Εδώ και πολύ καιρό, οι εκπαιδευτικοί του Μεξικού έχουν βρεθεί στους δρόμους του αγώνα. Οι κινητοποιήσεις και οι απεργίες των καθηγητών και δασκάλων δεν είναι καινούριο φαινόμενο, αλλά μια συνεχή διαδικασία, μια και οι ελλείψεις, ακόμα και σε βασικά είδη, που υπάρχουν στα περισσότερα δημόσια σχολεία της χώρας είναι τεράστιες. Πολλά αιτήματά τους είναι κοινά με αυτά των εκπαιδευτικών και των μαθητών σε πολλές άλλες χώρες του κόσμου.

Μαζικές κινητοποιήσεις των καθηγητών πραγματοποιήθηκαν τον προηγούμενο μήνα, ενώ η Εθνική Επιτροπή Συντονισμού του Σωματείου των Εκπαιδευτικών (la CNTE), και το αντιπολιτευόμενο σχήμα που συμμετέχει στο Εθνικό Σωματείο των Εκπαιδευτικών (el SNTE) έχουν προειδοποιήσει πως σύντομα, αν δεν εκπληρωθούν τα αιτήματά τους από την κυβέρνηση, θα προχωρήσουν σε γενική απεργία σε όλη τη χώρα.

Οι ηγέτες του la CNTE απέρριψαν την πρόταση της κυβέρνησης για αύξηση κατά 16% των μισθών των εκπαιδευτικών, αποκαλώντας την "άκαρδο αστείο". Πρότασή τους είναι να υπάρξει μια αύξηση κατά 100%, μια και υπολογίζεται πως από το 1980 οι εκπαιδευτικοί έχουν χάσει 70% της αξίας των μισθών τους. Χαρακτηριστικά είναι πάντως τα στοιχεία που έδωσε η έκθεση επιτροπής του ΟΗΕ για την ανάπτυξη, όπου, μεταξύ άλλων πολλών, αναφέρει πως η περιουσία του πλουσιότερου Μεξικανού το 1995 ήταν 6,6 δισεκατομμύρια δολάρια, που αντιστοιχεί στο συνολικό εισόδημα των 17 εκατομμυρίων φτωχότερων Μεξικανών.Τα αιτήματα που προβάλλουν οι εκπαιδευτικοί είναι τα παρακάτω:

- υπεράσπιση της δωρεάν δημόσιας εκπαίδευσης

- δωρεάν παροχή των βιβλίων και τετραδίων

- δωρεάν πρωινό για όλους τους μαθητές

- αύξηση των δαπανών για την παιδεία

- 100% αύξηση των μισθών

- να μονιμοποιηθούν οι έκτακτοι δάσκαλοι και εκπαιδευτικοί

- όχι στη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος των δημοσίων υπαλλήλων

- να απελευθερωθούν οι δάσκαλοι που είναι πολιτικοί κρατούμενοι

- απελευθέρωση του δασκάλου Γκρεγκόριο Αλφόνσο Αλβαράντο Λόπεζ

- τέλος στην καταστολή του κινήματος των εκπαιδευτικών

- εκπλήρωση της ειρηνευτικής διαδικασίας στο Τσιάπας

Στις 13 Μάη, χιλιάδες εκπαιδευτικοί κατέβηκαν στους δρόμους της Πόλης του Μεξικού, ενώ αρκετοί άλλοι πορεύτηκαν στο νότο της χώρας, απαιτώντας να εκπληρωθούν τα αιτήματά τους, που αφορούν τόσο θεσμικά θέματα όσο και οικονομικά. Παράλληλα, οι εκπαιδευτικοί στο Τσιάπας άρχισαν τριήμερη απεργία, με τα ίδια αιτήματα.

Την επόμενη μέρα, μια μέρα δηλαδή πριν την Εθνική Μέρα των Εκπαιδευτικών, σε παρόμοια συγκέντρωσή τους, έξω από το προεδρικό μέγαρο, όπου συμμετείχαν αρκετές χιλιάδες εκπαιδευτικοί, η Αστυνομία, χρησιμοποιώντας κράνη, ασπίδες και κλομπ προσπάθησε να τους διαλύσει.

Παράλληλα, μια από τις μεγαλύτερες πορείες που έχουν πραγματοποιηθεί έγινε στην πρωτεύουσα της χώρας, όπου συμμετείχαν καθηγητές και δάσκαλοι και από άλλες πόλεις του Μεξικού. Η συμμετοχή των εκπαιδευτικών σε αυτήν την πορεία υπολογίζεται σε 40.000. Κατεύθυνσή τους ήταν το προεδρικό μέγαρο του Ερνέστο Ζεντίλιο. Εκεί κοντά, βρέθηκαν αντιμέτωποι όμως με ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις και από τις συμπλοκές αρκετοί εκπαιδευτικοί τραυματίστηκαν σοβαρά.

