Το Ανοιχτό Κοινωνικό Ινστιτούτο είναι ένα ίδρυμα, που έχει διεθνή δραστηριότητα και χρηματοδοτείται από τον πολυδισεκατομμυριούχο, τραπεζίτη και μεγαλοκερδοσκόπο Τζορτζ Σόρος. Σκοπός του ιδρύματος - σύμφωνα με τα όσα διακηρύσσει ο ιδρυτής του - υποτίθεται πως είναι η προώθηση των ιδεών του αυστριακού φιλοσόφου, Καρλ Πόπερ, για την κοινωνία των πολιτών και την ορθή διακυβέρνηση. Στην πράξη το ίδρυμα δείχνει ιδιαίτερη προτίμηση για τις πρώην σοσιαλιστικές χώρες, όπου παίζει ενεργό ρόλο στην κατεύθυνση της καπιταλιστικής παλινόρθωσης και στη χειραγώγηση των πολιτικών εξελίξεων.

Θυμηθήκαμε τα παραπάνω, διαβάζοντας ένα τηλεγράφημα, που ήρθε από την πρωτεύουσα του Καζακστάν και έλεγε ότι το Ανοιχτό Κοινωνικό Ινστιτούτο κατηγορείται για φοροδιαφυγή ύψους 623.000 δολαρίων. Το αξιοσημείωτο της είδησης, βέβαια, δε βρίσκεται στο γεγονός, πως κατηγορείται για φοροδιαφυγή ένα «ίδρυμα», το οποίο υποτίθεται πως έχει ως πρωταρχικούς στόχους του τη στήριξη των πολιτικών δικαιωμάτων και τη χρηστή κρατική διαχείριση, αλλά στο γεγονός πως υπάρχει και δρα παράρτημα του «ιδρύματος» στο μακρινό Καζακστάν. Καθόλου περίεργο, βέβαια, όταν πάρει κανείς υπόψη του τη γενικότερη γεωστρατηγική σημασία της πρώην αυτής σοβιετικής δημοκρατίας, το πλούσιο υπέδαφός της, κλπ., κλπ. Κι ακόμη περισσότερο, όταν έχει γίνει φανερό, ότι η ευρύτερη περιοχή του Καυκάσου και της Κασπίας θάλασσας συγκεντρώνει όλο και περισσότερο την προσοχή των μεγάλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και είναι ήδη θέατρο των συνεχώς εντεινόμενων ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων.

«Ο δικομματισμός του πολιτικού συστήματος έχει εισβάλει και στο εσωτερικό των συνδικάτων. Η Αριστερά αδυνατεί να παρέμβει ουσιαστικά γιατί το ένα τμήμα της έχει εγκαταλείψει τη μάχη για τον ταξικό προσανατολισμό και την ανασυγκρότηση των συνδικάτων και γυρίζει γύρω από τον εαυτό του, ενώ το αυτόνομο ταξικό ρεύμα είναι ακόμα αδύναμο να επηρεάσει πιο αποφασιστικά τις εξελίξεις».

Αυτά γράφει μεταξύ άλλων στη χτεσινή «Αυγή» ο αναπληρωτής πρόεδρος της ΓΣΕΕ και στέλεχος του ΣΥΝ Αλέκος Καλύβης. Κι αν δεν καταλάβατε, σας εξηγούμε, ότι το ΠΑΜΕ είναι αυτό, που «έχει εγκαταλείψει τη μάχη για τον ταξικό προσανατολισμό και την ανασυγκρότηση των συνδικάτων και γυρίζει γύρω από τον εαυτό του», ενώ οι δυνάμεις του ΣΥΝ αποτελούν «το αδύναμο ακόμα αυτόνομο ταξικό ρεύμα».

Κι αν έχετε την παραμικρή αμφιβολία, διαβάστε πως ερμηνεύεται ο «ταξικός προσανατολισμός» κατά τον Α. Καλύβη: «Αναζητείται -γράφει σε άλλο σημείο - το όραμα μιας εναλλακτικής λύσης στο νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό που προϋποθέτει την αλλαγή των συσχετισμών και την πειστική διεκδίκηση ενός μέλλοντος που οι εργαζόμενοι θα έχουν αυξημένο μέρισμα, που το ατομικό κέρδος θα υποκαθίσταται από το κοινωνικό κέρδος».

Βέβαια, οι αντιλήψεις αυτές δεν είναι ούτε πρωτότυπες, ούτε νέες. Σχεδόν έναν αιώνα προηγούμενα, οι τότε σοσιαλδημοκράτες και ρεφορμιστές - πολιτικοί πρόγονοι του σημερινού ΣΥΝ - είχαν ήδη εγκαταλείψει την ταξική πάλη και οραματίζονταν κι αυτοί έναν «ανθρώπινο καπιταλισμό», όπου θα είναι και ο σκύλος χορτάτος και η πίτα στο ταψί. Με άλλα λόγια, έναν καπιταλισμό, όπου το κεφαλαιοκρατικό κέρδος και η λαϊκή ευημερία θα συνυπάρχουν αρμονικά και αδιατάρακτα.

Οι μόνες διαφορές βρίσκονται στα εξής: Πρώτον, οι τότε σοσιαλδημοκράτες είχαν μια σειρά δικαιολογίες, αφού το ταξικό εργατικό κίνημα έκανε τα πρώτα του βήματα. Δικαιολογίες, όμως, που δεν υπάρχουν σήμερα. Δεύτερον, οι τότε σοσιαλδημοκράτες ήταν - τουλάχιστον - λιγότερο προκλητικοί. Για παράδειγμα, δε διεκδικούσαν την αποκλειστική εκπροσώπηση του ταξικού κινήματος, όπως κάνει σήμερα ο ΣΥΝ, ενώ, την ίδια στιγμή, πορεύεται στο δρόμο της «κοινωνικής συναίνεσης» και της ταξικής συνεργασίας... Εκτός και ο αρθρογράφος θεωρεί, πως στις σημερινές συνθήκες, «ταξικό κίνημα» είναι αυτό που δεν αμφισβητεί αυτόν καθ' αυτόν τον καπιταλισμό, αλλά την τρέχουσα μορφή υλοποίησής του, π.χ. τη νεοφιλελεύθερη εκδοχή του. Ισως το... όραμά του να είναι ένας «φιλεργατικός καπιταλισμός»...