Τις δεκαετίες 1960, 1970 και 1980 ήταν πολύ διαδεδομένη η άποψη ότι όταν τα εργατικά συνδικάτα στα καπιταλιστικά δυτικοευρωπαϊκά κράτη κάθονταν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την εργοδοσία και το κράτος, υπήρχε και ένας αόρατος τρίτος διαπραγματευτής που έγερνε την πλάστιγγα υπέρ τους. Αυτός ο τρίτος διαπραγματευτής δεν ήταν άλλος από την ΕΣΣΔ και τα σοσιαλιστικά κράτη της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης. Η παρουσία τους έπαιζε σημαντικό ρόλο στο αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης, μαζί βεβαίως με τους αγώνες των εργαζομένων σε κάθε χώρα. Παίρνοντας βεβαίως πάντα υπόψη και τη φάση στην οποία βρισκόταν η καπιταλιστική ανάπτυξη σε κάθε περίοδο, τη δυνατότητα που είχε ή όχι να κάνει ορισμένες προσωρινές «παραχωρήσεις» στους εργαζόμενους. Ιδιαίτερα στην περίπτωση της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, η διαρκής αντιπαράθεση με την άλλη Γερμανία, τη ΓΛΔ, οδήγησε σε ένα ευρύτερο πλέγμα μέτρων σε σχέση με άλλα καπιταλιστικά κράτη. Ειδικά το Δυτικό Βερολίνο αποτέλεσε στην πραγματικότητα μια πόλη - βιτρίνα του καπιταλισμού, με σκοπό όχι μόνο να καθησυχάζεται και να ενσωματώνεται η εργατική - λαϊκή συνείδηση στη Δύση, αλλά να στέλνεται το μήνυμα και στην Ανατολή ότι έχουν να κερδίσουν και όχι να χάσουν από την ανατροπή της σοσιαλιστικής εξουσίας. Δεν έπεσε λοιπόν μόνο το τείχος του Βερολίνου το 1989 αλλά ...θρυμματίστηκε και η βιτρίνα ενός «ανθρώπινου καπιταλισμού», το πρότυπο κάθε σοσιαλδημοκράτη της δεκαετίας του 1980, τόσο στη Γερμανία όσο και σε άλλα κράτη, όπως σε Σκανδιναβία κ.α.