Τι έγινε όμως όλη αυτήν την περίοδο της αλματώδους ανάπτυξης του Τουρισμού στο νησί, στα ζητήματα των υποδομών του και των συνθηκών διαβίωσης του συνόλου των λαϊκών στρωμάτων; Μια μικρή αναφορά, χωρίς να καλύπτουμε το σύνολο των προβλημάτων σε αυτό το ρεπορτάζ, είναι αποκαλυπτική:

ΥΓΕΙΑ: Υποστελέχωση και ...πάρτι για τους ιδιώτες

Το Νοσοκομείο παραδόθηκε το 2011 στο νέο και με σύγχρονο εξοπλισμό κτίριο, με τις προϋποθέσεις σε προσωπικό του παλιού νοσηλευτικού ιδρύματος και χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η κίνηση των τουριστικών μηνών, με αποτέλεσμα να μπορεί να καλύψει το 1/3 των σημερινών αναγκών! Πολλά περιστατικά καταλήγουν εκτός νομού χειμώνα - καλοκαίρι, ενώ μόνο μετά τις κινητοποιήσεις των εργαζομένων και του ΕΚ επιτεύχθηκε η λειτουργία ΜΕΘ και η πρόσληψη ορισμένων γιατρών (όπως για να στελεχωθεί η μονάδα τεχνητού νεφρού και να παραδοθεί ένα ασθενοφόρο). Την ίδια ώρα, τα ιδιωτικά πολυιατρεία, ειδικά στις τουριστικές περιοχές, ξεφυτρώνουν σαν «μανιτάρια» κάνοντας χρυσές μπίζνες.

ΥΔΡΟΔΟΤΗΣΗ: Το νερό ...νεράκι

Το νερό του δικτύου ύδρευσης δεν πίνεται, λόγω της αφαλάτωσης από την υπεράντλησή του και του μεγάλου δικτύου αμιαντοσωλήνων. Στα περισσότερα ορεινά χωριά (π.χ. Κοιλιωμένος, Αγ. Λέων, Μαριές, Βολίμες) δεν υπάρχει δίκτυο. Σε άλλα, στον κάμπο και αλλού, οι διακοπές υδροδότησης, ειδικά το καλοκαίρι είναι συνεχείς, εφόσον το νερό δεν επαρκεί, ενώ και οι βλάβες στο δίκτυο είναι συχνές. Εκτιμάται ότι ένα ξενοδοχείο 300 κλινών, πλήρως ανεπτυγμένο (με πισίνες κ.λπ.), καταναλώνει τη μέρα σε νερό όσο ένα χωριό 500 κατοίκων. Νερό δίνεται άφθονο στις μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες (πολλές μπορεί να διατηρούν και έχουν και δικές τους γεωτρήσεις), όχι όμως και στο σύνολο των κατοίκων που αν δεν έχεις... ντεπόζιτο δεν μπορείς ούτε να μαγειρέψεις. Την ίδια ώρα, εμφιαλώνεται νερό στο νησί, ενώ «χρυσή μπίζνα» είναι η μεταφορά του από υδρομεταφορείς που εκμεταλλεύονται ιδιωτικές πηγές!

ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑ: Αθλια κατάσταση χειμώνα - καλοκαίρι

Ο όγκος των παραγόμενων σκουπιδιών το καλοκαίρι εκτοξεύεται. Εκτιμάται ότι τον χειμώνα η μηνιαία ποσότητα που φτάνει στον τελικό χώρο διαλογής είναι 1.000 - 1.200 τόνους και τον Ιούλη - Αύγουστο, ξεπερνά ανά μήνα τους 4.000 τόνους. Τον Αύγουστο του 2019 ήταν 4.400 ενώ τον ίδιο μήνα του 2021, πριν ακόμη τελειώσει, έφτανε τις 4.000! Αυτά, ενώ τα προβλήματα καθαριότητας στο νησί είναι πολύ μεγάλα. Η «προσωρινή λύση» που έχει δοθεί, με τη δεματοποίηση των σκουπιδιών στη θέση Λίβα, μετά το κλείσιμο του ΧΥΤΑ το 2017, είναι στο σημείο μηδέν. Την ίδια ώρα, η καθαριότητα, όπου δεν είναι τουριστική περιοχή ακόμη και στην πόλη, είναι ελλιπέστατη, ενώ μεγάλες ήταν και οι λαϊκές κινητοποιήσεις για την επίλυση του προβλήματος.

ΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ: Λύματα και στη θάλασσα

Ο βιολογικός καθαρισμός είναι απαρχαιωμένος, ανταποκρινόμενος στις ανάγκες παλαιότερων δεκαετιών. Στο Τσιλιβί, το δίκτυο αποχέτευσης φτιάχτηκε παλαιότερα με άμεση παρέμβαση ξενοδόχων! Η σύνδεση μεγάλων μονάδων με το δίκτυο και από άλλες περιοχές, δεν μπορεί να καλυφθεί στην επεξεργασία των λυμάτων από τον υπάρχοντα βιολογικό. Δεν είναι λίγες οι φορές που λύματα καταλήγουν στη θάλασσα, ενώ τα λαϊκά νοικοκυριά πληρώνουν για το δίκτυο (ακόμη και αν δεν έχουν), αλλά και για τις εκκενώσεις βόθρων σε ιδιώτες, μέχρι και με 150 ευρώ το μήνα, εφόσον το μοναδικό βυτιοφόρο λυμάτων του δήμου (που κοστολογείται και αυτό) δεν επαρκεί.

Πρόκειται για ορισμένα μόνο ζητήματα, που έρχονται να προστεθούν στις μεγάλες καταστροφές του δασικού πλούτου από πυρκαγιές, το άθλιο οδικό δίκτυο που επιβαρύνεται ειδικά το καλοκαίρι, αλλά και τις αθλιότητες τύπου Λαγανά που είναι σε βάρος του πολιτισμού των κατοίκων του νησιού, με τη διάδοση των ναρκωτικών και άλλα δείγματα της σαπίλας του συστήματος.