Το θέμα της ένταξης νέων μελών και τα κριτήρια μιας τέτοιας διαδικασίας συζητήθηκαν στις εργασίες της χτεσινής, δεύτερης μέρας της Συνόδου Κορυφής της BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική), στο Γιοχάνεσμπουργκ της Νότιας Αφρικής.

Ο Κινέζος Πρόεδρος, Σι Τζινπίνγκ, τάχθηκε υπέρ της επίσπευσης της διαδικασίας αποδοχής νέων μελών.

«Χαίρομαι να βλέπω τον μεγάλο ενθουσιασμό αναπτυσσόμενων χωρών για συνεργασία με την ομάδα BRICS. Πολλές αναπτυσσόμενες χώρες έχουν υποβάλει αίτηση για ένταξη στον μηχανισμό συνεργασίας και θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τη συνεργασία για επίσπευση της διεύρυνσης ώστε να ενταχθούν όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες», ανέφερε.

Ο Κινέζος Πρόεδρος πρότεινε αύξηση της «πρακτικής συνεργασίας» - όπως, για παράδειγμα, στον τομέα της ψηφιακής οικονομίας - προκειμένου να αντιμετωπίσουν «απόπειρες διχασμού και οικονομικής πίεσης». Ο ίδιος ανακοίνωσε μεταξύ άλλων τα σχέδια δημιουργίας ενός «ερευνητικού και τεχνολογικού κέντρου» από την Κίνα που θα λειτουργήσει ως θερμοκοιτίδα, προκειμένου να προσφέρει μια «νέα εποχή στις χώρες BRICS». Τάχθηκε επίσης υπέρ της «προώθησης μεταρρύθμισης του διεθνούς νομισματικού και χρηματοπιστωτικού συστήματος», ώστε «να ενισχυθούν η φωνή και η εκπροσώπηση των αναπτυσσόμενων χωρών».

Ο Ινδός πρωθυπουργός, Ν. Μόντι, τάχθηκε υπέρ της ένταξης νέων μελών, στη βάση «συναίνεσης», εκτιμώντας ότι θα φέρει «νέα ενέργεια στη διεθνή οικονομία, με έμφαση στην καινοτομία». Ο ίδιος πρότεινε οι χώρες της BRICS να συνεχίσουν την εμβάθυνση συνεργασίας και στο Διάστημα, συγκροτώντας μια «διαστημική ερευνητική κοινοπραξία», όπως έχει ήδη γίνει στον τομέα των δορυφορικών υποδομών.

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στον ρόλο που μπορούν να παίξουν οι χώρες της BRICS σε γεγονότα όπως η πανδημία, οι γεωπολιτικές εντάσεις, οι οικονομικές προκλήσεις. Υπενθύμισε ότι όταν δημιουργήθηκε η ομάδα BRICS, ο κόσμος αντιμετώπιζε μαζική οικονομική κρίση και ότι τότε η ομάδα των χωρών αυτών έμοιαζε με «ακτίνα φωτός για την παγκόσμια οικονομία».

Ο Νοτιοαφρικανός Πρόεδρος, Σ. Ραμαφόσα, χαρακτήρισε την ομάδα των BRICS «ηγετική δύναμη στην παγκόσμια οικονομία» και ζήτησε τη μεταρρύθμιση διεθνών οργανισμών όπως το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ - εδώ και χρόνια η Νότια Αφρική πρωτοστατεί στην αύξηση των μόνιμων μελών του (5), ώστε να εκπροσωπείται και ο «αναπτυσσόμενος» κόσμος.

Εκτίμησε δε ότι «ο κόσμος αλλάζει» και ότι «νέες οικονομικές, πολιτικές, κοινωνικές και τεχνολογικές πραγματικότητες απαιτούν περισσότερη συνεργασία μεταξύ των χωρών». Ο ίδιος πρόσθεσε πως οι χώρες της BRICS είναι έτοιμες να συνεργαστούν με όλες τις χώρες που φιλοδοξούν να δημιουργήσουν «μια διεθνή τάξη δίχως αποκλεισμούς». Τόνισε επίσης ότι οι χώρες της BRICS θα πρέπει να είναι έτοιμες να παίξουν «σταθεροποιητικό ρόλο στον σύγχρονο κόσμο».

Ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλ. Πούτιν, που συμμετέχει στη σύνοδο μέσω τηλεδιάσκεψης, επανέλαβε τη θέση του Κρεμλίνου ότι τον πόλεμο στην Ουκρανία τον προκάλεσαν «η Δύση και οι δορυφόροι της», ενώ ακολούθως υποστήριξε ότι η ομάδα των BRICS είναι κατά οιασδήποτε ηγεμονίας και αποκλεισμού χωρών αλλά και νεοαποικιοκρατικών πολιτικών.

Αφού επανέλαβε τα περί «εμφάνισης μιας πολυπολικής διεθνούς τάξης» και τα περί «διεθνούς δικαίου», πρότεινε η επόμενη Σύνοδος Κορυφής της BRICS, που θα γίνει στη Ρωσία, να πραγματοποιηθεί στην πόλη Καζάν τον Οκτώβρη του 2024.

