Πρόσφατα αντιπροσωπεία του ΚΚΕ βρέθηκε στο Καράκας, πρωτεύουσα της Βενεζουέλας, μετά από πρόσκληση του Κομμουνιστικού Κόμματος Βενεζουέλας (ΚΚΒ).

Διασχίζοντας τους δρόμους της πρωτεύουσας εκείνο που πρώτα απ' όλα σου κάνει εντύπωση είναι η εξόφθαλμη κοινωνική διαφοροποίηση: Τα χαμόσπιτα και οι τσίγκινες φαβέλες, όπου διαμένουν εκατομμύρια άνθρωποι χωρίς τις στοιχειώδεις συνθήκες, εναλλάσσονται με πιο σύγχρονες οικοδομές και τις πλούσιες γειτονιές, με κάποιες από αυτές να είναι ζωσμένες με ηλεκτροφόρα καλώδια και συρματοπλέγματα, φρουρούμενες από ένοπλους ιδιωτικούς «στρατούς». Με άλλα λόγια, οι τεράστιες διαφορές ανάμεσα στον πλούτο και τη φτώχεια παρουσιάζουν τα ίδια αποκρουστικά χαρακτηριστικά που είναι τυπικά σε όλες τις καπιταλιστικές χώρες της Λατινικής Αμερικής και άλλων περιοχών του κόσμου.

Η χώρα, αφού κυβερνήθηκε για δεκαετίες από τα «δεξιά» πολιτικά κόμματα που επέβαλαν τη διαιώνιση του εκμεταλλευτικού καπιταλιστικού συστήματος με σκληρά δικτατορικά, κατασταλτικά μέσα, γνωρίζει εδώ και πάνω από 2 δεκαετίες τη λεγόμενη «μπολιβαριανή διαδικασία» με αναφορές σε κάποιον «σοσιαλισμό του 21ου αιώνα».

Μονάχα που αυτός ο «σοσιαλισμός», τον οποίο επικαλείται η σημερινή σοσιαλδημοκρατική ηγεσία της Βενεζουέλας, αποδεικνύεται πως δεν έχει καμία σχέση τόσο με τις θεωρητικές αρχές της σοσιαλιστικής κοινωνίας, όσο και με την εμπειρία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στην ΕΣΣΔ τον 20ό αιώνα, δεν αποτελεί παρά μια μορφή του ίδιου άδικου και σάπιου καπιταλιστικού συστήματος.

Οι ξένες αντιπροσωπείες, που βρεθήκαμε στο Καράκας για το 16ο Συνέδριο του ΚΚΒ, είχαμε την ευκαιρία να συναντηθούμε με εκπροσώπους ντόπιων συνδικάτων, που μας μίλησαν για τη σκληρή εκμετάλλευση που βιώνει η εργατική τάξη της χώρας, αλλά και τους αγώνες που προσπαθούν να ξεδιπλώσουν για να υπερασπίσουν τα συμφέροντα των εργαζομένων. Στη συνάντηση μίλησαν εκπρόσωποι συνδικάτων από τους κλάδους της Υγείας, της Εκπαίδευσης, της Ιδιωτικής Ασφάλειας, των Κατασκευών, των Τηλεπικοινωνιών και των δημοτικών υπαλλήλων.

