Το Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) που συνεδρίασε χτες στις Βρυξέλλες απείλησε ανοιχτά το Ιράν με αφορμή τη χρήση πυρηνικής τεχνολογίας, καταδίκασε τις «τρομοκρατικές» επιθέσεις κατά της αμερικανο-βρετανικής κατοχής στο Ιράκ, κάνοντας ομόφωνα λόγο για «ρεαλιστική προσέγγιση της διαδικασίας μεταβίβασης κυριαρχίας». Εξέφρασε γενικόλογη «ανησυχία» για τη γενοκτονία των Παλαιστινίων, εκδήλωσε «ανησυχία» ειδικά για το Κόσσοβο, και ανακοίνωσε έναρξη της Διακυβερνητικής Διάσκεψης (ΔΔ) για την πολιτική αναθεώρηση της ΕΕ με «ουσιαστική» διαπραγμάτευση, «σεβασμό του ρόλου του ΝΑΤΟ» και ιδιαίτερη σημασία στις ευρω-ατλαντικές σχέσεις.

Ταυτόχρονα η Κομισιόν εκδήλωσε «ανησυχία» για ενδεχόμενη πολιτική αστάθεια στην Τουρκία. Με αποτέλεσμα η χτεσινή μέρα στις Βρυξέλλες να μπορεί να ονομαστεί (...) «μέρα του έκδηλου αμερικανισμού», αφού η ΕΕ απέδειξε ακόμη μια φορά ότι όχι μόνο συμπλέει με τις παγκόσμιες επιδιώξεις της αυτοκρατορικής ηγεμονίας των ΗΠΑ, αλλά και προετοιμάζει την εσωτερική πολιτική αναθεώρηση σύμφωνα με την εύρυθμη λειτουργία της ευρω-ατλαντικής «συμμαχίας». Είναι χαρακτηριστική η έξαλλη επίθεση κατά του Ιράν, στην οποία πρωτοστάτησαν οι ΥΠΕΞ της Γερμανίας και της Ελλάδας, Γιόσκα Φίσερ και Γ. Παπανδρέου αντίστοιχα. Ο Γερμανός ΥΠΕΞ, εμφανώς επηρεασμένος από την ανακουφιστική επαναπροσέγγιση της Γερμανίας με τις ΗΠΑ, δήλωσε ότι «είναι πολύ σημαντικό να εμποδίσουμε την κούρσα των πυρηνικών εξοπλισμών σε μία από τις πιο επικίνδυνες και ασταθείς περιοχές του κόσμου». Στη Μ. Ανατολή επιτρέπεται να έχει πυρηνικά όπλα μόνο το (...) Ισραήλ. Το Ιράν θα πρέπει «να υπογράψει, να επικυρώσει και να εφαρμόσει» ένα «πρόσθετο πρωτόκολλο» στη συμφωνία για τη μη διάδοση (ΤΝΑ) σύμφωνα με το οποίο θα επιτρέπονται «έλεγχοι» χωρίς προειδοποίηση, από τους «εμπειρογνώμονες» του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΑΙΕΑ).

Από κοντά και ο Γ. Παπανδρέου που δήλωσε ότι «η ανάπτυξη της πυρηνικής τεχνολογίας στο Ιράν, ανησυχεί όπως και στη Βόρεια Κορέα (...) Δεν πρέπει να αρχίσει ένας αγώνας δρόμου, όπως επί ψυχρού πολέμου, γιατί αμέσως θα θελήσουν να τρέξουν και άλλες χώρες όπως η Τουρκία, με επιπτώσεις στην ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής (...) ο πυρηνικός κίνδυνος ενυπάρχει και στην πολιτική χρήση της πυρηνικής τεχνολογίας, όπως απέδειξε και το Τσερνομπίλ (...) ο περιορισμός των όπλων μαζικής καταστροφής αποτελεί πρόληψη στο δίλημμα πόλεμος ή ειρήνη» (!!!) πρόκειται για σωρεία προπαγανδιστικής τρομοκρατίας απαράδεκτης για Ελληνα ΥΠΕΞ. Το Ιράν δεν έχει αποδεδειγμένα πυρηνικά όπλα, όπως η Β. Κορέα, η αναφορά στον αντισοβιετισμό είναι επικίνδυνα (...) ψυχροπολεμική, η υπόνοια ότι το Ιράν μπορεί να εξαναγκάσει την (...) Τουρκία σε πυρηνικό εξοπλισμό είναι ή ανόητη ή προβοκατόρικη, η «αποτροπή του πολέμου» είναι υποκρισία όταν οι ΗΠΑ έχουν κηρύξει επίσημα «παγκόσμιο, προληπτικό, αντιτρομοκρατικό πόλεμο χωρίς τελειωμό». Πολύ περισσότερο όταν για το Ιράκ, το μόνο που «βρήκαν» οι 15 ΥΠΕΞ της ΕΕ, είναι να καταδικάσουν (...) «την τρομοκρατία» έναντι της αμερικανο-βρετανικής κατοχής (!!!).

