Ενδεικτικά στοιχεία για την υποβάθμιση της δημόσιας Ανώτατης Εκπαίδευσης στην Ελλάδα ενόψει της... «απελευθέρωσής» της δίνει το «Κέντρο Ερευνας και Εκπαίδευσης στη Δημόσια Υγεία, την Πολιτική Υγείας και την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας» (ΚΕΠΥ) του ΑΠΘ σε έρευνα που συνυπογράφουν οι: Ηλίας Κονδύλης, Αναπληρωτής Καθηγητής Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας - Πολιτικής Υγείας ΑΠΘ, Γιάννης Μηλιός, Ομότιμος Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας ΕΜΠ και Αλέξης Μπένος, Ομότιμος Καθηγητής Υγιεινής, Κοινωνικής Ιατρικής και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας ΑΠΘ.

Οπως σημειώνουν στο εισαγωγικό τους σημείωμα: «Το σχέδιο νόμου έρχεται σε συνέχεια πλήθους νομοθετικών παρεμβάσεων, διαδοχικών κυβερνήσεων την τελευταία 20ετία, που σκοπό έχουν την ιδιωτικοποίηση της Ανώτατης Εκπαίδευσης στη χώρα μας, είτε διά της εμπορευματοποίησης των λειτουργιών των δημόσιων Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων - ΑΕΙ (π.χ. γενίκευση των διδάκτρων στα προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών, ίδρυση και λειτουργία ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων με δίδακτρα, προγράμματα διά βίου εκπαίδευσης με δίδακτρα, εμπορική εκμετάλλευση της ακίνητης περιουσίας και των υποδομών των δημόσιων πανεπιστημίων, βιομηχανικά διδακτορικά και εμπορική εκμετάλλευση της έρευνας και καινοτομίας που παράγεται στα δημόσια πανεπιστήμια) είτε διά του ανοίγματος της αγοράς, ήδη από το 2009, της μεταλυκειακής εκπαίδευσης και τώρα της Ανώτατης Εκπαίδευσης στο επιχειρηματικό κεφάλαιο».

Τα στοιχεία που παρουσιάζει το ΚΕΠΥ περιγράφουν την πορεία υποβάθμισης της δημόσιας Ανώτατης Εκπαίδευσης, ώστε να διευκολυνθεί η ιδιωτικοποίησή της, αναδεικνύοντας τη χρόνια υποστελέχωση των δημόσιων πανεπιστημίων, την πολυετή χρηματοδοτική τους εγκατάλειψη, τη μετακύλιση του βάρους της χρηματοδότησης στα νοικοκυριά - γεγονός που επιβαρύνει δυσανάλογα τις χαμηλές εισοδηματικές τάξεις - και την πολυετή προσπάθεια δημιουργίας μιας κερδοφόρας αγοράς, αρχικά, στον κλάδο της μεταλυκειακής και, τώρα, της Ανώτατης Εκπαίδευσης, η οποία θα λειτουργεί σε ένα ενιαίο πλαίσιο ανταγωνισμού με τα εμπορευματοποιημένα δημόσια πανεπιστήμια.

Το ΚΕΠΥ φιλοδοξεί να αναδείξει την «επείγουσα ανάγκη για αντιστροφή αυτής της πορείας ιδιωτικοποίησης της Ανώτατης Εκπαίδευσης στην Ελλάδα, τόσο διά της εγκατάλειψης των όποιων σχεδιασμών για παράκαμψη/κατάργηση του άρθρου 16 του Συντάγματος όσο και διά της αποκατάστασης του κοινωνικού χαρακτήρα της Ανώτατης Εκπαίδευσης, μέσω της αποκατάστασης της δημοκρατικής λειτουργίας και του δωρεάν χαρακτήρα των δημόσιων ΑΕΙ και της ολόπλευρης ενίσχυσής τους σε ανθρώπινο δυναμικό και χρηματοδοτικούς πόρους».

Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύει, το ακαδημαϊκό έτος 2019/2020 το συνολικό εκπαιδευτικό προσωπικό στα δημόσια πανεπιστήμια της χώρας αριθμούσε 16.566 εργαζόμενες/ους, μειωμένο κατά 32,7% σε σχέση με το 2008/9. Κατά την τελευταία 12ετία χάθηκαν 7.904 θέσεις εργασίας εκπαιδευτικού προσωπικού στα δημόσια πανεπιστήμια της χώρας (από αυτές οι 1.877 ήταν θέσεις ΔΕΠ των τεσσάρων βαθμίδων).

Το ΚΕΠΥ εξετάζει πιο ειδικά αυτή την απώλεια στο ΑΠΘ, όπου την τελευταία 12ετία χάθηκαν 504 θέσεις μελών ΔΕΠ (μείωση κατά 22,8%), ενώ η αναλογία προπτυχιακών φοιτητών ανά μέλος ΔΕΠ ήταν 43/1 το έτος 2019/20, σχεδόν διπλασιασμένη από το έτος 2008/9. Σύμφωνα δε με τα στοιχεία της ΕΘΑΑΕ, το 2020 η αναλογία προπτυχιακών φοιτητών ανά μέλος ΔΕΠ στο σύνολο των δημόσιων πανεπιστημίων της χώρας ανήλθε σε 47/1, τρεισήμισι φορές υψηλότερη σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (13 φοιτητές ανά μέλος ΔΕΠ).

Ως προς το σκέλος της χρηματοδότησης σημειώνεται ότι το 2021 η συνολική δημόσια χρηματοδότηση (κρατικοί και διεθνείς πόροι) για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση στην Ελλάδα ανήλθε στα 1,82 δισεκατομμύρια ευρώ, μειωμένη κατά 17,7% σε σχέση με το 2008. Ενώ κατά τη 13ετία 2008 - 2021 η αθροιστική απώλεια της δημόσιας χρηματοδότησης της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης ανέρχεται σε 6,1 δισεκατομμύρια ευρώ.

Την ίδια ώρα καταγράφεται ότι το 2019 η δαπάνη των νοικοκυριών για Τριτοβάθμια Εκπαίδευση ανερχόταν σε 329 εκατομμύρια ευρώ, 6,2% υψηλότερη σε σχέση με το 2012.

Τέλος, το ΚΕΠΥ καταγράφει ότι το 2020 ο κύκλος εργασιών των 32 αδειοδοτημένων ιδιωτικών κολεγίων στη χώρα ήταν 46,7 εκατομμύρια ευρώ, με τα οχτώ μεγαλύτερα κολέγια να απορροφούν το 89,4% των πωλήσεων του κλάδου και κατά την πενταετία 2015-20 τα ιδιωτικά κολέγια σημείωσαν συνολικά κέρδη προ φόρου που ξεπέρασαν τα 16,5 εκατομμύρια ευρώ.