Σε μια φραστική αναδίπλωση, με στόχο την εκτόνωση των αντιδράσεων προχώρησε χτες η κυβέρνηση, τόσο με τη δήλωση του Κ. Σημίτη στο Σεράγεβο όσο και μέσω του κυβερνητικού εκπροσώπου. Ωστόσο, η παροχή πολιτικής στήριξης στον Γ. Παπανδρέου και στις αμερικανοκαθοδηγούμενες δηλώσεις του επιβεβαιώνει ότι η κυβερνητική πολιτική προσαρμόζεται σταδιακά και σταθερά στις επιταγές των ΗΠΑ και της νέας τάξης και "δοκιμάζει" την αποδοχή της από τις πολιτικές δυνάμεις και το λαό.

Ο εκτελών χρέη κυβερνητικού εκπροσώπου Ν. Αθανασάκης επιχείρησε να πείσει ότι και η θέση της κυβέρνησης για τη μουσουλμανική μειονότητα δεν έχει αλλάξει και ότι ο Γ. Παπανδρέου εξέφρασε αυτή τη θέση! Από τα όσα είπε χτες ο εκπρόσωπος προκύπτει ότι παρά τις διαβεβαιώσεις για μη αλλαγή πολιτικής, η κυβέρνηση ήδη κινείται και εφαρμόζει την πολιτική που επιβάλλει η νέα τάξη.

Ο Ν. Αθανασάκης ανέφερε ότι "αναγνωρίζουμε, βάσει της Συνθήκης της Λωζάνης, που αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της εξωτερικής πολιτικής μας, μουσουλμανική μειονότητα, προφανώς ως θρησκευτική μειονότητα. Η μουσουλμανική μειονότητα, η οποία αποτελείται από τουρκογενείς, Πομάκους, Τσιγγάνους ασκεί ανεμπόδιστα όλα τα δικαιώματά της". Παράλληλα διευκρίνισε ότι "το δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού που εισάγεται με τα κείμενα της Κοπεγχάγης, των Παρισίων κλπ., είναι ατομικό δικαίωμα και ως τέτοιο το αναγνωρίζουμε. Δεν αναγνωρίζουμε συλλογικό δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού". Μετά από αυτό ισχυρίστηκε ότι αυτή τη θέση ακολουθεί ο Γ. Παπανδρέου.

Οι αντιδράσεις που προκλήθηκαν, τόσο από ορισμένα στελέχη της εσωκομματικής αντιπολίτευσης του ΠΑΣΟΚ, όσο και από τη ΝΔ, εξαντλήθηκαν στο ζήτημα των ερμηνειών των διεθνών συνθηκών και συμβάσεων, καθώς και στην έκφραση ανησυχιών για ενδεχόμενη αλλαγή πλεύσης της κυβέρνησης στο μειονοτικό. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, άφησαν στο απυρόβλητο το "δίκαιο" της νέας τάξης και τη χρησιμοποίηση των μειονοτήτων για αλλαγή συνόρων και επιβολή των ιμπεριαλιστικών σχεδίων, ενώ δεν έλειψε και η κριτική από εθνικιστική σκοπιά.

Ο εκπρόσωπος της ΝΔ Αρ. Σπηλιωτόπουλος διαπίστωσε ότι "οι δηλώσεις του κ. Αθανασάκη αναμφισβήτητα βρίσκονται στη σωστή κατεύθυνση", υποστηρίζοντας ταυτόχρονα ότι είναι διαφορετικές από τις δηλώσεις του Γ. Παπανδρέου και του Ρέππα! Παράλληλα, κάλεσε, άλλη μια φορά, τον Κ. Σημίτη να διαλύσει την επικίνδυνη για τα εθνικά συμφέροντα σύγχυση που επικρατεί στην κυβέρνησή του.

Στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος, οι φωνές αντίδρασης ήταν ελάχιστες και προέρχονταν από τους "συνήθεις υπόπτους", γεγονός που υποδηλώνει ότι η συντριπτική πλειοψηφία των στελεχών του συντάσσεται ή ανέχεται την κυρίαρχη πολιτική. Ο Γ. Καψής, σε μακροσκελή δήλωσή του, εκτιμά ότι "η δραματική αυτή εν αιθρία αλλαγή πολιτικής μας έρχεται την επομένη της γνωστής διακήρυξης των τριών βουλευτών - οργάνων του Τουρκικού προξενείου, πράγμα που δεν επιτρέπει αμφιβολίες ότι ευρισκόμασταν ενώπιον μιας ευρύτερης μεθόδευσης". Ταυτόχρονα ερωτά τον ΥΠΕΞ σε τι διαφέρει η πολιτική που ακολουθεί από την πολιτική των Αλβανοφώνων του Κοσσυφοπεδίου. Από την πλευρά του ο Α. Πεπονής, σε συνέντευξή του στον "Φλας" περιορίστηκε να επισημάνει την "ιδιαίτερης σημασίας πολιτική διάσταση", που αποκτά η σύμπτωση των δηλώσεων Παπανδρέου με τον ελληνοτουρκικό διάλογο, ενώ τόνισε ότι "δεν υπάρχει συνθήκη που να δεσμεύει την Ελλάδα να αναγνωρίσει μια μειονότητα, η οποία συμβατικά έχει καθοριστεί ως θρησκευτική και να την αναγνωρίσει ως εθνική".

Ο Μ. Εβερτ, μιλώντας στον "Πλάνετ", από τη μια τόνισε ότι αυτή η πάγια εξωτερική πολιτική δεν μπορεί να μεταβληθεί με τίποτα και από την άλλη δήλωσε ότι "για μια τέτοια αλλαγή της εξωτερικής πολιτικής θα έπρεπε να συγκληθεί το συμβούλιο των αρχηγών των κομμάτων υπό την προεδρία του Προέδρου της Δημοκρατίας"! Ταυτόχρονα, τάχθηκε υπέρ του ελληνοτουρκικού διαλόγου που ξεκίνησε. Από την πλευρά της η Ντ. Μπακογιάννη περιορίστηκε να υπενθυμίσει τις γνωστές τρεις προϋποθέσεις για να προχωρήσει ο ελληνοτουρκικός διάλογος και επισήμανε ότι δεν έχει δοθεί απάντηση από τις δύο πλευρές αν αυτές οι προϋποθέσεις έχουν τεθεί.

Το "καλό κλίμα" που επικράτησε στις ελληνοτουρκικές συνομιλίες ήταν αυτό που θέλησαν να "κρατήσουν" και να επισημάνουν αρμόδιοι παράγοντες του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, χτες, μετά την ολοκλήρωση του πρώτου γύρου του ελληνοτουρκικού διαλόγου. Το "καλό κλίμα", άλλωστε, ήταν ο κύριος στόχος της συζήτησης που συμφώνησαν να ξεκινήσουν για ήσσονος σημασίας ζητήματα οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, με προφανή στόχο να το αξιοποιήσουν για να φτάσουν σε μια συζήτηση για τα μεγάλα.

Χτες στην Αθήνα, μετά το τέλος των συνομιλιών, πηγές του ελληνικού ΥΠΕΞ έλεγαν ότι οι συνομιλίες θα επαναληφθούν με την ίδια ακριβώς ατζέντα στα μέσα Σεπτέμβρη. Οι ίδιες πηγές έλεγαν, επίσης, ότι οι επιτροπές, κατά τη διάρκεια των συνομιλιών, δεν αντάλλαξαν κανένα χαρτί. Αντάλλαξαν, όμως, ιδέες για την προώθηση των σχέσεων και της συνεργασίας, σε οικονομικό, εμπορικό και τουριστικό τομέα, καθώς και για την προστασία του περιβάλλοντος. Σύμφωνα, πάντα, με το ελληνικό ΥΠΕΞ, στη συζήτηση για τα θέματα της τρομοκρατίας, οι Τούρκοι αξιωματούχοι ήταν ιδιαίτερα προσεκτικοί και απλώς μετέφεραν το σφυγμό της τουρκικής κοινής γνώμης για τη δράση του ΡΚΚ. Προφανώς, η Αγκυρα δεν επιθυμεί να διαταραχτεί το "καλό κλίμα", που οδηγεί σε μια συζήτηση για τα θέματα που έχει εγείρει σε βάρος της Ελλάδας...

