Η λαϊκή κατακραυγή που εκφράστηκε απέναντι στα σχέδια της εταιρίας «ΑΣΦΑΛΤΙΚΑ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΒΕΕ», για εγκατάσταση μονάδας στην περιοχή της Σαγιάδας Θεσπρωτίας, αναχαίτισε τον κίνδυνο καταστροφής της θαλάσσιας περιοχής ανάμεσα στη Θεσπρωτία και την Κέρκυρα, που θα είχε άμεσες αρνητικές επιπτώσεις στη ζωή των κατοίκων και την οικονομία της περιοχής. Ομως η εγκατάσταση της βιομηχανίας στο συγκεκριμένο σημείο αποτελεί τον ένα κίνδυνο και άμεσα θα πλήξει τις ιχθυοκαλλιεργητικές μονάδες και τον τουρισμό. Ο άλλος προέρχεται από την επικείμενη εφαρμογή του προγράμματος «Νατούρα 2000» που προβλέπει την αποψίλωση καλλιεργήσιμων εκτάσεων με οπωροφόρα δέντρα (πορτοκάλια και μανταρίνια) και τον περιορισμό των βοσκοτόπων.

Τα παραπάνω αναδεικνύουν την ανάγκη χωροταξικού σχεδιασμού για το νομό, ώστε να πάψει η χαώδης κατάσταση που επικρατεί σήμερα: Από τη μια, έχει δοθεί άδεια εγκατάστασης ιχθυοκαλλιεργειών και, από την άλλη, σχεδόν στον ίδιο χώρο παραχωρείται έκταση για την εγκατάσταση ρυπογόνας βιομηχανίας.

Ειδικότερα για την προσπάθεια που γίνεται να προχωρήσει η εγκατάσταση αποθηκευτικών χώρων πετρελαίου, μαζούτ και ασφαλτικών γαλακτωμάτων, στη θέση «Μαντήλα» στη Σαγιάδα, ξεκίνησε μέσα στο 2001 και αρχικά είχε τη στήριξη του νομάρχη Θεσπρωτίας και του περιφερειάρχη Ηπείρου. Εξαρχής, όμως, βρήκε αντιμέτωπους όλους τους υπόλοιπους φορείς του νομού και πολλούς της ευρύτερης περιοχής. Ορισμένοι μάλιστα, ανεπίσημα, αφήνουν να εννοηθεί πως η εγκατάσταση αποθηκευτικών χώρων αποτελεί το πρώτο βήμα, μιας προσπάθειας δημιουργίας βιομηχανικών εγκαταστάσεων για την αξιοποίηση πρώτων υλών από τη γείτονα χώρα.

Το θέμα συζητήθηκε στο Νομαρχιακό Συμβούλιο Θεσπρωτίας, το οποίο ομόφωνα εξέδωσε αρνητική γνωμοδότηση για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), που κατέθεσε η εταιρία. Δεν απέρριψε, όμως, την αίτηση εγκατάστασης της μονάδας. Αφήνει, έτσι, ανοιχτό το ενδεχόμενο στην εταιρία να επανέλθει με νέα ΜΠΕ, ενώ γνωρίζει πως η θέση των φορέων είναι κάθετα αντίθετη.

Η αρχική έγκριση για την εγκατάσταση της μονάδας δόθηκε από τον πρώην περιφερειάρχη Ηπείρου Η. Λιακόπουλο, παρά την αρνητική εισήγηση του αρμόδιου Τμήματος της Περιφέρειας. Συγκεκριμένα, η Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωροταξίας εισηγήθηκε την «απόρριψη προέγκρισης χωροθέτησης εγκαταστάσεων» της Βιομηχανίας Ασφαλτικών.

Οι τοπικοί φορείς καταγγέλλουν τη στάση ορισμένων υπηρεσιών, όπως της Διεύθυνσης Γεωργίας, που προχώρησε στην παραχώρηση έκτασης για την εγκατάσταση της μονάδας, αλλά και του υπουργείου Υγείας, που αναφέρει ότι το συγκεκριμένο έργο δε θα προκαλέσει προβλήματα που θα σχετίζονται με την υγεία...