Ωστόσο, οι κινητοποιήσεις συνεχίστηκαν και στο τέλος του Μάη, όταν χιλιάδες εκπαιδευτικοί από έξι Πολιτείες της χώρας απέκλεισαν την είσοδο του χρηματιστηρίου και άλλες κεντρικές λεωφόρους της πόλης.

Πάντως, οι συγκεντρώσεις το τελευταίο διάστημα έχουν φορτίσει το πολιτικό κλίμα της χώρας μπροστά στις εκλογές για την Κάτω Βουλή του Κογκρέσου, που θα διεξαχθούν τον Ιούλη. Στις εκλογές αυτές θα εκλεγείγια πρώτη φορά απευθείας από το λαό και ο δήμαρχος της Πόλης του Μεξικού.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι ο σημερινός Πρόεδρος της χώρας, Ερνέστο Ζεντίλιο, ήταν προηγούμενα υπουργός Παιδείας και είναι υπεύθυνος για το εθνικό πρόγραμμα μεταφοράς της εκπαίδευσης από ομοσπονδιακό έλεγχο σε πολιτειακό. Με αυτό τον τρόπο, το σωματείο των εκπαιδευτικών αναγκάστηκε να διαπραγματεύεται πλέον όχι με την κυβέρνηση αλλά με κάθε Πολιτεία ξεχωριστά.

Στην πρωτεύουσα, ο κατώτερος μισθός των εκπαιδευτικών παραμένει περίπου 150 δολάρια το μήνα, ωστόσο, εξαιτίας της υποτίμησης του πέσος κατά 60% το 1994, η αξία των μισθών έχει πέσει αρκετά. Με τέτοιο μισθό, οι εκπαιδευτικοί είναι αναγκασμένοι να πιάσουν και δεύτερη δουλιά για να ζήσουν. Μια πρόσφατη έρευνα της Επιτροπής του SNTE για τον Πολιτισμό του Εκπαιδευτή, που διεξήχθη σε 3.724 εκπαιδευτικούς από 333 σχολεία, έδειξε ότι το 53% αυτών που ρωτήθηκαν έχουν διπλή δουλιά. Σχεδόν όλοι αυτοί οι καθηγητές και δάσκαλοι είναι υπεύθυνοι για τουλάχιστον 80 παιδιά ο καθένας τους.

Παράλληλα, τα περισσότερα δημόσια σχολεία έχουν ελλείψεις στα βασικά υλικά τους, όπως κιμωλίες, χαρτί και χάρτες. Αποτελεί πλέον συνήθειο, οι γονείς να πρέπει να εφοδιάζουν τα σχολεία με χαρτί και άλλα χρήσιμα υλικά. Παρά το γεγονός πως υπάρχει επίσημο πρόγραμμα εφοδιασμού των μαθητών με δωρεάν βιβλία και τετράδια, αυτά, τις περισσότερες φορές, δεν υπάρχουν και είναι αναγκασμένοι οι γονείς να τα αγοράσουν.

Ενα από τα αιτήματα των διαμαρτυρόμενων εκπαιδευτικών είναι η απελευθέρωση των συναδέλφων τους που είναι φυλακή ως πολιτικοί κρατούμενοι και η απελευθέρωση του δασκάλου Γκρεγκόριο Αλφόνσο Αλβαράντο Λόπεζ. Κυρίως στις περιοχές του νότου της χώρας, τις φτωχότερες του Μεξικού, οι κυβερνητικές δυνάμεις εισβάλλουν και κάνουν καταλήψεις σε χωριά και πόλεις, όπου υπάρχουν συνδικαλιστές. Αρκετά συχνά τους συλλαμβάνουν, τους χτυπούν και τους βασανίζουν, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που οι συνδικαλιστές φυλακίζονται και άλλες που βρίσκουν τραγικό θάνατο. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που ηγετικά συνδικαλιστικά στελέχη ξαφνικά "εξαφανίζονται" από προσώπου γης. Για την "εξαφάνισή" τους είναι γνωστό σε όλους πως υπεύθυνη είναι η Αστυνομία ή άλλες αρχές.

Πάντως, απ' ό,τι φαίνεται, οι εκπαιδευτικοί του Μεξικού είναι αποφασισμένοι να συνεχίσουν τον αγώνα τους τόσο για τα θεσμικά τους αιτήματα όσο και για τα οικονομικά - με βασικό στόχο να καλυτερέψει όσο γίνεται περισσότερο η εκπαίδευση που δίνεται στα παιδιά του Μεξικού.

Κλωντίν ΧΕΣΠΕΡ