Associated Press

Οι πολεμικές προετοιμασίες είναι πυρετώδεις

Μαραθώνιο είναι το διπλωματικό παρασκήνιο των προσπαθειών ΗΠΑ - Βρετανίας να καταλήξουν σε ένα νέο κείμενο ψηφίσματος που θα ανοίγει το δρόμο στην ανάληψη στρατιωτικής δράσης. Η βρετανική ηγεσία φέρεται να προσπαθεί να εκμαιεύσει από την Ουάσιγκτον περισσότερο χρόνο, προκειμένου να μπορέσει να χειριστεί τα αντιπολεμικά αισθήματα της βρετανικής κοινής γνώμης. Παράλληλα, συνεχιζόταν η ανοιχτή συνεδρίαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ για το θέμα του Ιράκ, με τη συντριπτική πλειοψηφία των ομιλητών να τάσσεται ενάντια στη στρατιωτική οδό.

Ανοιχτή λεκτική «επίθεση» κατά του ΟΗΕ εξαπέλυσε ο Αμερικανός Πρόεδρος, δηλώνοντας ότι «αν ο Οργανισμός δεν μπορεί να εφαρμόσει τις αποφάσεις του, εδώ και 12 χρόνια, τότε τίθεται σε αμφιβολία η ίδια η χρησιμότητά του». Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Μπους αμφισβητεί την «αποτελεσματικότητα» του ΟΗΕ. Εντούτοις, η ιδιαίτερα σκληρή αυτή δήλωση εκτιμάται ότι συνδέεται άμεσα με τις αντιρρήσεις που εκφράζει η πλειοψηφία των χωρών - μελών του Οργανισμού, και εντός του Συμβουλίου Ασφαλείας, στον αμερικανικό σχεδιασμό για εξαπόλυση άμεσης στρατιωτικής επίθεσης κατά του Ιράκ.

Τη δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ και Βρετανία στην προσπάθειά τους να εξασφαλίσουν την αναγκαία συναίνεση σε ένα νέο ψήφισμα αναγνώριζαν, χτες, Βρετανοί διπλωμάτες, που παραδέχονταν ότι στην παρούσα φάση μια αμερικανο-βρετανική πρόταση απόφασης δε μοιάζει ικανή να συγκεντρώνει τις απαραίτητες 9 ψήφους του Συμβουλίου. Ο Βρετανός πρέσβης Τζέρεμι Γκρίνστοουκ δήλωνε ότι οι διαβουλεύσεις για την εκπόνηση ψηφίσματος συνεχίζονται και δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο το νέο κείμενο να τεθεί προς συζήτηση τις αμέσως επόμενες ημέρες. Ο Βρετανός διπλωμάτης, επίσης, έσπευσε να εκτιμήσει ότι πιθανώς η συζήτηση για το κείμενο να διαρκέσει «για αρκετές ημέρες, ακόμη και μέχρι την 1η Μαρτίου, οπότε και οι επικεφαλής των σωμάτων ελέγχου του ιρακινού οπλοστασίου επιστρέψουν στο Συμβούλιο Ασφαλείας για την τρίτη ενημέρωσή τους».

Associated Press

Με βάση τις υπάρχουσες διαρροές, φαίνεται ότι η βρετανική πλευρά προσπαθεί να «πείσει» την αμερικανική ηγεσία να «περιμένει για 2 - 3 εβδομάδες», έτσι ώστε να καταβληθούν προσπάθειες άμβλυνσης των διαφωνιών και να κατευναστεί η παγκόσμια κοινή γνώμη. Το Λονδίνο επιθυμεί μια δεύτερη απόφαση του ΟΗΕ διακαώς σε αντίθεση με την Ουάσιγκτον, που δε χάνει την ευκαιρία να επαναλαμβάνει ότι δε θεωρεί απαραίτητη μια δεύτερη απόφαση. Χαρακτηριστικά ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Αρι Φλάισερ, δήλωνε, χτες, ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος ελπίζει «σε νέα απόφαση πολύ σύντομα και ευελπιστεί σε ανάληψη δράσης».