Κάτοικοι και φορείς της Θεσπρωτίας, αλλά και της Κέρκυρας, εκτιμούν ότι αν εγκατασταθεί η βιομηχανία ασφαλτικών στην περιοχή της Λωρίδας Σαγιάδας είναι πολύ πιθανόν έως σίγουρο ότι θα καταστραφεί η περιοχή, τόσο από οικολογικής απόψεως, όσο και από οικονομικής. Ενδεικτικά, αναφέρουμε ότι στη θαλάσσια περιοχή της Λωρίδας Σαγιάδας και σε μικρή απόσταση από τις ακτές είναι εγκαταστημένες και λειτουργούν 12 μονάδες ιχθυοκαλλιεργειών και ένας Ιχθυογεννητικός Σταθμός.

Σύμφωνα με την επιχειρηματολογία που αναπτύσσεται για τα θετικά αποτελέσματα του έργου, θα δημιουργηθούν 15 έως 20 θέσεις εργασίας. Ομως, την ίδια ώρα, εκτιμάται ότι το έργο αυτό θα καταργήσει πολλαπλάσιες θέσεις εργασίας από το πλήγμα που θα υποστούν οι μονάδες ιχθυοκαλλιεργειών. Μια δραστηριότητα που έχει δυνατότητα περαιτέρω ανάπτυξης και, άρα, δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.

Ο Σύλλογος Ιχθυοκαλλιεργητών Θεσπρωτίας - Πρεβέζης σημειώνει ότι «ουσιαστικά - άτυπα ίσως - η ευρύτερη θαλάσσια περιοχή, δεδομένης της έλλειψης ενός ευρύτερου Γενικού Χωροταξικού Σχεδιασμού σε επίπεδο Νομού, έχει χωροθετηθεί, ως Πάρκο Ιχθυοκαλλιεργειών. Οι μονάδες αυτές απασχολούν πολλές δεκάδες άτομα, είναι δυναμικός κλάδος του πρωτογενούς τομέα, που επιφέρουν ένα μεγάλο εισόδημα στο νομό, ενώ πέριξ αυτών έχει αναπτυχθεί ένας κύκλος εργασιών που αγκαλιάζει και άλλες επαγγελματικές δραστηριότητες».

Εξάλλου, ο Σύλλογος Ιχθυοκαλλιεργητών προειδοποιεί πως η μονάδα «Εγκαταστάσεις Αποθηκευτικών Χώρων πετρελαίων - μαζούτ κλπ.» της εταιρίας «Ασφαλτικά Ελλάδας ΑΒΕΕ», όπως προκύπτει, θα διακινεί προϊόντα, τα οποία, αν διαρρεύσουν στο θαλάσσιο περιβάλλον, θα προκαλέσουν καταστροφή ανυπολόγιστου μεγέθους. Εξάλλου, είναι γνωστό και από άλλες περιπτώσεις ανά την Ελλάδα και τον κόσμο ότι, ουσιαστικά, οι μέθοδοι και τα μέτρα αντιμετώπισης που έχουν αναπτυχθεί «δεν είναι ολοκληρωτικά αποτελεσματικές» και «δεν επιτυγχάνεται πλήρης καθαρισμός». Το παραδέχεται, άλλωστε, και η ίδια η ΜΠΕ της εταιρίας στην αναφορά που παραθέτει για τη «μαγνητική μέθοδο περισυλλογής πετρελαϊκών ρύπων από τη θάλασσα». Στην ίδια τη μελέτη, δεν αποκλείονται τέτοια ενδεχόμενα πετρελαιοκηλίδων, αν και δεν αναφέρεται ή υποβαθμίζεται εντελώς η περίπτωση του μεγάλου ατυχήματος διαρροής πετρελαιοειδών από τα τάνκερ, πράγμα που θα έπρεπε να εξεταστεί και σε σχέση με την οδηγία Σεβέζο.

Την πρόθεσή τους να εμποδίσουν οποιαδήποτε νέα προσπάθεια για την εγκατάσταση και λειτουργία της βιομηχανίας ασφαλτικών, δηλώνουν οι φορείς, που, ήδη, έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους, όπως ο Δήμος Σαγιάδας, ο Δήμος Κέρκυρας, οι ΕΒΕ, ο Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος Κέρκυρας, οι Αγροτικοί και Πολιτιστικοί Σύλλογοι της περιοχής και οι επιστήμονες.

