ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ (του ανταποκριτή μαςΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑ).-

Η Κομισιόν, με δηλώσεις του αρμοδίου για τη διεύρυνση, Γερμανού επιτρόπου Γκίντερ Φερχόιγκεν, ενώπιον της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ΕΚ) στο Στρασβούργο, ανέτρεψε χτες την επιφυλακτική στάση που κρατά μετά το Ελσίνκι και δηλώνει ότι «η επίλυση του Κυπριακού δεν μπορεί να αποτελεί προϋπόθεση για τη διαδικασία προσχώρησης της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ)».

Πρόκειται για σαφή, αποκαλυπτική και δεσμευτική «θέση» της Κομισιόν, η οποία ερμηνεύει, με τις δηλώσεις του αρμοδίου επιτρόπου, όχι μόνο την πρόσφατη πρότασή της προς το Συμβούλιο για την «εταιρική σχέση προσχώρησης» της Τουρκίας στην ΕΕ, αλλά και τις ίδιες τις αποφάσεις του Ελσίνκι. Και αποτελεί ξεκάθαρη πρόκληση προς την ελληνική πλευρά, η οποία, εδώ και ένα χρόνο ισχυρίζεται, με διάφορες παραλλαγές, ότι η ΕΕ (...) «δεσμεύει» την Τουρκία για το Κυπριακό και τα Ελληνοτουρκικά.

Ας σημειωθεί ότι οι χτεσινές δηλώσεις Φερχόιγκεν προκάλεσαν, με την ωμή και κυνική τους αποκάλυψη. Και αυτό γιατί η Κομισιόν, ενόψει της πολυπλοκότητας του ζητήματος είχε αποφύγει μέχρι τώρα να λάβει ξεκάθαρη θέση για το ζήτημα των ελληνικών και τουρκικών «ερμηνειών» του Ελσίνκι. Μέχρι και χτες το πρωί, ο ίδιος ο επίτροπος στην πρωτολογία του, σχετικά με τη συζήτηση στο ΕΚ για την Τουρκία, παρουσιάστηκε γενικόλογα «αισιόδοξος» για την «πρόοδο» στις σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας. Δήλωσε ότι «η τουρκική κυβέρνηση αποδέχτηκε με χαρά την πρόταση εταιρικής σχέσης της Κομισιόν, ως βάση», χαρακτήρισε ως «επιτυχία, καθ' εαυτή, το γεγονός των πέντε γύρων διαπραγμάτευσης για το Κυπριακό» και έκανε αναφορά «στην αισθητή βελτίωση των ελληνο-τουρκικών σχέσεων, όπως καταδείχνουν και οι πρόσφατες δηλώσεις για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), και διμερώς και στο ΝΑΤΟ».

Ολα έδειχναν ότι οι Βρυξέλλες δεν έχουν καμιά πρόθεση να οξύνουν τους τόνους, και ενδιαφέρονται βασικά να γίνει αποδεκτή η πρόταση της «εταιρικής σχέσης», καταρχήν από το Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, την ερχόμενη Δευτέρα, και κατόπιν από την Αγκυρα, ώστε το ζήτημα να μην απασχολήσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Νίκαιας (7-9 Δεκέμβρη). Γι' αυτό ακριβώς και η απογευματινή «τορπίλη Φερχόιγκεν» δεν μπορεί να εξηγηθεί, παρά με συσχετισμούς σε εξελίξεις αδιαφανείς που λαμβάνουν χώρα σε άλλους τόπους λήψης αποφάσεων.

Οι πρώτες, εν θερμώ, εκτιμήσεις στο Στρασβούργο κάνουν λόγο, απλά, για «υπερβολική» αντίδραση της Κομισιόν, σε μια προσπάθεια του ΕΚ να εντάξει κάποιες αναφορές στο Κυπριακό ενόψει της έκθεσης του Γάλλου ευρωβουλευτή και πρώην στρατηγού Φ. Μοριγιόν που συζητήθηκε χτες και ψηφίζεται σήμερα από την Ολομέλεια του ΕΚ, για «την πορεία της Τουρκίας προς την προσχώρηση». Ολα, όμως, δείχνουν ότι πρόκειται για «μπλόφα» της Κομισιόν, αφού οι απογευματινές δηλώσεις Φερχόιγκεν, ανατρέπουν ουσιαστικά την ελληνική υποστήριξη στο Ελσίνκι και την πρόταση «εταιρικής σχέσης» της Τουρκίας, και επιβάλλουν μια «ερμηνεία» που δεν μπορεί να γίνει φανερά αποδεκτή από την Αθήνα. Οτι δηλαδή, η αναβάθμιση της Τουρκίας στο Ελσίνκι και μετέπειτα, επιτεύχτηκε ανεξάρτητα από την πορεία των ελληνο-τουρκικών σχέσεων και το Κυπριακό. Μία άποψη που υποστηρίζεται εδώ και ένα χρόνο από την Αγκυρα, αλλά αποκρούεται σθεναρά από την Αθήνα.

