Η πανδημία και η διαχείρισή της από την Κίνα, απ' όπου ξεκίνησε, εξελίσσεται σε κεντρικό πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου, εκφράζοντας ευρύτερους ανταγωνισμούς ανάμεσα στα δυο κράτη, που οξύνονται.

Τη βδομάδα που μας πέρασε, στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης βρέθηκε ο ρόλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, με τον Αμερικανό υφυπουργό Υγείας, ναύαρχο Μπρετ Τζιρουά, να δηλώνει πως ο ΠΟΥ πρέπει να επιδιώξει μια «ολοκληρωμένη και διαφανή κατανόηση της πηγής, της σειράς των γεγονότων και της διαδικασίας λήψης αποφάσεων για την απάντηση του ΠΟΥ στην πανδημία της Covid-19».

Ζήτησε επίσης στη νέα συνέλευση του Οργανισμού, το φθινόπωρο, να συζητηθεί και «η δυνατότητα της Ταϊβάν να συμμετάσχει ως παρατηρητής», θίγοντας ευθέως ένα θέμα - «κόκκινο πανί» για την Κίνα, αφού αξιοποιείται για αμφισβήτηση της κυριαρχίας της.

Ζήτημα «διαφάνειας» του Οργανισμού έθεσε και η Γερμανία, με τον υπουργό Υγείας Γενς Σπαν να δηλώνει στους «Financial Times» ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος «έχει κάποιο δίκιο» και ότι «θα πρέπει να διευκρινίσουμε πού ακριβώς πάνε τα χρήματα (σ.σ. που προσφέρουν τα μέλη του ΠΟΥ στον Οργανισμό)».

Από τη μεριά της Κίνας, ο ΥΠΕΞ Γουάνγκ Γι επανέλαβε ότι η χώρα του είναι «έτοιμη» για διεθνή συνεργασία χωρίς οποιαδήποτε «πολιτική ανάμειξη», με στόχο να εντοπιστεί η πηγή του νέου κορονοϊού.

Σύμφωνα εξάλλου με τον διευθυντή του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών της Κίνας, Γκάο Φου, «με μια τέτοια μεγάλη επιδημία στην Κίνα και τον κόσμο, είναι απολύτως φυσιολογικό να δεχόμαστε επικρίσεις από το κοινό». Ανέφερε επίσης ότι το Κέντρο πρέπει να βελτιώσει το μηχανισμό ανταπόκρισης στις επιδημίες, αλλά η διαχείριση της πανδημίας ήταν «καλή» σε σύγκριση με άλλες χώρες, αφού ήταν σαν να δίνει «εξετάσεις με τα βιβλία κλειστά».

Πάντως, ολοένα και περισσότεροι αναλυτές αναγνωρίζουν το ρόλο καταλύτη που παίζει η πανδημία για τις εξελίξεις στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα, όπως ο επικεφαλής Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, που την χαρακτήρισε «μια πιθανή τομή στην παγκόσμια τάξη», μιλώντας σε τηλεδιάσκεψη με Γερμανούς διπλωμάτες και πρέσβεις.

Οι διεθνείς αναλυτές μιλούν εδώ και πολύ καιρό για το τέλος του παγκόσμιου συστήματος υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και για τη «γέννηση ενός ασιατικού αιώνα», είπε ο Μπορέλ, προσθέτοντας: «Αυτό συμβαίνει τώρα μπροστά στα μάτια μας». Για τον ίδιο, η πανδημία θα μπορούσε να θεωρηθεί «σημείο καμπής στη μετατόπιση της εξουσίας από τη Δύση προς την Ανατολή», ενώ αναφέρθηκε και στις πιέσεις που δέχεται η ΕΕ «για να επιλέξει μια πλευρά».

Η ΕΕ, συνέχισε, θα πρέπει να ακολουθεί τα δικά της συμφέροντα και δεν πρέπει να επηρεάζεται από καμία πλευρά, κάτι που απαιτεί μια ανθεκτική στρατηγική απέναντι στην Κίνα.

Μέσα σ' αυτό το κλίμα, ο υπουργός Εξωτερικών της Κίνας, Γουάνγκ Γι, προειδοποίησε για το ενδεχόμενο ενός «νέου ψυχρού πολέμου» με τις ΗΠΑ, καταγγέλλοντας ότι υπάρχουν δυνάμεις στο εσωτερικό τους που επιχειρούν «να κάνουν πειρατεία», ώστε να επηρεάσουν δυσμενώς τις σχέσεις των δυο χωρών. Διαμήνυσε επίσης ότι η Κίνα θα προστατεύσει «με κάθε κόστος» τις εταιρείες της.