Ανοίγοντας τη σύσκεψη ο Πέδρο Εουσε, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΒ και επικεφαλής της Ενωτικής Συνομοσπονδίας Εργαζομένων Βενεζουέλας (CUTV), σημείωσε ότι οι εργαζόμενοι της χώρας βιώνουν μια σκληρή πραγματικότητα, την ώρα που σε πολλές χώρες του κόσμου νομίζουν πως στη Βενεζουέλα έχει γίνει μια σοσιαλιστική επανάσταση και πως υπάρχει μια κυβέρνηση των εργαζομένων. Ομως, η αλήθεια είναι πως και στη Βενεζουέλα κυριαρχεί ακόμη ο καπιταλισμός και η σημερινή (σοσιαλδημοκρατική) κυβέρνηση ρίχνει στους εργαζόμενους τα βάρη της κρίσης, η οποία δεν ξεκίνησε με τις κυρώσεις των ΗΠΑ, αλλά πιο πριν. Βεβαίως οι κυρώσεις επιδείνωσαν την κατάσταση του λαού. Η κυβέρνηση ξεκίνησε από το 2018 «πρόγραμμα» νεοφιλελεύθερης προσαρμογής, που γκρέμισε τους μισθούς στα επίπεδα των 13 - 15 δολαρίων τον μήνα. Εχουν σταματήσει οι συλλογικές διαπραγματεύσεις, είναι απαγορευμένες οι απεργίες, καταστρατηγούνται όλοι οι όροι ασφάλειας στη δουλειά. Σε αυτές τις συνθήκες το κεφάλαιο έχει τεράστια κέρδη, ενώ κάθε προσπάθεια των συνδικάτων ενάντια σε αυτήν την κατάσταση συναντά τον αυταρχισμό και την καταστολή από τις αρχές. Σε αυτές τις συνθήκες τα ταξικά συνδικάτα της Βενεζουέλας κάνουν έκκληση για ενίσχυση της διεθνιστικής αλληλεγγύης.

Ο Εντουάρντο Σάντσες, πρόεδρος της Εθνικής Ομοσπονδίας Εργαζομένων στα Πανεπιστήμια, σημείωσε ότι «η μπολιβαριανή επανάσταση έχει γίνει ένα καθεστώς που στηρίζει το κεφάλαιο». Η εργατική τάξη βγαίνει στους δρόμους, ενάντια σε ένα νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα, που έχουν το θράσος να το παρουσιάζουν ως «σοσιαλιστικό». Σήμερα, το 76,5% του λαού ζει σε συνθήκες φτώχειας. Τα τελευταία χρόνια πάνω από 200 συνδικαλιστές έχουν φυλακιστεί με τις κατηγορίες της «αναμόχλευσης του μίσους», της «τρομοκρατίας», ή ως «πράκτορες της CIA». Κι όταν αυτές οι κατηγορίες καταρρίπτονται και δεν μπορούν να στηριχτούν, τότε μας αποκαλούν «ξεπερασμένη αριστερά». Οι αρχές προσπαθούν να επιβάλουν παντού τα κυβερνητικά συνδικάτα. Η παραγωγή πετρελαίου και σιδήρου έχει καταβαραθρωθεί εξαιτίας της διαφθοράς. Πρόσφατα ψήφισαν έναν νέο νόμο, που κάνει όλη τη χώρα «ζώνη επενδύσεων» και όπου προβλέπεται 12ωρο ωράριο εργασίας. Η «μπολιβαριανή επανάσταση» αποδείχτηκε μια απάτη, όμως η εργατική τάξη δεν θα κάνει πίσω. Μπορούν να μας σκοτώσουν, να μας φυλακίσουν, αλλά θα είμαστε εδώ, όπως τα δέντρα μέσα στην καταιγίδα.

Ο Τζόναθαν Ροντρίγκες, από το συνδικάτο της Ιδιωτικής Ασφάλειας, είπε ότι οι πολυεθνικές δεν εφαρμόζουν κανέναν νόμο που δεν τις συμφέρει. Γίνεται προσπάθεια η κυβερνητική συνομοσπονδία, η λεγόμενη «Μπολιβαριανή», να ελέγξει το συνδικαλιστικό κίνημα.

Η Λένι Ιλινάρες, δασκάλα από το τμήμα της CUTV για τις γυναίκες, σημείωσε ότι οι εργάτριες σήμερα βιώνουν τις πιο δύσκολες στιγμές. Η πλειοψηφία των δικαιωμάτων, που είχαν κατακτηθεί στα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης του Τσάβες, έχουν καταργηθεί. Γίνονται απολύσεις από τον δημόσιο τομέα, κυρίως γυναικών, που αποτελούν στη συνέχεια το φθηνότερο εργατικό δυναμικό για τον ιδιωτικό τομέα. Κάλεσε το διεθνές εργατικό κίνημα να υψώσει φωνή αλληλεγγύης με τις γυναίκες της Βενεζουέλας, που είναι το μεγαλύτερο θύμα αυτής της πολιτικής.