Μόνο οι πρέσβεις της Αυστραλίας και της Ιαπωνίας υποστήριξαν, ανοιχτά, την αμερικανική θέση για το Ιράκ, κατά τη διάρκεια της ανοιχτής συζήτησης για το θέμα στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, που επρόκειτο να ολοκληρωθεί αργά χτες το βράδυ. Καθώς η λίστα των 56 εγγεγραμμένων ομιλητών έβαινε προς το τέλος της, η συντριπτική πλειοψηφία των πρεσβευτών που πήραν το λόγο υπεράσπισαν την παράταση των επιθεωρήσεων. Υπέρ της διπλωματικής επίλυσης της κρίσης τάχθηκαν όλοι οι πρέσβεις των αραβικών χωρών, συμπεριλαμβανομένου και του εκπροσώπου του Κουβέιτ, ο οποίος προειδοποίησε ότι «ένας πόλεμος θα οδηγήσει σε καταστροφή την περιοχή».

Για «ανυπολόγιστες συνέπειες» μίλησαν και οι Γκέρχαρντ Σρέντερ και Χόσνι Μουμπάρακ, οι οποίοι συναντήθηκαν στη Βόννη. Ο Αιγύπτιος Πρόεδρος, πάντως, προέβλεψε ότι «οι ΗΠΑ, μάλλον, δε δίνουν παρά λίγο καιρό στο Ιράκ». Την προσήλωσή τους στην ανάγκη παράτασης των επιθεωρήσεων επαναδιατύπωσαν και ο Ρώσος Πρόεδρος που συνομίλησε τηλεφωνικώς με τον Κινέζο ομόλογό του. Μάλιστα, ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Ιγκόρ Ιβανόφ, υποδεχόμενος τον Αμερικανό δημοκρατικό βουλευτή Τομ Λάντος, τόνιζε ότι «η προσέγγιση Ρωσίας - ΗΠΑ δε σημαίνει ότι δε θα υπάρχουν διαφωνίες» και καταδίκασε τους αλλεπάλληλους αμερικανο-βρετανικούς βομβαρδισμούς στις «μη αναγνωρισμένες από τον ΟΗΕ ζώνες απαγόρευσης πτήσεων». Ο Λάντος, πάντως, μετά τη συνάντηση εκτίμησε ότι η Μόσχα «δε θα σταθεί εμπόδιο στις ΗΠΑ όταν αρχίσει η δράση».

Στις απόψεις αυτές εξαπέλυσε επίθεση ο Αμερικανός ΥΠΕΞ. Ο Κόλιν Πάουελ, μιλώντας σε γαλλικό σταθμό, κατηγόρησε τις χώρες που ζητούν παράταση των επιθεωρήσεων ότι «δε θέλουν να αναλάβουν τις ευθύνες τους» και επανέλαβε ότι «το θέμα δεν είναι η παράταση χρόνου, αλλά η ιρακινή συμμόρφωση». Ο Πάουελ κατέληξε ότι «ο χρόνος τελειώνει για το Ιράκ και η στρατιωτική δράση μπορεί να αναληφθεί χωρίς νέο ψήφισμα». Τη θέση αυτή υπεράσπισε, για πολλοστή φορά, και η Ισπανίδα ΥΠΕΞ, που δήλωσε ότι «δε χρειάζεται επέμβαση στον εγκέφαλο ενός ανθρώπου για να αντιληφθεί ότι η παράταση του χρόνου δεν είναι λύση».