Η ΕΕ απειλεί το Ιράν ότι αν δε συμμορφωθεί, θα «επανεξετάσει» τις πολιτικές και οικονομικές διμερείς συμφωνίες «εντός του Οκτώβρη του 2003». Οσον αφορά τη γενοκτονία των Παλαιστινίων, η ΕΕ εξέφρασε για άλλη μια φορά «την κοινή βούληση για την υπεράσπιση του "οδικού χάρτη"» (Γ. Παπανδρέου), αναγνωρίζοντας, δειλά, ότι το ισραηλινό «τείχος» του αίσχους «δυσκολεύει, πράγματι, την κατάσταση» και ότι «η πολιτική μη διαλόγου και ομηρίας του Γ. Αραφάτ ακολουθεί μια λανθασμένη λογική» (Γ. Παπανδρέου) (!!!).

Ο Γ. Παπανδρέου ομολόγησε ότι ξανανοίγει πάλι η βαλκανική πληγή, εκφράζοντας «ανησυχίες» για την κατάσταση στο Κόσσοβο. Εντός του Οκτώβρη πρόκειται να αρχίσουν και απευθείας συνομιλίες μεταξύ «Βελιγραδίου και Πρίστινας», που ο Γ. Παπανδρέου χαρακτήρισε «ανάλογες μ' αυτές μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, αλλά μικρότερης έντασης (!!!). Ερωτηθείς απέφυγε να απαντήσει αν οι συνομιλίες στοχεύουν και στην ανεξαρτησία του Κοσσόβου, γεγονός που εκκρεμεί μετά τον πόλεμο του 1990, και εξαρτά το πώς και πόσο της αμερικανικής παρουσίας στην περιοχή. Εντύπωση προκαλεί και γραπτή ανακοίνωση του Συμβουλίου που κάνει λόγο για «συνεργασία της ΕΕ» με το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για «τη σύλληψη του Ρ. Κάρατζιτς και του Ρ. Μπλάντιτς». Ο Γ. Παπανδρέου αρνήθηκε να απαντήσει σε σχετικό ερώτημα.

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (του ανταποκριτή μας ΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑ).--

Η Κομισιόν, με αφορμή τις εσωτερικές εξελίξεις στην Τουρκία και την επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Αμπντουλάχ Γκιουλ στις Βρυξέλλες, εξέφρασε χτες την «ανησυχία» της για «ενδεχόμενες σοβαρές επιπτώσεις στο πολιτικό σύστημα της Τουρκίας», οι οποίες θα απειλούσαν «τη διαδικασία μεταρρυθμίσεων που προωθεί σθεναρά η παρούσα κυβέρνηση», ενώ ο αρμόδιος για τη διεύρυνση Γερμανός επίτροπος Γκίντερ Φερχόιγκεν δήλωσε ότι η έκθεση της Κομισιόν για την Τουρκία, που θα δημοσιευτεί την 5/11/2003 αφορά πολιτική εκτίμηση με «θετικά και ενθαρρυντικά μηνύματα» για την Αγκυρα.

Η καταδίκη του φιλοκουρδικού κόμματος ΝΤΕΧΑΠ από την Αγκυρα απασχολεί την Κομισιόν μόνο όσον αφορά ενδεχόμενη πολιτική αστάθεια και πρόωρες εκλογές στην Τουρκία, γεγονός που εκλαμβάνεται στις Βρυξέλλες ως αντίδραση του στρατιωτικού και πολιτικού (...) κατεστημένου, στις μεταρρυθμίσεις της ισλαμικής κυβέρνησης Ερντογάν, ιδιαίτερα όσες αφορούν στην ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας. Και είναι χαρακτηριστικές οι χτεσινές δηλώσεις του επιτρόπου Γκ. Φερχόιγκεν, αμέσως μετά την απρόβλεπτα πολύωρη συνάντηση με τον Τούρκο ΥΠΕΞ στην έδρα της Κομισιόν, περί «δυνάμεων που δεν ήθελαν τις μεταρρυθμίσεις» στο εσωτερικό της προηγούμενης κυβέρνησης Ετσεβίτ.

Η Κομισιόν ανησυχεί και για ενδεχόμενη έκτακτη εκλογική αναμέτρηση στην Τουρκία, αλλά και για απώλεια της ειδικής πλειοψηφίας από την κυβέρνηση Ερντογάν που θα απαγόρευε την περαιτέρω αναθεώρηση του Συντάγματος προς την κατεύθυνση των συμπεφωνηθέντων μεταξύ Ευρωπαϊκής Ενωσης και Τουρκίας. Η Κομισιόν δεν ανησυχεί για το Κουρδικό, αλλά για την πολιτική κρίση στην Τουρκία.