Οσον αφορά τη συζήτηση στο ΕΚ για την Τουρκία, η Ολομέλεια συζήτησε χτες και αναμένεται να υπερψηφίσει σήμερα δύο «επιθέσεις» σχετικά με «την πορεία της Τουρκίας προς την προσχώρηση στην ΕΕ», και την «ειδική» κοινοτική χρηματοδότηση της Τελωνειακής Ενωσης (ΤΕ) μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας, η οποία έχει τεθεί σε ισχύ από την 1/1/1996. Ο Γκ. Φερχόιγκεν στη χτεσινή πρωτολογία του, πριν την απογευματινή «έκρηξη», έκανε λόγο για «έξυπνη στάση του ΕΚ, σε θετική συγκυρία, για αποφασιστική τροχιά στις σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας» και είναι αλήθεια, ότι μετά την ομόφωνη απόφαση του Ελσίνκι, και το ΕΚ «προσαρμόστηκε» στη νέα κατάσταση, με πιο «ρεαλιστικές» θέσεις όσον αφορά ζητήματα εκδημοκρατισμού στην Τουρκία, το Κουρδικό, το Κυπριακό κλπ. Και είναι χαρακτηριστικό ότι όσον αφορά την «ειδική δανειοδοτική ενίσχυση» της Τουρκίας από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ύψους 450 εκατ. ευρώ μέχρι το 2004, το Συμβούλιο αποφάσισε χωρίς να θέσει καμία πολιτική «δεσμευτική ρήτρα» για την εκταμίευση των κοινοτικών κονδυλίων από την Αγκυρα.

Νέος κύκλος αντιπαραθέσεων Ιεραρχίας και κυβέρνησης για το θέμα των ταυτοτήτων άνοιξε με αφορμή την εγκύκλιο του υπουργείου Δημόσιας Τάξης προς τα αστυνομικά τμήματα, με την οποία απαγορεύεται η αναγραφή των αρχικών Χ.Ο. (Χριστιανός Ορθόδοξος) στις νέες ταυτότητες δίπλα από την υπογραφή του πολίτη. Η εγκύκλιος εκδόθηκε μετά από σχετική γνωμάτευση της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων που είχε ζητηθεί από το υπουργείο. Ωστόσο όμως, ο πρόεδρος της Αρχής Κ. Δαφέρμος με χτεσινές δηλώσεις του ανέφερε σαφώς ότι δε θα υπάρχει πρόβλημα, αν η προσθήκη του Χ.Ο. στην υπογραφή συνοδεύει μόνιμα την υπογραφή του κάθε πολίτη που κάνει χρήση αυτού του διακριτικού.

Ο Κ. Δαφέρμος σε συνέντευξή του στο «MEGA» επισήμανε μεταξύ άλλων: «Η υπογραφή αποτελείται από το όνομα και το επώνυμο του υπογράφοντα. Πολλές φορές μάλιστα είναι φτιαγμένη με μη καλλιτεχνικό τρόπο. Αν υπογράψετε μόνο με Χ.Ο. θα υπάρχει πρόβλημα, αν όμως συνηθίζετε μετά την υπογραφή σας να βάζετε ένα σύμβολο, ως συνέχεια της υπογραφής σας, ως καρικατούρα, δε νομίζω να επιφέρει δυσμενή αποτελέσματα. Αν δηλαδή ο χριστιανός συνηθίζει σε όλη του τη ζωή να υπογράφει μαζί με το συγκεκριμένο σύμβολο ως συνέχεια της υπογραφής του, ως μια καρικατούρα, τότε δε θα έχει - και είναι προσωπική μου γνώμη αυτή - κανένα πρόβλημα».

Ο υπουργός Τύπου Δ. Ρέππας επικαλέστηκε πάντως τη θέση της Ανεξάρτητης Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων για το θέμα αυτό. «Καθένας, είπε, έχει μια ορισμένη υπογραφή, έναν τύπο υπογραφής τον οποίο έχει καθιερώσει από τότε που άρχισε να θέτει υπογραφή». Και πρόσθεσε: «Καθένας επιλέγει την υπογραφή του. Καθένας μπορεί και έχει δικαίωμα να αλλάξει τον τύπο της υπογραφής του. Αντιλαμβάνεστε, όμως, ότι θα πρέπει να σεβαστεί ορισμένους κανόνες. Πρώτον, στον τύπο της υπογραφής του, η οποία - επαναλαμβάνω - χρησιμοποιείται για τις συναλλαγές του πολίτη με το κράτος, δεν είναι δυνατό να εμφιλοχωρούν άλλα στοιχεία τα οποία αναφέρονται σε άλλα πεδία, αφορούν τις πεποιθήσεις των πολιτών. Δεύτερον, γνωρίζετε πως όταν με αυτό τον τρόπο οδηγούμαστε σε μια καταστρατήγηση του τρόπου με τον οποίο υπογράφουμε, του τρόπου με τον οποίο έχουμε αναγνωρίσει ότι οι πολίτες θέτουν την υπογραφή τους, είναι δυνατό να αντιμετωπίσουν διάφορα προβλήματα αυτοί οι ίδιοι οι πολίτες, συναλλασσόμενοι με τις δημόσιες υπηρεσίες, όταν πρέπει να πιστοποιείται η υπογραφή και η ταυτοπροσωπία τους. Ολα αυτά είναι θέματα τα οποία αντιμετώπισαν οι αρμόδιες υπηρεσίες. Το υπουργείο Δημόσιας Τάξης δεν έκανε τίποτα άλλο, παρά στο πλαίσιο μιας εγκυκλίου να επαναλάβει αυτά που αποφάσισε η Ανεξάρτητη Αρχή για την Προστασία Προσωπικών Δεδομένων».

