Μετά από επτά μήνες ηρεμίας, η χερσόνησος Reykjanes στη δυτική Ισλανδία, όπου βρίσκεται το περίφημο ηφαίστειο Fagradalsfjall, μόλις 32 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα Ρέικιαβικ, γέμισε το καλοκαίρι και πάλι από καπνούς και ρέουσα λάβα. Αυτού του είδους η συχνή ηφαιστειακή δραστηριότητα δεν είναι κάτι ασυνήθιστο για την Ισλανδία, που αποτελεί μια από τις νεότερες γεωλογικά μάζες ξηράς στον πλανήτη. Ολόκληρη η χώρα είναι το αποτέλεσμα εκατομμυρίων ετών ηφαιστειακών εκρήξεων και η τοποθεσία της, πάνω στη γραμμή επαφής της βορειοαμερικανικής και της ευρασιατικής τεκτονικής πλάκας, είναι από τις πλέον κατάλληλες για συχνά επαναλαμβανόμενη ηφαιστειακή δραστηριότητα. Επιστήμονες θεωρούν ότι η πρόσφατη ακολουθία εκρήξεων ίσως σηματοδοτεί το ξύπνημα ενός ισχυρού ηφαιστειακού συστήματος μετά από 800 χρόνια.

Η καλοκαιρινή έκρηξη έδωσε στους ερευνητές τη δυνατότητα να συλλέξουν δεδομένα για το αναπτυσσόμενο σύστημα και την υπόγεια κίνηση του μάγματος. Το γεγονός ότι η Ισλανδία έχει ελάχιστη ψηλή βλάστηση, επιτρέπει και στους δορυφόρους να δίνουν στους επιστήμονες συνολική εικόνα της επιφάνειας του νησιού και της εξέλιξης του φαινομένου. Η βορειοαμερικανική και η ευρασιατική τεκτονική πλάκα απομακρύνονται η μία από την άλλη με ρυθμό 5 εκατοστών το χρόνο, δημιουργώντας νέες λωρίδες βυθού στον Ατλαντικό, με υποθαλάσσια ηφαίστεια, που σχηματίζουν αλυσίδα, γνωστή ως μεσοωκεάνεια ράχη. Το ρευστό υλικό που αναδύεται τροφοδοτεί τα ηφαίστεια της Ισλανδίας με μάγμα. Ομως ολόκληρη η Ισλανδία βρίσκεται επιπλέον πάνω σε ένα «θερμό σημείο», μια στήλη θερμών βράχων, που ανεβαίνει μέσα στον μανδύα, καθώς επιπλέει έχοντας μικρότερη πυκνότητα απ' αυτόν. Ο συνδυασμός των δύο πηγών λάβας είναι η αιτία για τα τόσα πολλά και τόσο δραστήρια ηφαίστεια της Ισλανδίας.

Τα ηφαίστεια στην Reykjanes δεν εκδηλώνονται με ψηλούς ηφαιστειακούς κώνους, αλλά κυρίως ως ροές λάβας από ρωγμές, που δημιουργούνται εξαιτίας της διατμητικής συνιστώσας της κίνησης των πλακών και συνήθως συνοδεύονται ή έπονται έντονης σεισμικής δραστηριότητας. Οι κύκλοι ηφαιστειακής ηρεμίας στην περιοχή έχει διαπιστωθεί ότι διαρκούν 800 - 1.000 χρόνια και ακολουθούνται από δύο ή τρεις αιώνες εντυπωσιακών εκρήξεων, εποχή που οι επιστήμονες υποπτεύονται ότι αρχίζει τώρα.