Ενεργοποιημένοι διατηρούνται οι παράγοντες της έντασης σε Αιγαίο και Κύπρο, χωρίς να αποκλείεται μια κλιμάκωση οποιαδήποτε στιγμή. Στο μεν Αιγαίο τα τουρκικά μαχητικά με τις παραβάσεις και παραβιάσεις του ελληνικού FIR και εναέριου χώρου και τις αναχαιτίσεις, που ακολουθούν από τα ελληνικά μαχητικά αεροσκάφη, στη δε Κύπρο όπου ανάμεσα στα άλλα προστέθηκε και το τουρκικού «ερευνητικό» πλοίο «Πίρι-Ρέις» (Σισμίκ), το οποίο κάνει βόλτες κοντά στις ακτές των κατεχομένων, με ανοιχτό το ενδεχόμενο οποιασδήποτε πρόκλησης.

Και ενώ όλα αυτά έχουν μπει πλέον στην ημερήσια διάταξη, χτες δημιουργήθηκε προς στιγμήν κλίμα, επειδή την ίδια ώρα που ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Γ. Παπαντωνίου πετούσε προς την Κρήτη με ένα C-130 της Πολεμικής Αεροπορίας ελληνικά μαχητικά αναχαίτιζαν στην άλλη άκρη του Αιγαίου τουρκικά μαχητικά, που πραγματοποιούσαν τις «συνήθεις» παραβάσεις και παραβιάσεις. Συγκεκριμένα 25 σχηματισμοί από 50 τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη παραβίασαν τους κανόνες εναέριας κυκλοφορίας του FIR Αθηνών στο Αιγαίο και σε 7 περιπτώσεις και τον ελληνικό εναέριο χώρο, σε περιοχές ανατολικά της Ρόδου και μεταξύ Λέσβου και Χίου.

Τα τουρκικά αεροσκάφη αναγνωρίστηκαν και αναχαιτίστηκαν από ελληνικά μαχητικά, μάλιστα δύο ζεύγη από αυτά απογειώθηκαν από το Καστέλι της Κρήτης, όπου λίγο αργότερα επισκέφτηκε ο υπουργός Αμυνας και συνεχάρη τους πιλότους. Ο Γ.Παπαντωνίου επίσης, στη διάρκεια της επίσκεψής του στη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών Πεζικού στο Ηράκλειο διέψευσε ότι το C-130 που τον μετέφερε στο Καστέλι παρενοχλήθηκε από τουρκικά μαχητικά.

Ο Γ. Παπαντωνίου μίλησε για αυξημένη τουρκική προκλητικότητα και ελληνική ετοιμότητα. Πρόκειται, είπε, για «ένα φαινόμενο, το οποίο πολλαπλασιάζεται τελευταία, δημιουργεί κάποιες ανησυχίες, αλλά η Πολεμική μας Αεροπορία βρίσκεται σε εξαιρετικά υψηλό επίπεδο ετοιμότητας, αξιοπιστίας και αποτελεσματικότητας, για να αντιμετωπίσει αυτή την αυξημένη τουρκική προκλητικότητα». Και πρόσθεσε: «Είμαι εδώ ακριβώς, για να υπογραμμίσω τη μεγάλη ελληνική ετοιμότητα σε έναν κρίσιμο χρόνο για τα εθνικά μας ζητήματα. Είμαστε έτοιμοι για κάθε ενδεχόμενο, αλλά είμαι βέβαιος, ότι τα πράγματα θα προχωρήσουν με τέτοιο τρόπο, που να ευοδωθούν οι εθνικοί μας στόχοι και ιδιαίτερα η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ».

Σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε χαρακτήρισε την Κρήτη ως μια ακριτική περιοχή, καθώς είναι το πιο κοντινό σημείο με την Κύπρο και «αποτελεί ουσιαστικό κρίκο της αλυσίδας του ενιαίου αμυντικού χώρου και για το λόγο αυτό έχει πολύ μεγάλη στρατηγική σημασία».

Σε ερώτηση σχετικά με το τουρκικό πλοίο «Πίρι Ρέις», είπε μεν ότι «καταρχήν δε σημαίνει ότι κάθε απόπλους του "Πίρι Ρέις" οδηγεί σε κρίση με την Τουρκία», αλλά «στην άκρως υποθετική περίπτωση, αν υπάρχει παραβίαση του δικού μας χώρου, αυτό θα αντιμετωπίζεται παγίως με διπλωματικά μέσα» και υπενθύμισε την περίπτωση της κρίσης του 1987, όταν «τελικώς το "Πίρι Ρέις" αποσύρθηκε».