Αφορμή γι' αυτές τις δηλώσεις ήταν οι κυρώσεις που επέβαλε το υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ σε οκτώ κινεζικές εταιρείες (μεταξύ των οποίων οι «Hikvision», «SenseTime», «Megvii», «Qihoo360», που ειδικεύονται στην Τεχνητή Νοημοσύνη), κατηγορώντας τες πως συνεργάστηκαν με τις κρατικές αρχές κατά των ισλαμιστών Ουιγούρων της βορειοδυτικής Κίνας. Οι ΗΠΑ είχαν κάνει το ίδιο με παρόμοιο πρόσχημα και τον περασμένο Οκτώβρη σε βάρος άλλων 24 κρατικών εταιρειών και οργανισμών.

Οι κυρώσεις, που έχουν στόχο να πλήξουν την πρόσβαση αυτών των εταιρειών σε αμερικανικά προϊόντα τεχνολογίας, ώστε να επιτευχθεί μεσοπρόθεσμα ο εκτοπισμός τους από ανταγωνιστικές αγορές, προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στο Πεκίνο, που έγιναν γνωστές αρχικά μέσω του εκπροσώπου Τύπου του υπουργείου Εξωτερικών.

«Η απόφαση των ΗΠΑ παραβιάζει βασικές νόρμες διεθνών σχέσεων και βλάπτει τα συμφέροντα της Κίνας. Καλούμε τις ΗΠΑ να διορθώσουν τα λάθη τους, να ανακαλέσουν την τελευταία τους απόφαση και να σταματήσουν να ανακατεύονται στις εσωτερικές υποθέσεις της Κίνας», δήλωσε.

Οι σινικές αντιδράσεις δεν περιορίστηκαν σε επίπεδο κυβερνητικών αξιωματούχων. Στελέχη της κινεζικής εταιρείας υψηλής τεχνολογίας «Qihoo360», με χτεσινές αναρτήσεις σε Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, κατήγγειλαν την κυβέρνηση Τραμπ ότι «πολιτικοποιεί τις επιχειρηματικές δραστηριότητες, την επιστημονική και τεχνολογική έρευνα και ανάπτυξη». Χαρακτήρισαν μάλιστα τις κυρώσεις του αμερικανικού υπουργείου Εμπορίου «ανεύθυνη ενέργεια»...

Πεδίο της σινοαμερικανικής αντιπαράθεσης αποτέλεσαν το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε και οι εξελίξεις στο Χονγκ Κονγκ, όπου η κινεζική κυβέρνηση επιμένει στην προώθηση του νέου «νόμου για την εθνική ασφάλεια».

Παρεμβαίνοντας σ' αυτήν την εξέλιξη, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Μάικ Πομπέο δήλωσε ότι ο νέος νόμος «θα ήταν ένα θανάσιμο πλήγμα για τον υψηλό βαθμό αυτονομίας που έχει υποσχεθεί το Πεκίνο» και ότι «οι ΗΠΑ προτρέπουν σθεναρά το Πεκίνο να ξανασκεφτεί την καταστροφική πρότασή του, να τηρήσει τις διεθνείς δεσμεύσεις του και να σεβαστεί τον υψηλό βαθμό αυτονομίας του Χονγκ Κονγκ, τους δημοκρατικούς θεσμούς του και τις πολιτικές ελευθερίες του».

Επίσης, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου, Ρόμπερτ Ο' Μπράιεν, δήλωσε ότι «με αυτόν τον νόμο περί εθνικής ασφάλειας, ουσιαστικά θα αναλάβουν (σ.σ. οι Κινέζοι) τον έλεγχο του Χονγκ Κονγκ» και «αν συμβεί αυτό θα επιβληθούν κυρώσεις στο Χονγκ Κονγκ και την Κίνα».

Με την αμερικανική διπλωματία συγχρονίστηκε και ο εκπρόσωπος του πρωθυπουργού της Βρετανίας (που το 1997 «επέστρεψε» το Χονγκ Κονγκ στην Κίνα), δηλώνοντας ότι «παρακολουθούμε στενά την κατάσταση και αναμένουμε ότι η Κίνα θα σεβαστεί τα δικαιώματα και τις ελευθερίες του Χονγκ Κονγκ και τον υψηλό βαθμό αυτονομίας».

Πρόσθεσε δε ότι «ως συμβαλλόμενο μέρος στην κοινή διακήρυξη (σ.σ. με την οποία δόθηκε στο Χονγκ Κονγκ αυξημένο καθεστώς αυτονομίας), το Ηνωμένο Βασίλειο είναι δεσμευμένο στη διατήρηση της αυτονομίας του Χονγκ Κονγκ και το σεβασμό του μοντέλου "μια χώρα - δύο συστήματα"».

