Ψηλά στην ατζέντα των εργασιών του συμβουλίου Γιούρογκρουπ για το β' εξάμηνο του 2019 βρίσκονται τα ζητήματα που αφορούν την κλιμάκωση των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων και παρεμβάσεων στην ελληνική οικονομία, όπως προβλέπεται στη συμφωνία με τους ευρωπαϊκούς «θεσμούς» και στο πλαίσιο του μηχανισμού της «ενισχυμένης εποπτείας» με τις διαδοχικές, ανά τρίμηνο, «αξιολογήσεις» για τα επόμενα χρόνια.

Σύμφωνα με τον συνοπτικό προγραμματισμό των προσεχών συνεδριάσεων που δημοσιοποίησε το Γιούρογκρουπ, η ατζέντα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την «αξιολόγηση της προόδου αναφορικά με τις δεσμεύσεις "μετά το πρόγραμμα" που επισυνάπτονται στη δήλωση του Γιούρογκρουπ του Ιουνίου 2018 σχετικά με την εφαρμογή βασικών μεταρρυθμίσεων που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος». Οπως επισημαίνεται, κατεδαφίζοντας το αφήγημα περί «εξόδου από τα μνημόνια», οι εκθέσεις ενισχυμένης εποπτείας θα χρησιμεύσουν ως βάση για την περαιτέρω εφαρμογή των μέτρων.

Θυμίζουμε ότι η εν λόγω συμφωνία στο Γιούρογκρουπ (Ιούνης 2018) μεταξύ άλλων προδιαγράφει τις αντιλαϊκές παρεμβάσεις στους παρακάτω άξονες:

-- Δημοσιονομικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις: «Η Ελλάδα θα σεβαστεί πλήρως τη δέσμευσή της να εξασφαλίσει ότι οι ετήσιοι προϋπολογισμοί θα επιτύχουν μεσοπρόθεσμα πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ». Σε αυτήν την κατεύθυνση ετοιμάζεται νέα διεύρυνση της φορολογικής βάσης για τα χαράτσια του ΕΝΦΙΑ στη λαϊκή κατοικία, σε «πλήρη ευθυγράμμιση με τις τιμές αγοράς έως τα μέσα του 2020».

-- Κοινωνική Πρόνοια: «Η Ελλάδα θα συνεχίσει τις προσπάθειές της για τον εκσυγχρονισμό του συστήματος Κοινωνικής Πρόνοιας (σ.σ. προσαρμογές προς τα κάτω και αναδιανομή της φτώχειας, για τις ελάχιστες παροχές που έχουν απομείνει), σε στενή συνεργασία με την τεχνική βοήθεια που παρέχεται μέσω του SRSS» (υπηρεσία διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων της ΕΕ). Επίσης, θα μεταρρυθμιστεί το «δίκτυο Κοινωνικής Πρόνοιας», ειδικότερα με τη «νέα προσέγγιση για τον προσδιορισμό της αναπηρίας με βάση τόσο την ιατρική όσο και τη λειτουργική αξιολόγηση» έως τα μέσα του 2019, που σημαίνει νέους αποκλεισμούς και περικοπές.

Να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη «εκκρεμότητα» στην Κοινωνική Πρόνοια έχει μεταφερθεί στον 4ο κύκλο «μεταμνημονιακής» «αξιολόγησης», που ξεκινά τον Σεπτέμβρη.

-- Χρηματοπιστωτική σταθερότητα: Στον συγκεκριμένο άξονα κυριαρχεί η «αποκατάσταση της ευρωστίας του τραπεζικού συστήματος» και βέβαια η προσπάθεια μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων («κόκκινα» δάνεια), με την ένταση των εκβιασμών στα λαϊκά νοικοκυριά και την κλιμάκωση των πλειστηριασμών. Σύμφωνα με την απόφαση του Γιούρογκρουπ, θα εφαρμοστεί «ολοκληρωμένο σχέδιο για την πτώχευση νοικοκυριών» έως τα τέλη του 2021.

-- Αγορές εργασίας και προϊόντων: Πρώτο στη σχετική λίστα βρίσκεται το ζήτημα του κατώτατου μισθού: «Στην αγορά εργασίας, η Ελλάδα θα διασφαλίσει την ανταγωνιστικότητα μέσω ετήσιας αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4172/2013». Πρόκειται βέβαια για τον μνημονιακό νόμο Βρούτση - Αχτσιόγλου, που ενεργοποίησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, με κριτήριο την «ανταγωνιστικότητα» του κεφαλαίου.

Εξάλλου, δείχνοντας το βάθος χρόνου στο οποίο εκτείνεται η «μεταμνημονιακή» αντιλαϊκή καταιγίδα, οι επεξεργασίες σε επίπεδο Γιούρογκρουπ δείχνουν ότι η προγραμματισμένη αποπληρωμή των δανείων προς την Ευρωζώνη φτάνει μέχρι και το 2060, ενώ το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων στους κρατικούς προϋπολογισμούς για την περίοδο 2023 - 2060 προδικάζεται κατά μέσο όρο στο 2,2% του ΑΕΠ σε ετήσια βάση.