«Επιχειρείται να γίνει μία ρυπογόνα επένδυση ανάμεσα σε δύο χώρους, που χαρακτηρίζονται ότι χρήζουν περιβαλλοντικής προστασίας», δήλωσε στο «Ρ» ο Δώρης Δήμας, πρόεδρος των ΕΒΕ Ηγουμενίτσας. Και πρόσθεσε: «Το ερώτημα είναι ποιος κερδίζει από όλη αυτήν την υπόθεση. Σίγουρα όχι ο λαός της Θεσπρωτίας».

Ο δήμαρχος της Κέρκυρας, Χρύσανθος Σαρλής, εκφράζοντας τη θέση του Δήμου που θεωρεί ότι θίγεται άμεσα, δήλωσε αντίθετος στην εγκατάσταση της βιομηχανίας. Με τη συγκεκριμένη κατασκευή, σχολίασε, θα αλλάξει το τοπίο ριζικά, ενώ σοβαρός είναι ο κίνδυνος ατυχήματος από διαρροή ή βλάβη, συν το ότι αυτό το θαλάσσιο σημείο είναι στενό και εκεί υπάρχει ένας ύφαλος που αυξάνει τις πιθανότητες ατυχήματος. Επίσης, είπε ότι «η προσπάθεια να γίνει η βιομηχανία προωθείται από την κυβέρνηση και τα υπουργεία, παρά την αντίδραση όλων των τοπικών παραγόντων. Πάντως, εάν δρομολογηθεί συνέχεια σ' αυτήν την υπόθεση, ο Δήμος της Κέρκυρας είναι αποφασισμένος να προβεί σε κινητοποιήσεις για να τη σταματήσει».

Στη Βουλή έφεραν το θέμα, με αναφορά, προς τα εμπλεκόμενα υπουργεία ΠΕΧΩΔΕ, Γεωργίας, Εμπορικής Ναυτιλίας και Εσωτερικών, οι βουλευτές του ΚΚΕ Σπ. Στριφτάρης και Α. Τζέκης, καταθέτοντας τα υπομνήματα των φορέων. Απάντηση έδωσαν το υπουργείο Εσωτερικών παραπέμποντας στην αρνητική τοποθέτηση του Νομαρχιακού Συμβουλιου και το ΥΠΕΧΩΔΕ που επίσης παραπέμπει στην απόφαση της Περιφέρειας. Το πρόβλημα όμως παραμένει.

Στο μεταξύ, ο γραμματέας της Νομαρχιακής Επιτροπής Θεσπρωτίας του ΚΚΕ, Γιάννης Παπαθεοδώρου, ανέφερε: «Το ΚΚΕ παραβρέθηκε στο Νομαρχιακό Συμβούλιο και το προκάλεσε, γενικεύοντας το πρόβλημα, να καθορίσει τη θέση του για το χωροταξικό σχεδιασμό, που, μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει». Κάτι τέτοιο έχει ως αποτέλεσμα, να μην υπάρχει βάση για συζήτηση στο τι γίνεται, πώς γίνεται και γιατί, αλλά και να επικρατεί μία χαώδης κατάσταση στο νομό. «Το πρόβλημα το είχε επισημάνει και το ίδιο το ΝΣ σε παλαιότερες συνεδριάσεις. Για παράδειγμα, γνωμοδότησε θετικά υπέρ της ανάπτυξης ιχθυοκαλλιεργειών, που ήδη έχουν εγκατασταθεί, ενώ σε απόσταση 10 με 20 χλμ. υιοθέτησε σχέδια του ΥΠΕΧΩΔΕ για το "Νατούρα 2000". Την ίδια ώρα, η περιοχή αναπτύσσεται τουριστικά και βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τα παράλια της Κέρκυρας, με έντονη τουριστική ανάπτυξη. Γι' αυτό το ΚΚΕ πρότεινε στο ΝΣ να απορρίψει την αίτηση εγκατάστασης της μονάδας στο συγκεκριμένο σημείο. Να προχωρήσει σε χωροταξικό σχεδιασμό, ο οποίος να προβλέπει και τη δημιουργία Βιομηχανικής Περιοχής».