Την έντονη αντίδραση της Κίνας προκάλεσαν οι νέες «οδηγίες» που εξέδωσε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ως προς τις σχέσεις ΗΠΑ - Ταϊβάν, αναβαθμίζοντας ουσιαστικά τις επαφές των αξιωματούχων των δύο πλευρών, αν και τυπικά η Ουάσιγκτον εξακολουθεί να αναγνωρίζει επίσημα μόνο την κινεζική κυβέρνηση.

Ο εκπρόσωπος του κινεζικού ΥΠΕΞ Ζάο Λιτζιάν δήλωσε ότι η χώρα του προχώρησε σε «αυστηρή διαμαρτυρία» προς τις ΗΠΑ και τις κάλεσε «να μην παίζουν με τη φωτιά στο θέμα της Ταϊβάν, να σταματήσουν αμέσως κάθε μορφή επίσημων επαφών μεταξύ ΗΠΑ και Ταϊβάν, να διαχειριστούν το θέμα με προσεκτικό και προσήκοντα τρόπο και να μη στέλνουν λάθος μηνύματα στις δυνάμεις που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας της Ταϊβάν, ούτως ώστε να μην υπονομεύσουν και πλήξουν τις σχέσεις Κίνας - ΗΠΑ και την ειρήνη και τη σταθερότητα στα Στενά της Ταϊβάν».

Είχαν προηγηθεί, από την περασμένη βδομάδα, ανακοινώσεις «νέων κατευθύνσεων», με τις οποίες οι ΗΠΑ «ενθαρρύνουν τη δέσμευση της αμερικανικής κυβέρνησης στο θέμα της Ταϊβάν, η οποία αντανακλά την εμβάθυνση της σχέσης, αν και ανεπίσημα», όπως είχε δηλώσει ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Ν. Πράις. Ο ίδιος είχε προσθέσει ότι «η Ταϊβάν αποτελεί μια ζωντανή δημοκρατία και έναν σημαντικό εταίρο σε οικονομία και ασφάλεια, ενώ είναι επίσης χρήσιμη δύναμη για τη διεθνή κοινότητα». Σημείωσε δε ότι οι «νέες κατευθύνσεις» διευκολύνουν την «αποτελεσματική εφαρμογή» της πολιτικής των ΗΠΑ για το ζήτημα, με βάση αποφάσεις όπως «ο νόμος για τις σχέσεις με την Ταϊβάν» (Taiwan Relations Act), οι λεγόμενες «Εξι Διαβεβαιώσεις» (Six Assurances) κ.ά.

Ουσιαστικά η Ουάσιγκτον ενισχύει κατευθύνσεις με βάση τις οποίες όλα τα τελευταία χρόνια αναβαθμίζει δεσμούς με την Ταϊπέι, επιδιώκοντας να αποκτήσει καλύτερα ερείσματα στην προσπάθεια γεωπολιτικής διείσδυσης σε αυτήν την κρίσιμη περιοχή. Π.χ. οι «Six Assurances» αξιοποιούνται σταθερά για τις πωλήσεις υπερσύγχρονων οπλικών συστημάτων στην Ταϊβάν.

Αλλος Αμερικανός αξιωματούχος εξήγησε ανώνυμα ότι «στο εξής θα ενθαρρύνουμε συναντήσεις εργασίας (σ.σ. με Ταϊβανέζους αξιωματούχους) σε κυβερνητικά κτίρια. Τέτοιες συναντήσεις μπορούν επίσης να γίνονται στο Tecro (σ.σ. την ντε φακτο πρεσβεία της Ταϊβάν στη Νέα Υόρκη) (...) με τις προηγούμενες κατευθύνσεις τέτοιες συναντήσεις δεν επιτρέπονταν».

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, σήμερα αναμένεται στη Σαγκάη ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για το κλίμα, Τζον Κέρι, που εδώ και μέρες περιοδεύει στην Ασία ενόψει της σχετικής Διεθνούς Συνόδου που οργανώνει η Ουάσιγκτον. Οι επαφές του στην Κίνα «θα εστιάσουν στο κλίμα και στο πώς μπορούμε να συνεργαστούμε με ηγέτες της περιοχής ώστε να ελέγξουμε την κλιματική αλλαγή», δήλωσε η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Τζεν Ψάκι.

Στο μεταξύ, την κλιμάκωση των ανταγωνισμών στον Ειρηνικό αναδεικνύει και η στρατιωτική άσκηση που έκανε η Γαλλία (5 με 7 Απρίλη) στον Κόλπο της Βεγγάλης (ανατολικά της Ινδίας), με τη συμμετοχή ΗΠΑ, Ιαπωνίας, Αυστραλίας και για πρώτη φορά της Ινδίας.

Σύμφωνα με τη γαλλική πρεσβεία στο Νέο Δελχί, η άσκηση αποτέλεσε «μια ευκαιρία για αυτές τις ομοϊδεάτισσες και υψηλού επιπέδου ναυτικές δυνάμεις να αναπτύξουν στενότερους δεσμούς, να ενισχύσουν τις δεξιότητές τους και να αναπτύξουν τη θαλάσσια συνεργασία τους σε όλο τον ελεύθερο και ανοιχτό Ινδο-Ειρηνικό Ωκεανό».

Ινδοί αναλυτές σχολίαζαν σε ασιατικά ΜΜΕ ότι η σημασία αυτής της «συνάθροισης» των χωρών από το σχήμα «Quad» και της Γαλλίας «δεν περνά απαρατήρητη για όσους παρακολουθούν προσεκτικά αυτήν την περιοχή (...) Προφανώς η Κίνα θα είναι ένας από αυτούς που βλέπουν τι γίνεται ακριβώς δίπλα της, καθώς τα τελευταία χρόνια επενδύει όλο και περισσότερο σε όλη την περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού με την επιθετική της στρατιωτική δραστηριότητα».

Παράλληλα, συνεργάτες του Γαλλικού Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων παρατηρούσαν πως η άσκηση διαμηνύει ότι «η Γαλλία αποτελεί μέτοχο σε τέτοιους συνασπισμούς ομοϊδεατών, μεταβλητής γεωμετρίας» που «είναι ευέλικτοι και δεν είναι θεσμοθετημένοι, αλλά μοιάζουν προνομιακά εργαλεία για δράση στον τεράστιο αυτό γεωγραφικό χώρο».