«Το Γιούρογκρουπ θα συνεχίσει να παρακολουθεί τις προσπάθειες των κρατών μελών, καθώς και τη συνολική δημοσιονομική θέση της ζώνης του ευρώ στο σύνολό της», αναφέρεται στο σχέδιο δράσης για τους επόμενους μήνες. Σε αυτήν τη φάση, στο επίκεντρο θα βρεθούν οι υπό διαμόρφωση προϋπολογισμοί όλων των κρατών για το 2020, όπως προβλέπεται και από το σκέλος των «Ευρωπαϊκών Εξαμήνων».

Επίσης η ατζέντα του β' εξαμήνου περιλαμβάνει τα παρακάτω:

• Ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ. Ηδη η Κομισιόν έχει εκδώσει «σύσταση για την προώθηση της ευρύτερης χρήσης του ευρώ στις διεθνείς ενεργειακές συμφωνίες και συναλλαγές». Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, «με τον τρόπο αυτό θα υποστηριχθεί ο στόχος της ΕΕ να οικοδομήσει μια Ενεργειακή Ενωση που κατοχυρώνει τον ασφαλή, βιώσιμο και προσβάσιμο ενεργειακό εφοδιασμό». Μεταξύ άλλων επισημαίνεται ότι «η εν λόγω σύσταση θα εξασφαλίσει στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις μεγαλύτερη αυτονομία και ίδια χρηματοδότηση με μειωμένη έκθεση σε νομικές ενέργειες εκ μέρους δικαιοδοσιών τρίτων χωρών».
• Περαιτέρω εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης (ΟΝΕ), με επίκεντρο:

-- Την αναβάθμιση του ΕSM, που εξετάζει να αναλάβει ρόλο στο σχεδιασμό και την παρακολούθηση των προγραμμάτων χρηματοοικονομικής βοήθειας, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Παράλληλα, ο αναβαθμισμένος ΕSM σχεδιάζεται να αναλάβει και το ρόλο «διασώστη» «ύστατης καταφυγής» για τράπεζες της Ευρωζώνης που θα βρεθούν αντιμέτωπες με κινδύνους κατάρρευσης, και αφού βέβαια προηγουμένως θα έχουν εξαντληθεί τα άλλα διαθέσιμα μέσα (π.χ. ανακεφαλαιοποιήσεις, «κουρέματα» κ.ά.).

-- Την Τραπεζική Ενωση. Σύμφωνα με έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, «θα πρέπει να ολοκληρωθεί με παράλληλη επίτευξη της μείωσης και του επιμερισμού των κινδύνων», με φόντο και το σχέδιο για τη διαμόρφωση «κοινού ταμείου» τραπεζικών διασώσεων. Παράλληλα, το ζήτημα της διαμόρφωσης του «κοινού ταμείου» διασώσεων επίσης προϋποθέτει τη ραγδαία συρρίκνωση της μάζας με τα «κόκκινα» τραπεζικά δάνεια, ειδικά στους σχετικά αδύναμους κρίκους, όπως είναι η ελληνική οικονομία, προκειμένου να επιμεριστούν οι κίνδυνοι, στο πλαίσιο της «αναλογικότητας» και των μέσων όρων που επικρατούν κάθε φορά στην ΕΕ.

• Συζήτηση για τη διαμόρφωση του λεγόμενου «δημοσιονομικού μέσου» (αποκαλούμενου προϋπολογισμού της Ευρωζώνης). Ουσιαστικά πρόκειται για ένα νέο εργαλείο χρηματοδότησης για τη διοχέτευση φρέσκων κεφαλαίων προς τους επιχειρηματικούς ομίλους, με προϋπόθεση την κλιμάκωση των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων.

Η Κομισιόν, από την πλευρά της, έχει καλέσει τα κράτη - μέλη να συμφωνήσουν σχετικά με το μέγεθος του νέου χρηματοδοτικού «εργαλείου ανταγωνιστικότητας», που με τη σειρά του θα διασυνδέεται με το «πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο», δηλαδή με τους μεσοπρόθεσμους προϋπολογισμούς της ΕΕ.

• Τέλος, το Γιούρογκρουπ θα συμμετάσχει στη «μεταμνημονιακή» παρακολούθηση των προγραμμάτων στην Κύπρο, στην Ιρλανδία, στην Πορτογαλία και την Ισπανία. Θυμίζουμε ότι οι ειδικοί εποπτικοί έλεγχοι συνεχίζονται μέχρις ότου αποπληρωθεί το 75% των δανείων που δόθηκαν από τους μηχανισμούς διάσωσης.