Οι ανάγκες του λαού της Βόρειας Εύβοιας για επαρκείς και σύγχρονες δημόσιες υπηρεσίες Υγείας συνθλίβονται από την πολιτική που τις αντιμετωπίζει ως κόστος. Από την πολιτική της υποχρηματοδότησης και υποστελέχωσης, που προωθεί την εμπορευματοποίηση της Υγείας και εξυπηρετεί τα ιδιωτικά συμφέροντα. Είναι η ίδια εγκληματική πολιτική στην οποία οφείλεται η έλλειψη μέτρων πρόληψης και αντιπυρικής προστασίας και οδήγησε στην καταστροφική πυρκαγιά.

Η Βόρεια Εύβοια αποτελεί μια ενιαία γεωγραφική περιοχή, έκτασης 1.084 τ. χλμ. Διοικητικά διαιρείται στους δήμους Μαντουδίου - Λίμνης - Αγίας Αννας και Ιστιαίας - Αιδηψού, με πληθυσμό 33.000 κατοίκους (απογραφή 2011), ο οποίος κατανέμεται σε πάνω από 100 κοινότητες και οικισμούς. Τους θερινούς μήνες, ο πληθυσμός πολλαπλασιάζεται λόγω της αυξημένης τουριστικής κίνησης και των παραθεριστών.

Διαθέτει λιμάνια για τη σύνδεση με τη Στερεά Ελλάδα και τις Σποράδες, δεκάδες μικρές και μεγάλες τουριστικές μονάδες, λατομεία και γενικότερα επαγγελματικές δραστηριότητες με αυξημένη επικινδυνότητα για την υγεία των εργαζομένων και την εκδήλωση εργατικών δυστυχημάτων, όπως η δουλειά στο δάσος και τις αγροτικές καλλιέργειες.

Υγειονομικά καλύπτεται από τα ΚΥ Ιστιαίας και Μαντουδίου και έναν μικρό αριθμό Περιφερειακών Ιατρείων, που, όμως, ούτε στο ελάχιστο δεν εξυπηρετούν τις ανάγκες των μόνιμων κατοίκων και των δεκάδων χιλιάδων επισκεπτών και παραθεριστών. Ούτε αυτές που προϋπήρχαν και είχαν ήδη αυξηθεί από την πανδημία, ούτε τις πρόσθετες που προέκυψαν από τις επιπτώσεις της πυρκαγιάς.

Στην εικόνα αυτή θα πρέπει κανείς να συμπεριλάβει τις γεωμορφολογικές ιδιαιτερότητες της περιοχής και τις άθλιες υποδομές στο οδικό δίκτυο, που δυσκολεύουν κατά πολύ τη διακομιδή σε κοντινό νοσοκομείο, είτε αυτό είναι της Χαλκίδας, είτε της Λαμίας.

Στα δύο Κέντρα Υγείας στην Ιστιαία και το Μαντούδι κυριαρχούν οι ελλείψεις σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό και εξοπλισμό, με την κατάσταση να είναι τραγική στο ΚΥ Μαντουδίου, όπου υπηρετούν μόλις δύο ιατροί γενικής ιατρικής, με τη στήριξη τριών ακόμη από τα Περιφερειακά Ιατρεία καθώς επίσης ένας παιδίατρος και ένας οδοντίατρος. Ουσιαστικά παρουσιάζει εικόνα πλήρους εγκατάλειψης.

Στο ΚΥ Ιστιαίας έγιναν κάποιες προσλήψεις επικουρικού προσωπικού, χωρίς να λύνονται τα προβλήματα που οξύνει η έλλειψη προσωπικού. Αυτήν τη στιγμή στο ΚΥ υπηρετούν, είτε ως μόνιμο προσωπικό είτε ως επικουρικό, 5 γενικοί γιατροί και ορισμένες ακόμη ειδικότητες όπως καρδιολόγος, χειρουργός, ακτινολόγος, μικροβιολόγος, παιδίατρος. Ωστόσο, το ιατρικό προσωπικό δεν επαρκεί για την κάλυψη των εφημεριών και την εξυπηρέτηση των περιστατικών που προκύπτουν καθ' όλη την διάρκεια του 24ώρου, ενώ χαρακτηριστική είναι η έλλειψη παθολόγου.

Ουσιαστικά, τα δύο Κέντρα Υγείας αδυνατούν να αντιμετωπίσουν απλά καθημερινά περιστατικά, πόσο μάλλον να παρέχουν ολοκληρωμένες υπηρεσίες προληπτικής ιατρικής, να εξυπηρετούν σοβαρά και επείγοντα περιστατικά και παράλληλα να στηρίζουν ασθενείς με χρόνιες παθήσεις.