Ο δε Βραζιλιάνος Πρόεδρος, Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, σημείωσε ότι η δημιουργία κοινού νομίσματος - μονάδας πληρωμών - εναλλακτικού του δολαρίου, για εμπόριο και επενδύσεις μεταξύ των χωρών BRICS θα μειώσει τα ευάλωτα σημεία της Ομάδας στις διεθνείς χρηματαγορές. Υποστήριξε ότι ήδη μέσω της Νέας Αναπτυξιακής Τράπεζας η ομάδα BRICS μπορεί να προσφέρει «δικές της εναλλακτικές κατάλληλης χρηματοδότησης που ικανοποιεί τις ανάγκες του Διεθνούς Νότου».

Για το θέμα της ένταξης νέων μελών, η ΥΠΕΞ της Νότιας Αφρικής, Ναλέντι Πάντορ, δήλωσε αργότερα χτες: «Συμφωνήσαμε στο θέμα της διεύρυνσης. Εχουμε ένα έγγραφο που υιοθετήσαμε και θέτει τις αρχές, τις οδηγίες και τις διαδικασίες για τις χώρες που επιθυμούν να γίνουν μέλη της ομάδας BRICS... Και αυτό είναι πολύ θετικό».

Σύμφωνα με πληροφορίες του ρωσικού πρακτορείου ειδήσεων ΤΑΣΣ, στις εργασίες της συνόδου σε επίπεδο κορυφής συζητήθηκαν επίσης θέματα «διεθνούς και περιφερειακής ασφάλειας», η κυβερνοασφάλεια, η αλληλεπίδραση με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης κατά χωρών της BRICS.

Αλλα θέματα που περιλαμβάνονται στην ατζέντα της συνόδου είναι «η ουσιαστική μεταρρύθμιση των διεθνών οργανισμών και της διεθνούς διακυβέρνησης», οι δυνατότητες της ομάδας BRICS σε ό,τι αφορά την ενίσχυση μιας «διεθνούς οικονομίας δίχως αποκλεισμούς», η διεύρυνση των εταιρικών σχέσεων με χώρες της Αφρικής κ.ά.

Η Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα των χωρών BRICS (NDB) που ιδρύθηκε το 2015, ανακοίνωσε ότι στη διάρκεια της συνόδου στο Γιοχάνεσμπουργκ δεν θα ανακοινωθούν νέα μέλη.

Η NDB, που έχει ως μέλη, εκτός από τις πέντε χώρες της BRICS, την Αίγυπτο, το Μπανγκλαντές και τα ΗΑΕ, δέχεται πιέσεις για αύξηση της χρηματοδότησης και της χορήγησης δανείων για αναπτυξιακά έργα υποδομών σε αναπτυσσόμενες χώρες. Οπως ανακοινώθηκε χτες, το ζήτημα συζητιέται σε ηγετικό επίπεδο κεκλεισμένων των θυρών και δεν αναμένονται σχετικές αποφάσεις.

Ο αντιπρόεδρος της τράπεζας, Λέσλι Μασντόρπ, δήλωσε στο «Ρόιτερς» ότι η διαδικασία ένταξης νέων χωρών δεν αποκλείεται να προχωρήσει ως το τέλος του χρόνου, αν και το θέμα εξαρτάται από την πολιτική διαδικασία ένταξης νέων μελών που θα συμφωνηθεί σε επίπεδο κορυφής.

Η NDB έχει ήδη συγκεντρώσει κεφάλαια 4,5 δισ. δολαρίων και θα τα αυξήσει κατά 8 δισ. δολάρια ως το τέλος του έτους από την έκδοση ομολόγων σε ινδικές ρουπίες και νοτιοαφρικανικό ραντ, ενώ αναμένεται και έκδοση ομολόγων σε κινεζικά γουάν.

Κινέζοι και Νοτιοαφρικανοί αξιωματούχοι υπέγραψαν χτες, στο περιθώριο της συνόδου, σειρά διμερών συμφωνιών μεταξύ άλλων στον τομέα της Ενέργειας με στόχο την αναβάθμιση του νοτιοαφρικανικού πυρηνικού σταθμού προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι χρόνιες, σοβαρές ελλείψεις σε ηλεκτρικό ρεύμα της κρατικής εταιρείας ηλεκτρισμού, «Eskom».

Οι συμφωνίες αφορούν και προβλέψεις για αναβάθμιση των δικτύων μεταφοράς και διανομής ρεύματος.

Σε δηλώσεις του Νοτιοαφρικανού υπουργού Ηλεκτρισμού, Κγοσιέντσο Ραμοκγκόπα, αναφέρεται ότι η Κίνα θα συμβάλει στην παράταση ζωής των λιγνιτικών μονάδων παραγωγής ρεύματος της χώρας του, προσφέροντας τεχνολογία αιχμής για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου άνθρακα, σε χαμηλότερο κόστος από ό,τι προσφέρεται σε αυτόν τον τομέα διεθνώς.