικασία προσφυγής ενώπιον του ΠΟΕ, ξεκίνησε στην αρχή του χρόνου και έγινε μετά από ανάλογη αίτηση της ΕΕ, με το αιτιολογικό ότι η πολύ αυστηρή αυτή νομοθεσία παραβιάζει κατάφωρα του νόμους που διέπουν το διεθνές εμπόριο. Ο ΠΟΕ διόρισε τριμελή Επιτροπή για την εξέταση του ζητήματος και λίγο πριν την κλήτευση στην Επιτροπή, τα δύο εμπλεκόμενα μέρη, κατέληξαν να επιλύσουν τη διαφορά με μεταξύ τους συνομιλίες.