Είναι χαρακτηριστικό ότι δύο χρόνια τώρα δεν έχει ληφθεί κανένα ουσιαστικό μέτρο ενίσχυσης των δημόσιων δομών Υγείας και για την προστασία του πληθυσμού της περιοχής από την πανδημία. Δεν υπάρχει δυνατότητα παρακολούθησης ασθενών που έχουν προσβληθεί από τον κορονοϊό και παραμένουν στα σπίτια τους ή άμεσης διασωλήνωσης σε περίπτωση επιδείνωσης της κατάστασής τους. Επίσης, υπήρξε μεγάλη καθυστέρηση στη λειτουργία εμβολιαστικών κέντρων, αναγκάζοντας ηλικιωμένους να διανύσουν μεγάλες αποστάσεις για να εμβολιαστούν, ενώ ιδιαίτερα προβληματική είναι η διεξαγωγή τεστ ανίχνευσης του ιού και ιχνηλάτηση των επαφών.

Ακόμη χειρότερη είναι η κατάσταση για ασθενείς με χρόνιες σοβαρές παθήσεις, όπως καρκινοπαθείς, νεφροπαθείς, με χρόνια αναπνευστικά προβλήματα κ.ά., οι οποίοι προκειμένου να τύχουν ιατρικής παρακολούθησης θα πρέπει να υποστούν πολύωρη μετακίνηση, με μεγάλη ταλαιπωρία και υψηλό κόστος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι 32 συνολικά νεφροπαθείς που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση στην περιοχή της Ιστιαίας και ακόμη περιμένουν τη λειτουργία της Μονάδας Τεχνητού Νεφρού.

Αντίστοιχα προβλήματα βιώνουν και νέες γυναίκες της περιοχής, οι οποίες σε περίπτωση εγκυμοσύνης θα πρέπει να μεταβούν στη Χαλκίδα, προκειμένου να υποβληθούν στις απαραίτητες και ανά τακτά διαστήματα εξετάσεις, ενώ όταν πλησιάζουν οι μέρες για να γεννήσουν θα πρέπει είτε να μετακομίσουν κάποιες μέρες πριν, είτε να βρεθούν αντιμέτωπες με τον κίνδυνο να γεννήσουν στον δρόμο για το μαιευτήριο.

Τεράστιες ποσότητες στάχτης και μικροσωματιδίων από την καύση μιας σειράς υλικών, ακόμη και επικίνδυνων για την υγεία του ανθρώπου, αιωρούνταν επί πολλές μέρες στην ατμόσφαιρα, ενώ τμήμα των επικίνδυνων αυτών μικροσωματιδίων επικάθισε στο έδαφος και σε κάθε επιφάνεια. Ακόμη και σήμερα, δύο μήνες μετά την πυρκαγιά, η μυρωδιά του καμένου είναι έντονη.

Ο πύρινος όλεθρος που επικρατούσε στην περιοχή για τόσες μέρες, εκτός από τις συνέπειες σε ζωτικά όργανα, όπως οι πνεύμονες και η καρδιά, διαμορφώνει προϋποθέσεις για σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία.

Χιλιάδες κάτοικοι έζησαν εφιαλτικές στιγμές. Αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια και τα χωριά τους, πολλοί από αυτούς είδαν τα σπίτια και τις περιουσίες τους να καταστρέφονται, έχασαν τις δουλειές και τα μέσα βιοπορισμού. Ακόμη πιο ευάλωτη η ψυχική υγεία των παιδιών, που, εκτός από την καταστροφή, βιώνουν το άγχος και την ανασφάλεια που επικρατεί στο οικογενειακό τους περιβάλλον.

Μπροστά στην κατάσταση αυτή, η κυβέρνηση και το υπουργείο Υγείας δεν έλαβαν καμία μέριμνα για την προστασία της υγείας του λαού.

Είναι χαρακτηριστικό ότι τις μέρες που η φωτιά έκαιγε ανεξέλεγκτα, το υπουργείο Υγείας και η 5η Υγειονομική Περιφέρεια Θεσσαλίας - Στερεάς Ελλάδας έδωσαν εντολή εκκένωσης του ΚΥ Μαντουδίου, αφήνοντας τον λαό και τους πυροσβέστες που έδιναν μάχη με τις φλόγες απροστάτευτους και χωρίς καμία μέριμνα ιατρικής φροντίδας για ενδεχόμενα εγκαύματα και αναπνευστικά προβλήματα.