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Μιχάλης Παπαπέτρου ανέφερε ότι το χρονικό σημείο για πρόοδο του Κυπριακού είναι αυτό που καθόρισε ο γγ με την επίσκεψή του στο Νησί, ότι δηλαδή μέχρι τον Ιούνη θα πρέπει να υπάρξει συμφωνία στα τέσσερα σημεία.

Ο Κόφι Ανάν, είπε ο εκπρόσωπος, άφησε να εννοηθεί ότι αν συμβεί κάτι τέτοιο τότε οι συνομιλίες θα συνεχιστούν. Σε αντίθετη περίπτωση, είπε ο κ. Παπαπέτρου, δε γνωρίζει τι θα γίνει ούτε μπορεί ο ίδιος να κάνει υποθετικά σενάρια.

Σε ερώτηση, αν προτίθεται να αποχωρήσει η ελληνοκυπριακή πλευρά, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος τόνισε ότι όλα αυτά τα σενάρια έχουν συζητηθεί στην Αθήνα και έχει υπάρξει σύγκλιση απόψεων μεταξύ των δύο κυβερνήσεων. Κύριος και πρωταρχικός στόχος της ελληνοκυπριακής πλευράς σε αυτή τη δύσκολη φάση των διαπραγματεύσεων, είπε, είναι εάν η αδιαλλαξία της τουρκικής πλευράς δεν επιτρέψει την πρόοδο στο Κυπριακό να διασφαλιστεί ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά δε φέρει καμιά ευθύνη και έτσι να θωρακίσει την ενταξιακή της πορεία.

Ο Μιχάλης Παπαπέτρου τόνισε ότι ανάμεσα στην επίτευξη καταρχήν συμφωνίας και την ενδιάμεση συμφωνία υπάρχει τεράστια διαφορά και υπενθύμισε ότι όταν υπογράφηκε το 1959 η συμφωνία της Ζυρίχης χρειάστηκαν άλλοι δώδεκα μήνες, για να ολοκληρωθεί η διαδικασία με τη σύνταξη συντάγματος. Μιλούμε είπε για δυο εντελώς διαφορετικά θέματα, γιατί η ενδιάμεση συμφωνία σημαίνει σε ένα-δυο πράγματα και επαναδιαπραγμάτευση του όλου πακέτου στη συνέχεια.

Σε ερώτηση για το τι θα πράξει ο Πρόεδρος Κληρίδης αν δεν υπάρξει πρόοδος έως το τέλος του χρόνου ο κυβερνητικός εκπρόσωπος απάντησε ότι ο πρόεδρος δε θέλει να παρατείνει ούτε μέρα τη θητεία του. Δεν έχει θέσει, είπε, νομικούς περιορισμούς αλλά νομικά δικαιούται να διαπραγματεύεται μέχρι το τέλος της θητείας του και αν θέλει να θέσει κάποιους άλλους περιορισμούς έως το τέλος του χρόνου αυτό θα το πράξει ο ίδιος.

Νέο ελιγμό προωθεί ο Ραούφ Ντενκτάς με προφανή στόχο να αποτρέψει την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση, έστω και την υστάτη στιγμή. Πληροφορίες από τουρκικές πηγές αναφέρουν ότι ο Τουρκοκύπριος ηγέτης ετοιμάζει πρόταση για ενδιάμεση συμφωνία, την οποία αναμένεται να υποβάλει πριν από τις 16 Οκτωβρίου, οπότε αναμένεται να υποβληθεί η έκθεση για τις υπό ένταξη υποψήφιες χώρες.

Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες στη συμφωνία θα κυριαρχεί η χωριστική λογική του Ραούφ Ντενκτάς και θα προτείνεται η υπογραφή της, όχι από τις δύο κοινότητες, αλλά από τα κράτη των δύο κοινοτήτων.

Ο αναμενόμενος νέος τουρκικός ελιγμός εντάσσεται στην προσπάθεια να εμφανιστεί θετική η τουρκική πλευρά στην προώθηση λύσης του Κυπριακού.

Αύριο, Πέμπτη, συνέρχεται στην Αγκυρα το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας, για να ασχοληθεί αποκλειστικά με το Κυπριακό. Σύμφωνα με την τουρκική εφημερίδα «Μιλιέτ» τα θέματα που θα συζητηθούν είναι οι προοπτικές μιας κοινά αποδεκτής λύσης, η στάση της ελληνικής πλευράς, οι προοπτικές ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση πριν από τη λύση και η στάση της Τουρκίας σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.