Ο Τόνι Νάβο, από το συνδικάτο των Υγειονομικών του Καράκας, είπε ότι εάν έχει κάτι να αποδείξει η κυβέρνηση Μαδούρο, είναι πως μπορεί να προωθεί ένα δεξιό σχέδιο με μια αριστερή φρασεολογία. Εδώ και χρόνια χτυπιούνται οι μισθοί των εργαζομένων, με αποτέλεσμα 200.000 πτυχιούχοι στον τομέα της Υγείας να έχουν μεταναστεύσει σε άλλες χώρες, κάτι που έχει δημιουργήσει μεγάλες ελλείψεις στο σύστημα Υγείας της χώρας. Συνολικά 6 εκατομμύρια Βενεζουελάνοι έχουν φύγει αυτά τα χρόνια από τη χώρα για να επιβιώσουν. Και η κυβέρνηση απαντά με τρομοκρατία σε όσα συνδικάτα προσπαθούν να οργανώσουν την πάλη.

Οι ξένες αντιπροσωπείες, που συμμετείχαν στο 16ο Συνέδριο του ΚΚΒ, πραγματοποίησαν συνάντηση και με την «Επιτροπή των οικογενειών των φυλακισμένων εργατών». Οπως προέκυψε από τη συζήτηση, που έγινε κάτω από τα κάδρα των Μπολίβαρ και Τσάβες, μιλάμε για ανθρώπους που πίστεψαν στη λεγόμενη «μπολιβαριανή διαδικασία» και κατήγγειλαν διαφθορά ή διασπάθιση δημόσιου χρήματος (με βάση τα στοιχεία της Επιτροπής, αφορά περίπου το 50% των φυλακισμένων), ή προσπάθησαν να οργανώσουν την πάλη των εργαζομένων για τα δικαιώματά τους. Για τη στάση τους αυτή βρέθηκαν στη φυλακή ή σε κατ' οίκον περιορισμό.

Συνήθως οι συλλήψεις γίνονται από τη στρατιωτική αντιτρομοκρατική υπηρεσία και «συνοδεύονται» από την κακομεταχείριση των συλληφθέντων, την προσπάθεια να τους αποσπάσουν επιβαρυντικές «ομολογίες». Σήμερα, το 77,8% των περιπτώσεων αυτών βρίσκονται φυλακισμένοι χωρίς να έχει γίνει δίκη ούτε να τους έχουν απαγγελθεί επίσημα κατηγορίες. Οσο παραμένουν σε αυτήν την κατάσταση στερούνται μια σειρά από πολιτικά δικαιώματα, που προβλέπονται από τη νομοθεσία, όπως το δικαίωμα σε νομική εκπροσώπηση, ακόμα και την επικοινωνία με τις οικογένειές τους.

Να σημειωθεί πως βασικό νομοθέτημα, που αξιοποιείται από την κυβέρνηση για την ποινικοποίηση της εργατικής πάλης, είναι ο νόμος «ενάντια στο μίσος», που προβλέπει ποινή φυλάκισης έως 30 χρόνια.

Τα μέλη της Επιτροπής κατήγγειλαν στις ξένες αντιπροσωπείες διάφορες περιπτώσεις άδικων φυλακίσεων, παραβίασης του τεκμηρίου της αθωότητας, καθυστερήσεις στις δίκες, ψυχολογική και σωματική βία και βασανιστήρια.

Η «Επιτροπή των οικογενειών των φυλακισμένων εργατών» ευχαρίστησε όλα τα Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματα, που εκφράζουν την αλληλεγγύη τους προς την πάλη των εργαζομένων της Βενεζουέλας και απαιτούν την απελευθέρωση των εργατών και ιδιαίτερα το ΚΚ Βρετανίας, που οργάνωσε το 2022 στη Βρετανία καμπάνια ενάντια στην ποινικοποίηση των αγώνων στη Βενεζουέλα. Να σημειωθεί πως η «Επιτροπή των οικογενειών των φυλακισμένων εργατών» πραγματοποιεί αυτήν την περίοδο καμπάνια αλληλεγγύης με το σύνθημα «Χριστούγεννα χωρίς φυλακισμένους εργάτες».