Δίνοντας μια "ιδέα" για το περιεχόμενο της συζήτησης, παράγοντες της ελληνικής διπλωματίας επισήμαναν ότι οι συνομιλητές κατέγραψαν ιδέες για τη συμμετοχή ελληνικών εταιριών στη διαδικασία των ιδιωτικοποιήσεων που έχει ξεκινήσει η τουρκική κυβέρνηση. Επίσης, αναζητήθηκαν οι δυνατότητες για τη δημιουργία κοινοπραξιών μεταξύ εταιριών των δύο χωρών, προκειμένου να λάβουν μέρος στη διαδικασία "ανασυγκρότησης" των Βαλκανίων. Μίλησαν, ακόμη, για τη δημιουργία κοινών προγραμμάτων προβολής των τουριστικών δυνατοτήτων των δύο χωρών.

Συνάντηση μισής περίπου ώρας είχαν χτες στο Σεράγεβο οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, Γιώργος Παπανδρέου και Ισμαήλ Τζεμ, αντίστοιχα.

Αναφερόμενος στο θέμα αυτό, ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης τόνισε ότι στη συνάντηση έγινε αποτίμηση των συνομιλιών των αντιπροσωπειών των δύο χωρών. Διαπιστώθηκε ότι οι συζητήσεις έγιναν σε καλή ατμόσφαιρα και θα επαναληφθούν το Σεπτέμβρη.

Ερωτηθείς, εξάλλου, εάν αλλάζει η πολιτική της κυβέρνησης στο θέμα της μουσουλμανικής μειονότητας, ο πρωθυπουργός τόνισε ότι η πολιτική της κυβέρνησης στο θέμα αυτό είναι γνωστή, σταθερή και δε μεταβάλλεται.

Σύμφωνα, εξάλλου, με πληροφορίες, στη συνάντηση Παπανδρέου - Τζεμ επισημάνθηκαν οι τομείς πιθανών συνεργασιών μεταξύ των δύο χωρών και το Σεπτέμβρη θα εξεταστούν τα θέματα αυτά με πιο συστηματικό τρόπο.

Θα ακολουθήσει τρίτη φάση του διαλόγου, όπου προβλέπεται και η συγκρότηση επιτροπών, στις οποίες θα πάρουν μέρος και εκπρόσωποι συναρμοδίων υπουργείων, προκειμένου να προχωρήσει η συνεργασία στους τομείς, όπου υπάρχει συμφωνία.

Τη δυνατότητα ειρηνικής και φιλικής συμβίωσης Ελλάδος και Τουρκίας, παρά τις μεταξύ τους διαφωνίες, τόνισε ο Τούρκος Πρόεδρος Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Ιμβρο. "Μεταξύ γειτόνων υπάρχουν πάντα διαφωνίες και προβλήματα. Θα καταβληθούν προσπάθειες για την ειρηνική επίλυση των προβλημάτων αυτών", είπε ο Τούρκος Πρόεδρος.

Τον Σ. Ντεμιρέλ υποδέχτηκαν στην Ιμβρο τοπικοί παράγοντες και ο δήμαρχος της Ιμβρου Χαλίλ Ρουστού Ακγκιουν και τον ενημέρωσαν για θέματα τοπικού ενδιαφέροντος.

Το πρακτορείο ΑΝΑΤΟΛΗ μεταδίδει ότι ο Σ. Ντεμιρέλ δήλωσε: "Η Τουρκία έζησε ειρηνικά τα τελευταία 75 χρόνια. Μεταξύ των γειτόνων υπάρχουν πάντα προβλήματα. Με τον καιρό οι άνθρωποι μαθαίνουν να ζουν με ένα μέρος των προβλημάτων αυτών. Η Τουρκία κινείται ως ένα μεγάλο κράτος, είναι δηλαδή υπέρ της επίλυσης των θεμάτων με υπομονή και λογική". "Με εχθρότητα δε φθάνει κανείς πουθενά, μπορεί όμως να φθάσει με φιλία", είπε ο Τούρκος πρόεδρος και κατέληξε: "Η Τουρκία ανταποκρίθηκε πάντοτε φιλικά στη φιλική στάση".