Οσον αφορά στην καταδίκη του ΝΤΕΧΑΠ, ο εκπρόσωπος Τύπου του επιτρόπου Γκ. Φερχόιγκεν δήλωσε ότι «αναλύσαμε την κατάσταση επισταμένως, γιατί ενδέχεται να έχει σοβαρές επιπτώσεις σ' ολόκληρο το πολιτικό σύστημα της Τουρκίας, που θα ξεπερνούν το συγκεκριμένο ζήτημα (...) Η Κομισιόν ελπίζει ότι αυτή η απόφαση δε θα θέσει σε κίνδυνο τη διαδικασία μεταρρυθμίσεων στην Τουρκία, την οποία ακολουθεί με σθένος η παρούσα κυβέρνηση (...) Η Κομισιόν υπενθυμίζει ότι πρέπει να καταβληθεί κάθε προσπάθεια, ώστε οι μεταρρυθμίσεις που έχουν ανακοινωθεί να μεταφραστούν σε πράξη». Μετά τη συνάντηση με τον Τούρκο ΥΠΕΞ ο επίτροπος Γκ. Φερχόιγκεν εξέφρασε «ικανοποίηση» για την πορεία της Τουρκίας και ανακοίνωσε ότι η έκθεση της Κομισιόν, την 5η Νοέμβρη 2003, θα εμπεριέχει πολιτική εκτίμηση με «θετικά και ενθαρρυντικά μηνύματα» για την Αγκυρα. Οσον αφορά στην καταδίκη του ΝΤΕΧΑΠ, ο επίτροπος εξέφρασε την «ελπίδα» ότι δε θα 'χει επιπτώσεις «στην πολιτική σταθερότητα». Από την πλευρά του, ο ΥΠΕΞ Αμπντουλάχ Γκιουλ δήλωσε ότι «η Τουρκία διανύει μια κρίσιμη περίοδο».

Ο επίτροπος ρωτήθηκε και για το Κυπριακό, και επανέλαβε τη σημασία του να ξαναρχίσουν οι συνομιλίες «πριν» την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, στην ΕΕ, την 1/5/2004. Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι η προειδοποίηση του επιτρόπου Γκ. Φερχόιγκεν προς την Αγκυρα να μη συνδέσει τον προσδιορισμό ημερομηνίας προενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας με την επανάληψη των διαπραγματεύσεων για την επίλυση του Κυπριακού, χαρακτηρίζοντας ως «λάθος» ενδεχόμενες τέτοιου είδους επιδιώξεις εκ μέρους της τουρκικής πλευράς.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές των Βρυξελλών και το Βέλγιο προσανατολίζεται να αποσυνδέσει την επίλυση του Κυπριακού από την έναρξη προενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία, εξαναγκάζοντας την Αγκυρα να δεσμευτεί ανεξάρτητα για επίλυση του πολιτικού ζητήματος στη νήσο.

Δύο ζητήματα που θα απασχολήσουν σύντομα, αναδύθηκαν χτες στις Βρυξέλλες: Το πρώτο αφορά στο γεγονός ότι η υφιστάμενη Κομισιόν λήγει τη θητεία της τον Νοέμβρη του 2004, κατά συνέπεια θα 'ναι η νέα Κομισιόν που θ' αποφασίσει, στα τέλη του 2004, για την περαιτέρω ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας. Και το δεύτερο αφορά στο καθεστώς τέλεσης των ευρωεκλογών τον Ιούνη του 2004 στην Κύπρο, στην περίπτωση που, μέχρι τότε, δε θα 'χει εξευρεθεί λύση στο πολιτικό ζήτημα.

Η ελληνική κυβέρνηση, ενόψει της «συνολικής» διαπραγμάτευσης με την Τουρκία, εγείρει επισήμως θέμα ελληνικών ακινήτων περιουσιών.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Εθνος της Κυριακής» η Αθήνα εγείρει το θέμα στο πλαίσιο της ΕΕ, καθώς έχει ήδη αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για τη σύνταξη της αξιολογικής έκθεσης για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, το ελληνικό ΥΠΕΞ «με υπόμνημά του προς την ΕΕ περιγράφει την πρακτική που ακολουθεί επί σειρά ετών η τουρκική διοίκηση, με στόχο τον αφελληνισμό τεράστιων περιουσιών στην Κωνσταντινούπολη και τα Πριγκιπονήσια, που ανήκουν σε μέλη της ελληνικής μειονότητας, αλλά και σε μειονοτικά ομογενειακά θρησκευτικά ιδρύματα».

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, περισσότερα από 11.000 ακίνητα -αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων- είχαν καταγραφεί ως ελληνικές ιδιοκτησίες το 1936, μόνο στην Κωνσταντινούπολη. Πολλές από αυτές τις ιδιοκτησίες έχουν παρανόμως δημευτεί από το τουρκικό κράτος.

Η ελληνική κυβέρνηση θεωρεί ως ευκαιρία να θέσει το θέμα των περιουσιών ως ένα ακόμη κριτήριο, καθώς το 2004 είναι η χρονιά κατά την οποία θα κριθεί η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας.