Η αντεπανάσταση δημιούργησε χώρες - δορυφόρους των ΗΠΑ, της ΕΕ και του πολεμικού εργαλείου τους, του ΝΑΤΟ, εις βάρος των λαών, όπως συνέβη με τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και της Τσεχοσλοβακίας. Η καπιταλιστική παλινόρθωση εκφράστηκε στην Ευρασία εις βάρος των κατακτήσεων και των αξιών του ενωμένου σοβιετικού λαού, αναδεικνύοντας μορφώματα αυταρχικής διακυβέρνησης, όπως αυτά που σήμερα προασπίζονται ο Ρώσος Πούτιν και ο Ουκρανός Ζελένσκι.

Ο πρώτος ανασύροντας, από την οπλοθήκη της φονικής ρητορικής του, τον προσχηματικό αντιφασισμό και τον δεδηλωμένο αντικομμουνισμό, ενώ ο δεύτερος «αφελώς» εγκλωβισμένος στις υποσχέσεις της «ευρωατλαντικής διεύρυνσης», ως έσχατη άμυνα στην «προδοσία» της χώρας του από την ακύρωσή τους μετά την εισβολή, καλεί τους ομοεθνείς του σ' έναν απέλπιδα υπέρ πάντων αγώνα σώμα με σώμα.

Μοιράστηκαν με σχέσεις κοινωνικής ιδιοκτησίας τη γη τους, τα νερά τους, το υπέδαφός τους, βρέθηκαν στα ίδια χαρακώματα συμπολεμιστές ενάντια στον φασισμό - ναζισμό, ενώ δεν ξέχασαν ποτέ ότι πρέπει να έχουν τον νου τους στους παλιούς εκμεταλλευτές, που δεν έχαναν ποτέ την ευκαιρία να βάζουν δυναμίτιδα σε ό,τι είχε κερδίσει η σοβιετική κοινωνία.

Τους λαούς αυτούς τους σύνδεε ο πολιτισμός, χωρίς να τον χρησιμοποιούν ως εργαλείο προπαγάνδας και αποκλεισμού, αλλά ως γέφυρα συναδέλφωσης, αλληλεγγύης και συνάντησης. Τους ένωνε η από στόμα σε στόμα ποίηση που εύκολα απομνημονεύεται, όπως εκφράστηκε μέσα από τους στίχους του λαϊκού βάρδου και εθνικού ποιητή της Ουκρανίας Ταράς Γριγόριεβιτς Σεβτσένκο (9 Μάρτη 1814-11 Μάρτη 1861).

Οπότε, ξεφυλλίζοντας το ημερολόγιο προς τα πίσω και συγκεκριμένα στα 1964, συναντάμε μία επιλογή είκοσι οκτώ ποιημάτων του κοζακικής καταγωγής Ταράς Σεβτσένκο, η οποία εκδόθηκε τον Νοέμβρη αυτής της χρονιάς από τον Ελληνο-Σοβιετικό Σύνδεσμο. Τον πρόλογο υπογράφει ο Γ. Σπηλιόπουλος και την παρουσίαση του ποιητή η Ελλη Αλεξίου.

«Σήμερα», γράφει η δασκάλα του λαού Ελλη Αλεξίου, «η φιμωμένη από τον τσάρο Νικόλαο φωνή του Σεβτσένκο απλώθηκε σε 44 γλώσσες των λαών της Σοβιετικής Ενωσης και σ' όλες τις ξένες γλώσσες. Το φυλακισμένο κορμί του, αναστημένο από τους πιο φημισμένους γλύπτες της χώρας του σε πανύψηλους ανδριάντες, χαίρεται την πολυπόθητη λευτεριά σε πόλεις και χωριά κι ακούει μερόνυχτα, όπως τα αναζητούσε φυλακισμένος, ''τα μουγκρητά του γέρο - Δνείπερου''. Ενώ το όνομά του γίνηκε τιμητική προμετωπίδα σε 1.600 δρόμους, πλατείες, ιδρύματα, λέσχες, σχολεία, κολχόζ και κρατικές επιχειρήσεις.

»Ο "λαϊκός ποιητής" γίνηκε παλλαϊκός ποιητής, ήρωας και σύμβολο. Γύρω στους ανδριάντες του συγκεντρώνονται κατά χιλιάδες ο κόσμος, οι φοιτητές, τα σχολεία... Στα γλέντια τους οι Ουκρανοί, στις οικογενειακές τους συγκεντρώσεις τραγουδούν τα τραγούδια του αθάνατου ραψωδού και δονούνται από τα συγκινημένα προφητικά του λόγια».

Τώρα η νίκη και η δόξα σου ανήκουν: η «Διαθήκη» σου εκτελέστηκε στο ακέραιο,

Οι κομπσάρ τραγουδούν τα τραγούδια σου στα πανηγύρια της σποράς, του θερισμού

Στα πανηγύρια της σοβιετικής αδελφοσύνης,

Κάτω απ' το σφυροδρέπανο ενός μεγάλου ανοιξιάτικου φεγγαριού.

Ταράς Σεβτσένκο, αυτές τις νύχτες του Εικοστού Αιώνα,

Τ' αγάλματά σου, στις πλατείες του Κιέβου και στα πάρκα

Και στα προπύλαια των Πανεπιστημίων,

Περιπατούν, μιλούν, κοιτούν ψηλά μες απ' τ' αστέρια

Να διακρίνουνε το ανθρώπινο άστρο που πορεύεται μες στο άπειρο

Μεταφέροντας μαζί με τον θυρεό της ΕΣΣΔ

έναν τόμο "Κομπσάρ"* με το αίμα της καρδιάς σου

γιατί τ' αγάλματα των λαϊκών Ποιητών περιπατούν, μιλούν, διδάσκουν,

κάποτε στέκουν μια στιγμή, σαλιώνουνε το δάχτυλο

και γυρίζουν μια μεγάλη σελίδα της Ιστορίας.

Η κατά λέξη απόδοση στα Ελληνικά από τα Ουκρανικά έγινε από τον νεοελληνιστή στο Πανεπιστήμιο του Κιέβου «Ταράς Σεβτσένκο» Αντρέι Μπελέτσκι (1911-1995) - καθιέρωσε από το 1958 την ελληνική ως δεύτερη γλώσσα - και την σύζυγό του Τατιάνα Τσερνισιόβα (1928-1993). Αξίζει να σημειωθεί ότι το ζεύγος (στο οποίο θα επανέλθουμε) γνώρισε στον σοβιετικό λαό έργα των Ρίτσου, Καβάφη, Καζαντζάκη, Σεφέρη, Ελύτη, Ελλης Αλεξίου.

Να θυμίσουμε ότι στην Αθήνα μπορούμε να δούμε δύο προτομές του Ταράς Σεβτσένκο: Η μία είναι στημένη στο Πάρκο Γουδή του δήμου Ζωγράφου και η άλλη στον προαύλιο χώρο της πρεσβείας της Ουκρανίας.

*«Κομπσάρ» ή «Κομπζάρ»: Ο τίτλος της πρώτης ποιητικής συλλογής του Ταράς Σεβτσένκο, που εκδόθηκε το 1840. Ονομασία για τους παραδοσιακούς οργανοπαίχτες Κοζάκους, τυφλούς ή ανάπηρους που βίωναν την ανελευθερία και την καταπίεση από την τσαρική Ρωσία.