Από την πλευρά της Κίνας, ο υπουργός Εξωτερικών Γουάνγκ Γι δήλωσε πως ο νέος νόμος θα εφαρμοστεί «χωρίς την παραμικρή καθυστέρηση» και ισχυρίστηκε ότι «δεν θα επηρεάσει τον υψηλό βαθμό αυτονομίας ούτε τα δικαιώματα του Χονγκ Κονγκ, τα προνόμια και τις ελευθερίες των κατοίκων, ούτε τα δικαιώματα και νόμιμα συμφέροντα των ξένων επενδυτών».

Κατήγγειλε επίσης ότι «ξένες δυνάμεις παρεμβαίνουν βαθιά και παράνομα στις υποθέσεις του Χονγκ Κονγκ» και ότι αυτό αποτελεί «σοβαρή απειλή για τη μακροπρόθεσμη ευημερία». Επίσης, ο επίτροπος του κινεζικού ΥΠΕΞ στο Χονγκ Κονγκ Σιέ Φενγκ μνημόνευσε χτες τις αντικαθεστωτικές διαδηλώσεις που είχαν γίνει προ μηνών, χαρακτηρίζοντάς τες «τρομοκρατικές στη φύση τους» και μίλησε για «ταραξίες» που συνεργάστηκαν «με ξένες δυνάμεις» θέτοντας σε «άμεσο κίνδυνο» την εθνική ασφάλεια.

Πρόσθεσε δε ότι ο νέος νόμος αφορά την «αποσχιστική και ανατρεπτική δράση», την «ξένη ανάμειξη και την τρομοκρατία», υποστηρίζοντας ότι θα αμβλύνει τις σοβαρές ανησυχίες των τοπικών και ξένων επιχειρηματικών κοινοτήτων σχετικά με τις βίαιες και τρομοκρατικές δυνάμεις στην κινεζική κυριαρχία.

Στο μεταξύ, με φόντο την όξυνση του ανταγωνισμού με τις ΗΠΑ, συνεχίζεται η ετήσια συνεδρίαση της Εθνοσυνέλευσης (Βουλή) στην Κίνα, όπου η συζήτηση επικεντρώνεται σε μέτρα ενίσχυσης της οικονομίας από τις επιπτώσεις της πανδημίας.

Μιλώντας σε συζήτηση με «πολιτικούς συμβούλους από τον οικονομικό τομέα», που έγινε στο περιθώριο της συνεδρίασης, ο Πρόεδρος της χώρας Σι Τζινπίνγκ τόνισε ότι πρέπει να ενταθούν οι προσπάθειες για να δοθεί νέα ώθηση στην προοπτική και το ρόλο της Κίνας ως της μεγαλύτερης αγοράς του κόσμου, να διασαφηνιστεί η στρατηγική προώθηση «διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων» για την ενίσχυση της προσφοράς και «να σταθεροποιηθεί η βασική τάση σθεναρής οικονομικής ανάπτυξης με μακροπρόθεσμη ορμή».

Σύμφωνα με το «Σινχουά», ο Σι επισήμανε ότι έχει μεγάλη σημασία η διατήρηση «ασφάλειας» σε απασχόληση, χρηματοπιστωτικό τομέα, ξένο εμπόριο, προσέλκυση ξένων επενδύσεων, αλλά και για την ανάπτυξη των εγχώριων επενδύσεων, ώστε να διατηρηθεί σταθερότητα σε τομείς κρίσιμους - όπως είπε - για τα θεμέλια της κινεζικής οικονομίας, όπως η λειτουργία των δραστηριοτήτων της αγοράς, η διατροφική και ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, οι σταθερές αλυσίδες σε βιομηχανία και προμήθειες κ.τ.λ.

Επισήμανε τέλος ότι η κινεζική οικονομία «βρίσκεται σε ένα καθοριστικό στάδιο» και ότι έχει γίνει σημαντική πρόοδος «για τη διαμόρφωση ενός νέου οικονομικού σχεδίου ώστε η ανάπτυξη της εγχώριας αγοράς να αλληλεπιδρά με τις ξένες αγορές», επαναλαμβάνοντας το αίτημα «να γίνει η οικονομική παγκοσμιοποίηση πιο ανοιχτή, με λιγότερους αποκλεισμούς και ισορροπημένη, να οικοδομηθεί μια οικονομία πιο ανοιχτή στον κόσμο».