Copyright 2020 The Associated

Ο Μπορέλ χαρακτήρισε «σημαντικό βήμα» και την επανέναρξη διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, αλλά και την προετοιμασία για την επανάληψη των συνομιλιών στο Κυπριακό, προσθέτοντας ότι «τέτοιες προσπάθειες πρέπει να διατηρηθούν. Οι προθέσεις και οι ανακοινώσεις πρέπει να μεταφραστούν σε ενέργειες».

Αναφερόμενος συνολικότερα στην κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, είπε ότι η ΕΕ θέλει να δει «μια βιώσιμη αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο και στην ευρύτερη περιοχή» και επεσήμανε πως «Τουρκία και ΕΕ θα μπορούσαν να δράσουν με αμοιβαία κατανόηση», επανέλαβε δε ότι «οι σχέσεις μας βασίζονται σε αμοιβαία συμφέροντα. Ελπίζω ότι μπορούμε να εργαστούμε για μια σχέση που θα αναπτυχθεί περαιτέρω».

Από τη μεριά του ο Τσαβούσογλου, αφού χαρακτήρισε «προβληματική» χρονιά το 2020 «σε ό,τι αφορά τις διμερείς σχέσεις μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας», είπε για πολλοστή φορά τις τελευταίες μέρες ότι «είναι πολύ σημαντική η δημιουργία θετικής ατμόσφαιρας και μίας θετικής ατζέντας, αλλά προκειμένου να είναι βιώσιμη αυτή η ατζέντα χρειαζόμαστε συγκεκριμένα βήματα και από τις δύο πλευρές». Ανάμεσα σε άλλα είπε ότι το ταξίδι του θα προετοιμάσει και μια επίσκεψη του Σαρλ Μισέλ (προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου) και της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν (προέδρου της Κομισιόν) στην Αγκυρα, μετά από πρόσκληση του Τούρκου Προέδρου Ρ. Τ. Ερντογάν, ενώ, επιβεβαιώνοντας ότι το παζάρι είναι ευρύ, υπενθύμισε ότι «υπάρχουν σοβαρά προβλήματα στην περιοχή, που σημαίνει ότι η συνεργασία ΕΕ - Τουρκίας είναι ζωτική για την εξεύρεση λύσεων».

Ψηλά στην ατζέντα της συνάντησης βρέθηκε και η επικαιροποίηση της Συμφωνίας του 2016 για το Μεταναστευτικό, την οποία η Αγκυρα αξιοποιεί για να διασφαλίσει ανταλλάγματα σε άλλα ζητήματα. Μάλιστα, μετά από αίτημα της τουρκικής πλευράς προγραμματίστηκε και συνάντηση του Τσαβούσογλου με τον επίτροπο Μαργαρίτη Σχοινά.

Τέλος, στο τραπέζι βρέθηκε και η πρόταση Διάσκεψης για τη Μεσόγειο, με την οποία οι Βρυξέλλες έχουν συμφωνήσει από την πρώτη στιγμή και στην οποία η Αγκυρα επιμένει για τη συμμετοχή και του ψευδοκράτους από την Κύπρο, αλλά και για τη συμμετοχή «όλων των παράκτιων χωρών της περιοχής», καθώς και χωρών που έχουν επενδύσεις στην περιοχή (βλέπε μονοπώλια της Ενέργειας που σχεδιάζουν γεωτρήσεις). Τουρκία και ΕΕ «θα αξιολογήσουμε τα συγκεκριμένα βήματα που μπορούν να γίνουν το επόμενο διάστημα, περιλαμβανομένης της απελευθέρωσης της βίζα και της ανανέωσης της συμφωνίας τελωνειακής σύνδεσης», είπε ακόμα ο Τούρκος ΥΠΕΞ.

«Ελπίζουμε όλοι ότι τα λόγια του Τούρκου Προέδρου θα μετατραπούν σύντομα σε συγκεκριμένες ενέργειες με διάρκεια, που θα αποδείξουν ότι έχει πραγματικά καλή θέληση έναντι της ΕΕ», είχε δηλώσει νωρίτερα στο Γαλλικό Πρακτορείο ο υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου Ζαν Ασελμπορν, προειδοποιώντας βέβαια πως οι αντιθέσεις παραμένουν και πως «κανένας δεν προτίθεται να σβήσει» ό,τι έχει συμβεί. Εξέφρασε την ελπίδα «να καταστεί ξεπερασμένη μια νέα επέκταση των κυρώσεων τον Μάρτιο (...) όμως είναι απαραίτητο να εξασφαλίσουμε ότι θα είμαστε έτοιμοι, αν δεν αφήσουν στην ΕΕ άλλη επιλογή».

Η δε σύμβουλος του Ζοζέπ Μπορέλ και διευθύντρια του «Istituto Affari Internazionali», Νάταλι Τότσι, σχολίασε ότι «με μερικά κράτη το χαστούκι λειτουργεί. Με την Τουρκία δεν λειτουργεί».

Πάντως η τουρκική πλευρά επαναλαμβάνει με κάθε ευκαιρία ότι οδηγός της είναι τα «ζωτικά δικαιώματα και συμφέροντα» που έχει στην περιοχή, και τα οποία μνημόνευσε και χτες ο εκπρόσωπος του τουρκικού ΥΠΕΞ Χαμί Ακσόι, μιλώντας ειδικά για το Αιγαίο και ενόψει της επανέναρξης των διερευνητικών την επόμενη Δευτέρα, 25/1, σχολίασε ότι «η αύξηση των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια στο Ιόνιο καταλήγει νότια της Πελοποννήσου και σε καμία περίπτωση δεν επηρεάζει το Αιγαίο». Ο Ακσόι έκανε λόγο για τις «ειδικές γεωγραφικές συνθήκες» που επικρατούν στο Αιγαίο και είπε πως «η θέση της Τουρκίας ότι τα χωρικά ύδατα στο Αιγαίο Πέλαγος δεν θα πρέπει να επεκταθούν μονομερώς, με τρόπο που θα περιορίζει την ελευθερία της ναυσιπλοΐας και την πρόσβαση στις ανοιχτές θάλασσες τόσο της Τουρκίας όσο και τρίτων χωρών».

Αξιοσημείωτα είναι την ίδια στιγμή και ευρωπαϊκά δημοσιεύματα όπως αυτό στη γερμανική «Suddeutsche Zeitung», όπου αναφέρεται: «Η Ελλάδα εξετάζει πόσο μακριά μπορεί να φτάσει και θέλει να διπλασιάσει τα χωρικά της ύδατα στο Ιόνιο Πέλαγος. Κατά βάση αυτό επιτρέπεται, ωστόσο παραβιάζει προηγούμενες συμφωνίες και μπορεί να εξοργίσει περαιτέρω την Τουρκία». Η εφημερίδα υποστηρίζει ότι Ελλάδα και Τουρκία είχαν συμφωνήσει προ δεκαετιών «να διατηρήσουν τα χωρικά ύδατα γύρω από τα νησιά του Αιγαίου και για τις δύο πλευρές στα έξι μίλια, το ήμισυ της απόστασης που προβλέπεται διεθνώς. Το 1995 η τουρκική Βουλή είχε ξεκαθαρίσει ότι κάθε επέκταση των θαλάσσιων συνόρων στο Αιγαίο αποτελεί αιτία πολέμου», για να καταλήξει ότι όπως Ελλάδα και Αλβανία απευθύνθηκαν στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, αντίστοιχα μπορεί να αντιμετωπιστεί και η διαφωνία Τουρκίας - Ελλάδας.

Με συνοπτικές διαδικασίες και με τη θετική γνώμη όλων των αστικών κομμάτων επικυρώθηκε χτες στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος στο οποίο περιλαμβάνεται η διακρατική συμφωνία της Ελλάδας με τη Βουλγαρία για την κατασκευή του διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου IGB, καθώς και το καταστατικό ίδρυσης του «Φόρουμ Φυσικού Αερίου Ανατολικής Μεσογείου (EMGF)».

Ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός έχει μήκος 182 χιλιομέτρων (31 εντός Ελλάδας), ξεκινά από την Κομοτηνή και θα καταλήγει στη Stara Zagora της Βουλγαρίας, συνδέοντας τα δίκτυα φυσικού αερίου των δύο χωρών, προεκτείνοντας τον αγωγό TAP στα Βαλκάνια. Το δε Φόρουμ, που αποτελείται από Αίγυπτο, Ελλάδα, Ιταλία, Ιορδανία, Παλαιστινιακή Αρχή, Ισραήλ και Κύπρο, είναι όχημα για να προωθηθούν τα σχέδια συνεκμετάλλευσης της Ενέργειας στην περιοχή.

Στη συζήτηση στην Επιτροπή ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κ. Σκρέκας, έδειξε καθαρά ότι οι συμφωνίες αυτές εντάσσονται στη στρατηγική της αστικής τάξης, που μέσα από την εμπλοκή της χώρας όλο και βαθύτερα στους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς θέλει τη μετατροπή της Ελλάδας σε ενεργειακό κόμβο, για να αναβαθμίσει τη θέση της στην περιοχή και να πάρει το δικό της μερτικό από τη «λεία». Οπως ανέφερε, το νομοσχέδιο «αποτελεί ένα θετικό ορόσημο όχι μόνο για τη διεθνή ενεργειακή πολιτική της Ελλάδας, αλλά και για τη γενικότερη γεωπολιτική της δυναμική, ως χώρας που μπορεί να πρωταγωνιστήσει εκ νέου στις πολιτικοοικονομικές εξελίξεις τόσο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης όσο και της Ανατολικής Μεσογείου».

Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Σ. Φάμελος διαμαρτυρήθηκε που ο υπουργός δεν αναφέρθηκε στις σημαντικές πρωτοβουλίες που είχε πάρει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ για αυτήν την εξέλιξη για την ενίσχυση «της γεωπολιτικής θέσης και της διαπραγματευτικής ικανότητας» της χώρας, η οποία «έπρεπε να βελτιωθεί και ως επενδυτικός χώρος, προς το διεθνές επενδυτικό κοινό». Εφτασε δε να ισχυριστεί ότι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ πρωτοστάτησε στην προώθηση των έργων αυτών γιατί «οφείλω να πω, τα έργα αυτά τα αντιμετωπίζουμε μόνο από την πλευρά της ασφάλειας και της ειρήνης»! Στο πόσο συμβάλλουν οι συμφωνίες αυτές στην «γεωστρατηγική αναβάθμιση της χώρας» αναφέρθηκαν και τα άλλα αστικά κόμματα, πλην του ΜέΡΑ25, που τάχθηκε κατά, για να υπερασπιστεί τα άλλα αρπακτικά, αυτά της «πράσινης» Ενέργειας.

Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΚΚΕ Νίκος Καραθανασόπουλος, ως ειδικός αγορητής του Κόμματος, καταψήφισε το νομοσχέδιο και ανέφερε ότι αποτελεί «κομμάτι του παζλ, της μεγάλης εικόνας» των σφοδρών ανταγωνισμών ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, στην περιοχή των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου: Των ΗΠΑ και της ΕΕ απέναντι στη Ρωσία, όσον αφορά τον έλεγχο των ενεργειακών πηγών, και στην Κίνα για τον έλεγχο των εμπορικών δρόμων.

«Η χώρα μας όχι μόνο έχει διαλέξει στρατόπεδο», τόνισε ο Ν. Καραθανασόπουλος, «αλλά αποτελεί και τον σημαιοφόρο των αμερικανοΝΑΤΟικών ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών», και αυτό ήταν επιλογή και της προηγούμενης κυβέρνησης, που αναβάθμισε τις σχέσεις με τις ΗΠΑ, αλλά και της σημερινής, που θέλει να τις «απογειώσει». Σημείωσε ότι η επιλογή αυτή «είναι δεμένη με τη στρατηγική επιλογή της αστικής τάξης, για γεωστρατηγική αναβάθμιση της χώρας μας. Επί της ουσίας, δηλαδή, δεν είναι τίποτα άλλο παρά η συμμετοχή των ελληνικών επιχειρηματικών ομίλων στο πλιάτσικο που θα γίνει σε βάρος των λαών της περιοχής, για να πάρουν κι αυτοί ένα κομμάτι της πίτας».

Συνεχίζοντας επεσήμανε ότι «το ερώτημα που τίθεται είναι ποιον εξυπηρετούν η δημιουργία του IGB και του Φόρουμ Φυσικού Αερίου Ανατολικής Μεσογείου. Είναι φανερό ότι εξυπηρετούν πρώτα απ' όλα τους ενεργειακούς σχεδιασμούς των ΗΠΑ κυρίαρχα, αλλά και της ΕΕ. Εξυπηρετούν τα συμφέροντα των πολυεθνικών, εκμετάλλευσης, εξόρυξης, εμπορίας, αλλά και μεταφοράς του φυσικού αερίου στην ευρύτερη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου».

Απαντώντας και στον εισηγητή του ΣΥΡΙΖΑ ότι πρόκειται για έργα «ασφάλειας και ειρήνης», ο Ν. Καραθανασόπουλος ανέφερε ότι «θέλει πολύ πολιτικό θράσος να αναγορεύεις τους ιμπεριαλιστές ως εγγυητές της ασφάλειας και της ειρήνης στην περιοχή», ενώ ανέδειξε και ότι τα σχέδια αυτά δεν εξυπηρετούν την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, ούτε τις ενεργειακές ανάγκες του λαού, ο οποίος βυθίζεται στην ενεργειακή φτώχεια.