Στο πρώτο μέρος του αφιερώματος, την προηγούμενη Κυριακή, παρουσιάσαμε πλευρές από την προσπάθεια οργάνωσης της πάλης και της αλληλεγγύης στα χαλάσματα και στους τόπους δουλειάς μετά την 7η Σεπτέμβρη του 1999. Από τις πρωτοβουλίες που πήρε το ΠΑΜΕ, όπως με το μεγάλο συλλαλητήριο στο κέντρο της Αθήνας, διεκδικώντας την πλήρη αποκατάσταση των σεισμόπληκτων, μέχρι τη δραστηριότητα των Επιτροπών Αγώνα που στήθηκαν στις ισοπεδωμένες συνοικίες του Μενιδίου, των Α. Λιοσίων και άλλων περιοχών της Δυτικής Αθήνας.

Παρόμοια ήταν η κατάσταση και σε συνοικίες της Βόρειας - Βορειοδυτικής Αθήνας: Πολυκατοικίες γκρεμισμένες, όπως στην οδό Πίνδου στη Ν. Φιλαδέλφεια, όπου έχασαν τη ζωή τους 7 άτομα, με το σεισμό να αποκαλύπτει μέχρι και κολόνες χωρίς σίδερα, εικόνες φρίκης στη Μεταμόρφωση με πολυώροφα κτίρια να αποδεικνύονται χάρτινα, με τις εργατικές κατοικίες να χαρακτηρίζονται «κόκκινες», αφήνοντας στο δρόμο εκατοντάδες λαϊκά νοικοκυριά. Αντίστοιχα και στην Κάτω Κηφισιά, με δεκάδες σπίτια να παρουσιάζουν σοβαρά προβλήματα, ειδικά στις εργατικές κατοικίες.

«Αν δεν υπήρχε η οργάνωση της πάλης και της διεκδίκησης, δεν θα είχαν ληφθεί ούτε τα παραμικρά μέτρα ανακούφισης για τους σεισμόπληκτους», σημειώνει ο Κώστας Μαρκέτης, πολιτικός μηχανικός, που τότε ήταν δημοτικός σύμβουλος Μεταμόρφωσης, με τον συνδυασμό του ΚΚΕ. Θυμάται τις μεγάλες κινητοποιήσεις, τον πρωτοφανή συντονισμό μαζικών φορέων της περιοχής, ανεξάρτητα αν μέλη είχαν σεισμόπληκτους ή όχι. Κινητοποιήσεις είχαν οργανωθεί στο δημαρχείο, στο ΥΠΕΧΩΔΕ (υπουργείο Περιβάλλοντος), ενώ παρέμβαση είχε γίνει ακόμα και στην έδρα της ΕΕ στις Βρυξέλλες, με την Επιτροπή να απαντά ότι οι δαπάνες αποζημιώσεων είναι «μη επιλέξιμες»...

Ο Κ. Μαρκέτης στέκεται στον αγώνα για να ανακατασκευαστούν οι 8ώροφες εργατικές πολυκατοικίες, τονίζοντας ότι χρειάστηκε να ασκηθεί πολύ μεγάλη πίεση για να χαρακτηριστούν κατεδαφιστέες. Κι αυτά μαζί με την οργάνωση της αλληλεγγύης στους πληγέντες, όπως στον καταυλισμό της πόλης, ο οποίος μόνο προσωρινός δεν ήταν, αφού κόσμος έμεινε εκεί για σχεδόν δέκα χρόνια! Ακόμα κι εκεί, μόνο μετά από διεκδίκηση φτιάχτηκαν οι στοιχειώδεις υποδομές, εγκαταστάθηκε ύδρευση, εξασφαλίστηκαν συνθήκες υγιεινής κ.λπ. «Παράλληλα, οργανώσαμε ημερίδες με θέμα την αντισεισμική θωράκιση, για να αναδείξουμε τις αιτίες της μεγάλης καταστροφής αλλά και τι πρέπει να γίνει», αναφέρει ο Κ. Μαρκέτης. Στην ημερήσια διάταξη των μαζικών φορέων ήταν οι παρεμβάσεις στα γραφεία των αποζημιώσεων, η επίβλεψη για το πώς προχωρούν οι διαδικασίες των αιτήσεων, ακόμα και η «επόπτευση» χώρων δουλειάς για να μη θρηνήσει ο λαός άλλα θύματα.

Εξαρχής, κεντρικό αίτημα των φορέων από την τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ήταν να αναλάβει εξολοκλήρου το κράτος την αποκατάσταση, να μη στέλνουν τους σεισμόπληκτους στα νύχια τραπεζών και κατασκευαστικών εταιρειών, αίτημα που δεν ικανοποιήθηκε. Το αποτέλεσμα είναι ακόμα και σήμερα να υπάρχουν 100 οικογένειες στη Μεταμόρφωση, που και χρεωμένες είναι και δεν έχουν παραλάβει τα σπίτια τους, αφού κατασκευαστικές εταιρείες στο μεταξύ έκλεισαν, αφήνοντας τον κόσμο ξεκρέμαστο...

Οσο για το τι έχει αλλάξει; Λίγα πράγματα. Ο Κ. Μαρκέτης σημειώνει την ανάγκη να περιφρουρηθούν οι υπάρχοντες και να δημιουργηθούν νέοι ελεύθεροι υπαίθριοι χώροι, αναγκαίοι για τη συγκέντρωση του πληθυσμού σε έκτακτες καταστάσεις, όπως του 1999. Επισημαίνει ότι σήμερα, 20 χρόνια μετά και ακόμα δεν έχουν προχωρήσει οι αναγκαίοι έλεγχοι, ειδικά στα δημόσια κτίρια, ενώ είναι πολλά τα κτίρια όπου οι επισκευές έγιναν «άρπα κόλλα», πολυκατοικίες που έχουν χάσει την αντοχή τους, παρόλο που χαρακτηρίστηκαν επισκευασμένες.

Ο Πλάτωνας Καραντάνης, κάτοικος της επίσης χτυπημένης Ν. Φιλαδέλφειας, αναφέρει ότι από την πρώτη στιγμή στήθηκαν πρόχειροι καταυλισμοί από τους ίδιους τους κατοίκους χωρίς την παραμικρή μέριμνα του κράτους, όπως στη νησίδα παράλληλα της Δεκελείας, μέσα στο Αλσος κ.α.

«Διεκδικούσαμε μέτρα μπροστά στο χειμώνα, προσπαθήσαμε να συντονιστούμε με σωματεία, όπως τα παραρτήματα των Οικοδόμων και των Κλωστοϋφαντουργών, κάναμε κοινές κινητοποιήσεις», αναφέρει ο Πλ. Καραντάνης. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες στήθηκε η Επιτροπή Αγώνα, που μετατράπηκε σε Σύλλογο Σεισμοπλήκτων, παράλληλα με τις προσπάθειες συντονισμού με τις αντίστοιχες Επιτροπές Αγώνα από τις δυτικές συνοικίες. Τα αιτήματα περιλάμβαναν και διεκδικήσεις για τους χώρους δουλειάς, για να προστατεύονται οι εργαζόμενοι από την εργοδοτική αυθαιρεσία. Ο Πλ. Καραντάνης θυμάται επίσης την αντίδραση της κυβέρνησης στις πιέσεις των κατοίκων: Ακόμα και τραμπούκους επιστράτευε όπως σε κινητοποιήσεις όταν έρχονταν υπουργοί του ΠΑΣΟΚ στην περιοχή, για να καταστέλλουν, να μην αφήνουν τους σεισμόπληκτους να εκφράζουν τις δίκαιες διαμαρτυρίες τους.

Στην περιοχή της Ν. Φιλαδέλφειας ήταν και το γήπεδο της ΑΕΚ, που με τον σεισμό υπέστη σοβαρές ζημιές, και ο Πλ. Καραντάνης σημειώνει ότι από την πρώτη στιγμή ήταν στα αιτήματα η ανακατασκευή του με εξασφάλιση ελεύθερης πρόσβασης για τον λαό της περιοχής, κάτι που τελικά δεν έχει εξασφαλιστεί με την παραχώρηση στην εταιρεία.

«Δεν υπήρξε ποτέ πραγματική και πλήρης αποκατάσταση των πληγέντων. Από τη μια, οι ενισχύσεις με μπαλώματα στα ισόγεια πολυκατοικιών και η επισκευή σε πατώματα που είχαν πάθει καθίζηση ακόμα και σήμερα προκαλούν ανησυχία σε λαϊκά νοικοκυριά... Από την άλλη, ακόμα και εκεί που ανακατασκευάστηκαν οι πολυκατοικίες, οι σεισμόπληκτοι σύρθηκαν στο δανεισμό...».