Το ΚΚΒ ιδρύθηκε τον Μάρτη 1931 και από την ίδρυσή του, στην παρανομία, έως και σήμερα έχει συνδεθεί με την πάλη της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων για τα δικαιώματά τους. Σε αυτά τα 90 χρόνια χρειάστηκε αρκετές φορές να προχωρήσει σε εναλλαγή μορφών αγώνα, αξιοποιώντας και την ένοπλη πάλη ενάντια σε διάφορα δικτατορικά καθεστώτα, που επιβλήθηκαν από την αστική εξουσία.

Οπως εκτιμά σήμερα το ΚΚΒ, η εκλογική νίκη του Τσάβες, στα 1999, μετά από δύο δεκαετίες εφαρμογής νεοφιλελεύθερων πολιτικών, οδήγησε στην εθνικοποίηση του κλάδου του πετρελαίου, άλλων στρατηγικών τομέων (ηλεκτρικής ενέργειας, τραπεζικού τομέα κ.ο.κ.), μπορεί να αύξησε τις κοινωνικές δαπάνες και την πολιτική των κοινωνικών επιδομάτων, σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο, αλλά δεν αποτέλεσε ρήξη ούτε με το καπιταλιστικό σύστημα ούτε με τη στρεβλή διαχείρισή του στη Βενεζουέλα, όπως αυτή εκδηλώνεται με τη «μονοκαλλιέργεια» του πετρελαϊκού τομέα και τις γιγαντιαίες διαστάσεις που λαμβάνει η διαφθορά. Ολα αυτά τα χρόνια υπήρξε τεράστια διαφυγή εγχώριων και ξένων κεφαλαίων στο εξωτερικό, δηλαδή το αποτέλεσμα της σκληρής εκμετάλλευσης των εργαζομένων, που υπολογίζεται στα 400 - 600 δισεκατομμύρια δολάρια.

Το ΚΚΒ εκτιμά πως η κρατικοποίηση κάποιων στρατηγικών εταιρειών χρησίμευσε ως όχημα για την επιδότηση του ιδιωτικού κεφαλαίου και τη μεταφορά σε αυτό εκείνων των κεφαλαίων που συσσωρεύονταν από την πώληση πετρελαίου.

Στα ντοκουμέντα του 16ου Συνεδρίου του ΚΚΒ παρουσιάζονται διάφοροι τρόποι, μέσω των οποίων το «μεγαλύτερο» κράτος, επί διακυβέρνησης της σοσιαλδημοκρατίας, στήριξε το ιδιωτικό κεφάλαιο και την αστική τάξη της χώρας. Ενας απ' αυτούς ήταν όταν το κράτος απευθυνόταν σε ιδιωτικές εταιρείες για να εξασφαλίσει μια σειρά αγαθών για τον πληθυσμό, αγοράζοντας σε τιμές υψηλότερες των εμπορικών. Αυτή η μέθοδος άφηνε τεράστια κέρδη στο ιδιωτικό κεφάλαιο και οδήγησε τις κρατικές εταιρείες σε μεγάλα ελλείμματα και σε καταστάσεις χρεοκοπίας. Ετσι, το εξωτερικό χρέος αυξήθηκε τα τελευταία 20 χρόνια κατά 200%, από 49 δισεκατομμύρια σε 154 δισεκατομμύρια δολάρια. Το γεγονός πως πλέον για την εξυπηρέτηση του χρέους πρέπει η κυβέρνηση να ξοδεύει το 55% των εσόδων της, έχει οδηγήσει σε σημαντική συρρίκνωση της «κοινωνικής πολιτικής» της σοσιαλδημοκρατίας, στις ελλείψεις αγαθών, καθώς και ανταλλακτικών και πρώτων υλών αναγκαίων για τη λειτουργία μιας σειράς τομέων της οικονομίας (π.χ. βιομηχανία χάλυβα, πετρελαίου), με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση της παραγωγής, την αύξηση της ανεργίας. Στην καπιταλιστική οικονομία της Βενεζουέλας ξέσπασε κρίση, που συνοδευόμενη με την επιβολή των κυρώσεων των ΗΠΑ, οδήγησε το 2019 στη συρρίκνωση της οικονομίας της χώρας κατά 70% σε σχέση με το 2013.

