Μια από τις μεγαλύτερες επαναστάσεις της 2ης χιλιετίας, η οποία έβγαλε την ανθρωπότητα από την τύφλωση της άγνοιας και τους «σκοτεινούς χρόνους» ήταν η επανάσταση της Τυπογραφίας, πρωτοπόρο «τέκνο» της οποίας ήταν ο Γουτεμβέργιος (γεννήθηκε το 1400). Τα βήματα του Γουτεμβέργιου, που ονειρεύτηκε να βρει έναν μηχανικό τρόπο πιστής αποτύπωσης των χειρογράφων, όχι μόνο ακολούθησαν, αλλά και επί πέντε σχεδόν αιώνες θαυματούργησαν με τις εκδόσεις τους, οι Ελληνες που μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης κατέφυγαν στη Βενετία. Την επαναστατική τέχνη του Γουτεμβέργιου, αλλά και των Ελλήνων της Βενετίας, τιμά με όλες τις εκδόσεις του ο οίκος «Μίλητος», αλλά και ιδιαίτερα με την αφιερωματική, συλλεκτική έκδοση που παρουσίασε χτες, με τίτλο «Η Βενετία των Ελλήνων».

Πρόκειται για μια έκδοση που τιμά τη μακραίωνη πνευματική και πολιτιστική κληρονομιά των Ελλήνων της Βενετίας, της οποίας τα κειμήλια φυλάσσονται στο παλαιότερο και σπουδαιότερο στον κόσμο ελληνικό μορφωτικό ίδρυμα, το Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας, το οποίο, παρά τα πολλά σημερινά του προβλήματα (παραμέλησή του από την ελληνική πολιτεία, γραφειοκρατικά εμπόδια, έλλειψη βοήθειας από την ολιγομελή σήμερα Ελληνική Κοινότητα Βενετίας), παλεύει για τη συνέχεια του μορφωτικού του ρόλου.

«Ψυχή» αυτής της προσπάθειας συνέχισης των μορφωτικών σκοπών του είναι η Χρύσα Μαλτέζου, η οποία άφησε τη μισθολογική επάρκεια και επαγγελματική ασφάλεια της πανεπιστημιακής της έδρας στο ΑΠΘ για να βοηθήσει το πολύπαθο πια Ινστιτούτο. Για τη διάσωση και διάδοση της κληρονομιάς και των σκοπών του Ινστιτούτου έγραψε και τα κείμενα αυτής της αφιερωματικής έκδοσης, που μας «κοινωνεί» με τους πνευματικούς και καλλιτεχνικούς θησαυρούς των Ελλήνων της Βενετίας (τυπογράφων, φιλολόγων, φιλοσόφων, λογίων, δασκάλων, ζωγράφων, εμπόρων, ναυτικών και άλλων επαγγελματικών συντεχνιών). «Οι Ελληνες της Βενετίας έγιναν φορείς μιας δικής τους, εξαιρετικής πνευματικής και πολιτιστικής Αναγέννησης και έκαναν τη Βενετία το μεγαλύτερο κέντρο των Ελληνικών Γραμμάτων», υπογράμμισε η Χρύσα Μαλτέζου.

Η συλλεκτική έκδοση, σε επιστημονική επιμέλεια Αγαμέμνονα Τσελίκα και φωτογραφίες των Γιάννη Βαχαρίδη και Ρωμύλου Παρίση, προστατευμένη μέσα σε χειροποίητο δερματόδετο κουτί, συνοδεύεται από ένα πιστό αντίγραφο συνοδικού σιγιλίου (παπύρου) του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Ιωαννικίου Β` (1651) σχετικό με την επικύρωση των προνομίων του Μητροπολίτη Φιλαδελφείας Αθανασίου Βελλεριανού (1635 - 1656), επισφραγισμένο με χρυσόβουλο.