Η υποστελέχωση των πρωτοβάθμιων δομών Υγείας, ιδιαίτερα του ΚΥ Μαντουδίου, παραμένει. Δεν έχει ληφθεί καμία ουσιαστική πρωτοβουλία για τη διεξαγωγή προληπτικών εξετάσεων, ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους και τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού καθώς και για την ψυχολογική τους υποστήριξη. Δεν έχει ξεκινήσει καμία διαδικασία μελέτης των επιπτώσεων που προκάλεσε η πυρκαγιά, είτε άμεσα στην υγεία των κατοίκων, είτε στο περιβάλλον, για τον κίνδυνο μακροπρόθεσμων συνεπειών στην υγεία του λαού.

Η μόνη πρωτοβουλία είναι η συνεργασία με διάφορες ΜΚΟ για την αποστολή κινητών μονάδων Υγείας στις πληγείσες περιοχές της Βόρειας Εύβοιας, προκειμένου να πραγματοποιηθούν προληπτικές εξετάσεις. Πλήρης απουσία δηλαδή της κρατικής μέριμνας και του οργανωμένου σχεδιασμού παρακολούθησης της υγείας του λαού και της αντιμετώπισης των προβλημάτων που ενδεχόμενα έχουν προκληθεί, ενώ δίνεται πεδίο για ανάπτυξη και κερδοφορία των ιδιωτικών επιχειρηματικών ομίλων.

Ενδεικτική περίπτωση για το πώς η κυβέρνηση αντιμετωπίζει τις ανάγκες και την υγεία του λαού και ποιες προτεραιότητες θέτει, είναι η τοποθέτηση του διοικητή της 5ης ΥΠΕ, Φώτη Σερέτη, στην εκδήλωση που έγινε στην Λίμνη Ευβοίας για την παρουσίαση του σχεδίου «ανασυγκρότησης» της Βόρειας Εύβοιας.

Συγκεκριμένα, λέγοντας αρχικά ότι το υπουργείο Υγείας έχει θέσει ως «άμεση προτεραιότητα» την ενίσχυση των πρωτοβάθμιων δομών Υγείας στις πληγείσες περιοχές, σημείωσε στη συνέχεια ότι η ενίσχυση αυτή αφορά και τη διαμόρφωση προϋποθέσεων, έτσι ώστε να αναπτυχθεί στην περιοχή με σοβαρές προοπτικές ο θεραπευτικός ιαματικός τουρισμός. «Διότι δεν μπορεί να αναπτύξουμε τον τουρισμό εάν δεν έχουμε αναπτυγμένες μονάδες Υγείας», είχε τονίσει.

Η κάλυψη των αναγκών του λαού της περιοχής της Βόρειας Εύβοιας και οι γεωμορφολογικές ιδιαιτερότητες της περιοχής κάνουν επιτακτική ανάγκη τη δημιουργία δευτεροβάθμιας μονάδας Υγείας: Ενός νοσοκομείου πλήρως στελεχωμένου, που θα μπορεί να ανταποκριθεί στις αυξημένες απαιτήσεις.

Ταυτόχρονα, απαιτείται ενίσχυση και στελέχωση πρωτοβάθμιων δομών, με επίκεντρο το ΚΥ και αποκεντρωμένα ιατρεία για την κάλυψη των απομακρυσμένων και απομονωμένων χωριών και οικισμών. Με χρηματοδότηση αποκλειστικά από το κράτος, χωρίς καμία εμπλοκή - συμμετοχή ιδιώτη. Με πλήρη στελέχωση από όλες τις βασικές ειδικότητες γιατρών, νοσηλευτές, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, φυσικοθεραπευτές, με σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό, διαγνωστικά εργαστήρια, οδοντιατρεία, φυσιοθεραπευτήρια, φαρμακεία κ.τ.λ.

Σε σύνδεση με την οικογένεια, τα σχολεία, τους τόπους δουλειάς, άθλησης και κάθε είδους δομή που λειτουργεί στην περιοχή. Με άμεση προσαρμογή στις ιδιαίτερες ανάγκες του πληθυσμού, με ανάπτυξη υπηρεσιών για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του επαγγελματικού κινδύνου.

Η ενίσχυση των υπηρεσιών δημόσιας και δωρεάν Υγείας στην Βόρεια Εύβοια αποτελεί βασική προϋπόθεση για να μπορέσει ο λαός της περιοχής να αντεπεξέλθει στις δυσκολίες που προκάλεσε η καταστροφική πυρκαγιά και να συνεχίσει να ζει στον τόπο του. Η Υγεία, όπως και η Παιδεία, ο Πολιτισμός, ο Αθλητισμός είναι αναπόσπαστα μέτωπα στον αγώνα που δίνει ο πυρόπληκτος λαός της Βόρειας Εύβοιας για αποζημιώσεις στο 100% της ζημιάς, για πραγματικά μέτρα στήριξης και αναπλήρωσης του χαμένου εισοδήματος, για άμεση υλοποίηση αντιπλημμυρικών έργων.