Η κυβέρνηση του Μαδούρο και του σοσιαλδημοκρατικού Ενωμένου Σοσιαλιστικού Κόμματος Βενεζουέλας (PSUV) για να διαχειριστεί την κρίση υπέρ του κεφαλαίου πέρασε σε μια άνευ προηγουμένου επίθεση στις κατακτήσεις των εργαζομένων, καταργώντας τις Συλλογικές Συμβάσεις, εξανεμίζοντας τους μισθούς και τις συντάξεις, οδηγώντας στην πλήρη απορρύθμιση και «ελαστικοποίηση» των εργασιακών σχέσεων. Από καταστάσεις όπου ο πληθωρισμός έφτανε τα 2.500%, κατατρώγοντας τους μισθούς των εργαζομένων, σήμερα ο πληθωρισμός βρέθηκε «ελεγχόμενος» στα 6,2% (Οκτώβρης του 2022) και 125% σε ετήσιο επίπεδο, αλλά με τον κατώτατο μισθό καθηλωμένο στα 15 δολάρια τον μήνα! Αυτά τα μέτρα, που έλαβε η κυβέρνηση Μαδούρο, ως «φάρμακο» για τον υψηλό πληθωρισμό, οδήγησαν στη «δηλητηρίαση» των μισθών και των άλλων εργατικών κατακτήσεων. Είτε έτσι, λοιπόν, είτε αλλιώς, το «μάρμαρο» και πάλι το πληρώνουν οι εργαζόμενοι, που βλέπουν τη ζωή τους να χειροτερεύει.

Η κυβερνητική πολιτική της σοσιαλδημοκρατίας έχει οδηγήσει σε προσέγγιση με τη δεξιά αντιπολίτευση και πλέον από κοινού ψηφίζονται νόμοι, ενώ οι ΗΠΑ προχωρούν σε «χαλάρωση» των κυρώσεων.

Οπως χαρακτηριστικά αναφέρει το ΚΚΒ, στη χώρα υπάρχει μια νέα «συμφωνία των ελίτ» που από κοινού στρέφονται ενάντια στα εργατικά - λαϊκά διακαιώματα. Για παράδειγμα, οι συνομιλίες ανάμεσα στην κυβέρνηση και τις δυνάμεις της αντιδραστικής αντιπολίτευσης που ονομάζονται «Ενωτική Πλατφόρμα», οι οποίες διεξάγονταν στο Μεξικό με τις ευλογίες των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, οδήγησαν στην από κοινού στήριξη νομοσχεδίων όπως ο «Νόμος ενάντια στον αποκλεισμό» και ο νόμος για τις Ειδικές Οικονομικές Ζώνες, που σήμαναν παραπέρα επίθεση στα λαϊκά δικαιώματα.

Κι αυτά, όταν η κυβέρνηση με σαθρή «αντιιμπεριαλιστική» φρασεολογία επιτίθεται στο ΚΚΒ, το κατηγορεί για χρηματοδότηση από τις ΗΠΑ, καταστέλλει διαδηλώσεις του, στερεί το δικαίωμα λόγου στο Κοινοβούλιο από τον ΓΓ του Κόμματος και βουλευτή, Οσκαρ Φιγκέρα, αποκλείει υποψηφίους του από τις εκλογές κ.ά. Πρόσφατα μάλιστα δημοσιεύτηκαν σενάρια με βάση τις συκοφαντίες περί συνεργασίας του ΚΚΒ με τις ΗΠΑ, σύμφωνα με τα οποία η κυβέρνηση σκοπεύει να κλιμακώσει την αντικομμουνιστική επίθεση στο ΚΚΒ, είτε συλλαμβάνοντας την ηγεσία του είτε αντικαθιστώντας την με δικαστική απόφαση, όπως έγινε το 2020 με το κόμμα «Πατρίδα για όλους» (PPT).