Associated Press

Αμερικανοί στρατιωτικοί καταφτάνουν στην Αγκυρα για διαπραγματεύσεις

Από «αποτυχία» σημαδεύτηκαν και χτες οι συνεχιζόμενες αμερικανοτουρκικές εντατικές διαπραγματεύσεις για την εξασφάλιση της τουρκικής συμμετοχής στον επερχόμενο πόλεμο κατά του Ιράκ, παρά το γεγονός ότι τα μεταγωγικά των Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ με χιλιάδες πεζικάριους «έχουν ήδη αποπλεύσει» για την περιοχή. Ο Λευκός Οίκος διά στόματος του εκπροσώπου του Τζορτζ Ουόκερ Μπους ανέφερε ότι «έκανε την τελευταία του προσφορά» στην τουρκική κυβέρνηση: Οι πληροφορίες λένε ότι πρόκειται για 6 δισ. δολάρια σε άμεση βοήθεια και 10 έως 15 δισ. δολάρια σε μακροπρόθεσμα δάνεια -ωστόσο η κυβέρνηση του κόμματος Δικαιοσύνης & Ανάπτυξης ζητεί 12 δισ. δολάρια άμεσης βοήθειας. Ο Αρι Φλάισερ εμφανίστηκε αρκούντως εκνευρισμένος: «Ο χρόνος τελειώνει», είπε. «Πρέπει να γίνουν σχέδια, να ληφθούν αποφάσεις... δεν μπορούμε να περιμένουμε επ' άπειρο».

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ισχυρός άνδρας της κυβέρνησης, είπε πως δεν υπήρχαν και χτες «θετικές εξελίξεις», μιλώντας στο τηλεοπτικό δίκτυο NTV. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, ωστόσο, Αμπντουλατίφ Σενέρ, δήλωσε πάντως πως «μερικές φορές δε χρειάζονται ημέρες αλλά πέντε λεπτά... που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέες εξελίξεις».

Ο Τούρκος πρωθυπουργός Αμπντουλάχ Γκιούλ είχε χτες τηλεφωνική συνομιλία με τον Κόλιν Πάουελ αργά την Τετάρτη, και μια λακωνική γραπτή δήλωση (ως συνηθίζεται) από το γραφείο του ανέφερε ότι «οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται».

Ο Μπους και το αμερικανικό Πεντάγωνο «χάνουν την υπομονή τους» με την Τουρκία, έγραφαν οι λονδρέζικοι Τάιμς χτες. Η δήλωση Ερντογάν ότι οι ΗΠΑ «δεν πρέπει να θεωρούν δεδομένη» την τουρκική στήριξη προς τις ΗΠΑ ώστε να ανοίξουν αυτές με χιλιάδες στρατιώτες το «βόρειο μέτωπο» του Ιράκ -που δεν αφορά μόνο την οικονομική βοήθεια, αλλά και την πιθανότητα επέκτασης του πολέμου με τους Κούρδους να εμπλέκονται σ' αυτόν-, προκάλεσε οργή σε αμερικανικούς κύκλους που, σύμφωνα με τους Τάιμς, σκέφτονται «να βγάλουν την Τουρκία από το πολεμικό σενάριο και να κρατήσουν τα 26 δισ. δολάρια». Ο Μπους είπε -αρκετά πικαρισμένος, προφανώς- ότι «σέβεται πολύ» την τουρκική κυβέρνηση, αλλά αυτή πρέπει να αντιληφθεί «ότι δεν έχει στενότερο φίλο από τις ΗΠΑ στον κόσμο».

Στην Αγκυρα βρισκόταν χτες πολυάνθρωπη αποστολή στρατιωτικών αξιωματούχων και των τριών σωμάτων των Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ για συζητήσεις.

Πάντως, το θέμα του πολέμου τυγχάνει λαϊκιστικής πολιτικής αξιοποίησης από τα υπόλοιπα κόμματα της Τουρκίας. Είναι αν μη τι άλλο χαρακτηριστικό πως ο ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), που κατά ειρωνικό τρόπο είναι η πολιτική κληρονομιά του Μουσταφά Κεμάλ ή Ατατούρκ, είπε πως η κυβέρνηση Γκιούλ/ Ερντογάν είναι «ανειλικρινής... μιλά για ειρήνη αλλά προετοιμάζεται για πόλεμο». Ο Ντενίζ Μπαϊκάλ δήλωσε πως «αν ήμασταν εμείς στην κυβέρνηση, δε θα γινόταν πόλεμος», πράγμα που δείχνει μάλλον τη δική του αμετροέπεια παρά ο,τιδήποτε άλλο...