Από την πλευρά του αρχιεπισκόπου ο διευθυντής του γραφείου Τύπου της Αρχιεπισκοπής, Χ. Κονιδάρης, σε δήλωσή του χτες ανέφερε: «Είναι δικαίωμα του κάθε Ελληνα πολίτη, στο πλαίσιο της ελεύθερης έκφρασής του και της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητάς του, να προσδιορίζει αυτός το περιεχόμενο και γενικά τον τύπο και τον τρόπο της υπογραφής του, η οποία στην πρακτική συγκροτείται από την ιδιόρρυθμη γραφή που ο ίδιος ορίζει. Το κράτος δεν επιλέγει αντ' αυτού, δεν αποφασίζει αντ' αυτού, δεν υπεισέρχεται στον πυρήνα των προσωπικών του δεδομένων και φυσικά ούτε αναλαμβάνει το ρόλο του αυτόκλητου προστάτη των συναλλαγών, ούτε τον τιμωρεί γιατί "δε συνεμορφώθη προς τας υποδείξεις"».

Με αρνητικά και θετικά στοιχεία χαρακτηρίζεται το άτυπο έγγραφο, που παρέδωσε ο εκπρόσωπος του ΟΗΕ στον Πρόεδρο Κληρίδη και στον Ρ. Ντενκτάς. Ηπιότερο από τα δύο προηγούμενα έγγραφα για την κατανομή εξουσιών, τα οποία όχι μόνο απορρίφθηκαν, αλλά ούτε καν παραλήφθηκαν, χαρακτηρίζεται το έγγραφο το οποίο παρέδωσαν τα Ηνωμένα Εθνη στον Πρόεδρο Κληρίδη με το πέρας του πέμπτου γύρου των εκ του σύνεγγυς συνομιλιών στη Γενεύη.

Οπως δήλωσε διπλωματική πηγή, αν και παραμένει ως αρνητικό εκ περιτροπής Προεδρία, δύο θητείες για Ελληνοκύπριο και μία για Τουρκοκύπριο, τα Ηνωμένα Εθνη καταβάλλουν προσπάθεια για άρση των χωριστών πλειοψηφιών στη λήψη αποφάσεων.

Ειδικότερα, για την εκτελεστική εξουσία προτείνουν, ως μία επιλογή, τη διατήρηση του προεδρικού συστήματος με υπουργικό συμβούλιο από έξι Ελληνοκυπρίους και τρεις Τουρκοκυπρίους υπουργούς. Παράλληλα, αναθέτουν ορισμένες εξουσίες στον Πρόεδρο, όπως η διεθνής εκπροσώπηση και η υπογραφή συνθηκών.

Στην εκλογή Προέδρου και αντιπροέδρου καθορίζουν ενιαίο κατάλογο, με βάση το αμερικανικό πρότυπο, για την εκλογή των οποίων απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του ενός πέμπτου των Τουρκοκυπρίων.

Στο νομοθετικό σύστημα προτείνεται η καθιέρωση Ανω και Κάτω Βουλής από εξήντα μέλη η καθεμιά. Στην Κάτω Βουλή η εκπροσώπηση είναι σαράντα Ελληνοκύπριοι και είκοσι Τουρκοκύπριοι. Στην Ανω Βουλή είναι τριάντα Ελληνοκύπριοι και τριάντα Τουρκοκύπριοι.

Η ψήφιση νόμων απαιτεί τη σύμφωνη γνώμη και των δύο Σωμάτων με απλή πλειοψηφία στην καθεμιά.

Σημαντική νέα καινοτομία είναι η πρόταση των Ηνωμένων Εθνών, όπως κάθε πολίτης, Ελληνοκύπριος ή Τουρκοκύπριος, ψηφίζει τα όργανα του κρατιδίου στο οποίο διαμένει και όχι της κοινότητάς του.