Οι κομμουνιστές της Βενεζουέλας δεν υποκύπτουν στον αντικομμουνισμό και την καταστολή και πρωτοστατούν στην προσπάθεια ανασύνταξης του εργατικού κινήματος και στις σημαντικές εργατικές κινητοποιήσεις που ξεσπούν στη χώρα, ενώ η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση του PSUV απάντησε με διώξεις και φυλακίσεις συνδικαλιστών. Πολλές δεκάδες συνδικαλιστές σήμερα εκτίουν ποινές έως και 5 χρόνων για τη δράση τους.

Η επιλογή της σοσιαλδημοκρατικής κυβέρνησης της Βενεζουέλας να «βγάλει από τη μέση» τις μεγάλες ξένες πετρελαϊκές εταιρείες, που για δεκαετίες λυμαίνονταν τον πλούτο της χώρας, οδήγησε στην κρατικοποίηση του μεγάλου πετρελαϊκού τομέα. Σε αυτό το πλαίσιο οι ΗΠΑ, των οποίων τα μονοπώλια βρέθηκαν ριγμένα, κλιμάκωσαν την ιμπεριαλιστική επιθετικότητα και τις κυρώσεις ενάντια στην οικονομία της Βενεζουέλας. Τα μέτρα περιλάμβαναν κυρώσεις ενάντια σε πρόσωπα, παρεμπόδιση διεθνών συναλλαγών, αποκλεισμό από αγορές και πάγωμα περιουσιακών στοιχείων του κράτους στο εξωτερικό, όπως π.χ. η Τράπεζα της Αγγλίας που αρνήθηκε να επιστρέψει στη Βενεζουέλα τα αποθέματά της σε χρυσό, 14 τόνων. Η Βενεζουέλα προσπάθησε και προσπαθεί να οικοδομήσει σχέσεις με δυνάμεις του σύγχρονου παγκόσμιου καπιταλιστικού «χάρτη», που ανταγωνίζονται τις ΗΠΑ, δηλαδή με την Κίνα, τη Ρωσία κ.ά.

Η εξέλιξη αυτή, όπως και το γεγονός ότι η ηγεσία της Βενεζουέλας μιλά για «σοσιαλισμό» και τα τελευταία 20 χρόνια στηρίζει με καύσιμα την αγωνιζόμενη Κούβα, έχει οδηγήσει διάφορους αναλυτές, υποστηρικτές του αμερικανικού και ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού, να «δαιμονοποιούν» τη Βενεζουέλα.

Από την άλλη, η ορθή καταδίκη της πολιτικής των ΗΠΑ, των κυρώσεων, της απροκάλυπτης ξένης επέμβασης για την επιβολή μιας αρεστής σε αυτούς κυβέρνησης, έχει οδηγήσει διάφορους «αριστερούς» αναλυτές να καλλιεργούν μια «γεωπολιτική προσέγγιση» εκθειασμού της σοσιαλδημοκρατικής κυβέρνησης Μαδούρο, που κρύβει τις τεράστιες ταξικές αντιθέσεις και την ταξική εκμετάλλευση που βιώνουν οι εργαζόμενοι στη χώρα.

Το ΚΚΕ όλα αυτά τα χρόνια στέκεται από θέσεις αρχών απέναντι στις εξελίξεις στη Βενεζουέλα. Σταθερά εκφράζει την αντίθεσή του στις κυρώσεις των ΗΠΑ - ΕΕ, στην προσπάθεια να επιβάλουν τους «αχυρανθρώπους» τους στην αστική διακυβέρνηση της Βενεζουέλας, κι από την άλλη καταδικάζει την κυβερνητική καταστολή της σοσιαλδημοκρατίας σε βάρος του ΚΚΒ και των ταξικών συνδικάτων της χώρας, στέκεται αλληλέγγυο στην πάλη τους για τα συμφέροντα και την υπόθεση της εργατικής τάξης, αποκαλύπτει πως η λύση για τους λαούς δεν είναι η σοσιαλδημοκρατική διαχείριση, όπως κι αν αυτή βαφτιστεί, αλλά η ανατροπή του καπιταλισμού και η οικοδόμηση του σοσιαλισμού, ο οποίος έχει αρχές και νόμους.